Рукі даяркі

Прыкладна ў пачатку 2008 г. я быў ва Ўздзенскім раёне. Там я і адна мая знаёмая наведалі яе знаёмую -- даярку з мясцовай фермы. Выпадкова я даведаўся, што гэта жаншчына ходзіць кожны дзень па чатыры разы да сваіх кароў. Пры гэтым які-небудзь адпачынак, нават выхадны дзень не прадугледжаны. Дарога на ферму і з фермы займае пэўны не зусім маленькі час і ў перапынках паміж візітаў у свой "офіс" жаншчына завіхаецца па хаце і дагдядае сваіх дзяцей. Зарплата яе складала 200 000 руб у месяц. (Я, як школьны настаўнік англійскай, зарабляў ў два разы больш, ды яшчэ меў дадатковыя заробак ў адным вну).
Калі мы сядзелі за яе кухонным сталом, я заўважыў па руках той даяркі наступствы яе прафесіянальнай хваробы: артрыт. Праца на адным месцы ў неспрыяльных умовах дала свае вынікі на руках той жаншчыны.
Скардзіцца на жыццё я лічу бяссэнсоўным. Каб зрабіць спрыяльныя ўмовы і годную зарплату для тых, хто дае краіне малако, масла, сыр і экспартную валюту, трэба падняць эканоміку да адпаведнага ўзроўню. І многае працуе супраць цяперашняй беларускай эканомікі. Таму праца даяркі пакуль не можа быць прэстыжнай, здаровай і матэрыяльна забяспечанай. Наадварот, пасля сустрэчы з той жаншчынай я яшчэ раз заўважыў наколькі важна даражыць тым, што маеш. Маеш зарплату ў 3 млн? Радуйся, што не 2. Маеш нізкую пенсію? Памятай, што ў Кітаі яе мала каму даюць увогуле, і ў Беларусі такое таксама магчыма пры пэўным раскладзе. На старонцы "Еўраньюс" УКантакце паднімалі пытанне: "Ці дазваляецца ў вашай краіне збіранне грыбоў у лесе?" -- значыць, можна карыстацца такой магчымасцю і памятаць, што ёсць краіны, дзе гэта абмежавана ці недазволена...
На развітанне мы з маёй знаёмай паціснулі артрытную руку той даяркі і пайшлі далей па сваіх справах. Часам я думаю, што лепш я б тады не паціснуў, а пацалаваў руку той жаншчыны. Але хутчэй за ўсё я б прымусіў яе сароміцца, калі б дазволіў сабе такі жэст (бо для многіх жаншчын гэта ўсё роўна як, калі б мужчына стаяў перад ёй на каленях). Як бы яно не было, але знаёмства з яе рукамі дало мне магчымасць убачыць людзей, якім сапраўды цяжка жыць, і якія не скардзяцца на сваю долю, як больш забяспечаныя беларусы. Час ад часу я бачыў на розных мерапрыемствах, як сытыя і добра апранутыя мужчыны цалуюць дагледжаныя ручкі фотамадэляў, артыстак, мастачак, настаўніц, а каму б з іх прыйшло ў галаву пацалаваць артрытную руку немаладой і не вельмі прыгожай даяркі? Ёсць у гэтым нейкая несправядлівасць, як не круці...