21.02.2014

Круглы квадрат або беларускія грамацеі

Яшчэ ў 1990-я ў Беларусі чыноўнікі ад мінадукацыі вырашылі, што паколькі англійская мова мае неафіцыйны статут міжнароднай, вывучэнне французскай, нямецкай і іспанскай можна звесці да мінімума. Калі я працаваў настаўнікам у 2-х розных школах, ніхто ў іх не вывучаў якую небудзь замежную мову акрамя англійскай (іншыя -- толькі факультатыўна як 2-ю ці 3-ю замежную). Выключэнне, зразумела ёсць, але шчырая душа чыноўнікаў зрабіла так каб большасць беларускіх грамадзян вывучалі менавіта англійскую. Аднак мне -- выкладчыку / перакладчыку англійскай -- грэх скардзіцца.

Цікава, што ў сучаснай Беларусі сапраўды адносна высокі працэнт насельніцтва можа ў нейкай ступені размаўляць на англійскай, чым можна ганарыцца. Але ляпы накшалт вядомага перакладу надпісу "не хадзіць па траве" як "grass isn't going" ("трава не ідзе", правільна "keep off the grass"), зробленага ва Ўкраіне, знаходжу і ў сябе ў Мінску ізноў і ізноў. Вось некалькі новых "перлаў" няўдалых перакладаў.

Ля Нацыянальнай Бібліятэкі



Гэты раён вядомы пад 3-мя варыянтамі перадачы: а) пераклад -- Trinity Suburb, б) транскрыпцыя з рускай (тут на верхнім фота), в) транскрыпцыя з беларускай -- Trajeckaje Pradmiescie. Менавіта апошні варыянт і афіцыйна зацверджаны як правільны. А некалькі розных варыянтаў напісання для інтурыста гэта ўжо зусім розныя словы і з'явы.


GardenS -- гэта садЫ, а ў Мінску ён адзін.


Слова temple ў сучаснай англійскай мове выкарыстоўваюць пераважна калі гавораць пра будысцкія, індуісцкія, а не хрысціянскія храмы. Таксама непаслядоўна пры параўнанні з перакладам, дадзеным на цэкліках ст. метро "Усход" (наступнае фота)


Тут ідуць больш удалыя пераклады. Напрыклад, назву той жа самай царквы перадалі больш удала -- словам church.
Наконт астатніх назваў: слова charity -- гэта хутчэй "дабрачыннасць" (дзеянне), а не "міласэрнасць" (рыса характару), але прызначэнне будынку перадае ўдала, а вось  слова district -- праблемнае, бо гэта перадае таксама ідэі "раён, як буйная частка горада", "раён, як частка вобласці з гарадамі і вёскамі". Можа "мікрараён" лепей перадаецца словам block (квартал)? Тут трэба падумаць...

У школьным падручніку.


А вось беларускі падручнік па англійскай для 7 класа сярэдняй школы.



Бяда ў тым, што нават выкладчыкі англійскай ведаюць у аднаго слова толькі 1-2 значэнні. Таму і забываюць, што square --не толькі "плошча", але яшчэ і "квадрат", а circus -- не толькі "цырк", а яшчэ і "круглая плошча". Таму і лепяць такія "ляпы" ў падручніках, якія можна прачытаць як "круглы квадрат". Аб гэтым я ўжо пісаў, бо мінская плошча Перамогі -- круглая па форме -- увайшла ў гісторыю як Victory Square, а не Victory Circus (Гл. "Ляпавы" пераклад на англійскую). Цяпер мушу карыстацца гэтай назвай у жыцці. Некалькі дзён таму тлумачыў аднаму афрыканцу як праехаць на месца правядзення рэлігійнага набажэнства і прыйшлося казаць і Plosca Peramohi, i Victory Square, каб ён зразумеў пра якую станцыю метро і пра якое месца ідзе гаворка.


Fascists -- гэта італьянскія ці іспанскія фашысты, а іх нямецкім "аналагам" былі нацысты (Nazi). Да таго ж ваенныя злачынствы на Беларусі рабілі не толькі члены Нацыянал-сацыялістычнай партыі Германіі, а і тыя вайскоўцы Вермахта, якія не былі ў партыі. Таму fascists лепш замяніць на Wehrmacht.


Паколькі Шагал ва ўсім свеце лічыцца французскім мастаком, яго імя -- Марк -- трэба пісаць па-французску: Marc, а не па-англійску Mark.

Усе гэтыя "ляпы" сведчаць аб тым, што паступова Беларусь усё часцей заяўляе пра сябе міжнароднаму супольніцтву, а не памыляецца толькі той, хто нічога не робіць. Але такія ляпы гавораць і пра неглыбокае веданне англійскай у многіх спецыялістаў-філолагаў і сур'ёзны непарадак у правілах перадачы беларускіх тапонімаў лацінкай. (Гл. падрабязней: Праблемы перакладу ўласных імёнаў з беларускай мовы на англійскую)

18.02.2014

2 причины не отмечать 23 февраля

Вы никогда не думали, почему в очередную годовщину 9 мая, Сталинградской битвы или даже распада СССР телеэфир заполнен повторениями уроков истории: как это было, да еще и под разными углами зрения? Однако каждое празднование Дня Защитника Отечества обходится лишь упоминанием о рождении Красной Армии в боях под Псковом и Нарвой с армией германского императора. Если были победы, то о них должны напоминать во всех подробностях: расклад сил, передвижение войск, потери сторон, имена героев и военачальников. Если поражения -- опять же, это можно было бы использовать как урок мужества, что делают на примере защиты Брестской крепости в 1941 г. 
И дело-то как раз обстоит в том, что информации об этих событиях много. Например, стоит почитать свидетельство одного из косвенных участников тех событий и первого главу Советской России -- В.И. Ленина.

Свидетельство Ленина.
"Неделя 18—24 февраля 1918 года, от взятия Двинска до взятия (отбитого потом назад) Пскова, неделя военного наступления империалистской Германии на Советскую социалистическую республику, явилась горьким, обидным, тяжелым, но необходимым, полезным, благодетельным уроком. Как бесконечно назидательно было сравнение двух групп телеграмм и телефонных сообщений, стекавшихся за эту неделю в центре правительства! С одной стороны, безудержный разгул «резолютивной» революционной фразы — штейнберговской фразы, можно бы сказать, припоминая шедевр в этом стиле, речь «левого» (гм... гм...) эсера Штейнберга в субботнем заседании ЦИК154. С другой стороны, мучительно-позорные сообщения об отказе полков сохранять позиции, об отказе защищать даже нарвскую линию, о неисполнении приказа уничтожать все и вся при отступлении; не говорим уже о бегстве, хаосе, безрукости, беспомощности, разгильдяйстве."
Ленин В.И. Тяжелый, но необходимый урок. // ПСС, Т.34, с. 394 (http://leninism.su/works/74-tom-35/1650-tyazhelyj-no-neobxodimyj-urok.html)
Это Ленин пишет сразу после "блестящих побед" 23 февраля. А вот его слова после подведения итогов:
"Мы предполагали, что Петроград будет потерян нами в несколько дней, когда подходящие к нам немецкие войска находились на расстоянии нескольких переходов от него, а лучшие матросы и путиловцы, при всем своем великом энтузиаз­ме, оказывались одни, когда получился неслыханный хаос, паника, заставившая войска добежать до Гатчины, когда мы переживали то, что брали назад не сданное, причем это состояло в том, что телеграфист приезжал на станцию, садился за аппарат и телеграфи­ровал: "Никакого немца нет. Станция занята нами". Через несколько часов телефонный звонок сообщал мне из Комиссариата путей сообщения: "Занята следующая станция, мы приближаемся к Ямбургу. Никакого немца нет. Телеграфист занимает свое место". Вот, что мы переживали. Вот та реальная история одиннадцатидневной войны . Ее описали нам матросы, путиловцы, которых надо взять на съезд Советов. Пусть они расскажут правду.
Это страшно горькая, обидная, мучительная, унизительная правда, но она во сто раз полезнее, она понимается русским народом."
Ленин В. И. Политический отчет Центрального Комитета // Полное собрание сочинений. Т. 36, с. 21-22 (http://www.hrono.ru/libris/lenin/19180307ck.php)

