Хватит кормить историков!

Сегодня всемирный день историка. Как-то раз затрагивая один из деликатных вопросов истории я написал такие строки:

Есть науки, от которых польза очевидна, например, биология, без которой невозможны медицина и сельское хозяйство. А есть науки, от которых почему-то ждут такой же практической пользы. Это искусствоведение и история.
Дело в том, что изучение произведений искусства и событий прошлого может приносить пользу, но не имеет это основной целью. А те, кто посвятил этому свою жизнь, зачастую желают извлекать пользу в виде признания и денежных знаков. И так рождаются, среди прочего, учебные предметы "литература" и "история" в разных вариациях. Но чтобы с помощью книги писателя, злоупотреблявшего алкоголем и занимавшегося блудом, воспитать нравственность, нужно что-то приукрашивать, умалчивать, приписывать -- одним словом, врать. То же самое происходит, когда хотят использовать историю в политической борьбе или патриотическом воспитании. А отрицание или передергивание фактов -- это главное слабое звено бизнесменов и патриотов от истории, это их "уязвимые места танка".

(Суворов и Антисуворов)

 На улице Горецкого в Минске. Сентябрь 2015 г. Снимок автора блога

 На улице Голубева в Минске. Сентябрь 2015 г. Снимок автора блога

Чуть раньше я выражал подобные мысли, но несколько иначе на форуме сайтов "Белорусский партизан" и "Историческая правда". Вот их скриншот: 

И теперь хотелось закрепить эти мысли тезисно:

1. Историкам (как исследователям, так и учителям) надо что-то есть, как и искусствоведам и учителям литературы. Поэтому не нужно воспринимать заголовок к этому посту как призыв прикрыть историю и другие схожие науки.
2. Польза от истории никак не связана с патриотизмом, как бы кто ни понимал последнее слово. Я прекрасно помню советский патриотизм и первые шаги белорусского национального патриотизма в первой половине 90-х. Историю активно использовали как средство укрепления той или иной версии патриотизма в головах учащихся школ и вузов, но это ничего не дало. К примеру, СССР рухнул и все его действительные сторонники оказались в абсолютном меньшинстве, причем маргинализированном.
3. Попытки связать историю с политикой и патриотическим воспитанием всегда мешали развитию истории как науки о том, что действительно было в прошлом.
4. История, как наука о прошлом, содержит огромную базу примеров положительного и отрицательного опыта в разных областях знаний и действий человечества. В этом ее почти единственное практическое значение.
5. Можно сколько угодно финансировать историков, работающих на определенные политические тезисы, но главное не мешать усилиям других историков устанавливать подлинную картину прошлого, насколько они это могут. Опыт некоторых развитых стран мира показывает, что пропатриотические мифы могут мирно сосуществовать в информационном пространстве с более объективным описанием фактов. Ни те, ни другие не влияют на сохранность государства, народа или культуры.

Надеюсь никому праздник сегодня не испортил...

Альтэрнатыўныя партыі ЗША. Рэфератыўны пераклад

Гэты матэрыял уяўляе сабой рэфератыўны (скарочаны) пераклад даведкі па палітычным партыям ЗША на сярэдзіну 2010-х гг. Ён з'яўляецца часткай доўгатэрміновага даследавання гісторыі Злучаных Штатаў. Адразу зазначу, што даведка не зусім дакладная (памылковы год заснавання кампартыі ЗША) і не зусім поўная (мала гаворыцца пра зніклыя партыі, зусім нічога не сказана пра Нацысцкую партыю, якую заўважылі ў падтрымцы руху "Акупіруй Уол Стрыт", і Вегетарыянскую партыю, пра якую гаворыў як мінімум адзін з папулярызатараў гісторыі ЗША на факультэце міжнародных адносін БДУ ў 2006 г.). Таксама гэты матэрыял не ўключае ў сябе інфармацыю пра палітычныя партыі асобных штатаў і пра палітычныя грамадскія аб'яднанні, якія не з'яўляюцца партыямі. Гэты матэрыял уключае інфармацыю па дзвюм галоўным партыям ЗША -- Дэмакратычнай і Рэспубліканскай, але ў перакладзе інфармацыя па ім апушчана, каб зрабіць больш значны акцэнт на тэме палітычнага плюралізма ў ЗША.

