27.10.2015

Збой сістэмы

У кожным народзе былі людзі, якія пачыналі з таго, што працавалі на сваю «сістэму» (тэрмін умоўны, я маю на ўвазе пад сістэмай буйную групу людзей з агульнымі інтарэсамі і моцным уплывам на гісторыю сваёй краіны, а то і ўсяго свету), а потым процістаялі ёй і спрабавалі яе змяніць. У Германіі такім чалавекам стаў Марцін Лютэр, які паспрабаваў дабіцца рэформ Каталіцкай царквы, што прывяло да Рэфармацыі. У СССР фізік-ядзершчык А. Сахараў стаў змагаром за правы чалавека. Можна назваць і іншыя імёны.
У гісторыі ЗША хапала выбітных людзей, якія былі ў некаторым сэнсе «сумленнем» сваёй эпохі. Сярод іх акцёр Чарлі Чаплін, святар і змагар за расавую роўнасць Марцін Лютэр Кінг. Але хочацца вылучыць дзве іншыя асобы, якія на першы погляд не маюць маштабу гісторыі ўсёй краіны. Але толькі на першы.

Эдвард Сноўдэн супраць Агенцтва нацыянальнай бяспекі ЗША

Крыніца: www.spletnik.ru
Імя Эдварда Сноўдэна прагрымела на ўвесь свет ў 2013 г. Сціплы 30-гадовы інжынер і сістэмны адміністратар перадаў амерыканскім і брытанскім журналістам сакрэтныя дакументы спецслужб ЗША і Вялікабрытаніі. У выніку па ўсяму свету разляцелася інфармацыя пра супрацоўніцтва кампаній «Гугл», «Майкрасофт» і «Фейсбук» з АНБ і ЦРУ, пра шпіянаж ЗША за лідарамі іншых краін НАТА і пра магчымасць спецслужб ЗША сачыць практычна за кожным амерыканцам і многімі жыхарамі іншых краін свету без якіх-небудзь абмежаванняў. Пры гэтым Сноўдэн змяніў забяспечанае жыццё сісадміна адной з найбагацейшых арганізацый ў адной з найбагацейшых краін свету на лёс уцекача, які жыве на больш сціплы заробак і ахвяраванні прыхільнікаў. Сноўдэн мог прадаць свае дакументы розным разведкам свету і стаць багацеям, але доказаў таму я не знаходзіў.
Гэты чалавек жадаў змяніць сваю сістэму ў лепшы бок. Ён шчыра верыў, што дзяржапарат ЗША павінен шанаваць амерыканскую Канстытуцыю, у тым ліку і права грамадзяніна на недатыкальнасць прыватнага жыцця (1). Ён не дасягнуў сваёй мэты і яго думкі не атрымалі падтрымкі ні дзяржавы, ні грамадства, ні міжнароднай супольнасці. Усе ў нейкай ступені пагадзіліся, што АНБ, ЦРУ і брытанскія спецслужбы не паступілі правільна, калі шпіёнілі за ўсімі без разбору. Але далей гэта нічога не пайшло.
Разведка і дыпламатыя гэта від бізнес-дзейнасці, дзе круцяцца вялікія грошы. Палітыка, як і буйны бізнес, не церпіць высокай маралі ўвогуле. Таму для еўрапейскіх палітыкаў не было шокам, што за імі сачылі праз інтэрнет-тэхналогіі. Ды й сур'ёзныя людзі не захоўваюць сакрэтныя дакументы на камп'ютарах з інтэрнет-доступам, а то і вымаюць батарэйкі з мабільнікаў падчас важных перамоў тэт-а-тэт.
Спецслужбы ЗША абнавілі свае сістэмы інфармацыйнай бяспекі і звольнілі частку сісадмінаў, таму нельга сказаць, што ў выніку дзейнасці Сноўдэна згубілі яны больш, чым набылі.