Небольшое пояснение.
Тем, кто не "в теме", хочу пояснить некоторые подробности. Когда произошла Октябрьская революция 1917 г., новая власть решила заключить мир с Германией, Австро-Венгрией, Болгарией и Турцией, с которыми Россия воевала в Первой мировой войне с самого ее начала. Переговоры с представителями германской армии в белорусском городе Бресте зашли в тупик и 18 февраля 1918 г. немцы пошли в наступление, продолжавшееся до 4 марта. В результате 3 марта был подписан Брестский мир, по которому Россия уступала победителям немалую часть своей территории и природных ресурсов, а также давала определенные торговые преимущества на своей рынке.  Кстати 20 февраля большевики, среди прочего, покинули и мой родной город Минск, без боя сдав его немцам (немцы добрались до него быстро поскольку часть Украины и Беларуси уже была под их контролем еще с 1915 г.). 23 февраля никаких сражений с немцами вообще не зафиксировано. 
Все это время немецкого наступления отряды революционеров бежали от наступавших немцев, как от чумы, сдавая города и селения без боя. Я нашел мало свидетельств об оборонительных боях под Петроградом. Почти все они поверхностны. 
Для сравнения: 17-25 сентября 1939 г. Красная Армия заняла Западную Украину и Западную Беларусь, принадлежавшие до этого Польше, которую добивала гитлеровская Германия. Обычно об этом походе говорят как об освободительном, когда население радостно встречало красноармейцев, а сопротивления им никто не оказал. Но на деле свидетельств об оборонительных боях между польской армией и частями РККА -- масса. Потери сторон внушительны: только красноармейцы потеряли не менее 700 чел. убитыми. 
Интересно, что бежали от немцев, армия которых состояла из малочисленных отрядов, способных занимать небольшие города именно без боя. К этому времени война уже годами была окопной, изматывающей, редко кому из противников удавалось прорвать фронт, солдаты враждующих армий братались и ходили друг к другу в окопы выпивать. А после Октябрьской революции над Русской армией был утрачен окончательный контроль -- она превратилась в вооруженную толпу, -- и эта толпа и побежала от небольших отрядов из благонадежных солдат и офицеров германской армии.
Нет и достоверных сведений о том, что Красная Армия начала формироваться именно 23 февраля. Известно лишь, что 25 февраля против немцев были направлены первые ее части, которые, однако, не остановили наступления противника. Если бы Красная Армия действительно разбила немцев в немногочисленных боях, произошедших между 25 февраля и 4 марта 1918 г., России не пришлось бы подписывать Брестский мир на невыгодных для себя условиях.
Позднее с подачи Троцкого и иных лидеров большевиков 23 февраля как-то случайно стало днем, когда были собраны первые части Красной Армии, которые якобы разбили наступавших на Петроград немцев. Позднее, о легенде уже старались пореже вспоминать, а выбранный день рождения новой армии так и остался. 
Итак, 1-я причина -- отсутствие побед, которые могли бы стать основанием праздника, и отсутствие армии, которая победила врага.
Больше информации по теме:

Операция "Чечевица".
Взаимоотношения русских с чеченцами исторически сложны, с множеством взаимных обид и претензий. Во время Великой Отечественной войны они зашли в новый тупик. Вся информация, которую я нашел об этом довольно противоречива и трудно определить насколько серьезной была поддержка гитлеровцев со стороны чеченских националистов, но 23 февраля -9 марта 1944 г. все чеченцы и ингуши были депортированы в Среднюю Азию за сотрудничество с нацистами, а их автономия -- Чечено-Ингушская АССР упразднена. При этом отказывавшихся ехать расстреливали на месте. Кто-то бежал в горы, но никаких сведений о вооруженной борьбе этих беглецов с Советами у меня нет. Многие погибли при переселении и акклиматизации на новом месте. Одним словом трагедия, когда за решения некоторых ответили все. Конечно, депортации затронули и многие другие народы, а репрессии коснулись многих невиновных, но думаю, для многих чеченцев и ингушей 23 февраля и 8 марта скорее напоминания о былой трагедии, чем  веселые праздники. Это и есть 2-я причина.

А какая разница за что пить?
Все, что я писал выше, известно и без меня. Возникает вопрос: стоит ли портить людям праздник? Нет, не стоит. Есть люди, в том числе и в Беларуси, где я живу, которые отмечают день рождения Гитлера, и у меня нет ни малейшего желания набить им лицо, хотя из-за Гитлера со Сталиным пострадали многие из моих родственников. Но поздравлять их с днем рождения Гитлера или сесть с ними выпить желания тоже нет.
Подобным образом есть те, кто празднует 23 февраля исключительно, как мужской или профессиональный (у "силовиков") праздник. Без всяких привязок к прошлому. Это их дело, и я их не отговариваю. Хотя, с другой стороны, интересно, почему современный мужчина должен ассоциироваться именно с воином, а не, допустим, с тем, кто обеспечивает семью?

И напоследок немного юмора. В сувенирный магазин приходит кардиохирург и просит продавца:
-- Дайте мне вон ту красную плюшевую попу.
-- Мужчина, Вы ошиблись, -- возражает продавец, -- это же сердце!
-- Неправда, я работаю кардиохирургом и знаю как по-настоящему выглядит сердце. А это всего лишь красная плюшевая попа.
Не могу сказать, что "работаю" историком, это все же, скорее, мое хобби. Но отношусь к таким "ляпам" как празднование событий, которых никогда не было, примерно так же.

Еще по теме: Альтэрнатыўная служба
Также: больше о том, кем я работаю

08.02.2014

"Прошу не считать меня патриотом" или "а может это любовь?"

Считается, что когда писателя и историка Льва Гумилева спрашивали интелигент ли он, он отвечал "Боже упаси". Мне не задавали напрямую вопрос патриот ли я, но слово "патриотизм" вызывает у меня некоторое отторжение. В то же самое время на вопрос почему я со своим знанием английского еще не эмигрировал из Беларуси, я отвечаю, что хочу здесь жить и работать. Поэтому на вопрос поставленный иначе: люблю ли я Родину (или родину) затрудняюсь ответить.
Я закоренелый реалист и прагматик. Частично поэтому мне не нравится весь пафос, которым окружают понятия "Родина" и "патриотизм". Но позвольте объяснить почему я не считаю синонимами понятия "любовь к Родине" и "патриотизм" на примере своей жизни.

Из советского детства в Минске.

На дворе 1985-й или 1986 г. Я в нулевом или первом классе. Точно не помню. Стою на коридоре 121-й школы г. Минска и держу руку на отопительной батарее. Держу сколько могу выдержать боль, потому что батарея горячая. Это я готовлю себя к пыткам, которым меня подвергнут американские империалисты, когда нападут на СССР. Надо быть храбрым и не предать Родину. (Для любопытных добавлю: ожог я, к счастью, не заработал).
В мои первые школьные годы патриотизм был во всей школьной программе. "Ленин", "коммунизм", "Великая Октябрьская революция" -- это звучало практически на каждом уроке. К этому относились с уважением. На уроке. Однажды мой одноклассник по имени Олег на вопрос нашей первой учительницы Валентины Тимофеевны что принесла народу Октябрьская революция ответил: "голод и нищету"
-- Нет! -- хором прокричал класс. И дети наперебой стали объяснять, что Революция принесла мир и счастье. (Ну, представьте, что в современном первом классе кто-то ответит, что два плюс два будет пять, реакция одноклассников будет такой же). Олег не был маленьким антисоветчиком. Он просто перепутал социализм с царизмом.
Однажды я и другой одноклассник, мой кумир Дима Запольский нарисовали на бумажках по свастике. Потом Дима переделал свою свастику в окошко, а я нет.
-- Всё, теперь твою бабушку в тюрьму посадят -- сказал Дима. (А в то время мои мама и папа были в Заполярье и в школу меня водила бабушка). Я расплакался. Долго и часто плакал в тот день. Валентина Тимофеевна старалась утешить меня и долго убеждала, что ничего моей бабушке не сделают. Кстати позднее подобные предупреждения об опасности тюрьмы для родителей я слышал и от борисовских детей,  когда кто-то рисовал мелом свастику на асфальте, а проходящий мимо пацан дал дружеский совет. Но это было уже перед крушением советской власти.
А в Минске мои одноклассники, нежно любившие советский строй на уроке, распевали не перемене такие песенки:
На недельку до второго
Закопаю Горбачева!
Или еще:
О, сэри, сэри, сэри!
Как трудно жить в эсэсэсэре!
За маленькую кучку
Отдал я всю свою получку.