АЛЬТЭРНАТЫЎНЫЯ ПАЛІТЫЧНЫЯ ПАРТЫІ:

НАЙБУЙНЕЙШЫЯ ТРЭЦІЯ ПАРТЫІ

КАНСТЫТУЦЫЙНАЯ ПАРТЫЯ. Заснавана ў 1992 г. як Партыя падаткаплацельшчыкаў ЗША, а ў 1999 г. змяніла назву на цяперашнюю. Партыя выступае супраць кантролю над абаротам зброі, супраць ААН, геяў, мігрантаў і за захаванне малітвы як часткі школьнага распарадку.

ЗЯЛЁНАЯ ПАРТЫЯ ЗША – фактычна з'яўляецца філіялам руху еўрапейскіх зялёных; адносіцца да левых партый. Да 2001 г. «зялёныя» ўяўляла сабой рух адносна аўтаномных палітычных аб'яднанняў амаль па ўсёй краіне. У 2000 г. Кандыдат ад гэтай партыі Ральф Нейдэр (які не быў яе членам) праславіўся сваім процістаяннем суцэльнай кампаніі трэціх партый «Усе за Гора!», калі быў той рэдкі выпадак, што кандыдат не ад Дэмакратаў або Рэспубліканцаў меў рэальную магчымасць стаць прэзідэнтам ЗША.

ЛІБЕРТАРЫЯНСКАЯ ПАРТЫЯ – пазіцыяніруе сабе як найбуйнейшую з трэціх партый ЗША. Заснавана ў 1971 г. Не з'яўляецца ні левай, ні правай. Выступае за поўную свабоду асобы і бізнеса (у тым ліку за гей-шлюбы, права на хатняе навучанне дзяцей, на зброю, супраць дзяржаўнага рэгулявання прадпрымальніцкай дзейнасці, усталявання мінімальнай зарплаты і г.д.)

ІНШЫЯ АЛЬТЭРНАТЫЎНЫЯ ПАРТЫІ:

ПЕРШАЯ ПАРТЫЯ АМЕРЫКІ. Заснавана ў 2002 г. Выступае за традыцыйныя каштоўнасці. У выніку шэрагу нязгод паміж лідарамі партыі, яна вядзе слабаактыўную дзейнасць пасля 2004 г.

АМЕРЫКАНСКАЯ ПАРТЫЯ СВАБОДЫ. Спачатку была вядома як Амерыканская трэцяя пазіцыя. Заснавана ў 2010 г. Партыя белых нацыяналістаў. Выступае за абмежаванне «каляровай» іміграцыі і неўмяшальніцтва ва ўнутраную палітыку іншых дзяржаў

НЕЗАЛЕЖНАЯ АМЕРЫКАНСКАЯ ПАРТЫЯ. Правая партыя. Заснавана губернатарам Дж. Уолесам падчас яго спробы паўдзельнічаць у выбарах прэзідэнта ў 1968 г. ў якасці кандыдата. Асноўнымі палажэннямі Уолеса і яго партыі былі правыя погляды, папулізм, антыкамунізм і адмова ад расавай інтэграцыі.

ПАРТЫЯ АМЕРЫКІ. Заснавана ў 2008 г. пад назвай Незалежная партыя Амерыкі. З 2011 г. -- Партыя Амерыкі. Выступае на кансерватыўнай хрысціянскай платформе супраць правоў геяў, супраць падаходных федэральных падаткаў і расходаў на тыя федэральныя праграмы, якія не выражаны прама ў Канстытуцыі ЗША, за моцную армію і права на зброю.

ПАРТЫЯ ГРАМАДЗЯН. Не блытаць з аднайменнай прагрэсіўнай партыяй 1980-х гг. Партыя грамадзян была заснавана ў 2004 г. як Новая амерыканская незалежная партыя. У 2011 г. Партыя змяніла сваю назву на цяперашнюю. Ідэалогія гэтай партыі ўяўляе сумесь ліберальных і кансерватыўных каштоўнасцяў. Партыя выступае за права на зброю, гей-шлюбы, прыняцце законаў па жорсткаму стасунку да жывёл за легалізацыю права на суіцыд з дапамогай медыкаў і супраць нерегулявання бізнеса і неакансерватызма ў замежнай палітыцы.

КАМУНІСТЫЧНАЯ ПАРТЫЯ ЗША. Згодна дадзенай крыніцы, заснавана ў 1924 г. Да канца 1980- х гг. атрымоўвала фінансавую дапамогу ад СССР. У 1990-х гг. па-ранейшаму стаяла на ідэях марксізма, але з 2000-х гг. стала трымацца больш памяркоўных поглядаў. Выступае за ўсеагульную бясплатную медыцынскую дапамогу, бясплатнае навучанне ў каледжах, скарачэнне расходаў на абарону, развіццё прафсаюзнага руху, павелічэнне падаткаў на багацеяў і карпарацыі.

