29.12.2022

Кажется, 2022 год пережили

 


Этот год был сложен в разных отношениях. Как гласит одно высказывание, "вы услышите о войнах вблизи и о войнах вдали". Это можно сказать о Беларуси. Хотя уже десятки лет на территории страны не идут никакие боевые действия, именно в 2022 г. в ряде стран "ближнего зарубежья" полыхнуло. Сначала восстание в Казахстане, потом война на Донбассе переросла в масштабное противостояние России и Украины, причем Беларусь это затронуло во многих отношениях. Еще были кровавые конфликты между Кыргызстаном и Таджикистаном и Арменией и Азербайджаном.

Одним из последствий российско-украинского конфликта стали новые ограничения в экономике Беларуси, которые выразились не только в росте цен и падении реальных зарплат, но и в значительных перебоях с поставками товаров из-за рубежа. Это ударило, например по наличию белой бумаги и упаковок "Тетра пак".

Реклама писчей бумаги, резко подорожавшей и пропавшей из продажи весной 2022 г.



На упаковках сока стали экономить краску и полки магазинов "побелели"

В октябре временно пропали из продажи яйца в некоторых местах.

В конце года из-за трудностей в поставках необходимых ресурсов в Беларуси закрылась сеть ресторанов "МакДональдс", проработавшая эпохальные 26 лет. Сами рестораны работают, но уже как местная организация с изменившимся ассортиментом.  Из страны ушел и ряд международных компаний, как правило, из-за украинских событий.

"Макдональдс" возле метро "Площадь Якуба Коласа" до и после

Закрылась сеть магазинов "Провиантъ". Позднее в этом здании на ул. Славинского в Минске открылся магазин сети "Соседи".

Закрывались и некоторые медцентры, а также частные школы по результатам государственных проверок. Одну из этих школ я успел сфотографировать незадолго до приостановки ее работы. Часть этих организаций смогли возобновить работу спустя время. Идет проверка и работы государственных учреждений здравоохранения.




Медцентр "Лодэ" приостанавливал свою работу в связи с проверками, что затруднило жизнь минчанам. Например, моей жене требовалась медицинская помощь, получить которую в бесплатных государственных медучреждениях было возможно, но через многодневные очереди и большую настойчивость. В "Лодэ" это был вопрос одного часа и приемлемой для нашего семейного бюджета цены. Кстати, из-за большого оттока медицинских кадров за рубеж в принципе получить помощь узкого специалиста стало проблемой. Не раз со старшим сыном в этом году приходилось ездить по поликлиникам и больницам просто потому, что определенных врачей-специалистов в нашей поликлинике нет.

27 февраля прошел референдум по изменениям в Конституцию РБ. Пока по факту мало что изменилось, но в перспективе это может означать новые органы управления и новый баланс полномочий каждого из них. Также Беларусь отказалась от нейтрального и безъядерного статуса по новой версии Основного закона.

Продолжаются аресты участников протестов 2020-21 гг. и суды над ними. Количество людей, признанных правозащитными организациями политзаключенными, приближается к 1500, но число тех, кто получил условные и реальные сроки заключения или штрафы за протесты, высказывания в соцсетях, нападения на объекты инфраструктуры гораздо больше. Один из них, Алесь Беляцкий, стал вторым гражданином Беларуси, получившим Нобелевскую премию.

С осени 2021 года на фоне ухудшения отношений Беларуси с Польшей и Литвой идет тенденция закрытия польских школ и культурных центров, есть сообщения об осквернении польских захоронений в западной части Беларуси, а также попытки запретить транслитерацию названий латинским алфавитом и переименовать топонимы, названные в честь Кастуся Калиновского и других деятелей несоветского прошлого Беларуси. В основном эти идеи продвигают некоторые активисты, близкие по взглядам к идеям русского мира и пишущие жалобы и предложения чуть ли не в "Спортлото". При этом на своем открытом уроке 1 сентября президент страны выражал куда более умеренные взгляды на досоветское прошлое Беларуси и уважение к белорусскому языку ("русскомирские" активисты открыто выражают презрение к "мове"). Всё же объективную оценку происходящему в этих вопросах сможет дать только время. 

В ТГ-канале сторонницы "русского мира" опубликовано одобрение информации о возможном уничтожении польского захоронения под Гродно.