Советское детство в Борисове.

В третьем классе мой отец переехал служить в Борисов в военный городок Печи (он был офицер). В этот раз родители забрали меня с собой и я пошел в борисовскую школу №7. Как-то получилось, что из третьего класса нас всех перевели в пятый, минуя четвертый. Почему -- не знаю. И вот нас принимают в пионеры.
Я и еще несколько ребят стоим у доски.
-- Андрей, -- спрашивает меня моя классная (к сожалению помню только ее фамилию Падалко), -- обещай, что будешь хорошо учиться и мы примем тебя в пионеры.
-- Постараюсь, -- отвечаю я.
-- Что значит постараюсь?! Ты должен хорошо учиться.
-- Хорошо.
Учился я по-всякому. В целом у меня было что-то между "удовлетворительно" и "хорошо". Но в пионеры меня приняли без проблем.
Еще случай. Приходили мы с отцом в гости к его сослуживцу. Я играю с его сыном в войну. Решаем, кто за красных, а кто за белых. Вдруг он говорит:
-- Знаешь, а давай мы оба будем красные. Белые ведь плохие.
В школе была инсценировка о событиях времен Гражданской войны. К ученикам со сцены какая-то "тетя" обратилась даже "товарищи командиры и комиссары". Звучало круто.
А в августе 1991 г. все рухнуло.
Однажды на перемене кто-то кидался треугольной линейкой как бумерангом. Попал Ленину на портрете в лоб. Пробил еле заметную дырку. Товарищ хулиганчика ехидно заметил:
-- Раньше бы за такое импотентом сделали. И оба захихикали. Я понимающе кивал и улыбался, хотя до окончания школы любил Ленина и СССР, даже писал об этом стихи.
Пионерство распалось само собой. Просто больше не требовалось надевать пионерский галстук в школу.
Сижу на уроке. Гляжу в окно. На внутреннем дворе школе жгут бытовой мусор. Среди прочего "первомайские голуби". Это белые бумажные птицы, символ мира, наклеенные на полиэтиленовые кружки, которые носили на палках на демонстрации. Полиэтилен горел быстрее бумаги и птицы падали в огонь. Было прикольно. Хотелось самому разбить или сломать что-нибудь. Но не ленинское, а современное, предательское по отношению к СССР.

Школьные годы под бело-красно-белым флагом.

Для меня новая независимая Беларусь была тогда оккупационным режимом. Моей Родиной был СССР. А в это время шел курс на мягкую белоруссизацию. Было непривычно видеть надписи на белорусском и слышать белорусскую речь по телевизору. Но это было чуждо, как казалось, всему военному городку, состоявшему из переехавших в Беларусь русских офицеров. Вот пример презрения к белорусскому языку.
На построении старший офицер задает вопрос собравшимся подчиненным:
-- Как по-белорусски "лицо"?
-- "Твар", товарищ такой-то, выкрикивает кто-то из строя.
-- А как "молодцы"?
-- "МалайЦЫ", товарищ такой-то.
-- Ну вот, твари вы, маЛАЙцы! -- резюмирует офицер, и весь строй взрывается дружным хохотом.
Мне не читали в детстве сказок или стихов на белорусском. Для меня он был чем-то вроде английского: три предмета -- белорусские язык и литература и история Беларуси традиционно велись на белорусском языке, но никто не говорил со мной на нем после урока, как и по-английски никто в Печах не разговаривал. Поэтому все это было мне чужим и враждебным.
Не могу забыть как в те годы по телевизору шел концерт; женщина средних лет и маленькая девочка пели песню под пианино про национальный флаг:
Сцяг мой слаўны, сцяг мой смелы!
Сцяг мой бел-чырвона-белы!
Интересно, верили ли они в то, что пели? Эта девочка вероятно сейчас молодая красивая женщина, может быть мама. Женщина, певшая песню, может быть уже на пенсии. Мне интересно знать, а готовы ли они сейчас выйти на улицу или концертную площадку и исполнить эту песню на бис? Или хотя бы в гостях за столом? (Теперь этот флаг является символом сопротивления действующему правительству и без разрешения с ним нельзя пройти по улице.)
Помню во время курса на белоруссизацию в моей школе проводились ярмарки (кірмашы). Ученики приносили из дома что-нибудь -- еду, поделки -- и продавали на площадке возле школы. Деньги шли в фонд класса. Правда не все. Хулиганы без проблем грабили горе-продавцов, забирая себе яблоко или еще что-нибудь бесплатно. Сами продавцы не забывали награждать себя из выручки. Я не воровал, но один из хулиганов угостил меня отнятым виноградом.
К чему я это? Всю эту публику развлекала белорусская национальная музыка и песни. Кто-то из младшеклассников читал стихи на белорусском и они заканчивались словом "спадары" (господа). Это было так дико мне. А куда делись "товарищи"?
Еще были обязательные посещения школьных спектаклей на белорусском, где играли мои одноклассники, из которых могу вспомнить только Катю Исаченко. Мне содержание было до лампочки. Интересно, было только посмотреть будут ли актеры целоваться или нет. Не целовались.
Надо отдать должное этому времени: никто никого не принуждал с чем-то соглашаться.

Перемены во власти.

Когда действующий президент страны впервые был избран на эту должность в 1994 г.  мягкая белоруссизация продолжалась еще несколько лет. Поэтому никаких особых перемен поначалу не чувствовалось. Ну сменили флаг и герб, придали русскому языку равные права с белорусским, поменяли деньги, которые все так же быстро обесценивались. Во всяком случае из Печей никакого ветра перемен не чувствовалось даже когда в 1996 г. президент официально стал контролировать все ветви власти.
В этом году я заканчивал школу и думал учиться на историка. Вернулся в Минск к дедушке и бабушке. Решил поступить в Педагогический университет, но с первого раза не вышло. В 1997 г. все же поступил. И все это время я еще чувствовал этот прежний дух Беларуси начала 90-х. Честно признаюсь, что имел опасения, что из-за своего русского происхождения могу иметь проблемы и в какой-то университетской анкете подмахнул, что белорус. Также старался говорить по-белорусски с преподавателями, которые читали лекции на этом языке. Только спустя годы я понял, что серьезных белорусских националистов там были единицы, а остальные просто получали бонусы из доплат за проведение занятий на белорусском. Когда эта политика была свернута -- перешли на русский.
Еще раз отдаю должное тому времени -- пока я учился в "педе", никто меня ни к чему не принуждал. А между тем этот вопрос стал для меня уже остро. Мои родители стали прививать мне определенные религиозные ценности как раз когда я заканчивал школу и готовился к вузу. Сначала я был от этого далек. Но постепенно со многим согласился. В итоге портреты Ленина и Крупской, украшавшие мою комнату не один год, я убрал в ящик, а затем сжег в лесу. Я больше не считал себя марксистом. Среди моих новых ценностей был полный политический нейтралитет: ни одна власть и ни один человеческий строй не принесет всеобщего блага и счастья, бороться против определенных сложившихся порядков бессмысленно, поскольку решение одних проблем нередко порождает новые и твое участие в этом означает и долю ответственности в возникновении новых трудностей при устранении старых.
И в годы моей учебы, я не пережил никакого прессинга относительно патриотизма. Однажды меня включили в число участников в церемонии возложения венков к монументу на площади Победы от нашего вуза. Я просто подошел к замдекана и объяснив свое нежелание участвовать в патриотических церемониях отпросился.
Другой раз профорг студентов, мой однокурсник, сказал на перемене между лекциями:
-- Андрюха, вступай в БПСМ! Получишь материальную помощь и 4 бутылки водки.
Я отрицательно мотнул головой. Шутил он едва ли. Не похоже было.
БПСМ -- Белорусский патриотический союз молодежи -- аналог советского комсомола. Когда я отучился и пошел работать эта организация уже называлась БРСМ (вместо "патриотический" "республиканский") и времена изменились.