САЦЫЯЛІСТЫЧНАЯ ПАРТЫЯ СВАБОДЫ. Заснавана ў 1966 г. групай трацкістак-феміністак, якія аддзяліліся ад Сацыялістычнай рабочай партыі. Таксама вядома пад назвай Радыкальныя жанчыны Выступае на платформе марксізма, ленінізма і трацкізма, заклікае да вызвалення чорных, сацыяльнага фемінізма, усталявання рабочай дэмакратыі і роўных правоў незалежна ад пола, колеру скуры ці сексуальнай арыентацыі.

«ЗЯЛЁНЫЯ»/ЗЯЛЁНАЯ ПАРТЫЯ ЗША (З/ЗПЗША). Калі ідзе гаворка пра Зялёную партыю ў ЗША, звычайна маюць на ўвазе НЕ яе. Гэта партыя старэйшая за папярэднюю і трымаецца больш левых поглядаў. На працягу гісторыі частка «зялёных» перайшла ў вышэй азначаную Партыю Зялёных.

ПАРТЫЯ НЕЗАЛЕЖНАСЦІ АМЕРЫКІ. Створана ў 2000 г. губернатарам Мінесоты Джэсам Вентурам. Займае памяркоўную пазіцыю адносна падаткаў, выступае за правы геяў, за медыцынскае выкарыстанне марыхуаны і права на зброю. Імкнецца выйсці на федэральны ўзровень, але пакуль дзейнічае пераважна ў Мінесоце. У якасці адносна аўтаномных арганізацый дзейнічаюць Партыя незалежнасці Мінесоты, Партыя незалежнасці Нью-Ёрка і Партыя незалежнасці Фларыды пры адсутнасці федэральнага каардынацыйнага цэнтра.

НЕЗАЛЕЖНАЯ АМЕРЫКАНСКАЯ ПАРТЫЯ. Існуе на працягу пэўнага часу ў некаторых штатах Захада, пераважна ў Юце, Невадзе і Арэгоне. Грунтуецца на палітычных пазіцыях кансерватыўных мармонаў.

ПАРТЫЯ СПРАВЯДЛІВАСЦІ. Заснавана Рокі Андэрсанам (былым мэрам Солт Лейк Сіці ў 2011 г. Выступае за агульнадаступнасць аховы здароўя, правы геяў і кіёцкі пратакол аб абмежаванні шкодных уздзеянняў на атмасферу, а таксама асуджае войны прэзідэнтаў Буша і Абамы і праграмы назірання дзяржавы за грамадзянамі.

ПАРТЫЯ СВЯТЛА Партыя рэлігійнага руху «Новае стагоддзе», якая фактычна дзейнічае ў інтарэсах яе заснавальніка Да Віда. Выступае за развіццё халістычнай медыцыны, нацыянальнай сістэмы медыцынскага страхавання, сонечнай энергетыкі і пашырэнне спажывання арганічнай ежы, а таксама ядзернае абяззбройванне.

ПАРТЫЯ СУЧАСНЫХ ВІГАЎ. Сваю назву бярэ ад Партыі вігаў (1833-1856 гг.) прэзідэнтаў Зэкары Тэйлара, Джона Тайлера і Міларда Філмара. Заснавана ў 2008 г. Амаль ўсе заснавальнікі і адказныя асобы партыі – ветэраны кампаній у Іраку і Афганістане. Цэнтрысцкая партыя. Выступае за моцную армію (у тым ліку і падтрымку ветэранаў і іх сем'яў), энергетычную незалежнасць, павелічэнне субсідый у навуку і адукацыю.

ПАРТЫЯ АБ'ЕКТЫВІСТАЎ. Заснавана ў 2008 г. На платформе палітычных аспектаў філасофіі аб'ектывізма Эйна Рэнда. Вельмі блізка па пазіцыі да Лібертарыянскай партыі.

ПАРТЫЯ ЗА САЦЫЯЛІЗМ І ВЫЗВАЛЕННЕ або Рэвалюцыйная марксісцкая партыя. Ставіць сваёй мэтай рэвалюцыю рабочага класа ў ЗША. Заснавана ў 2006 рэвалюцыйнай камуністычнай фракцыяй Сусветнай партыі рабочых. Выказвае сімпатыю да Кітая і Кубы, падтрымлівае ідэю Чэ Гевары аб перманентнай рэвалюцыі супраць капіталізма.

