26.02.2022

Каранавірус у Беларусі. Частка 10 / Coronavirus in Belarus. Part 10

 



Спадзяюся, гэта будзе апошняя частка летапісу пандэміі. У папярэдняй я казаў пра тое, як у Беларусь прыйшоў штам "амікрон" і як ён стаў моцна распаўсюджвацца.

Hope, it will be the last part of the pandemic history. In the previous one I told about omicron arrival to Belarus and it fast spreading.

Амікрон у Беларусі / Omicron in Belarus

Амікрон стаў пакуль адзіным штамам, які называюць асобна. Больш небяспечная дэльта не атрымала такога гонару: мала хто казаў "я хварэю на дэльту", але многія кажуць "у мяне амікрон".

Omicron is the only strain that is called by its name. More dangerous delta wasn't so honored: few people said "I've delta", but many say "I've omicron".

З 28 студзеня пачаўся ўсплёск захворванняў на кавід. Спачатку рэгістравалі па 2000 выпадкаў, потым 31.01 і 1.02 быў невялікі спад, а з таго моманту аб'яўлялі па 3000, 5000 ці 8000 новых выпадкаў штодзень і прыкладна 15 смерцяў штодзень. У першыя дні лютага чэргі у паліклінікі многіх гарадоў былі вялікімі. Пазней сталі мабілізоўваць студэнтаў-медыкаў і наплыў стаў крыху менш. У той жа час нямала людзей перанеслі лёгкую форму захварвання і не траплялі ў бальніцу. На цяперашні час рэгіструюць па 5000 выпадкаў на дзень.

From 28 January new covid cases amount rocketed. First, they registered 2000 new cases, then on 31.01 and 01.02 it went down a bit, and afterwards they announced 3000, 5000 or 8000 new cases a day and about 15 deaths daily. In early February the queues to polyclinics of many cities were huge. Then medical students were mobilized to work as doctors and the inflow got down a bit. Meanwhile, lots of people had a light form of the disease and didn't go to hospital. At present they register 5000 new cases a day.

Верагодна, мой старэйшы сын, потым жонка і потым я сам перанеслі гэту заразу у дамашніх умовах, не звяртаючыся па медыцынскую дапамогу першыя 2 тыдні лютага. Сын 5 дзён быў на нашым бацькоўскім пісьмовым дазволе не хадзіць у школу з вусным тлумачэннем класнай сітуацыі, жонцы на работу не трэба было ездзіць, а я мусіў хадзіць на сваю ў масцы. Дарэчы, з усёй сям'і я пакуль адзін вакцынаваны і перанёс гэты магчымы кавід як лёгкую прастуду. Многія мае сябры і знаёмыя таксама перахварэлі кавідам у гэты час і таксама дома.

My elder son, then my wife and finally I seemed to have this "plague" at home without seeing doctors within first two weeks of February. The son stayed 5 days home due to our parental written request to excuse him from school, we also explained the situation to his classroom teacher. My wife didn't have to go to work and I had to go to work in mask. By the way, from all my family I was the only vaccinated one and the only one who had this possible covid as a light cold. Many of my friends and acquainances also had covid that time at also were staying home.

Людзі, якія не носяць маскі ў публічных месцах, памяшканнях і грамадскім транспарце цяпер складаюць большасць. Прычым і тыя, хто самі цяжка перхварэлі на кавід і пахавалі кагосьці з блізкіх...

People that don't wear masks in public places, indoors and on public transport are now majority. Including those who had a really bad covid and even lost some of their family members...

18.03.2022 пятніца (Friday)

24.02.2022 разгарэўся ўзброены расійска-ўкраінскі канфлікт, прычым Беларусь прадаставіла сваю тэрыторыю арміі РФ. Гэта навіна адцяніла праблему пандэміі. Але штодзень працягваюць хварэць і паміраць людзі, хоць большасць адкрыта ігнаруюць кавід. Паводле разліку некаторых матэматыкаў, у Беларусі магло памерці больш за 80 ці нават 90 тысяч чалавек за 2020-21 гг., але афіцыйна на цяперашні час лічыцца, што кавід забраў жыццё 6,7 тысяч беларусаў.

