З вандровак у Адэсу

У 2017-2019 гг. я некалькі разоў пабываў у Адэсе. У рамках праекта «Вандроўкі» зраблю некалькі нататак пра свае ўражанні, як раней пісаў пра Затоку і Караліна-Бугаз.

Напэўна, калі апісаць адным словам першае ўражанне ад кожнага наведвання Адэсы, то гэта «анархія»: тут няма таго парадку, што ёсць у Мінску. І гэта выражаецца ў паркоўках і вулічным руху. На пешаходных дарогах паміж пешаходамі снуюць веласіпедысты, а часам і можна сустрэць аўтамабіль.

На пешаходнай частцы вуліцы. 2019 г.

Каля Прывозу. 2019 г.

Чыгуначнік у джынсах пад колер уніформы. Адэская вобласць. 2018 г.

Другое слова для апісання карціны: «пярэстасць»: уся Адэса паўна разнастайнага народу. На чыгуначным вакзале можна сустрэць ветэранаў вайны на Данбасе з адной нагой, гандляроў усім-усім, а побач у падземным пераходзе будзе жабрак, які дэманструе нагу, з'ядаемую гангрэнай.

Яшчэ гэта пярэстасць бачна ў архітэктуры: ёсць кінутыя будынкі, шмат старых маладагледжаных у аварыйным выглядзе, як будынак "Энвілы" ў Мінску, а ёсць і хайтэкаўскія хмарачосы.

Высотка побач з прыватным сектарам. 2019 г.

 Кінуты завод ўздоўж чыгуначнай лініі на Затоку. 2018 г.

Гэты будынак на вуліцы Генуэзскай выглядае кінутым, але вечарамі тут гарыць асвятленне каля ўваходу. 2019 г.

У адэскім раёне Аркадзія, дзе летам 2019 г. я з сям'ёй спыніўся ў аднайменнай гасцініцы, пярэстасць бачна і ў нацыянальна-моўным плане: тут можна сустрэць турыстаў не толькі з Расіі ці Беларусі, але і з Турцыі, арабскіх краін, Кітая, В'етнама, Балгарыі, Польшчы, Чэхіі; тут можна пачуць англійскую, французскую і розныя цюркскія мовы, адчуць пахі грузінскай, ізраільскай, каўказскай кухні. Да мяне пару раз звярталіся на англійскай, проста каб спытацца куды ісці. А нейкім разам мы з жонкай пагутарылі з французам.

У чым Адэса апярэджвае беларускія гарады, дык гэта безбар'ернае асяроддзе. Вельмі шмат зроблена, каб чалавек у калясцы рухаўся па горадзе і ні ад каго не залежыў.

 Спуск на пляж Аркадзіі для тых, хто ходзіць, і тых, хто катаецца. 2019 г.

Гэты туалет для інвалідаў 1-га паверху ў вестыбюле атэля «Аркадзія» – выключэнне з правілаў, бо ён не працаваў увесь час майго адпачынку, 10-17 жніўня 2019 г. Амаль усе грамадскія туалеты гарадоў і заправак Украіны маюць варыянт для інвалідаў. Так трымаць!

Яшчэ адзін момант: вагі самаабслугоўвання ў некаторых магазінах: сам ўзважваеш тавар, сам выбіраеш яго з катэгорый на сэнсарным экране вагаў і сам лепіш стыкер на тавар ці ўпакоўку. У Мінску гэту працэдуру робяць толькі прадаўцы...

Уражанні ад атэля і мора

Мы спыняліся ў атэлі «Аркадзія» па турыстычнай праграме бюджэтнага варыянту. Галоўны корпус – гэта нумары павышанага камфорту, а мы жылі ў корпусе «эканом-класа», які схаваны за галоўным корпусам.

З плюсаў гасцініцы зазначу: харошы wi-fi, які даваў мне магчымасць вырашаць дзелавыя пытанні праз відэасувязь без праблем, штодзённае прыбіранне нумару, два пакоі, ў адным з якіх кухня, ванна, ну і ўсё гэта на сям'ю з 4 чалавек з усімі падаткамі, зборамі і аплатамі турфірме склала каля 1000 долараў ЗША. Зразумела, у Адэсе ёсць і больш бюджэтныя варыянты з амаль такім жа камфортам.

З мінусаў вылучу: 2 км пешшу да мора, што можа быць выпрабаваннем, калі вяртаешся з пляжу стомлены плаваннем і спякотай. Таксама ў нашым корпусе змеявікі для сушэння бялізны працавалі толькі ад цэнтральнага ацяплення – гэта значыць не працавалі ў летні сезон, і сушыць рэчы пасля мора даводзілася на халодным змеявіку, трубе ад бойлера і шэсце ад пляжнага парасона, раскладзеным паміж дзвюма табурэткамі.