ПАРТЫЯ МІРА І СВАБОДЫ. Заснавана ў 1960-х гг. як левая партыя супраць вайны у В'етнаме. Пік яе папулярнасці прыйшоў на 1968 г., калі партыя падтрымала кандыдатуру лідара «Чорных пантэр» Элдрыджа Клівера на прэзідэнцкіх выбарах. У розны час знаходзілася на пазіцыях марксізма і памяркоўнага сацыялізма. Цяпер пазіцыяніруе сабе як сацыялістычную фемінісцкую партыю. Дзейнічае толькі ў Каліфорніі.

ПАРТЫЯ ПІРАТАЎ. Амерыканская партыя піратаў – гэта філіял Міжнароднай партыі піратаў, якая мае штаб-кватэру ў Еўропе і філіялы ў амаль 70 краінах. Партыя заснавана ў 2006 г. У тым жа годзе пачаў працаваць яе амерыканскі філіял. Выступае за рэформу законаў аб ахове аўтарскага права, магчымасць бясплатнага абмену фільмамі, музыкай і іншымі творамі мастацтва ан-лайн, празрыстасць урада, мерытакратыю, эгалітарызм, абарону прыватнага жыцця і грамадзянскіх свабод.

ПАРТЫЯ СУХОГА ЗАКОНУ. Заснавана ў 1869 г. І пазіцыяніруе сабе як найстарэйшую з альтэрнатыўных партый. Грунтуецца на ультракансерватыўных хрысціянскіх поглядах, барацьбе з наркаманіяй і антыкамунізме.

РЭФАРМІСЦКАЯ ПАРТЫЯ Заснавана ў 1995 г. мільярдэрам Росам Перо. Спачатку грунтавалася на цэнтрысцка-кансерватыўных поглядах яе заснавальніка, ў 1998-2000 гг. перажыла барацьбу трох фракцый: прыхільнікаў Перо, лібертарыянцаў на чале з Джэсам Вентурам і сацыяльных кансерватараў (Пэт Буканан). З 2000 г. фракцыя Буканана атрымала кантроль над партыяй, фракцыя лібертарыянцаў пакінула партыю, а Рос Перо згубіў кантроль над партыяй, якую заснаваў як палітычную платформу сваіх прыхільнікаў. З таго часу партыя з цэнтрысцкай ператварылася ў правую, але значна згубіла папулярнасць.

САЦЫЯ-ДЭМАКРАТЫ, ЗША. Маленькая слабаактыўная (з 1980-х гг.) лева-цэнтрысцкая антыкамуністычная палітычная група. Па поглядах бліжэй да Дэмакратычнай партыі, чым да Дэмакратычных сацыялістаў Амерыкі, асабліва пасля 1972 г., калі Дэмакратычныя сацыялісты прапанавалі на выбарах прэзідэнта кандыдатуру Джорджа МакГоверна, які заклікаў тэрмінова спыніць вайну ў В'етнаме, а СД-ЗША адмовіліся яго падтрымаць па прычыне в'етнамскага пытання. У цяперашні час ідзе рэарганізацыя СД-ЗША.

САЦЫЯЛІСТЫЧНАЯ ПАРТЫЯ ЗША. Выступае за сацыялістычныя перамены ў краіне праз перамогу на выбарах, а не рэвалюцыю. У адрозненні ад многіх іншых партый, якія маюць слова «сацыялістычны» ў сваёй назве, СП ЗША заўсёды займала антыкамуністычную пазіцыю. Многія члены СП ЗША па поглядах ідэнтычны левай фракцыі Дэмакратычнай партыі. Заснавана ў 1900 г. Юджынам Дэбзам, прафсаюзным лідарам, былым чыноўнікам ад Дэмакратычнай партыі і пацыфістам. Пэўны час (да 1950-х гг.) была моцнай альтэрнатыўнай партыяй. (Сацыял-дэмакраты і дэмакратычныя сацыялісты таксама лічаць сябе нашчадкамі партыі Дэбза, бо ў пэўны час выйшлі з яе складу.) У 1976 г. СП, якая ледзь не знікла ў пачатку 1970-х гг. па прычыне адсутнасці папулярнасці, прайшла рэарганізацыю і ізноў пачала палітычную актыўнасць. З пачатку ХХ ст. таксама дзейнічае маладзёжнае крыло партыі – Сацыялістычная ліга маладых людзей.