On 24.02.2022 Russia-Ukraine military conflict broke out and Belarus provided its territory for Russian troops. This news overshadowed the pandemic. Yet daily people get ill and die, though many openly ignore the covid. As some mathematicians calculated over 80000 or even over 90000 people could have died in 2020-2021, but it's officially believed that the covid have killed 6700 Belarusians by now.

Тым не менш, відавочна, што масавая хваля рэспіраторных захворванняў мінула і, хоць штодзень рэгіструюць каля 2000 новых выпадкаў, я асабіста сустракаў толькі пару новых выпадкаў кавіда сярод сваіх знаёмых. Выглядае, як быццам перахварэлі ўсе, хто маглі. 

Nevertheless, the huge wave of respiratory diseases have been over and, though about 2000 new cases are registered a day I personnaly faced just a couple of new cases of the covid among my acquaintances. It seems nearly everybody have passed through the disease.


Нашэнне масак за гэтыя 2 гады стала настолькі рэгулярным, што можна сустрэць маскі з завязанымі вузламі. На фота маска, якую я нашу ўжо некалькі месяцаў. Сустракаў падобныя вузлы і ў іншых масачнікаў. / Wearing masks within these 2 years became so habitual that you can see masks with knots on their strained strings. This photo is of the mask I've been using for several months. I've seen such knots on other mask wearers.

Дух часу: студэнтка ІПД адна сярод іншаземных студэнтаў не носіць маску. Як і раней большасць кітайскіх студэнтаў носяць маскі паўсюль, а беларуская моладзь мае тэндэнцыю іх не насіць. Праўда, магчыма, што гэта студэнтка зняла маску, каб сфоткацца з кітайцамі. / Zeitgeist: a student of the Institute of Business Activities is not wearing a mask while international students are. Like before most Chinese students wear mask everywhere, but the young Belarusians tend not to wear any masks. However, it's possible that the girl in the photo just took her mask off to make a picture with the Chinese.

11.04.2022 панядзелак (Monday)

За гэты месяц многія паверылі, што кавід знік, бо не ў кожнага цяпер ёсць знаёмаыя ці сваякі, якія хварэюць у цяперашні час. За гэты час сярод маіх знаёмых адхварэла група з трох чалавек з прыкметамі кавіда. Афіцыйна паведамляюць пра некалькі сот новых выпадкаў штодзень і прыкладна 2 смерці ў дзень. Увага папулярных СМІ прыцягнута да баёў на тэрыторыі Ўкраіны.

Within this month many have believed the covid vanished as few people have friends and relatives that are ill now. During this time a group of 3 people I know had something like the covid. Officially, a few hundred new cases and about 2 deaths are reported daily. The popular mass media attention is drawn to battles in Ukraine.

Блогер Павел Мірановіч крытыкуе плакат, які папулярызуе прышчэпкі ад COVID-19, па прычыне адмоўнага стаўлення да прышчэпак і моладзевых тусовак (бо хлопец у рэкламе вакцынаваўся, каб тусавацца). Самая забаўная рэакцыя на рэкламу вакцынацыі, якую я сустракаў / Blogger Pavel Miranovich critisizes a board promoting COVID-19 vaccination since he is against vaccinations and youth goingouts (the guy in the ad got vaccinated to go out with friends). The funniest reaction to a vaccination ad I've ever met.

Чарга на лічбавы рэнтген грудной клеткі ля Камароўскага рынку ў Мінску. Сакавік 2022 г. / A queue to a digital X-ray near Komarouski Market in Minsk. March 2022.

Яшчэ адзін трэнд апошняга часу: пажылыя часцей носяць маскі ў грамадскім транспарце за моладзь. / Another trend of this days: senior people wear masks in public areas more often than the young ones.