Простых амерыканскіх грамадзян гэта таксама не вельмі ўсхвалявала. Былі дэманстрацыі салідарнасці з дзеяннямі Сноўдэна, была фінансавая і інфармацыйная падтрымка з боку амерыканскіх і міжнародных арганізацый, якія змагаюцца за правы чалавека. Але нічога, што можна было б параўнаць з хваляваннямі 1960-х, якія падштурхнулі развіццё дэмакратыі ў 1970-80-х гг., не адбылося. (І сама рэвалюцыя 1775-83 гг. пачалася пасля рэпрэсіўных заканадаўчых актаў брытанскага парламента). Кожная рэвалюцыйная сітуацыя, як справядліва вызначалі класікі марксізму-ленінізму, заўжды мае элемент незадаволенасці шырокіх народных мас. У выпадку Сноўдэна шырокія масы былі ўсім задаволены. Нават, калі ў будучым праблема, якую выкрыў гэты былы інжынер АНБ, прывядзе да новай рэвалюцыі ў ЗША, яго дачыненне да такой рэвалюцыі і магчымых перамен будзе толькі ўскосным.
Само параўнанне суцэльнага назірання АНБ за прыватным жыццём грамадзян з дапамогай сучасных тэхналогій з оруэлаўскай антыўтопіяй «1984», дзе за кожным дзеяннем кожнага чалавека сачылі 24 гадзіны ў суткі, лічу некарэктным. Вось чаму:
1. Фізічна сачыць за кожным дзеяннем кожнага чалавека, аналізаваць атрыманую інфармацыю проста немагчыма: такія сістэмы назірання (і людзі, і машыны) абыходзіліся б ў нерэнтабельна вялікія грошы. І значная частка такой інфармацыі не мела б ніякай каштоўнасці маштабаў дзяржаўнай бяспекі. Нават у таталітарнай дзяржаве.
2. Задача любой спецслужбы ісці на крок наперадзе кожнай рэальнай пагрозе сваёй дзяржаве, а не «лавіць мух». Гэта значыць, што большасць тэрарыстаў, гандляроў наркотыкамі і людзьмі проста гадамі трымалі б «пад каўпаком», дазваляючы ім свабодна займацца сваёй дзейнасцю. Калі б кожнага злодзея ці хулігана здавалі паліцыі на падставе татальнага праслухоўвання тэлефонных перамоў, то кожны чалавек у ЗША добра б ведаў, што за ім назіраюць, і канспірацыя злачынцаў была б на парадак вышэй. Таму, у гэтым плане, Сноўдэн «заваліў» работу спецслужб.
3. Ніякі тэхнічны сакрэт не можа доўга заставацца сакрэтам. Супраць кожнага элемента назірання за грамадствам абавязкова з'яўляюцца метады і сродкі барацьбы. А з пашырэннем сферы карыстання сродкаў назірання зброя спецслужб трапляе і ў рукі іх ворагаў: тэрарысты, рэвалюцыйныя радыкалы і нават простыя хуліганы могуць самі ператварыцца з аб'екта назірання ў суб'ект назірання за спецслужбамі.
4. У ЗША электронныя сродкі назірання за грамадскім парадкам і рабочымі месцамі дзейнічаюць ужо некалькі дзясяцігоддзяў (2). Людзі добраахвотна ўсталёўваюць сістэмы відэаназірання за сваімі дамамі, ведаючы, што іх можна ўзламаць. Адначасова за тыя ж самыя дзясяцігоддзі ніякага істотнага пагаршэння сітуацыі з правамі і свабодамі амерыканскіх грамадзян не адбылося. Свабоды стала нават больш. Таму большасць амерыканцаў не баяцца наяўнасці патэнцыяльнага оруэлаўскага «Вялікага брата» ў прыватным пакоі ці айфоне.
Тым не менш, Сноўдэн кінуў выклік грамадству і дзяржаве і паставіў іх у юрыдычна няпросты стан: адмяніць папраўку аб недатыкальнасці прыватнага жыцця грамадзяніна без сур'ёзных наступстваў урад ЗША не можа, а адмовіцца ад тэхналогій татальнага назірання дзеля маральных прынцыпаў палітычна абсурдна.

Патрык Рэйналдз супраць тытунёвых магнатаў.