САЦЫЯЛІСТЫЧНАЕ ДЗЕЯННЕ. Трацкісцкая палітычная партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў, заснаваная былымі ўдзельнікамі Сацыялістычнай рабочай партыі. І Сацыялістычнае дзеянне і Сацыялістычная рабочая партыя падтрымліваюць рэжым Кастра на Кубе, але Сацыялістычнае дзеянне трымаецца ідэалогіі трацкізма, у той час як пазіцыя СРП бліжэй да савецкага погляду на камунізм. Сацыялістычнае дзеянне заяўляе аб сваёй апазіцыі дэмакратам, рэспубліканцам і ўсім капіталістычным палітычным партыям, а таксама ўсім капіталістычны урадам ва ўсім свеце і сталінісцкім і неасталінісцкім рэжымам ад былога СССР да Кітая.

САЦЫЯЛІСТЫЧНАЯ АЛЬТЭРНАТЫЎНАЯ ПАРТЫЯ. Заснавана ў 1986 г. як група «Рабочы баец» пры Рабочай партыі, а ў 1990-х гг. аддзялілася ад яе для заснавання больш радыкальнай левай і антыглабалісцкай партыі. Партыя з'яўляецца членам Рабочага Інтэрнацыянала ад ЗША (міжнароднай асацыяцыі трацкісцкіх палітычных партый). Альтэрнатыўныя сацыялісты не настолькі радыкальныя марксісты, як некаторыя іншыя партыі ЗША, яны дапускаюць магчымасць супрацоўніцтва з іншымі палітычнымі сіламі ў сваіх палітычных інтарэсах. САП падтрымлівае ідэю сістэмы бясплатнай агульнай аховы здароўя, бясплатнага навучання ў каледжы, істотнага скарачэння расходаў на абарону, усталявання мінімальнай зарплаты ў памеры 15 долараў, дзяржкантролю найбуйнейшых банкаў і асуджае ленінізм і сталінізм як адхіленне ад сапраўднага марксізма. Партыя мае філіялы ў 15 штатах.

ПАРТЫЯ САЦЫЯЛІСТЫЧНАЙ РОЎНАСЦІ. Была заснавана трацкістамі пад назвай Ліга рабочых у 1966 г. Пэўны час дзейнічала разам з Сацыялістычнай рабочай партыяй, пакуль тая не адмовілася ад платформы трацкізма ў пачатку 1980-х гг. Змяніла сваю назву на цяперашнюю ў 1994 г. Прытрымліваецца пазіцыі, што Руская рэвалюцыя магла прывесці да станоўчых вынікаў, калі б не здрада Сталіна і яго паслядоўнікаў.

САЦЫЯЛІСТЫЧНАЯ РАБОЧАЯ ПАРТЫЯ (СРП). Заснавана ў 1938 г., членамі фракцыі трацкістаў, якіх выгналі з кампартыі ЗША. Доўгі час была лідарам трацкісцкіх партый ЗША, але ў 1980-х гг. адышла ад ідэй трацкізма на карысць кубінскай сацыялістычнай мадэлі.

ПАРТЫЯ «ПАДАТАК НА ЎОЛ СТРЫТ». Заснавана ў 2013 г. канспіролагам-тэарэтыкам і ўдзельнікам руху Ліндана Ляруша Ўэбстэрам Тарплі. Партыя выступае за абкладанне 1% падаткам кожнай аперацыі на Ўол Стрыт, нацыяналізацыю Федэральнага рэзерва і сістэмы аховы здароўя, а таксама за 15% падатак на імпартныя тавары. З рухам «Акупіруў Уол Стрыт» яе звязвае толькі падабенства назвы.

ПАРТЫЯ 12-ЦІ ПАЗІЦЫЙ. Галоўная ідэя партыі – ў філасофіі недапушчальнасці любой формы насілля дзяржавы, чалавека ці групы людзей у дачыненні да асобы і ўласнасці іншага чалавека. Насілле можа быць апраўдана толькі для абароны ад тых, хто парушае правы іншых.

ПАРТЫЯ ПАЦЫФІСТАЎ ЗША. Выступае за скарачэнне абароннага бюджэту да нуля і пераўтварэнне арміі ў ненасільную структуру па абароне і аказанню гуманітарных паслуг.

ПАРТЫЯ ВЕТЭРАНАЎ АМЕРЫКІ. Заснавана ў 2003 г., а ў 2013 г. – распушчана. У 2014 г. пачаўся працэс рэарганізацыі партыі. Узнікла ў сувязі з рашэннем Кангрэса скараціць выплаты ветэранам арміі. Пазіцыяніруе сябе як памяркоўную.