Ізноў пра рэлігійнае жыццё / Again About Religious Life
Увогуле, рэлігійнае жыццё Беларусі не асабліва закранута пандэміяй: большасць рэлігійных мерапрыемстваў праходзіць практычна без паправак на кавід за выключэннем першых некалькіх месяцаў пандэміі. Сведкі Іеговы перавялі ўсе свае мерапрыемствы ў бескантактны рэжым з канца сакавіка 2020 г., што не прайшло незаўважаным ў некаторых СМІ. А з 1 красавіка гэтага года сумесныя сустрэчы Сведкаў сталі праходзіць у гібрыдным рэжыме: большая частка ўдзельнічае па відэасувязі, а 20-30 чалавек сядзяць у масках у памяшканні з дыстанцыяй. Удзельнікам са слабым здароўем, сімптомамі рэспіраторнай інфекцыі і тым, хто быў у кантакце з хворымі 10 дзён таму, рэкамендавана наведваць сустрэчы па відэасувязі. Такі гібрыдны фармат выкарыстоўваецца пераважна для сустрэч у выходныя дні. Некаторыя групы поўнасцю засталіся ў фармаце відэасувязі. Святкаванне Вячэры Гасподняй пройдзе пераважна ў гібрыдным фармаце, дзе практычна ўсе новыя госці будуць прыстутнічаць на відэасувязі ці па тэлефоне.

Generally, the religious life in Belarus was not seriously affected by the pandemic: most of religious events take place with little or no covid-related changes, except for the first few months of the pandemic. Jehovah's Witnesses shifted all their activities to the contact-free mode in late March 2020, which was noticed by some local media. From the 1 April JW meetings in Belarus switched to the hybrid type: most join by videoconferencing and 20-30 people are on place wearing masks and keeping distance. Visitors with poor health, respiratory disease symptoms and those in contact with ill ones 10 days ago are encouraged to join by videoconferencing. This hybrid type is used for weekend meetings mostly. Some groups completely remained in videoconferencing. The yearly memorial will be mostly in the hybrid format with nearly all the newcomers present via videoconferencing or phone.

Наша сям'я наведала такую сустрэчу 10.04. Дзецям было цікава вярнуцца ў Залу Царства пасля 2-гадовага наведвання ўсіх сустрэч па відэасувязі. / Our family visited such meeting on 10.04.2022. My kids were curious to get back to the Kingdom Hall after 2-year visiting all the meetings by videoconferencing.

26.05.2022 чацвер (Thursday)
Колькасць хворых на кавід і новых памерлых ад пандэміі пачала зніжацца пасля 6 мая і 10 мая Мінздароўя дало апошнія дадзеныя пра 58 новых захварэлых. З таго часу штодзенныя афіцыйныя  паведамленні пра кавід спыніліся, большасць людзей перастала насіць маскі ў публічных месцах, а прыватным медцэнтрам забаранілі рабіць ПЦР-тэсты на COVID-19 з 30 мая.

The number of covid patients and new deaths from the pandemic began to decline after the 6th ofMay and on 10 May the Ministry of Health provided the last report on 58 new cases. Since then, daily official covid reports have ceased, most people have stopped wearing masks in public places, and private medical centers have been banned from doing PCR tests on COVID-19 since the 30th May.

Але гэта не значыць, што каранавірусная інфекцыя поўнасцю перастала быць пагрозай. Ведаю, што выпадкі кавіда рэгіструюцца ў некаторых бальніцах Мінска, дарэчы, там пакуль ёсць і кавідныя аддзяленні. Тым не менш, пандэмія відавочна адступіла.

But this does not mean that coronavirus disease has completely ceased to be a threat. I know that cases of covid are still registered in some hospitals in Minsk, by the way, there are still covid wards. However, the pandemic has clearly retreated.

За гэты час у многіх грамадскіх туалетах Беларусі з'явілася мыла, дэзінфектары сталі неад'емным аксэсуарам многіх публічных месцаў, маскі і санітайзеры прадаюцца амаль у кожным гандлёвым пункце, а людзі навучыліся актыўней карыстацца відэасувяззю ў паўсядзённых і дзелавых пытаннях.

During this pandemic, soap became a norm for many public toilets in Belarus, disinfectants became an integral part of many public places, masks and sanitizers are sold in almost every outlet, and people have learned to use  more video communication for everyday and business matters.

Ці прыйдзе ў Беларусь малпіна воспа, якая зараз стала новай эпідэміяй Еўропы, пакажа час... 

It's hard to say if monkey pox that has become a new European epidemic will also come to Belarus...

19.02.2022

Trados или Multitran, или что-нибудь другое?