В госучреждениях и в системе образования введен полуофициальный запрет на пропаганду западных ценностей. Мало конкретики, но среди прочего речь идет о запрете на использование образов из зарубежных мультфильмов вроде Супермена на маскарадах, запрет на празднование Хелоуина или исполнение рождественской песни Jingle Bells. Повторюсь, что это не значит, что люди не могут делать все это в кругу друзей, официальные ограничения касаются системы образования и госучреждений. В то же время инициатива идет от нескольких пророссийских активистов, которые пытаются добиться полного запрета пропаганды западных ценностей, как они это понимают:


Из ТГ-канала "Белоруска топит"

Также в стране чаще закрашивали муралы в этом году, причем не обязательно политические. Мимо одного из них, "Імгненнасць" на ул. Бобруйской на стене под мостом в сторону слияния пр. Независимости и ул. Московской мне довелось проходить и что-то побудило меня его сфотографировать.

Вскоре его закрасили. Полное фото мурала есть в Интернете.

Наконец в этом году произошло 2 происшествия, которые по счастливой случайности не привели к жертвам. В начале года ночью рухнул мост через Немигу, никто не пострадал и в феврале его восстановили. А осенью в "Дана Молл" неконтролируемая встреча блогера Миланы Хаметовой с поклонниками из Минска чуть было не привела к давке, но обошлась несколькими пострадавшими.

А в мире произошли как минимум 3 смерти людей, с которыми  можно связать фразу "ушла эпоха": британская королева Элизавета 2, первый и последний президент СССР Михаил Горбачев и легенда бразильского футбола Пеле.

Из позитивного


В разных городах появилось много табличек шрифтом Брайля на социальных объектах, таких как аптеки, полклиники (например, новая поликлиника на Долгобродской), БТИ в Могилеве и администрации столичных районов. Это очень помогает создать безбарьерную среду для людей с нарушениями зрения.

В Минске появились такие автоматы с водой на разлив. Только в отличие от советских автоматов с газировкой (такие тоже кое-где встречаются) здесь нужно приносить свою тару.

На "Маяке Минска" увидел вот такой калоприемник для собачьих "радостей". Как по мне лучше жить рядом с таким аппаратом, чем наступать на результаты деятельности собак.


И такие типовые скамейки и урны поставили в разных дворах Минска. Хотя где-то из-за этого будет меньше индивидуальности дворовых лавок, но новые лавки во многих местах заменяют прогнившие старые, а новые металлические урны легче обслуживать, чем старые каменные.

Летом в самую жару во многих современных минских автобусах и троллейбусах включали кондиционеры, и это было очень кстати!

Станция метро "Восток" в феврале снова посветлела как в годы своего основания в конце 80-х.

А наш школьный стадион перестраивают на современный лад.

Из личного

Хотя мои возможности изучать историю в Год исторической памяти довольно ограниченны, удалось пополнить свою коллекцию путешествий, как по городу, так и по стране и написать мемуарный пост про свою работу в ИПД, который неожиданно для меня набрал около полсотни просмотров.

В начале года ушла из жизни моя мама, Людмила Дмитриевна Берестовская, урожденная Пиянзина. Постараюсь в следующем году, завершая работу с архивом деда, написать и о ней.

Из планов

Если буду жив и в состоянии дальше вести блог, то планирую продолжить описание эпох: на очереди 90-е и 80-е. Также хочу закончить работу по описанию старинных кладбищ вокруг Минска, которой в этом году не смог уделить внимание.

Другие годы: 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021.

27.11.2022

З кароткіх вандровак па Беларусі. Частка 2

 Працягваю тэму кароткіх вандровак па Беларусі. У папярэднім паведамленні было пра Дукору, Бараўляны, Докшыцы і Глыбокае. Зараз будзе яшчэ пра некалькі гарадоў і пасёлкаў.

Жодзіна

Мне не раз даводзілася бываць у гэтым горадзе, але ўсе разы гэта было звязана з наведваннем мерапрыемстваў у палацы культуры ніжэй на фота, зробленым летам 2022 г. Увогуле, гэта звычайны сучасны невялікі райцэнтр з мураламі на будынках, мноствам машын на дарогах і ў дварах, філіяламі гандлёвых сетак кшталту "Суседзяў". Мабыць, галоўнае, што кінулася ў вочы, 

Палац культуры БелАЗа ля Парка культуры і адпачынку. На знешняй каланадзе нешта рамантуюць. Справа ля дрэў ёсць станцыя зарадкі элекрамабіляў, а ззаду бачна асвятляльная мачта стадыёна "Тарпеда".

Уезд у горад...

Перад намі дарога на рамонце: верхні слой асфальта зняты, новы не пакладзены. Аднак не памятаю ці быў гэта праспект Леніна, ці мы згарнулі на адну з суседніх вуліц.

Крэатыўны БелАЗаўскі помнік. 