ПАРТЫЯ РАБОЧЫХ СВЕТУ. Заснавана ў 1959 г. фракцыяй пракітайскі арыентаваных камуністаў, якая выйшла са складу Сацыялістычнай рабочай партыі. Тэарэтычна падтрымлівае рабочыя рэвалюцыі, але падтрымала савецкія дзеянні ў Венгрыі ў 1950-х гг., Чэхаславакіі 1960-х гг. і Польшчы пачатку 1980-х гг. У 1980 г. ўпершыню партыя выставіла свайго кандыдата ў прэзідэнты на выбары (да гэтага лічылася партыяй, арыентаванай на рэвалюцыю. У 2006 г. найбольш радыкальная фракцыя партыі аддзялілася ад яе і ўтварыла Партыю за сацыялізм і вызваленне.

ПАРТЫЯ РАБОЧЫХ СЕМ'ЯЎ. Заснавана ў 1998 г. кааліцыяй прафсаюзаў. Доўгі час дзейнічала толькі ў штаце Нью-Ёрк. У 2006-2008 гг. стварыла некалькі аддзяленняў у іншых штатах, у прыватнасці ў Канэктыкуце і Арэгоне. Звычайна ўдзельнічае ў выбарах у блоках з іншымі партыямі, падтрымліваючы іх кандыдатаў (пераважна гэта Дэмакратычная партыя). Сайт партыі ў асноўным прысвечаны праблемам прафсаюзаў, ліберальнай эканомікі і занятасці.

ПАРТЫІ, ЯКІЯ ПАКУЛЬ НЕ ВЫСТАЎЛЯЛІ КАНДЫДАТАЎ НА ВЫБАРАХ

АМЕРЫКАНСКАЯ ПАРТЫЯ АРЛА (АМЕРЫКАНСКІ САЮЗ СВАБОДЫ). Заснавана ў 2015 г. Амерыканская партыя арла з'яўляецца палітычнай партыяй Амерыканскага саюза свабоды, які заснавалі былыя члены Амерыканскай партыі свабоды. І АПА, і АПС маюць аднолькавую правую платформу і выступаюць з антыкамуністычнымі поглядамі, а таксама супраць іміграцыі каляровага насельніцтва, «новага сусветнага парадку» і заняпаду еўрапейска-амерыканскай культуры ў ЗША.

АМЕРЫКАНСКАЯ ПАРТЫЯ ПАТРЫЁТАЎ. Заснавана ў 2003 г. Выступае на платформе ідэі: федэральны ўрад не павінен мець больш улады, чым дадзена Канстытуцыяй, а астатнія паўнамоцтвы павінны належыць асобным штатам. У прыватнасці гэта значыць адмену федэральнага падаходнага падатку і ліквідацыю федэральнага рэзерва. Таксама члены гэтай партыі выступаюць за ўвядзенне абавязковага патрабавання свабоднага валодання англійскай мовай для імігрантаў як сродку барацьбы з нелегальнай іміграцыяй, павышэнне падаткаў на імпартныя тавары і выхад ЗША з ААН.

ПАРТЫЯ КАНАРЭЙКІ. Заснавана ў 2011 г. Цікавіцца выключна пытаннямі аховы здароўя асабліва лячэння аўтызма. Крытыкуе недахопы развіцця медыцыны і фармакалогіі..

ЦЭНТРЫСЦКАЯ ПАРТЫЯ / ЦЭНТРЫСЦКІ РУХ. Прафесар Чарльз Уілан заснаваў Рух цэнтрысцкай партыі ў 2013 г. Партыя спадзяецца стаць альтэрнатывай дзвюм цяперашнім парламецкім партыям, платформай, якая б знаходзілася паміж імі для раўнавагі. ЦП ставіць мэтай выставіць сваіх кандыдатаў у Кангрэс.

КАНСЕРВАТЫЎНАЯ ПАРТЫЯ ЗША. Заснавана ў 2009. Асноўныя пазіцыі партыі: галоўны абавязак прэзідэнта – абараняць Амерыку ад знешніх і ўнутраных ворагаў, шлюб павінен быць саюзам мужчыны і жанчыны, нелегальную іміграцыю трэба спыніць, жыццё пачынаецца пры зачацці, ветэранаў трэба шанаваць і падтрымліваць, а фінансавую дысцыпліну – аднавіць. Гэта партыя не мае сувязі з вышэй згаданай Кансерватыўнай партыяй, якая дзейнічае ў штаце Нью-Ёрк.

ДЭМАКРАТЫЧНЫЯ САЦЫЯЛІСТЫ АМЕРЫКІ. Гэта партыя з'яўляецца членам Сацыялістычнага Інтэрнацыянала. У адрозненні ад іншых членаў Сацінтэрна, ДСА не ўдзельнічае ў выбарах. Фактычна з'яўляецца ў большай ступені палітычнай школай, чым партыяй. Сваёй місіяй лічыць сацыялістычныя перамены ў краіне і узмацненне сацыялістычных пазіцый у грамадстве і палітыцы. Як і некалькі іншых сацыялістычных партый лічыць сябе спадкаемніцай партыі Дэбза.