Более 100%.

Человек может быть свободен от общества как личность. Но не как работник. Этот принцип безотказно действует в любой стране мира во все времена. Когда я закончил учиться представление о любви к Родине в стране стало очень похоже на советское. В учреждениях образования обязательно были отдельные кабинеты первичных организаций БРСМ, пионеров и "Белой Руси" (это для тех, кому за 30). Участие в выборах стало очень желательным, как и в патриотических церемониях.
Менее всего хочу обвинять правительство своей страны в нарушении прав ее граждан. За всем, о чем я дальше буду рассказывать стоит банальное желание руководителей среднего звена выслужиться перед своим начальством. Это старая советская традиция выполнения непродуманных планов и погони за показателями. Это старая традиция времен литовских князей и русских царей снимать шапку перед барином и избегать с ним каких-либо споров.
Я благодарен своему времени: если бы я был свободен от общества и не должен был ему в чем-то сопротивляться, я не писал бы сейчас эти строки и не сделал бы каких-либо выводов. В детстве я был марксист как все, подростком я был марксист, потому что можно было, в молодости мне пришлось отстоять свое право быть не как все. Без всего этого я бы, может, и не думал, что для меня значит слово "Родина".
Вот я уже второй год работаю учителем в средней школе №197 г. Минска. Повезло. Второй год без классного руководства. Идет педсовет. Неожиданно звучит национальный гимн. Я воспитан так, что воспринимаю патриотические церемонии как религиозные и не могу идти на сделку с совестью. Все встали. Я сижу. А сесть пришлось на видном месте с другими историками. Директор школы посмотрела неодобрительно на меня, но ничего не сказала. Впрочем, контракт мне продлевать не собирались.
Годы спустя снова работаю школьным учителем. Теперь веду только английский язык. Сижу один в учительской и заполняю журналы. Заходит девушка "по профсоюзной линии".
-- Значит так, Андрей Валерьевич, в понедельник принесете в кабинет такой-то свою фотографию на паспорт и 3000 руб (сумма и тогда и сейчас символическая).
-- Зачем?
-- Вы должны вступить в БРСМ.
-- Я не участвую в политике.
Девушка посмотрела в мои бесстыжие глаза на улыбающемся лице и ответила:
-- Хорошо.
Позднее я работал в одном частном вузе. Первый год был куратором группы студентов, и вот в конце апреля лаборант кафедры сообщает мне:
-- Вы должны принять участие в первомайской демонстрации вместе с другими кураторами нашего вуза.
-- Спасибо, не хочу.
-- А проректор по идеологии знает об этом?
-- Да, я уже говорил ей об этом. (Это было так. Я занял третье место в конкурсе кураторов вуза и получал грамоту в кабинете проректора по идеологической и воспитательной работе. По ходу объяснил, что не очень подхожу на должность куратора по причине своего воспитания и она отнеслась к этому с пониманием)
-- Тогда хорошо.
В своем ЖЭСе оформляю какие-то документы. На носу выборы президента. Работница ЖЭСа говорит:
-- Мы собираем подписи за действующего президента страны.
-- Знаете, я нейтрален в таких вопросах, не участвую в политике.
-- Значит, вы НЕ ПРОТИВ переизбрания президента.
-- Повторяю: я НЕ УЧАСТВУЮ в политике.
Женщина поняла и успокоилась.
Кстати название заголовка взято из исторической фразы той же женщины-проректора по идеологии. Эта фраза отражает суть того, что нередко считают патриотизмом. На совещании преподавателей и работников вуза перед зимней сессией и новогодними праздниками она заявила:
-- Особо хочу поблагодарить сотрудников вуза за активное участие в прошедших президентских выборах. Более 100 % работников вуза пришли на избирательные участки.
В помещении прошел гул непонимания, и она повторила:
-- Более 100 %.
Кстати, я на выборы не хожу с 18 лет, так что она немного ошиблась.
Я могу привести еще случаи когда знакомых и малознакомых мне людей пытались принудить ходить на выборы (вплоть до прихода на мои занятия с целью проконтролировать явку иногородних студентов на избирательные участки), вступать в пионеры или БРСМ под угрозой тех или иных "липовых" санкций (не поступишь в вуз, отчислим / уволим, выселим из общежития) -- "липовых", т.к. ничего за этим не следовало -- но не об этом речь, а о том, как понимают в моей стране слово "патриотизм".

Обратная сторона медали.

Было бы несправедливо и необъективно заполнять пост одними примерами патриотов действующей власти. Поэтому приведу примеры тех, кто с ней борется, и тех, кто снимает шапку перед каждым барином, а в кармане крутит ему кукиш.
На тех же выборах морозным утром я попадаю на мини-рынке на девушку собирающую подписи за оппозиционного кандидата в президенты -- Рымашевского. Если сказать белорусскому оппозиционеру, что не занимаешься политикой, получишь в ответ "Тогда политика займется вами". И получится, что человек как бы тебя переспорил. Поэтому привожу девушке совсем другой аргумент:
-- Не магу вам дапамагчы, бо калі мы выбіраем чалавека ва ўладу, мы нясем маральную адказнасць за ўсе яе ўчынкі.
Девушка пыталась объяснить, что это не так, мы поговорили еще пять минут и я подло оставил ее мерзнуть дальше. (Впрочем негоже было бы женатому мужчине приглашать ее в кафе погреться.) Но главное, что мысль об ответственности за поступки тех, кого мы избираем во власть (а предугадать какими они будут просто невозможно) была для нее неожиданной, а может и новой.
Позднее, во время валютного кризиса, мои студенты наперебой ругали президента за решение временно прекратить продажу валюты населению (за это время цены на валюту выросли в два-три раза, а народ успел понабирать валютных кредитов и был предсказуемо зол). Я дал им возможность высказать все, что у них на сердце, чтобы они выговорились и мы могли спокойно продолжить занятие. Неожиданно задаю им вопрос:
-- А что бы вы сказали президенту, если бы он сейчас вошел в аудиторию?
-- I want to join BRSM (Я хочу вступить в БРСМ), -- ответил по английски один студент и всем в аудитории стало весело.
Как-то раз я передавал какие-то материалы одному из студентов для размножения. Они были завернуты в главную правительственную газету "СБ-Беларусь сегодня", известную в простонародье под старым названием "Советская Белоруссия".
-- Вы что?! -- возмутился студент, -- мне с этой газетой сейчас в трамвай лезть? Да меня засмеют!
Еще пример. В БГУ одно время ходила среди студентов такая шутка "спаси страну -- спрячь бабушкин паспорт" (это чтобы она не смогла проголосовать за Лукашенко). Интересно, почему такие студенты считали себя борцами за свободу?
И напоследок один полуанекдотичный случай. Не ручаюсь, что все так и было, но это могло быть. Один мужчина долго в одиночку ходил с антиправительственными плакатами в своем провинциальном белорусском городке, его штрафовали, задерживали. А он насобирал кучу бумаг о своих "приключениях" и получил статус беженца в посольстве США.
Вот здесь самое интересное. В Беларуси хватает людей, которые зарабатывают на идеях патриотизма и при этом возможность эмигрировать за рубеж эти же самые люди рассматривают как большую удачу. Немало людей лезут в политику с расчетом получить в перспективе статус беженца в Польше, а то и в США. Вспоминается советский анекдот.
К мужчине, стоящему в очереди за каким-то дефицитом подходит иностранец и спрашивает: "А за чем очередь?"
-- За облигациями госзайма (советский вариант МММ -- прим. А.Б.)
Мужика вызывают в КГБ, благодарят:
-- Спасибо, вы спасли честь Родины. Почему вы это сделали?
-- Я -- патриот!
-- Чем мы можем вас отблагодарить?
-- Выпустите меня в США.
Среди тех патриотов, которые не пытаются обрести образ "борцов с режимом" есть более хитрый подход. Его выразила все та же проректор по идеологии:
-- Вы думаете я со всем согласна? -- говорила она иногда студентам.
Разве это плохо быть с чем-то несогласным, причем когда непонятно с чем именно? Вот и получается, что человек с одной стороны лоялен власти, с другой -- скрытый диссидент. И при этом неизменный патриот.
Каждый мужчина, служивший в Советской Армии является клятвопреступником в определенном смысле этого слова, т. к. присяга обязывала его защищать советскую власть до смерти. Когда рушился СССР, на его защиту не встал никто, во всяком случае с оружием в руках. Я не знаю в чем и кому клялись военные, присягавшие Республике Беларусь под бело-красно-белыми знаменами, поэтому это оставляю без комментариев. Я тоже клялся в верности Ленину и советской власти. И тоже нарушил клятву. Но я не прошу считать меня патриотом.
Кто-то считает, что патриотизм это верность стране, несмотря на смену власти. Но на моей памяти менялась не только власть и политическая элита, а и границы страны и ее название. Да и слишком часто о патриотизме вспоминают в связи с политикой.
Я не хочу быть патриотом, если это означает держаться в русле текущей линии и при этом быть готовым поменять взгляды на противоположные в угоду этой линии. Я не хочу, чтобы мои дети научились от меня трусости и лицемерию, ведь те, кому страшен гнев начальства, не могут не бояться направленного на них дула автомата, и те, кто сегодня рвет на себе рубашку, доказывая верность Родине, а завтра бежит туда, где лучше кормят, не заслуживают другого названия, кроме "лицемеры". Я не против всех, как пишут в избирательных бюллетенях. Пусть каждый делает, что хочет, но не примазывает меня ко всему этому, называя меня патриотом.
И еще. Когда-нибудь будет можно не соглашаться с тем, что сегодня популярно или неоспоримо. И тогда у меня не будет морального права написать все то, что я написал в этом посте. Я не ищу себе проблем или приключений, просто пришел возраст, когда четко понимаешь, чего хочешь от жизни, а чего нет. И прошу не считать меня нон-конформистом: я как и почти каждый человек иду на компромисс в тех вопросах, которые не противоречат моей совести. И не пытаюсь переспорить тех, у кого иные убеждения.