Крыніца: www.anti-smoking.com
Калі многім сучасным беларусам добра вядома, хто такі Эдвард Сноўдэн, то імя Патрыка Рэйналдза ведае далёка не кожны. Між іншым, некаторыя беларусы могуць памятаць яго на твар па серыялу «Санта Барбара». Але гаворка пойдзе не пра яго поспехі ў якасці акцёра.
Сямейства Рэйналдз – гэта тытунёвыя магнаты з Поўдня ЗША, стваральнікі брэнда цыгарэт «Кэмэл» (1913 г). Патрык Рэйналдз прадаў сваю долю ў тытунёвым бізнесе ў 1979 г. А ў 1986 г. адкрыта выступіў за высокае падаткаабкладанне і іншыя дыскрымінацыйныя меры супраць тытунёвай індустрыі. Часткова гэта было звязана з тым, што бацька Патрыка памёр ад наступстваў курэння на вачах сына, а сам Патрык Рэйналдз доўга не мог кінуць курыць. Цяпер ён самы вядомы змагар з тытунёвымі кампаніямі ў ЗША, які здымае відэа, піша артыкулы, дае інтэрв'ю і супрацоўнічае з медыцынскімі арганізацыямі.
Яшчэ на пачатку сваёй «вайны» з тытунёвай прамысловасцю П. Рэйналдз заявіў: «Калі рука, якая аднойчы карміла мяне – гэта тытунёвая індустрыя, то тая ж самая рука забіла мільёны людзей і будзе забіваць яшчэ мільёны, пакуль людзе не зразумеюць небяспеку цыгарэт.»(3)
Як і Сноўдэн, Рэйналдз нічога не змяніў. Продаж цыгарэт быў і застаецца прыбытковым бізнесам. Дзяржава таксама мае бонусы ад падаткаў і ранніх смярцей пенсіянераў, і пачынае абмяжоўваць тытунёвы бізнес толькі калі выдаткі казны на лячэнне наступстваў курэння не перавышаюць вышэйназваныя бонусы. Дарэчы, адначасова з унутраная палітыкай абмежавання продажу і спажывання цыгарэт, ЗША ў канцы 1980-х прабівалі новыя рынкі для тых жа самых тытунёвых магнатаў. (Часткова дзякуючы гэтаму тыя ж цыгарэты «Кэмел» вядомы цяперашнім беларусам).
Праўда ёсць яшчэ адна дэталь, характэрная для сучаснай Амерыкі. Патрык Рэйналдз спакойна жыве ў ЗША не гледзячы на ўдзел у сур'ёзнай барацьбе, у якой завязаны значныя грошы. У сучасных ЗША магчыма спакойна жыць, нават калі ты не даеш спакойна жыць алігархам.

Зноскі:
(1) Э. Сноўдэн час ад часу дае інтэрв'ю розным медыя, у якіх тлумачыць матывы свайго ўчынку. Вось прыклад яго інтэрв'ю выданню The Nation: Edward Snowden: A 'Nation' Interview. By Katrina vanden Heuvel & Stephen F. Cohen. Сайт: www.thenation.com. October 28, 2014 Доступ: http://www.thenation.com/article/snowden-exile-exclusive-interview/
(2) Is Someone Watching You? The “Electronic Boss”. // Awake! April 22, 1990 Vol. 71, No 8, pp. 18-20

(3) New York Times October 25, 1986 цыт. па: Defector From the Smoking Trade. // Awake! July 8, 1989 Vol. 70, No 13, pp. 15