ПРАГРЭСІЎНАЯ РАБОЧАЯ ПАРТЫЯ. Заснавана ў 1961 г былымі членамі кампартыі ЗША, якія лічылі, што СССР і КП ЗША здрадзілі ідэям камунізма. Ваенізаваная кампартыя сталінісцкага тыпу, якая дзейнічае ў штаце Нью-Ёрк і мэта якой – сусветная камуністычная рэвалюцыя. Адмаўляецца ад магчымасці ўдзельнічаць у выбарах, разглядае рэвалюцыю як адзіную магчымасць перамен, а сталінскі СССР як узор ідэальнай дзяржавы.

РЭВАЛЮЦЫЙНАЯ КАМУНИСТЫЧНАЯ ПАРТЫЯ ЗША. Мааісцкі тып кампартыі. Выступае за перамены ў ЗША праз рэвалюцыю. Валодае некалькімі кніжнымі магазінамі, якія прадаюць рэвалюцыйную літаратуру.

ПАРТЫЯ РАБОЧЫХ, ЗША. Від камуністычнай партыі. Заснавана ў 1992 г. Мэта партыі – зрабіць рабочы клас незалежнай сілай. У многім погляды ПР і КП ЗША супадаюць. Яшчэ не выставіла ніводнага кандыдата на выбары.

СУСВЕТНАЯ САЦЫЯЛІСТЫЧНАЯ ПАРТЫЯ ЗША. Заснавана ў 1904 г. Адмаўляецца ад насілля. Асуджае савецкі таталітарны лад, грошы і любую форму лідарства. Выступае за бяскласавае грамадства з адсутнасцю грошай і свабодным доступам да усяго, якое магчыма толькі пры ўсталяванні сацыялістычнага ладу ва ўсім свеце і ліквідацыі дзяржаўных межаў. Не падтрымлівае ўдзел у выбарах, бо лічыць, што нават абранне сацыялістычных кандыдатаў у цяперашняй сістэме толькі ўзмацняе капіталізм. Пры гэтым стаіць на пазіцыі, што найлепшым шляхам усталяваць сацыялізм для рабочага класа з'яўляецца перамога на парламенцкіх выбарах. Ніколі не ўдзельнічала ў выбарах з моманту свайго заснавання.

Пер. А. Берастоўскага. 

Крыніца: Ron Gunzburger. Director of U.S. Political Parties // Сайт: www.politics1.com 

Карысныя рэсурсы

З восені 2002 г. я выкладаю англійскую мову як у розных навучальных установах, так і прыватным чынам. Апошнія некалькі год займаюся і перакладамі. Мой блог у асноўным пра гісторыю, але сёння жадаю звярнуць увагу на некалькі карысных Інтэрнет-рэсурсаў, якімі я карыстаюся, як выкладчык і як перакладчык.

Рэсурсы для перакладчыкаў

Слоўнік Мульцітран (працуе з некалькімі еўрапейскімі мовамі, база папаўняецца практыкуючымі перакладчыкамі, найлепшая база -- англа-руская). Гэты слоўнік мае дэма-версію, якая працуе на камп'ютары аўтаномна.

Пасля яго па магчымасцям ідуць слоўнікі Abby-Lingvo i Prompt. Але як слоўнікі яны лепш працуюць у аўтаномнай версіі. Prompt яшчэ можна выкарыстоўваць як ан-лайн перакладчык. Але кожны ан-лайн перакладчык нармальна працуе толькі з вельмі блізкімі адна да адной мовамі (напрыклад, рускай і ўкраінскай). Аднойчы Prompt мяне выручыў, калі заказчык перадаў мне дакумент на пераклад на украінскай замест рускай (бо для яго кірыліца як для мяне егіпецкія іерогліфы).

Калі прыходзіцца працаваць з перакладам на беларускую налепш за ўсё дапамагае руска-беларускі слоўнік Скарнік. Пры гэтым ён не толькі дае розныя варыянты перакладаў, а і тлумачэнні правапісу (калі пісаць "курса", а калі "курсу" і г.д.). А гэта можа быць галаўным болем нават для носьбітаў беларускай.