А что для меня Родина?

Я не знаю ответа на этот вопрос. Но несколько месяцев назад я бродил с сыновьями по лесу между станциями метро "Восток" и "Борисовский тракт". Старший Даник играл с палками в воображаемых зверей, младший Любомир спал у меня на груди в специальном рюкзаке. Было как-то не по сезонному тепло и хорошо. Наверное, меня охватило какое-то лирическое настроение. Мы заговорили с Даником про этот лес, я рассказывал, как гулял в нем в детстве и юношестве. И внезапно до меня дошла одна мысль: этот лес как и я пережил несколько смен власти и неизменно давал людям грибы, ягоды, чистый воздух и возможность отдохнуть. Он как и я вне политики. Я сказал Данику:
-- Скоро ты пойдешь в школу. Там тебя будут учить любить Беларусь. Мы должны уважать свою страну, но мы не поклоняемся ей, ведь так?
Я прагматично пытаюсь учить своих детей говорить на нескольких языках, но важные мысли старшему сыну всегда объясняю по-русски или белорусски, чтобы было нельзя не понять. Так и в этот раз. Я рассказал Данику, что все еще в стране поменяется, но останется сама Беларусь, как земля с холмами, полями и этим лесом. И подытожил:
-- Вот это и есть та Беларусь, которую надо любить.
Затем почему-то повторил мысль по-белорусски:
-- Вось гэты лес і ёсць твая радзіма, якую трэба любіць.
Сказал, а сам не могу разобраться в своих чувствах. Я не патриот, это уж точно. Но я к тридцати годам полюбил белорусский язык, и, как с цепи сорвавшись, стал все чаще писать на нем свои околонаучные и научные исследования. Он никогда не станет мне родным, но я сознаю, что в эпоху белоруссизации за пафосной шелухой не разглядел всей красоты этого языка. Но я рад, что в мои школьные и университетские годы меня им пичкали. Теперь, когда я пишу на этом непростом и чужом мне языке, стихи и проза, которые я давно учил, напоминают мне как писать правильно. Еще мечтаю, чтобы на этом языке проходили богослужения моей религии, впрочем это вопрос времени.
Мне нравится мой город Минск, где я родился и вырос, и Борисов, где прошла часть моей жизни. Мне приятно побродить по улочкам, с которыми связано много воспоминаний, жарить в лесу сосиски со своими детьми. Хочется поездить когда-нибудь по всей стране, если получится.
Я не готов умереть за все это. Не знаю, останусь ли я здесь, если начнется гражданская или международная война -- мои дети мне дороже. Но я хотел бы остаться здесь даже если мне бы выпала возможность навсегда уехать в страну побогаче.
Не знаю, как это назвать. А может это и есть любовь?

05.02.2014

Невыносныя законы ў беларускім перакладзе

Гісторыкі з Беларусі – спецыялісты па гісторыі ЗША і іншыя людзі, якія ў «тэме», чулі пра г.зв. «невыносныя законы» (Intolerable / Coercive Acts) – шэраг актаў Парламента Вялікабрытаніі адносна амерыканскіх калоній, прынятыя ў 1774 г. Але не ўсе з іх мелі магчымасць прачытаць іх на беларускай мове ці ў арыгінале. Між тым, такая магчымасць пазнаёміцца з тэкстам дакументаў дапаможа кожнаму зрабіць свае высновы, а не толькі паўтараць думкі іншых людзей. Гэты спіс уключае таксама «Квебекскі акт», які некаторыя адносяць да гэтай серыі законаў. Пераклад на беларускую машынны, але публікуецца разам з арыгінальным тэкстам, што дае магчымасць правяраць незразумелыя рэчы па слоўніку. Таксама машынны пераклад мае дастатковы ўзровень якасці, каб можна было зразумець агульны сэнс дакументаў.