13.10.2015

"Як мы святкавалі Дзень Маці". Беларускі пераклад

ЯК МЫ СВЯТКАВАЛІ ДЗЕНЬ МАЦІ

Стывен Лікак

Мы вырашылі асаблівым чынам адзначыць Дзень Маці. Мы падумалі, што гэта файная ідэя. Дзякуючы гэтаму мы ўсвядомілі, колькі мама зрабіла для нас і на якія ахвяры яна ішла дзеля нас.
Мы вырашылі зрабіць гэты дзень вялікім святам для ўсёй сям'і і зрабіць усё магчымае, каб парадаваць маму. Тата ўзяў адгул у офісе, каб дапамагчы ў правядзенні свята, мая сястра Эн і я не пайшлі ў каледж на заняткі, а Мэры і брат Уіл не пайшлі ў школу.
Нашым планам было правесці гэты дзень як Каляды ці іншае значнае свята і мы вырашылі ўпрыгожыць дом кветкамі і развесіць над камінам дэвізы і ўсё такое. Мы даверылі гэта зрабіць маме, бо яна заўжды так робіць на Каляды.
Дзяўчаты падумалі, што з такой нагоды мае сэнс апрануцца найпрыгажэйшым чынам і абедзве купілі сабе новыя капелюшы. Мама ўпрыгожыла абодва капелюшы і яны глядзеліся класна, а тата купіў сабе і нам, хлопцам, шаўковыя гальштукі, як напамін пра свята і пра маці. Мы збіраліся і маме купіць новы капялюш, але здавалася, што ёй падабаецца яе стары шэры больш, чым які-небудзь новы, і дзяўчаты сказалі, што ёй стары капялюш файна падыходзіць.
Пасля сняданка мы падрыхтавалі сюрпрыз для мамы: узялі напракат машыну, каб адвезці яе на прыроду за горад. Маме наўрад ці яшчэ так пашанцуе, бо мы можам дазволіць мець сабе толькі адну служанку і мама мусіць амаль увесь час працаваць пад дому.
Але раніцай у той дзень мы крыху змянілі планы, бо тата вырашыў, што лепей не проста пакатаць маму на машыне, а ўзяць яе з сабой на рыбалку.
Мы ўсе згадзіліся, што лепш маме паехаць з дакладнай мэтай, чым проста так, тым больш, што тата нядаўна купіў новую вуду.
Мы падрыхтавалі ўсё для паездкі і папрасілі маму зрабіць нам бутэрброды ў дарогу, калі мы раптам захочам есці, хоць, зразумела, мы і збіраліся вярнуцца на раннюю вячэру, падобную каляднай ці навагодняй, у сярэдзіне дня. Мама паклала іх у кошык і мы былі гатовы ехаць.
Калі прывезлі машыну, аказалася, што ў ёй менш месца, чым мы думалі.
Тата сказаў, што нічога страшнага, ён можа застацца дома і прымусіць сябе папрацаваць ў садзе; ён папрасіў нас не думаць аб тым, што ў яго не было сапраўднага водпуску ўжо тры гады, ехаць уперад і шчасліва правесці дзень
Але мы ўсе адчувалі, што лепш не пакідаць тату аднаго дома, асабліва таму, што мы ведалі, калі яго пакінуць дома, ён наробіць бяды. Дзяўчаты, Эн і Мэры былі гатовы застацца дома і дапамагчы служанцы прыгатаваць вячэру, але ім было шкада не паехаць у такі цудоўны дзень ды яшчэ і з новымі капелюшамі. Але скажы толькі мама слова, і яны з гатоўнасцю застануцца дома і будуць працаваць. Уіл і я маглі застацца, але ад нас ніякай карысці не было ў плане гатавання вячэры.
Нарэшце было вырашана, што мама застанецца пазавіхацца дома ў якасці адпачынку, добра правядзе дзень і пакрысе прыгатуе вячэру. Аказалася, што мама абыякава да рыбнай лоўлі, а яшчэ было крыху халаднавата, хоць і прыгожа і сонечна, і тата казаў, што баіцца, каб мама не прастудзілася, калі паедзе.
Мы тройчы пракрычалі «ўра» маме і паехалі, а тата махаў маме кожную хвіліну, пакуль не стукнуўся рукой аб машыну і не сказаў, што напэўна мама нас ужо не бачыць.
Мы шыкоўна правялі час на версе такіх узгоркаў, якія вы толькі можаце сабе ўявіць.
Было ўжо даволі позна, каля сямі гадзін вечара, калі мы вярнуліся, але мама здагадалася, што мы можам спазніцца і падрыхтавала ежу так, каб мы маглі паесці яе свежай і гарачай. Толькі спачатку ёй давялося даць ручнікі і мыла таце і чыстую вопратку, каб пераапрануўся, бо ён заўжды пэцкаецца на рыбалцы, і гэта заняло ў мамы пэўны час, а таксама ёй давялося дапамагчы дзяўчатам падрыхтавацца.
Нарэшце ўсё было гатова і мы селі за цудоўную вячэру, на якую нам падалі печаную індычку і ўсё, што мы звычайна маем на Каляды. Падчас вячэры мама добра пабегала туды-сюды, каб падаць нам ежу ці аднесці пустыя талеркі.
Вячэра цягнулася доўга і нам было здорава; калі яна скончылася, мы ўсе хацелі дапамагчы памыць посуд і прыбрацца, але мама сказала, што сама ўсё зробіць, і мы дазволілі, каб яна магла пацешыцца.
Было даволі позна, калі ўсё скончылася і, калі мы пацалавалі маму перад сном, яна сказала нам, што гэта быў самы цудоўны дзень у яе жыцці, і, мне здаецца, у яе вачах былі слёзы. Таму мы ўсе адчулі, што ўсе нашы намаганні не былі дарэмнымі.