Яшчэ адзін рэсурс дапамагае мне пераводзіць дакументы з PDF ці выявы ў Word, Excel i TXT. Гэта http://www.onlineocr.net/default.aspx. Знайшоў яго выпадкова пасля таго як сканер перастаў добра працаваць. Гэты рэсурс распазнае гэтак жа якасна як і Fine Reader, але мае гасцявы рэжым, які дазваляе апрацоўваць асобныя выявы бесплатна, без амбежаванняў у колькасці старонак. Пры гэтым ён распазнае тэксты на шматлікіх мовах, сярод якіх і беларуская. Асноўны недахоп у тым, што ён працуе бясплатна толькі з асобнымі  старонкамі, і калі трэба распазнаць 25 адсканаваных старонак у адным файле PDF, то прыходзіцца рабіць экспарт у выявы кожнай старонкі і 25 разоў паўтараць адну і тую ж працэдуру. Пры гэтым дзейнічае абмежаванне на 15 старонак (файлаў) у гадзіну. Таксама гэты рэсурс працуе толькі з адной мовай кожны раз, а калі тэкст змяшчае фразы, маўляў, на рускай і англійскай, то трэба вызначыцца, якая мова сустракаецца часцей і задаць яе да распазнання (па змаўчанню -- англійская).

Таксама карысным можа быць метрычны калькулятар, які дапамагае пераводзіць, напрыклад, градусы Фарэнгейта ў градусы Цэльсія, ці дзюймы ў санціметры. Адзін такі калькулятар нават мае старонку на беларускай, праўда, створаную з дапамогай камп'ютарнага перакладчыка. Адрас гэтага канвертэра: http://www.metric-conversions.org/be/.

Нарэшце, апошні рэсурс праграма Zoho Writer, як кампанент Google Disk. У некаторых выпадках, калі мне даводзілася мець справу з пашкоджанымі  дакументамі Word, Zoho адкрываў іх, ствараў копію, змест якой можна было кідаць у блакнот ці ў Word (лепш за ўсё спачатку ў блакнот, бо заўсёды пры гэтым наладкі дакумента мяняюцца і іх трэба абнуліць -- але гэта меньшае за немагчымасць працаваць з файлам ліха.

Рэсурсы для выкладчыкаў англійскай.

Як выкладчык у апошні час знайшоў два ан-лайн рэсурса, якія даволі добра дапамаглі мне ў працы.

http://www.gamestolearnenglish.com -- сайт з ан-лайн гульнямі, які дапамагаюць крэатыўна вучыць лексіку. Ёсць багаты выбар слоў і варыянтаў гульняў. Словы можна паўтарыць перад пачаткам гульні з дапамогай рамкі, якая з'яўляецца пры навядзенні мышы на тэму ў меню некаторых гульняў. Таксама некаторыя гульні з гэтага сайта дапамагаюць вучыць граматыку англ. мовы. Але пры гэтым гульні не разлічаны на тое, каб пачынаць вучыць мову. Яе інтэрфейс на англійскай і гуляць у яе магчыма толькі калі валодаеш мовай на узроўні Elementary ці Pre-Intermediate. Таксама гэта дэсерт, а не асноўная страва.

Яшчэ адзін рэсурс для вывучэння англійскай -- http://englishpage.com/. Гэты сайт переважна складаецца з лексічна-граматычных і граматычных інтэрактыўных тэстаў, якія дапамагаюць вучыць англійскую на сярэднім і паглыбленым узроўні. Яго асноўны плюс у наяўнасці шматлікіх і разнастаўных тэстаў на розныя тэмы. Можна і "кантрольную" правесці ў пэўных сітуацыях, і проста выканаць тэст для замацавання ведаў і навыкаў. Беларуская дзясяцібальная сістэма адзнак ідэяльна пасуе пад працэнты, якія выдае тэст. Асноўнымі мінусамі з'яўляюцца "глюкі", якія бываюць падчас працы з тэстамі праз Android (але рэдка).

Абодва рэсурса могуць добра падыходзіць для адвязкі беларускай сістэмы навучання замежным мовам ад вывучэння замежнай мовы на базе рускай. (Бо практычна паўсюль, асабліва ў вну ў якасці роднай мовы выкарыстоўваецца руская і пад яе пішуцца падручнікі, ствараюцца заданні і тэсты, што можа быць непрыемным тым, хто жадаў б вывучаць замежныя мовы на базе беларускай, як роднай).

Ёсць і іншыя рэсурсы, пра якія я ведаю значна меньш. Таму запрашаю ўсіх цікаўных даваць іх апісанне ў каментарыях.

Гл. таксама: Мои разработки по изучению английского языка и переводоведения.
Русская версия статьи