Мурал у тэму сацыяльнай рэкламы, здаецца, на трансфарматарнай падстанцыі


Крэатыўныя плоты ўздоўж раздзялаяльных палос на вуліцах. Ёсць яшчэ алея крэатыўных лавак на пр. Леніна :)

Вось так выглядае Парк культуры і адпачынку летам 2022 г.

А гэта ўжо дарога ўдоўж чыгункі за Паркам паралельна вуліцы Лебядзеўскага недалёк ад станцыі Жодзіна-Паўднёвае. Сваеасаблівая рамантыка для тых, хто любіць гарадскія "занядбанкі", альбо для аматараў пагуляць у ганарлівым адзіноцтве. Але ёсць верагоднасць сустрэць грамадзян, якія могуць вас пакрыўдзіць.

На станцыі "Жодзіна-Паўднёвае" ёсць буфет, дзе таксама можна знайсці жодзінскі крэатыў. Прадавачка разспавяла мне гісторыю гэтай карціны, але я яе забыў за 5 месяцаў :(.

Зразумела, не толькі Адэса "вельмі вяліка", але і Жодзіна не зводзіцца толькі да той паўднёва-заходняй часткі, дзе я пабываў. Калі атрымаецца пабываць там яшчэ, то буду рад дадаць новыя фотаўражанні.

Салігорск і ваколіцы

Салігорск можна аднесці да тых гарадоў Беларусі, якія ідуць у ногу з часам. І адносна малады, і кампактны, амаль без прыватнага сектара, і неблагая інфраструктура, а доўгі час былі яшчэ і вялікія грошы ад "Белкалія".

Часткова заасфальтаваная дарога на вёскі Чырвоная даліна і Зялёны Курган пад Салігорскам


Сельскія краявіды ў напрамку ад Салігорска на Слуцк.

А гэта імправізацыя на патрыятычныя тэмы знаходзіцца ўжо бліжэй да Даліны Жабракоў -- катэджнага пасёлка, пабудаванага салігорскімі шахцёрамі ў часы, калі яны добра зараблялі.

Вось так выглядае тыпавая дошка аб'яў і звычайная сметніца ў Салігорску.




А так выглядаюць знутры мясцовыя аўтобусы. Кампосцеры захаваліся з 2000-х і пачатку 2010-х...
... а ў многіх аўтобусах працуюць кандуктары. Яшчэ пару адрозненняў ад мінскіх аўтобусаў: тут трэба плаціць за праезд непаўналетніх (у Мінску ім бясплатна), праўда, ў адным аўтобусе вадзіцель узяў з мяне грошы толькі за мяне, а сыноў маіх вёз бясплатна, і да аплаты праезду праз валідатары і смартфоны пакуль Салігорск не дацягнуў, хаця, мяркую, што мог бы.

Вось такая інсталяцыя ёсць каля мясцовага аддзялення міліцыі...


... а побач з самім аддзяленнем з канца 2010-х стаіць выстава міліцэйскіх машын і тэхнікі МУС. Дарэчы на Набярэжнай вуліцы ёсць аналагічны музей армейскай тэхнікі, але ўжо поўнасцю пад адкрытым небам.

Мне здаецца, што гэту канструкцыю для азялянення на Набярэжнай вул. маглі называць "Санта-Барбарай" па прычыне аналогіі з застаўкай вядомага аднайменнага серыяла. Аднак звестак на гэты конт не маю.

Паркоўка для інвалідаў каля магазіна "Грын" на скрыжаванні вуліц Казлова і Заслонава. На першы погляд можа здавацца зараднай станцыяй электрамабіляў, але гэта абазначэнне паркоўкі, а зарадка электракараў ёсць на Чыгуначнай 21.

Такая падказка для пешаходаў на  пераходзе праз, здаецца, вуліцу Леніна. Фарбы аднавіць "зебру" на небяспечным пераходзе пакуль не знайшлося, але напамін напісалі.

Сосны насупраць новага квартала на Маладзёжнай вуліцы.

І крыху здымкаў лета 2023 г.:





Парк сям'і, кахання і вернасці: пляцоўкі для адпачынку людзей рознага ўзросту, дзе ёсць і файная дзіцячая пляцоўка, і скейтпарк і месца для спартыўных гульняў, і трэнажоры, праўда большасць з іх паламаныя...

Крэятыўны прыпынак на вул. Заслонава

Спецыфічная дарожная разметка на рагу Заслонава-Казлова на новым асфальце.

Беларускамоўная рэклама ў тэхнічным магазіне на вуліцы Леніна: рэдкасць, але пахвальная!

Салігорск нашпігаваны аўтаматамі па продажы вады па стане на лета 2023 г.

