Як "Дана Мол" ледзь не стаў другой Нямігай

 24 верасня ў Гандлёвым цэнтры "Дана Мол" павінна была адбыцца сустрэча 12-гадовай блогеркі і спявачкі Міланы Хаметавай з яе фанатамі. Нечакана для ўсіх гэта сустрэча ледзь не стала яшчэ адной "Нямігай", бо на сустрэчу прыйшлі сотні падлеткаў, якія ледзь не затапталі адзін аднаго.

Натоўп каля "Даны". Від з Усхода-1

Рэклама сустрэчы ў Інстаграме.

Натоўп перад сцэнай на 1-м паверсе "Даны".

Што бачыў я

Прыкладна ў 14:15 я, скончыўшы свае справы ў горадзе, сеў на метро на станцыі "Плошча Якуба Коласа" і паехаў дамоў на "Ўсход". Адразу кінулася ў вочы, што вагоны метро літаральна набіты людзьмі, большасць з якіх падлеткі. На наступнай станцыі "Акадэмія навук" у вагон зайшлі яшчэ падлеткі і мяне ад дзвярэй літаральна адціснулі ўглыбь вагона. 

Ужо каля сваёй станцыі я спытаў падлетка які стаяў на маім шляху да дзвярэй, ці выходзіць ён. Хлопец адказаў, што так. Я падумаў, што не прыйдзецца прасіць народ прапусціць, але атрымалася, што на самой станцыі нас усіх вынес натоўп. Станцыя "Ўсход" напоўнілася падлеткамі. Некаторыя ўключылі нейкую музыку на тэлефонах і пачалі нешта скандыраваць. Пару жэўжыкаў дадалі ў хор крычалак фразу "Жыве Беларусь!", але тыя, хто іх чуў, толькі зарагаталі ў адказ. Яшчэ пару дзяўчат сказалі, што было б крута ўзяць з сабой нацыянальныя сцягі. Але было відавочна, што флэш-моб не звязаны з палітыкай. 

На выхадзе са станцыі цісканіны не было, падлеткі ішлі натоўпам, але не збівалі людзей. Тем не менш, я, нейкая маладая мама з каляскай і яшчэ пару прахожых вырашылі прапусціць натоўп і перачакаць у кутку, паміж прыступкамі на платформу станцыі і турнікетамі на выхад з яе. 

Праз пару хвілін натоўп прайшоў. Ужо ў пераходзе станцыі падлеткі, а іх там было яшчэ шмат, стаялі купкамі. Пару чалавек абдымаліся, бо рады былі бачыць адно аднаго. На баку Усхода-1 былі яшчэ купкі маладых людзей, але на баку "Дана Мол" стаяў вялікі натоўп шумных падлеткаў. На аўтобусным прыпынку ля "Даны" ў бок скрыжавання праспекта Незалежнасці з вуліцай Кірылы Тураўскага стаяла пажарная машына. Міліцыі і "хуткіх дапамог" я не бачыў.

Ужо пазней стала вядома, што без праблем сустрэча зоркі і яе паклоннікаў не абышлася. Прыкладна 20 чалавек застралі ў ліфце і іх мусілі даставаць адтуль ратавальнікі. Потым яшчэ некалькі чалавек пацярпелі ад цісканіны. І нарэшце, калі высветлілася, што сустрэча з Хаметавай пачалася раней і прайшла ў скарочаным фармаце, некаторыя падлеткі адмаўляліся разыходзіцца, сталі шпурляць рэчы ў тых, хто казаў ім пакінуць памяшканне, і былі разагнаны АМАПам.

Рэакцыя прадстаўнікоў улады

У Тэлеграм-канале Мінздароўя напісалі такое аператыўнае тлумачэнне.

Прэс-служба МУС паведаміла 25 верасня, што арганізатара мерапрыемства затрымалі за тое, што яно было несанкцыянаваным і, відавочна, за нядбанне правілаў бяспекі ў яго арганізацыі. А 26 верасня прадстаўнік Мінгарвыканкама пацвердзіў выданню "Мінск-Навіны", што арганізатары спрабавалі атрымаць дазвол на гэта мерапрыемства, але ім адмовілі і яны правялі сустрэчу без дазволу.