Пер. А. Берастоўскага Рэд. Н. Духоўнікавай

08.10.2015

Детский хоспис в Минске / Children's Hospice in Minsk


Вы когда-нибудь видели, как умирают дети? Я нет, но в подростковом возрасте довелось видеть воочию "раковых" подростков ослабленных химиотерапией в одном медцентре в Минске. А недавно у знакомой одной моей родственницы за короткое время слегла с раком крови маленькая дочь. Периодически мне как переводчику приходится сталкиваться с документами по сгорающим от рака детям.
Я не публикую в своем блоге никаких призывов или рекламной деятельности. Просто хочу сообщить всем неравнодушным людям, что в Боровлянах под Минском строится новое здание детского хосписа (центра, где досматривают неизлечимо больных детей). Строится на добровольные пожертвования. И хочу сказать всем равнодушным людям, что их это тоже может однажды затронуть и никакие стуки по дереву или плевки через левое плечо еще никого не защитили. Если у государства нет на это денег, но есть на другие цели то давайте не забывать, что человечность не требует разрешения государства.
Как пожертвовать см тут: http://newhospice.by/your-help

Have you ever seen dying children? Once I happened to see some cancer-afflicted kids in a medical center in Minsk (Belarus). Also one lady familiar to some of my folks experienced her little daughter being suddenly struck with leukemia. As a translator sometimes I have to work with documents related to children dying of cancer.
I do not use my blog to call for actions nor I use it to advertise anything. Just wnat to let you know of a new childern's hospice being built near Minsk for donations. Dying children can be a problem of any family and no one shall expect the government to take actions that we can take ourselves.
More about donnating: http://en.newhospice.by/your-help

03.10.2015

Гісторыя ЗША ў фразах

У мінулым месяцы я прысвяціў асобны пост гісторыі ЗША на фотаздымках. У гэты раз так жа коратка занатую некалькі вядомых выразаў, якія добра перадаюць пэўныя моманты гісторыі Злучаных Штатаў. Таксама я дадам некалькі выразаў малавядомых амерыканцаў, якія дапамогуць лепш зразумець сучаснасную Амерыку.

"Права ці неправа, але гэта мая краіна" (My country, right or wrong)
Першы чалавек, які агучыў гэту фразу, згодна розным пісьмовым крыніцам быў афіцэр марскога флоту ЗША, які вылучыўся падчас Рэвалюцыі, квазі-вайны і войн ў Паўночнай Афрыцы, Стывен Дэкацюр. Падчас абеду, які праводзілі ў яго гонар ў Нарфолку (Вірджынія) ў 1816 г. ён казаў: "Our Country! In her intercourse with foreign nations may she always be in the right; but right or wrong, our country!" (Наша краіна! У сваіх адносінах з іншымі краінамі хай будзе яна заўсёды права, але права яна ці неправа, яна наша крана!). Пазней гэту фразу ў розных варыяцыях паўтаралі іншыя людзі, вядомыя і малавядомыя.
Звычайна яе памылкова звязваюць з праявай бяздумнага патрыятызму, але не трэба забываць, што яна была агучана добра адукаваным чалавекам у высокаінтэлігентным асяродзі. Часцей за ўсё яе выкарыстоўвалі людзі, якія жадалі выразіць такую думку: "Я не згодны з дадзеным палітычным рашэннем, але для мяне гэта не нагода выступаць супраць сваёй краіны".

