Праектаў па гісторыі Мінска хапае на прасторах інтэрнэта. І, мяркую, я таксама магу ўнесці свае тры грошы. Гэты пост прысвечаны зменам, якія ахапілі горад за апошнія 40 гадоў. Пост будзе развівацца, але наўрад ці калі-небудзь змесціць усе такія змены, ды я і не імкнуся да гэтага :)
Кальварыйская 44 са зніклымі слядамі савецкага мінулага
ДТСААФ на Маскоўскай, 6 і яго маленькія сакрэты
У маім жыцці з гэтым домам звязана некалькі маленькіх успамінаў. Мой дзед Дзмітрый Сямёнавіч Піянзін у 1980-х - 2000-х працаваў у аўташколе "ДТСААФ", а кіраўніцтва гэтага таварыства знаходзілася на Маскоўскай, 6. Нейкім разам ён браў мяне яшчэ дзіцём з сабой на пэўную нараду ў гэта месца, але размовы дарослых дзядзек не зачапіліся за маю памяць і з той сітуацыі я запомніў толькі як побач з будынкам мясцовы масткак, які малаяваў плакаты, зліваў растваральнік з фабрай на зямлю, падпальваў яго для ўтылізацыі, а я палкай у гэта вогнішча падпіхваў акуркі цыгарэт і раскіданыя пустыя цыгрэтныя пачкі, пакуль гарэў агонь. Ніхто не лаяў ні мастака за такую самадзейнасць, ні мяне за забавы з агнём. Потым у 1990-х я быў там з дзедам на цырымоніі ўнагароды ветэранаў арганізацыі, адзін з якіх сказаў: "Служу Савецкаму Саюзу!", а другі цмокнуў ручку дзяўчыне, якая давала кветкі ў нагрузку да медалю, і адчэканіў: "Служу Рэспубліцы Беларусь!". А апошнія мае візіты на Маскоўскую 6 прыйшліся пасля смерці дзеда летам 2019 г., калі я сдаў яго архіў у музей ДТСААФ, і мусіў потым яго забраць у сувязі са зносам будынка.
Верагодна гэта фота 1982 г. з архіва майго дзеда зроблена на ганку Маскоўскай 6. Цікава, што там у 1982 г. быў выбарчы ўчастак №1 падчас выбараў у мясцовыя саветы.А гэта фота я зрабіў 31 кастрычніка 2019 г., калі прыйшоў забіраць з музея ДТСААФ архіў Д. Піянзіна. Палец у ніжнім правым вуглу фота безумоўна мой касяк, але больш я туды вярнуцца магчымасці не меў. Неўзабаве гэты будынак знеслі. Цікавы яшчэ адзін успамін прыкладна таго ж часу. Я разгаварыўся з адной жанчынай на рэлігійныя тэмы ў тралейбусе і апынулася, што яна наведвала сустрэчы месіянскіх яўрэяў, якія як раз праходзілі на Маскоўскай, 6 у арэндаваным памяшканні. Жанчына казала, што па прычыне запланаванага зносу яе аднавернікі шукаюць новае месца сустрэчы. Так у розны час штаб ДТСААФ пабываў і выбарчым участкам, і месцам рэлігійных сустрэч...
Летам 2023 г. на месцы Маскоўскай, 6 будавалі новы дом з новым адрасам: Дабрамысленскі завулак, 4.
Салон "Шчасце", пр. Незалежнасці 155/1. Ад шлюбнага салона да супермаркета
З моманту заснавання да 2020-х гэты будынак ля станцыі метро "Усход" быў вядомы як "Шчасце", хоць салонам продажу шлюбных касцюмаў ён быў толькі ў савецкі час. Да з'яўлення Нацыянальнай бібліятэкі ў 2006 г. і "Даны Мола" ў 2014 г. гэта месца было арыенцірам сустрэч не толькі для жыхароў мікрараёна "Усход 1".
Так выглядаў будынак на 2021 г. Надпіс "Счастье" зроблены на момант заснавання будынку, а "Торговый центр" з'явіўся ў 90-я, калі там размясціліся кіёскі розных дробных арганізацый і індывідуальных прадпрымальнікаў. Крыніца здымку тут.Вясной 2021 г. будынак узяла ў арэнду сетка супермаркетаў "Віталюр". Фасад абклалі чорнымі пліткамі, а жоўтую мазаіку замазалі белай фарбай (працэс бачны на фота). Тым не менш, калі неабыякавыя мінчукі склалі петыцыю аб вяртанні мазаікі як врхітэкрурнай каштоўнасці, "Віталюр" пайшоў ім насустрач і фарбу змылі.
Так выглядаў будынак у красавіку 2021 г звонку...
... і так унутры
У пачатку 2023 г. сетка "Віталюр" спыніла сваё існаванне і некалькі месяцаў магазін быў зачынены.
А з канца чэрвеня 2023 г. там працуе магазін "Санта". Акрамя назвы звонку знешні інтэр'ер не мяняўся, а ўнутры з'явіліся касы самаабслугоўвання.Змена арандатараў прывяла да знікнення салона ці ГЦ "Шчасце" як лакацыі (хоць шлюбны салон "Шчасце" існуе як арганізацыя). За апошні час не чуў, каб хтосьці казаў пра гэты аб'ект як пра "Шчасце". Часам чуў: "Сустрэнемся ля "Віталюра" (або "Санты")". Іншым разам канкрэтызавалі: "Ля метро (ці "на праспекце")", каб адрозніць ад іншых магазінаў гандлёвай сеткі.
Яшчэ пару дэталяў. Гандлёвы цэнтр "Шчасце" прыйшоў ў заняпад са з'яўленнем суседа: "Дана Мол". Але яго правы край застаўся ў карыстанні дробнага бізнеса. Таксама ні "Віталюр", ні "Санта" не карыстаюцца 2-м паверхам галоўнай часткі будынка. А менавіта там знаходзіўся абменны пункт, які 1 кастрычніка 2014 г. захапіў злачынец, у выніку чаго апошняга забіў снайпер спецпадраздзялення "Алмаз". Тады гандлёвы цэнтр патрапіў пад увагу СМІ. Цяпер гэта частка гісторыі мікрараёна, якая, спадзяюся, не паўтарыцца.
Працяг будзе. Калі не пазначана інакш, здымкі зроблены Андрэем Берастоўскім
Гл. таксама: аналагічны пост 10-гадовай даўніны :)