В продолжение темы о ресурсах для переводчика публикую сравнение двух известных ресурсов. Постараюсь высказаться кратко и по существу. А читатели могут развить тему в комментариях.

Trados

Так вышло, что я лично с этой программой так и не поработал ни разу. Видимо, пик ее популярности пришел на то время, когда я переводами только начинал заниматься и занимался ими эпизодически. Достаточно толковое и относительно свежее описание от пользователя программы есть здесь. Из него я узнал, почему мне это ПО не нужно: 

1) У меня уже есть база переведенных типовых документов вроде уставов ООО или справок из поликлиники, которые приходилось переводить не раз. Можно открывать старые варианты и использовать повторяющуюся информацию в новых заказах.

2) Вместо Microsoft Word я обычно использую аналог Libro Office Writer с сохранением документа в Word. В этом аналоге есть по умолчанию опция подсказки ранее использованных слов и встроенный редактор орфографии белорусского языка, что в вордовском редакторе надо специально настраивать. Подсказка выскакивает и при открытии ранее переведенных документов из пункта 1).

Что я упускаю, не используя Trados, так это возможность распознания сканированных файлов PDF. Но для этого я использую onlineocr, ресурс, распознающий текст на картинках с возможностью работы с 40+ языками, включая все те, с которыми я работаю.

Эпизодически, мне доводилось работать со специальной переводческой программой в стиле Trados. Ее плюсом было создание клише фраз и выражений, на основании ранее выполненных переводов. Это безусловно ускоряет работу куда лучше, чем текстовый редактор, который подсказывает слова, но не целые выражения. Но явный минус: текст разорван на отдельные фразы или предложения. Когда я работаю с документами, созданными в таких форматах, мне бывает трудно понять контекст какого-то выражения.

Multitran и другие ресурсы

Я уже писал об этом ресурсе (ссылка в начале поста), и сейчас, спустя годы работы в сфере перевода, могу сказать, что не нашел ему никакой адекватной замены. Это я почувствовал, когда некоторое время назад сайт Мультитрана не открывался несколько дней. Обновленная версия ресурса (с расширением .com вместо .ru) расширила базу языков и языковых пар с нескольких единиц до нескольких сотен, и по-прежнему дает возможность зарегистрированным пользователям добавлять новые термины в базы словарей и тезаурусов. Есть и форум для взаимопомощи живых переводчиков, но там надо "зависать", чтобы получить ответ на свой вопрос, а я обычно не имею на это времени. В отличие от Trados и его аналогов, этот ресурс помогает с копированием и вставкой отдельных слов, реже фраз и еще реже целых предложений. Также словарная база редких языковых пар, например, белорусско-английская, остается символической: от пары слов до нескольких десятков слов, что для профессионального переводчика несерьезно. Например, когда я получал заказ перевести определенную информацию с английского на белорусский, я пользовался англо-русской парой для пробивки неясных мне слов, а дальше уже проверял слова, в белорусском эквиваленте или правильном окончании такового в родительном падеже я не был уверен по белорусско-русскому словарю "Скарнік".

Проблема отсутствия хорошего аналога сайту multitran.com вместе со слабостью его бесплатного приложения (демо-версии) для работы оффлайн, создает определенные трудности для переводчиков и других специалистов, привыкших с ним работать. Машинные переводчики, например, Google и Яндекс, улучшили свою работу, но их можно использовать только избирательно, слова они по-прежнему подбирают далеко не всегда удачно, и даже опытный редактор текста может просмотреть грубые ошибки, особенно в переводе не на родной язык. А Urban Dictionary привязан к английскому языку, причем по большей части к сленгу, хотя может быть подспорьем как толковый словарь для переводчиков с английского.

Как я буду выкручиваться, если сайт multitran.com снова накроется? Постараюсь найти его хорошую версию оффлайн, использовать поисковые системы для нахождения определений совсем непонятных иностранных слов, в меру пользоваться машинным переводом с тщательным редактированием результата и искать аналоги. Едва ли я решусь перейти на Trados...

См. также: Выбор переводчика

Избранное сообщение

10 лет писанины

Когда 16 февраля 2013 года я запостил тут одну свою научную заметку , я еще не вполне представлял как дальше буду использовать этот ресурс. ...