"Дом, які раздзяліўся" (a house divided)
Гэта фраза набыла папулярнасць дзякуючы прамове будучага 16-га прэзідэнта ЗША А. Лінкальна, які тады быў кандыдатам  у сенат ад Рэспубліканскай партыі ад штата Ілінойс. Гэта прамова, ў якой ён спасылаўся на выказванне Ісуса Хрыста: "калі дом разьдзеліцца сам у сабе, ня можа ўстояць дом той" (Біблія, Евангелле падводле Марка, 3: 25, пераклад Васіля Сёмухі), стала адной з прычын яго невыбрання. Пазней, ён больш не рабіў такіх памылак і паспяхова стаў сенатарам, а потым і прэзідэнтам Злучаных Штатаў.
Вось беларускі пераклад гэтай фразы: "Калі дом раздзеліцца сам у сабе, не можа ўстояць дом той. Думаю, што гэта ўрад не пратрымаецца доўга напалову рабскі і напалову свабодны. Не думаю, што наш Саюз (федэрацыя Злучаных Штатаў - заўвага мая, А. Берастоўскі) разваліцца, але я думаю, што ён перастане быць раздзеленым. Ён стане альбо тым, альбо іншым. Альбо апаненты рабства спыняць яго распаўсюджванне і змесцяць рабства ў палажэнне, у якім грамадства будзе лічыць яго ідучым да поўнага знікнення, альбо прыхільнікі рабства распаўсюдзяць яго далей, пакуль яно не стане законным ва ўсіх штатах, старых і новых, паўночных і паўднёвых."
Яшчэ аднім перлам з той прамовы быў такі : "Мы ляжам спаць і будзем бачыць салодкі сон, што жыхары Місуры збіраюцца зрабіць свой штат свабодным, але прачнемся ў рэальнасці таго, што замест гэтага Вярхоўны суд зрабіў Ілінойс рабаўладальніцкім штатам." (поўны тэкст на англ. мове можна прачытаць тут: http://www.abrahamlincolnonline.org/lincoln/speeches/house.htm, беларускі пераклад цытат А. Берастоўскага).
Каб поўнасцю зразумець матывы Лінкальна, які зрабіў такую радыкальную прамову ў 1858 г. і так і не адмяніў рабства ў ЗША да канца свайго жыцця і прэзідэнцтва, трэба памятаць сітуацыю, ў якой яна была зроблена. Лінкальн удзельнічаў у дэбатах з сенатарам Стывенам Дугласам. Лінкальн выступаў супраць ідэі сенатара, што жыхары кожнага штата павінны самі вырашаць ці будзе дазволена ў ім рабства, ці не. Пры гэтым Лінкальн падняў сур'ёзную праблему: дазвол рабства ў адніх штатах і забарона яго ў другіх спараджала праблему масавых уцёкаў рабоў на поўнач ЗША і ў Канаду і праблему захавання роўнай колькасці "свабодных" і "рабскіх" штатаў пры пашырэнні краны. Ілінойс быў "свабодным" штатам, таму апеляцыя да неабходнасці захаваць яго такім была аргументам Лінкальна. Але Лінкальн надта прама адрасаваў праблемы, якія ўрэшце прывялі да Грамадзянскай вайны 1861-65 гг., і гэта было ўспрынята як празмерны радыкалізм. Лінкальн стаў сенатрам і прэзідэнтам, калі навучыўся ў большай ступені быць папулістам (Для параўнання: аналагічным чынам прамыя выказванні Зянона Пазняка ў Беларусі і Валерыі Навадворскай у Расіі таксама абвалілі іх палітычную папулярнасць да мінімума).
Прамова Лінкальна з спасылкай на Марка 3:25 была б напэўна забыта, калі б ён не стаў прэзідэнтам, і калі б не адбыўся сапраўдны распад краіны на дзве часткі, хоць прычынай сепаратызму Поўдня было не столькі рабства, сколькі жаданне парваць эканамічную залежнасць ад Поўначы. Цяпер фраза "дом, які раздзяліўся" стала крылатай. Яна стала назвай кіналенты, і розных артыкулаў перыёдыкі. Увогуле амерыканцы маюць тэндэнцыю выкарыстоваць гэту фразу амаль кожны раз, калі ідзе гаворка пра распад сям'і ці канфлікт у буйным калектыве.