Бостанскі партовы акт
Great Britain : Parliament - The Boston Port Act : March 31, 1774
An act to discontinue, in such manner, and for such time as are therein mentioned, the landing and discharging, lading or shipping, of goods, wares, and merchandise, at the town, and within the harbour, of Boston, in the province of Massachuset’s Bay, in North America.
Вялікабрытанія: парламент - Закон Бостан порт: 31 сакавіка 1774
Акт аб спыненні, такім чынам, і на такі тэрмін, якія падаюцца ў ім гаварылася, пасадка і выгрузка, пагрузка або перавозка грузу, тавараў, вырабаў і тавараў, у горадзе, і ў гавані, ад Бостана, у правінцыі Масачусэтс, у Паўночнай Амерыцы.
WHEREAS dangerous commotions and insurrections have been fomented and raised in the town of Boston, in the province of Massachuset’s Bay, in New England, by divers ill-affected persons, to the subversion of his Majesty’s government, and to the utter destruction of the publick peace, and good order of the said town; in which commotions and insurrections certain valuable cargoes of teas, being the property of the East India Company, and on board certain vessels lying within the bay or harbour of Boston, were seized and destroyed: And whereas, in the present condition of the said town and harbour, the commerce of his Majesty’s subjects cannot be safely carried on there, nor the customs payable to his Majesty duly collected; and it is therefore expedient that the officers of his Majesty’s customs should be forthwith removed from the said town: May it please your Majesty that it may be enacted; and be it enacted by the King’s most excellent majesty, by and with the advice and consent of the lords spiritual and temporal, and commons, in this present parliament assembled, and by the authority of the same, That from and after the first day of June, one thousand seven hundred and seventy-four, it shall not be lawful for any person or persons whatsoever to lade put, or cause or procure to be laden or put, off or from any quay, wharf, or other place, within the said town of Boston, or in or upon any part of the shore of the bay, commonly called The Harbour of Boston, between a certain headland or point called Nahant Point, on the eastern side of the entrance into the said bay, and a certain other headland or point called Alderton Point, on the western side of the entrance into the said bay, or in or upon any island, creek, landing place, bank, or other place, within the said bay or headlands, into any ship, vessel, lighter, boat, or bottom, any goods, wares, or merchandise whatsoever, to be transported or carried into any other country, province or place whatsoever, or into any other part of the said province of the Massachuset’s Bay, in New England; or to take up, discharge, or lay on land, or cause or procure to be taken up, discharged, or laid on land, within the said town, or in or upon any of the places aforesaid, out of any boat, lighter, ship, vessel, or bottom, any goods, wares, or merchandise whatsoever, to be brought from any other country, province, or place, or any other part of the said province of the Massachuset’s Bay in New England, upon pain of the forfeiture of the said goods, wares, and merchandise, and of the said boat, lighter, ship, or vessel or other bottom into which the same shall be taken, and of the guns, ammunition, tackle, furniture, and stores, in or belonging to the same: And if any such goods, wares, or merchandise, shall, within the said town, or in any the places aforesaid, be laden or taken in from the shore into any barge, hoy, lighter, wherry, or boat, to be carried on board any ship or vessel coming in and arriving from any other country or province, or other part of the said province of the Massachuset’s Bay in New England, such barge, hoy, lighter, wherry, or boat, shall be forfeited and lost. Прымаючы пад увагу , небяспечныя хвалявання і паўстання былі распальвалі і вырас у горадзе Бостане , у правінцыі Масачусэтс, у Новай Англіі , інтрыгамі дрэнна намераных асоб , да падрыву аўтарытэту ўрада яго вялікасці, а таксама поўнае разбурэнне грамадскага спакою , і парадку названага горада ; , у якім хвалявання і паўстання пэўныя каштоўных грузаў гарбаты , як уласнасць Ост- Індскай кампаніі , і на борце некаторыя посуд , якія ляжаць у бухце або гавані Бостана , былі канфіскаваныя і знішчаны : І тады , у сапраўдным стане названай горада і гавані , камерцыя яго Вялікасці падданых не можа быць бяспечна насіць там , ні падаткі , якія выплачваюцца яго вялікасці належным чынам сабраны , і менавіта таму мэтазгодна ? ? ? , што супрацоўнікі яго вялікасці мытны варта неадкладна выдаліць з названага горада : ? ? Хай гэта калі ласка ваша вялікасць , што ён можа быць прыняты , і хай будзе прыняты каралём самых веліч , на і з улікам рэкамендацый і згоду лордаў духоўных і свецкіх , і здабытку , у гэтым парламенце сабраны , і аўтарытэтам тое ж самае , што з і пасля першага дня чэрвеня 1774 г, яно не павінна быць законным для любая асоба або асобы наогул , каб ўскладваеце кажучы , або выклікаць або забяспечыць , каб пакласці , выключаны ці з любога прычала , прыстані , або ў іншым месцы , на працягу названага горада Бостана , або ў якіх ці на любой частцы берага заліва , які звычайна называюць Гавань Бостане , паміж пэўным мыса або кропкі пад назвай Нэйхэт Поінт , на ўсходнім баку ад уваходу ў названай заліва , і некаторай іншай мыса або кропкі пад назвай Алдэртан Поінт , на заходнім баку ад уваходу ў сказаў заліў , або ў якіх або на любым востраве , ручай , месца пасадкі , бераг , або ў іншым месцы , на працягу названага заліў або мысаў , у любым судне , судна , лягчэй , лодка , або знізу , любыя тавары , вырабы або тавары наогул , , якія будуць перавозіцца або ажыццяўляцца ў любой іншай краіне , правінцыі або месцы , або ў любой іншай частцы названай правінцыі Massachuset ов Bay , у Новай Англіі ; ? або заняць , разраду , або ляжаць на зямлі , або прычыны або забяспечыць , якія падлягаюць абмеркаванню , разраджаны , або паклалі на зямлю , на працягу названага горада або ў якіх або на любым з месцаў вышэйзгаданай з любой лодцы , лёгкі , карабель , судна , або дно , любыя тавары , вырабы або тавары бы там ні было , каб быць прыцягнуты з любой іншай краіны , правінцыі або месца , або любой іншай частцы названай правінцыі Massachuset ? Бі ў Новай Англіі , пад страхам канфіскацыі названых тавараў , вырабаў і тавараў , і названага лодцы , лягчэй , карабель або судна або іншае дно у якім той жа прымаюцца , і з гармат , бояпрыпасаў , снасці , мэбля , і крамы , або якія належаць да таго ж : і калі такія тавары , вырабы , або тавар , абавязаны на працягу названага горада , або ў любым месцы вышэйзгаданай быць Ладэна або ўзятыя ў ад берага ў любой баржы , Хой , лягчэй , ялік , або на лодцы , якія павінны знаходзіцца на борце любога судна або судна ў бліжэйшыя і якія прыбываюць з любой іншай краіны або правінцыі , або іншай частцы названай правінцыі Масачусэцкі заліў у Новай Англіі , такі баржа , Хой , лягчэй , ялік , або лодку , будуць канфіскаваныя і страчаны.
II. And be it further enacted by the authority aforesaid, That if any warfinger, or keeper of any wharf, crane, or quay, of their servants, or any of them, shall take up or land, or knowingly suffer to be taken up or landed, or shall ship off, or suffer to be waterborne, at or from any of their said wharfs, cranes, or quays, any such goods, wares, or merchandise; in every such case, all and every such wharfinger, and keeper of such wharf, crane, or quay, and every person whatever who shall be assisting, or otherwise concerned in the shipping or in the loading or putting on board any boat, or other vessel for that purpose, or in the unshipping such goods, wares, and merchandise, or to whose hands the same shall knowingly come after the loading, shipping, or unshipping thereof, shall forfeit and lose treble the value thereof, to be computed at the highest price which such sort of goods, wares, and merchandise, shall bear at the place where such offence shall be committed, together with the vessels and boats, and all the horses, cattle, and carriages, whatsoever made use of in the shipping, unshipping, landing, removing, carriage, or conveyance of any of the aforesaid goods, wares, and merchandise. ІІ. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што калі любы warfinger або захавальнік любой прыстані , кран , або набярэжнай , іх служачых , або любы з іх , будуць браць ці швартавацца , або свядома пакутаваць павінны быць прыняты да або прызямліўся , або адправіць выключаны ці пакутуюць быць на воднай аснове , на ўзроўні або з любога з сваіх названых прычалаў , кранаў , або прычалаў , любых такіх тавараў , вырабаў , або вырабаў , у кожным такім выпадку , усё і кожны такі ўладальнік прыстані , і захавальнік , такія прычал , кран , або набярэжная , і кожны чалавек незалежна , хто павінен аказваць дапамогу , ці іншым чынам гэта тычыцца, у перавозцы грузу або пагрузкi або пакласці на борце любога лодку або іншае судна для гэтай мэты , або ў выгрузку такіх тавараў , вырабы , і тавар , або чыіх руках яно будзе свядома прыходзяць пасля пагрузкі , дастаўкі , або выгрузку іх , страчвае і страціць высокіх значэнне яго , каб быць вылічаная па самай высокай цане , якая такія роду тавараў , вырабаў і тавараў , нясуць на месцы , дзе такое злачынства павінна быць здзейснена , разам з судоў і лодак , і ўсе коні , буйную рагатую жывёлу , а таксама вагоны , наогул выкарыстоўвалі ў перавозцы грузу , выгрузку , пасадка , выдалення , перамяшчэння або перавозачнага любога з вышэйсказанага тавары , вырабы і гандаль.