Пляж Аракдзіі. Мора звычайна чыстае (толькі часам і месцамі яго паверхня пакрыта водарасцямі), але значная частка пляжу занята мясцовымі кампаніямі, праўда ў наяўнасці вузкай палоскі свабоднага пляжу ёсць свае плюсы: ніхто не ходзіць цераз тваю галаву купацца. Ну, яшчэ адзін мінус: на пляжы кураць паўсюль, ігнаруючы адмысловыя месцы для курэння, але гэта праблема кожнага курорту, дзе я быў (((

Сустрэча з выкладчыцай і палац прафсаюзаў

У 2018 г мы вярталіся ў Мінск праз Адэсу і, пакуль мелі некалькі гадзін чакаць свой цягнік, заехалі ў музей цікавай навукі. Сам музей не вельмі адрозніваецца ад беларускіх аналагаў, таму не буду вельмі падрабязна на ім спыняцца.

Потым мы вырашылі пешшу вярнуцца на вакзал, і адна жанчына ўзросту 40+ пачула маю размову з жонкай, зразумела, што мы шукаем карацейшы шлях на вакзал і рашуча прапанавала правесці нас туды. Гэта бы выкладчыца украінскай мовы ў адной з мясцовых вну.

Пакуль мы ішлі яна ўвесь час гаворыла пра горад, мора і жыццё, пераходзячы з украінскай на рускую і наадварот. Нечакана мы спыніліся недалёк ад будынку, які нічым не прыцягнуў маю ўвагу раней.
– Гэта Палац прафсаюзаў – патлумачыла наша правадніца, – тут у 14-м годзе бандэраўцы людзей забівалі. Нават сляды пажару тут яшчэ засталіся. Прыязджалі, кажуць, на аўтобусах з-пад Львова і палілі тут жывых людзей, а хто выскокваў у акно з агню, таго дабівалі. Мы гэтага Парашэнку ненавідзім і называем «Патрашэнка»...

Фота з рэпартажу Бі-Бі-Сі

Мы пагаварылі яшчэ хвілінку, яна паказала рукой на вакзал, які быў бачны непадалёку, развіталася і пайшла па сваіх справах.

Я не раз думаў, чаму у адных рэгіёнах Украіны перамаглі прыхільнікі «рускага свету», а ў іншых падобных – не. Слухаючы гэту немаладую выкладчыцу, якая не была яўнай русафілкай я нешта зразумеў. Ва Ўкраіне засталося шмат невырашаных праблем пасля рэвалюцыі 2014 года, напрыклад карупцыя і грамадзянская вайна. Для пэўных украінцаў было і застаецца актуальным жаданне змены да лепшага, а выражаць нянавісць да Прэзідэнта не з'яўляецца крымінальным злачынствам, таму не дзіва пачуць пра «бандэраўцаў» і «Патрашэнку» ў такіх рускамоўных рэгіёнах. У 2014 г. сутыкненні прыхільнікаў Расіі і Захада ішлі з пераменным поспехам у розных рэгіёнах Украіны, і тады не было зразумела ці прывядзе аддзяленне Крыма і Данбаса ад Украіны да паспяховага развіцця гэтых зямель. Цяпер, думаю, мала хто ў рускамоўных частках Украіны хоча стаць часткай «рускага свету» і мець тыя ж праблемы, што і Крым з Данбасам...

Яшчэ пару нюансаў

У Адэсе, як і шмат дзе яшчэ на Украіне ёсць шмат магазінаў, кавярняў і т.п., дзе можна плаціць міжнароднай банкаўскай карткай. Зразумела, зусім без наяўных грошай пражыць не атрымаецца. Цікава, што каля чыгуначнага вакзала ў 2018 г. працаваў абменнік валюты, які прымаў беларускія рублі (яшчэ адзін такі бачыў у Караліне-Бугаз).

Вада ў Адэсе і Адэскай вобласці мне не падабаецца на смак. Я больш звыклы да чыстай вады свайго Ўсхода-1. Але ваду з-пад крана лепш кіпяціць, а таксама купляць пітную ў бутэльках.

Смецця ў Адэсе на вуліцах больш, чым у Мінску, але значна менш, чым у Затоке. Таксама і камароў у раёне Аркадзіі амаль няма (а ў Караліна-Бугаз і Затоке яны былі праблемай, асабліва, калі вечар хочаш правесці на пляжы).

І ў якасці завяршэння...

Мае сыны на вячэрнім пляжы..

Калі не пазначана інакш, фота А.Берастоўскага

Анонс: наступнае паведамленне на гэту тэму будзе пра Браслаў 2016 г.