Рэакцыя  беларускіх блогераў, аналітыкаў і звычайных дарослых

Некалькі мясцовых Тэлеграм-чатаў, якімі карыстаўюцца дарослыя абывацелі, пераважна сярэдняга ўзросту выказалі сваю незадаволенасць сітуацыяй прыкладна вось так:

Адзін беларускамоўны карыстальнік "наехаў" на расійскае паходжанне блогеркі, але яго аргумент не прынялі: бо і "тутэйшым" блогерам мясцовыя бацькі не рады. Пераважны тон размоў быў пра тое, што "падлеткам няма чаго рабіць", "гэта ўсё хайп". І ўвагі ў чатах гэтаму было нешмат, хутка пераключыліся на іншыя тэмы.

Бадай, адзіны каментарый у Фэйсбуку ў абарону права падлеткаў на ўласны густ. 

Пара праўладных блогераў адрэагавала на сітуацыю.

Таццяна Сідаровіч ў сваім канале "Беларуска топіт" пісала, што моладзь ужо не тая і што ім не хапае савецкага выхавання. (Цікава, што сама яна яшчэ даволі маладая жанчына і яе савецкае мінулае відавочна скончылася яшчэ да дасягнення падлеткавага ўзросту). Яе крык душы, як і халодная незадаволенасць бацькоў з чатаў Усхода і Маяка Мінска, паказваюць, што новае пакаленне расце іншым і не спяшаецца пераймаць дэкларуемыя каштоўнасці сваіх бацькоў.

Крыху больш сур'ёзны каментарый прагучаў ад Аляксея Голікава, які спрабуе выконваць ролю канструктыўнага крытыка ўлады, як Неўзораў у Расіі 2010-х.

Яшчэ адну публічную рэакцыю на падзеі я пачуў на наступны дзень, праходзячы міма дзвюх дам бальзакаўскага ўзросту, якія спускалілся ў метро "Ўсход"

-- Ты разумееш, палова іх была без бацькоў. Большасць! -- тлумачыла адна з іх сітуацыю сваёй сяброўцы.

А 26 верасня ў школе маіх дзяцей завуч ужо спрабавала высветліць хто хадзіў на сустрэчу з Хаметавай. Ці па сваёй ініцыятыве, ці па дырэктарскім загаду, ці па разнарадцы "зверху", невядома.

Палітолаг Аляксей Бяляеў у сваім выступленні 26 верасня на "Альфа Радыё" звязаў здарэнне ў "Дана Моле" з пратэстамі 2020 г., бо на яго думку прычынамі і таго, і другога з'яўляюцца залежнасць падлеткаў ад сацыяльных сетак і навязванне ім фальшывых куміраў, да якіх ён аднёс і Мілану Хаметаву. 

Праз тыдні тэма выступлення Хаметавай яшчэ абмяркоўвалася ў сацыяльных медыя

Журналістка выдання "Мінск-навіны" заклікае забараніць у гандлёвых цэнтрах "любыя сустрэчы/бясплатныя канцэрты з блогерамі! Асабліва з цік тока!". Скрыншот з яе ТГ-канала. А ў ТБ-перадачы "Азаронак напрамую" вядучы Р. Азаронак і 1-ы сакратар ЦК БРСМ А. Лукьянаў абмяркоўвалі патэнцыяльную небяспеку ад Міланы Хаметавай: ці можа падобнае яе мерапрыемства пераўтварыцца ў пратэстную палітычную акцыю?

***

Наступствамі здарэння, акрамя крымінальнай справы супраць арганізатара і медыйнай рэакцыі, сталі:

1) Часовае зачыненне "Бургер-Кінга" ў "Дане", дзе павінна было адбыцца выступленне Хаметавай

2) Адчыненне дзвярэй на праспект у ГЦ "Дана Мол" побач з "Грынам". Адчынілі і іншыя дзверы на праспект, а дзверы на бок вул. П. Мсціслаўца заўсёды былі адчыненымі. Такім чынам варыянты бяспечнай эвакуацыі людзей з ГЦ значна павялічваюцца!

Спадзяюся, што і для бацькоў, і для арганізатараў мерапрыемстваў гэта сітуацыя дапаможа ў большай ступені дбаць пра бяспеку.