III. And be it further enacted by the authority aforesaid, That if any ship or vessel shall be moored or lie at anchor, or be seen hovering within the said bay, described and bounded as aforesaid, or within one league from the said bay so described, or the said headlands, or any of the islands lying between or within the same, it shall and may be lawful for any admiral, chief commander, or commissioned officer, of his Majesty’s fleet or ships of war, or for any officer of his Majesty’s customs, to compel such ship or vessel to depart to some other port or harbour, or to such station as the said officer shall appoint, and to use such force for that purpose as shall be found necessary: And if such ship or vessel shall not depart accordingly, within six hours after notice for that purpose given by such person as aforesaid, such ship or vessel, together with all the goods laden on board thereon, and all the guns, ammunition, tackle, and furniture, shall be forfeited and lost, whether bulk shall have been broken or not. III. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што калі любое судна або судна павінна быць прышвартаваныя ці стаяць на якары , ці ўбачыць парылых ў названы адсек , апісана і абмежаваная , як паказана вышэй , або на працягу аднаго лізе з названай заліў так апісаў , або ўказаныя мысы , або любы з астравоў , якія ляжаць паміж ці ў ёй самой, то яна павінна і можа быць законным для любога адмірала , галоўнага камандзіра або афіцэра , Яго Вялікасці ? Флот або ваенныя караблі , або для любога службовай асобы ? ? мытных Яго Вялікасць з , каб прымусіць гэта судна або судна адысці на іншы порт або гавань , або ў такой станцыі , як сказаў афіцэр прызначае , і выкарыстоўваць такую ​​сілу для гэтай мэты , як гэта будзе прызнана неабходным : А калі такое судна або судна не адыдзе адпаведна , на працягу шасці гадзін пасля паведамлення для гэтай мэты дадзенай такім тварам як сказана вышэй , такі карабель або судна , разам з усімі таварамі на борце па гэтым пытанні , і ўсе прылады , бояпрыпасы , снасці , і мэбля , будуць канфіскаваныя і страціў , ці то павінны былі разбітыя маса ці не.
IV. Provided always, That nothing in this act contained shall extend, or be construed to extend, to any military or other stores for his Majesty’s use, or to the ships or vessels whereon the same shall be laden, which shall be commissioned by, and in the immediate pay of, his Majesty, his heirs or successors; nor to any fuel or victual brought coastwise from any part of the continent of America, for the necessary use and sustenance of the inhabitants of the said town of Boston, provided the vessels wherein the same are to be carried shall be duly furnished with a cocket and let-pass, after having been duly searched by the proper officers of his Majesty’s customs at Marblehead, in the port of Salem, in the said province of Massachuset’s Bay; and that some officer of his Majesty’s customs be also there put on board the said vessel, who is hereby authorized to go on board, and proceed with the said vessel, together with a sufficient number of persons, properly armed, for his defence, to the said town or harbour of Boston; nor to any ships or vessels which may happen to be within the said harbour of Boston on or before the first day of June, one thousand seven hundred and seventy four, and may have either laden or taken on board, or be there with intent to load or take on board, or to land or discharge any goods, wares, and merchandise, provided the said ships and vessels do depart the said harbour within fourteen days after the said first day of June, one thousand seven hundred and seventy-four. IV. Пры ўмове , заўсёды , што нішто ў гэтым акце , якая змяшчаецца не распаўсюджваецца , або могуць быць вытлумачаны як пашырыць , каб любы ваеннай ці іншых крамах для яго вялікасці ? Ы выкарыстанне , або судамі або судамі , на якім той будзе абцяжараныя , якая павінна быць уведзена ў эксплуатацыю , а таксама ў непасрэднай аплаце працы , яго вялікасці , яго нашчадкаў або правапераемнікаў ; ні любое паліва ці харчовых прыпасаў прынёс ўздоўж ўзбярэжжа з любой часткі кантынента Амерыкі , неабходнага выкарыстання і сродкаў да існавання жыхароў названага горада Бостан , пры ўмове , посуд , дзе тое ж самае павінны будуць перавозіцца павінны быць належным чынам аформлены з пасведчаннем аб уплаце мытнага збору і пропускам , пасля таго , як належным чынам абшукалі адпаведных службовых асоб яго вялікасці ? ы мытняў на Марблхэд , у порце Салем , у названай правінцыі Масачусэтс, і што нейкі афіцэр мытні Яго Вялікасць з быць таксама там пакласці на борце названага судна , які сапраўдным статутны падняцца на борт , і прыступіць да паказанай камеры , разам з дастатковай колькасцю ? чалавек , правільна ўзброены, для яго абароны , да паказанай горада ці гавані Бостана , ні да любых рачных або марскіх судоў , якія могуць адбыцца ў межах названага гавані Бостана або да першага дня чэрвеня 1774 г., і можа мець альбо абцяжараныя або ўзятыя на борт , або быць там з намерам , каб загрузіць або прыняць на борт або да зямлі або разрадзіць любых тавараў , вырабаў і прадуктаў, пры ўмове , названых караблёў і судоў у адысці названага гавань на працягу чатырнаццаці дзён пасля названага першага дня чэрвеня 1774.
V. And be it further enacted by the authority aforesaid, That all seizures, penalties, and forfeitures, inflicted by this act, shall be made and prosecuted by any admiral, chief commander, or commissioned officer, of his Majesty’s fleet, or ships of war, or by the officers of his Majesty’s customs, or some of them, or by some other person deputed or authorised, by warrant from the lord high treasurer, or the commissioners of his Majesty’s treasury for the time being, and by no other person whatsoever: And if any such officer, or other person authorised as aforesaid, shall, directly or indirectly, take or receive any bribe or reward, to connive at such lading or unlading, or shall make or commence any collusive seizure, information, or agreement for that purpose, or shall do any other act whatsoever, whereby the goods, wares, or merchandise, prohibited as aforesaid, shall be suffered to pass, either inwards or outwards, or whereby the forfeitures and penalties inflicted by this act may be evaded, every such offender shall forfeit the sum of five hundred pounds for every such offence, and shall become incapable of any office or employment, civil or military; and every person who shall give, offer, or promise, any such bribe or reward, or shall contract, agree, or treat with any person, so authorised as aforesaid, to commit any such offfence, shall forfeit the sum of fifty pounds. V. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што ўсе канфіскацыі , пені і няўстойкі , нанесеныя ў выніку гэтага акта , павінны быць выраблены і пераследуецца па любой адмірала , галоўнага камандзіра або афіцэра , яго Вялікасці флоту ? С, або ваенныя караблі , або афіцэраў яго вялікасці ? з мытні , ці некаторыя з іх , або якім-небудзь іншым асобай прызначаны або ўпаўнаважанага , па ордэры ад казначэй , або камісараў яго вялікасці ? казна для У цяперашні час , і ніякага іншага асобы наогул : і калі такое службовая асоба або іншая асоба , упаўнаважаная як сказана вышэй , павінен , прама ці ўскосна , прыняць або атрымліваць хабару або ўзнагароджанне , патураць такой накладной або разгрузкі , або павінен выдаваць або пачаць любы змовы захоп , інфармацыю або пагадненне для гэтай мэты , або рабі ў гэты ніякага іншага дзеянні наогул , у выніку чаго тавары , вырабы або тавары , забароненыя , як сказана вышэй , павінен быць нанесены прайсці , альбо ўнутр або вонкі , або ў выніку чаго страта правоў і штрафы , нанесеныя ў выніку гэтага акта могуць быць ухіліўся , кожны такі злачынец пазбаўляецца суму пяцьсот фунтаў для кожнага такога злачынства , і не маюць права займаць пасады або занятасці , грамадзянскага або ваеннага , і кожны чалавек , які павінен даць , прапанова , або абяцанне , любое такое хабар або ўзнагарода , або заключае дагавор , згодныя , або лячыць з любой асобай , такі дазвол , як сказана вышэй , здзейсніць любое такое злачынства , губляе суму пяцьдзесят фунтаў.