"На Бога спадзяемся" (In God we trust)
Гэту фразу нярэдка памылкова перакладаюць "У Бога мы верым", але слова trust перадае ідэю менавіта даверу, спадзявання, а не веры ў існаванне кагосьці ці чагосці (believe). Паходжанне гэтага папулярнага слогана ідзе ў пачатак ХІХ ст, але на грошах ЗША (Поўначы) яны з'яўляюцца ў 1860-х гг. падчас Грамадзянскай вайны. Гэта лозунг перадае высокую ступень рэлігійнасці амерыканскага грамадства, бо ўсе спробы апратэставаць яго ў судах Злучаных Штатах як парушэнне светскасці дзяржаўнай улады ў ЗША поспеху не мелі. Гэты дэвіз можна сустрэць не толькі на грошах і розных афіцыйных сімвалах ЗША. Ва ўсім свеце яго расхапалі на цытаты, у якіх Бога замянілі на штосьці іншае, што дорага той ці іншай групе людзей. Так адзін бар у Мінску (Беларусь) мае дэвізам "In duck we trust" (На качку спадзяемся). Але розныя жартаўлівыя дэвіяцыі лозунга ЗША не выклікаюць ніякай рэакцыі ўлады -- ні федэральнай, ні рэгіаянальнай, ні мясцовай. Гэта сведчыць аб высокім узроўні свабоды слова ў Злучаных Штатах.

Не забудзь Перл Харбар (Remember Pearl Harbor)
Папулярны лозунг часоў Другой Сусветнай вайны, якая для Амерыкі была перш за ўсё вайной з Японіяй. Налёт японскай авіяцыі на базу ВМС ЗША на Гаваях 7 снежня 1941 г. стаў не толькі пачаткам вайны паміж Японіяй і Злучанымі Штатамі, але і масавых дэпартацый японскіх, нямецкіх і італьянскіх імігрантаў у спецпасяленні пустынных частак ЗША, а таксама іншых амерыканскіх краін.

Меньш крылатыя, але трапныя выразы.
У 2004-2005 гг. прафесар Дональд Уізенхант, які чытаў на факульцеце міжнродных адносін БДУ курс лекцый па гісторыі ЗША ад пасольства Злучаных Штатаў, сказаў такую фразу аб сваёй кране:
"America is a nation of joiners" (Амерыка -- гэта краіна далучэнцаў). Негледзячы на індывідуалізм, які характэрны многім амерыканцам, яны з'яўляюцца членамі шматлікіх клубаў і таварыстваў. Сам прафесар гаворыў, што належыў да 10-15 рознапланавых суполак.

"Ураганы -- дарагая забава. Амерыка можа сабе іх дазволіць", казаў (па-руску) амерыканец Джэймс Роўч, які жыў у Беларусі ў пачатку 2000-х гг., вучыўся ў БАТУ і актыўна ўдзельнічаў у пэўным асветніцкім праекце ў якасці валанцёра. Сапраўды, Амерыка штогод церпіць значныя эканамічныя страты з-за ўраганаў, але стабільнасць эканомікі дазваляе аднавіць страчанае (акрамя чалавечага жыцця, зразумела) у даволі хуткі час.

"Need a doctor, go to the general store. Need a coffin, go to the general store." (Патрэбны доктар -- ідзі ва ўнівермаг. Патрэбна труна -- ідзі ва ўнівермаг). Гэтымі словамі апісала былая грамадзянская афраамерыканская актывістка Эддзі Клінтан Фью тэндэнцыю канца ХІХ - пач. ХХ ст., калі жыхары сельскіх раёнаў ЗША куплялі ўсё неабходнае ва ўнівермагах, якія знаходзіліся ў бліжэйшых гарадках. Акрамя гэтага, такія ўнівермагі былі месцамі сустрэч з суседзямі Асабліва гэта было характэрна для маланаселеннага тады Поўдня. Цыт.па: Addie Found the Answer Late, but Not Too Late // Awake! July 22, 1994, vol.75, No 14, p. 19.

Святар з Нью-Ёрка Роберт Дж. МакКракен выказаў даволі прама пра пазіцыю цэркваў ЗША (і, лічу, не толькі ЗША -- А.Б.) наконт далікатных пытанняў: "We are careful not to take stands unless we know in what direction the wind is blowing" (Мы імкнемся не займаць які-небудзь бок, пакуль не ведаем дакладна ў якім напрамку дзьме вецер). Паводле: New York Times, May 30, 1955, p.14 цыт. па: What Determines the Direction That Religion Takes? // Awake! April 22, 1972, vol. LIII, No 8, p. 9.

Праект будзе дапаўняцца іншымі фразамі

Избранное сообщение

10 лет писанины

Когда 16 февраля 2013 года я запостил тут одну свою научную заметку , я еще не вполне представлял как дальше буду использовать этот ресурс. ...