За кадрамі засталіся такія адметнасці як гарадскія пляжы, Парк 4-х стыхій, гіганцкія стулля ля вул. Заслонава, крэатыўны помнік "Я люблю Салігорск", шматлікія муралы. З адметнасцяў, якія кідаюцца ў вочы, але якія я не фатаграфаваў вылучу яшчэ 3:

1. На маршрутцы якая ідзе да кінатэатра "Зорка Вянера", назва кінатэатра напісана як "Зорька Венера" на рускай, што пасуе да каровы, але не да кінатэатра. 
2. Горад не завешаны дзяржаўнымі сцягамі як многія іншыя гарады Рэспублікі, але шмат на якіх ліхтарах ёсць вымпелы ў колер дзяржаўнага сцяга. 
3. У мясцовым пажарным дэпо ў 2010-х арэндавала памяшканне фірма "Адзіс", а гэта слова ў перакладах Новага запавету з грэчаскай звычайна перадаюць як "пекла".

Крыху Магілёва

Гэта пакуль адзіны абласны цэнтр, які я пабачыў з камерай у руках. Я быў яшчэ ў Гродне і Гомелі на пару гадзін. У Магілёве я бываў яшчэ ў 2003, калі давялося нават пажыць там 3 дні. Усе абласныя цэнтры тады рабілі ўражанне падабенства на Мінск, мабыць наяўнасцю тралейбусаў і тыпавой савецкай архітэктурай. У 2022 г. я ўжо спрабаваў зазначыць асаблівасці той частцы Магілёва, дзе давялося пабываць.

Пры ўездзе з Мінска нас сустракае трыумфальная арка...

... новыя кварталы і сацыяльная рэклама.

На даляглядзе -- гасцініца "Магілёў".



Бюро тэхнічнай інвентарызацыі на вуліцы Язерскай, 4 -- добры прыклад прыстасаванасці да асоб з абмежаванымі магчымасцямі: і інваліды-калясачнікі могуць заехаць у памяшканне, і людзі з парушэннем зроку могуць арыентавацца па шрыфце Брайля.

Гэты будынак, здаецца, на праспекце Міру кінуўся мне ў вочы трыма непрыгожымі балконамі на фоне нядрэннай архітэктурнай формы будынку.

Падземныя пешаходныя пераходы праз вуліцы з вялікім транспартным рухам зараз ёсць і ў абласных цэнтрах, і ў пэўных райцэнтрах. Гэта добра, толькі іх трэба больш.



Яшчэ можна заўважыць, што Магілёў выглядае больш сучасным горадам на ўскраінах, як тут на Мінскай шашы, чым у цэнтры і гэта асабліваць кожнага горада, які расце і мае перспектывы і магчымасці.

Бялынічы на Магілёўшчыне

Від на пасёлак з боку трасы мінскага напрамку.

Крэатыўныя ліхтары на вуліцы Савецкай побач з райвыканкамам.

А такі від адркрываецца з самога выканкама ззаду.


Памяркоўная колькасць машын у будні дзень у працоўны час на дарогах і нумарацыя дамоў без пазначэння вуліцы, а вуліц у Бялынічах шмат, бо пераважна гэта сядзібная забудова.


Мастацкі музей імя Бялініцкага-Бірулі

Адзіны пакуль гіпермаркет у Бялынічах са сталічным асартыментам у раёне аўтастанцыі.

Дзіцячы сад.


Медыяцэнтр "Зорка" спалучае сабой функцыі кінатэатра, бібліятэкі і капіравальнага цэнтра.


А мясцовае бюро тэхнічнай інвентарызацыі відавочна месціцца ў былым школьным будынку (тое ж самае і ў Мінску на вул. Папаніна, 7)

Мемарыяльная дошка сяржанту міліцыі Целешаву, які загінуў у 1973 г. пры выкананні службовых абавязкаў. Знаходзіцца на сцяне ля ўваходу ў мясцовае аддзяленне міліцыі.

А ў "Бялынічыэнерга" акрамя крэытыўных фігурак у двары яшчэ ёсць і крэатыўныя папяровыя вазы для асадак...

Па-за кадрам засталася як мінімум адна адметнасць: помнік растраляным у гады нямецкай акупацыі мясцовым жыхарам на моглках Бялыніч...

Усе апісаныя тут паездкі адбыліся летам 2022 г.

Избранное сообщение

Іван Шамякін. Першы генерал

 На прасторах сусветнай павуціны ёсць малавядомае апавяданне Івана Шамякіна "Першы генерал", якое варта прачытаць многім. Акрамя м...