VI. And be it further enacted by the authority aforesaid, That the forfeitures and penalties inflicted by this act shall and may be prosecuted, sued for, and recovered, and be divided, paid, and applied, in like manner as other penalties and forfeitures inflicted by any act or acts of parliament, relating to the trade or revenues of the British colonies or plantations in America, are directed to be prosecuted, sued for, or recovered, divided, paid, and applied, by two several acts of parliament, the one passed in the fourth year of his present Majesty, (intituled, An act for granting certain duties in the British colonies and plantations in America; for continuing, amending, and making perpetual, an act passed in the sixth year of the reign of his late majesty King George the Second, intituled, An act for the better securing and encouraging the trade of his Majesty’s sugar colonies in America: for applying the produce of such duties, and of the duties to arise by virtue of the said act, towards defraying the expences of defending, protecting, and securing, the said colonies and plantations; for explaining an act made in the twenty-fifth year of the reign of King Charles the Second, intituled, An act for the encouragement of the Greenland and Eastland trades, and for the better securing the plantation trade; and for altering and disallowing several drawbacks on exports from this kingdom, and more effectually preventing the clandestine conveyance of goods to and from the said colonies and plantations, and improving and securing the trade between the same and Great Britain;) the other passed in the eighth year of his present Majesty’s reign, (intituled, An act for the more easy and effectual recovery of the penalties and forfeitures inflicted by the acts of parliament relating to the trade or revenues of the British colonies and plantations in America.) VI . І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што ў выніку канфіскацыі і штрафы , нанесеныя гэтым законам павінны і могуць быць прыцягнутыя да адказнасці , падаў у суд за , і ачуняў , і падзяліўся , заплаціў , і ўжываюцца , у падобнай манеры , што і іншыя штрафы і канфіскацыі , нанесеных любое дзеянне або акты парламента , звязаныя з гандлем або даходаў брытанскіх калоній або плантацый ў Амерыцы , накіраваны да адказнасці , прад'яўлены пазоў за або адноўлены , падзяліць , заплаціў , і прыкладныя , двума некалькіх актаў парламента , той , прайшоў у чацвёрты год праўлення яго цяперашняй Вялікасці ( без назвы , акт аб прадастаўленні пэўныя абавязкі ў брытанскіх калоніях і на плантацыях ў Амерыцы; для працягу , аб унясенні змяненняў і робіць вечным , акт , прыняты ў шосты год цараваньня яго вялікасці-нябожчыка кароль Георг ІІ , без назвы , акт да лепшага забеспячэнне і стымуляванне гандлю яго вялікасці ы цукру калоній у Амерыцы : ? ? для нанясення прадуктаў такіх абавязкаў і абавязкаў па паўстаць у сілу названага Закона , на пакрыццё Выдаткі ад абароны , абароны і забеспячэння , названых калоній і плантацый ; для тлумачэння акт , дасягнуты ў дваццаць пятым годзе валадараньня караля Карла Другога , без назвы , акт на заахвочванні з боку Грэнландыі і Істлэнд таргі , і да лепшага забеспячэнню плантацыі гандаль , а для змены і забарона некалькі недахопаў на экспарт з гэтага царства , і больш дзейсна прадухіляць нелегальную транспарціроўку тавараў у і з названых калоній і плантацый , а таксама паляпшэння і забеспячэння гандлю паміж ж і Вялікабрытанія ;) іншы прайшоў у восьмы год праўлення цяперашняй яго Вялікасці ? ов праўлення ( без назвы , акт на больш просты і дзейснай аднаўлення штрафаў і канфіскацыі , прычыненых дзеяннямі парламента , якія адносяцца да гандлю або даходы брытанскіх калоній і плантацый ў Амерыцы. )
VII. And be it further enacted by the authority aforesaid, That every charter party bill of loading, and other contract for consigning shipping, or carrying any goods, wares, and merchandize whatsoever, to or from the said town of Boston, or any part of the bay or harbour thereof, described as aforesaid, which have been made or entered into, or which shall be made or entered into, so long as this act shall remain in full force, relating to any ship which shall arrive at the said town or harbour, after the first day of June, one thousand seven hundred and seventy-four, shall be, and the same are hereby declared to be utterly void, to all intents and purposes whatsoever. VII. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што кожны чартара законапраект загрузкі і іншыя кантракт на даручэнне перавозку грузу, або нашэнне любых тавараў, вырабаў і рэкламных тавараў наогул, або з названага горада Бостан, або любой яго часткі заліў або гавань яго, апісана, як сказана вышэй, якія былі зробленыя або склала, якія заключаны або будуць зроблены або склала, пакуль гэты акт павінен заставацца ў поўнай сіле, якія адносяцца да любога судну, якое павінна прыйсці на паказаным горадзе ці гавань , пасля першага дня чэрвеня 1774 г., павінна быць, і тое ж самае, сапраўдным аб'яўляецца зусiм не дзейнiчаюць, для ўсіх намераў і мэтаў наогул.
VIII. And be it further enacted by the authority aforesaid, That whenever it shall be made to appear to his Majesty, in his privy council, that peace and obedience to the laws shall be so far restored in the said town of Boston, that the trade of Great Britain may safely be carried on there, and his Majesty’s customs duly collected, and his Majesty, in his privy council, shall adjudge the same to be true, it shall and may be lawful for his Majesty, by proclamation, or order of council, to assign and appoint the extent, bounds, and limits, of the port or harbour of Boston, and of every creek or haven within the same, or in the islands within the precincts thereof; and also to assign and appoint such and so many open places, quays, and wharfs, within the said harbour, creeks, havens, and islands, for the landing, discharging, lading, and shipping of goods, as his Majesty, his heirs or successors, shall judge necessary and expedient; and also to appoint such and so many officers of the customs therein as his Majesty shall think fit, after which it shall be lawful for any person or persons to lade or put off from, or to discharge and land upon, such wharfs, quays, and places, so appointed within the said harbour, and none other, any goods, wares, and merchandise whatever. VIII . І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што кожны раз , калі гэта павінна быць зроблена , каб з'явіцца на высокае імя, у яго тайнага савета , што свет і паслухмянасьць законах павінны быць да гэтага часу аднаўляецца ў паказаным горадзе Бостане , што гандаль Вялікабрытанія можа бяспечна праводзіцца там , і мытнае яго вялікасць ? ы належным чынам сабраны , і яго вялікасць , па яго тайнага савета , прысуджае тое ж самае , каб быць праўдай , то яна павінна і можа быць законным для яго вялікасці , у адпаведнасці з абвяшчэннем або парадак савета , прызначыць і прызначыць ступень , па гадзінах , і лімітаў , порта або гавані Бостана , і з кожнага ручая або прытулак у тое ж самае , ці на выспах у сценах яе , і таксама прызначыць і прызначыць такія і так шмат адкрытых месцаў , набярэжных і прычалаў , у межах названага порта , ручаі , сховішчаў , і выспы , для пасадкі , выгрузкі, пагрузка і дастаўка тавараў , а яго вялікасці , яго спадчыннікі або спадкаемцы , палічыць неабходнымі і мэтазгоднымі ; а таксама прызначаць такіх і так шмат афіцэраў мытні ў ім у якасці яго вялікасць павінны думаць патрэбным , пасля чаго ён павінен быць законным для любога асобы або асоб да грузіць або адкласці ад , або для вымання і зямля , на , такія прычалы , набярэжныя , і месцы , прызначаных такім чынам ў названы порт , і ніхто іншы , любыя тавары , вырабы і тавары ўсё .
IX. Provided always, That if any goods, wares, or merchandize, shall be laden or put off from, or discharged or landed upon, any other place than the quays, wharfs, or places, so to be appointed, the same, together with the ships, boats, and other vessels employed therein, and the horses, or other cattle and carriages used to convey the same, and the person or persons concerned or assisting therein, or to whose hands the same shall knowingly come, shall suffer all the forfeitures and penalties imposed by this or any other act on the illegal shipping or landing of goods. IX. Пры ўмове, заўсёды, што калі груз, вырабы або гандляваць, павінна знаходзіцца ў гружаным або пакласці ўзлёт або разраджаны або прызямліўся на, у любым іншым месцы, чым набярэжных, прычалаў, або месцах, таму павінен быць прызначаны, тое ж самае, разам з суда, лодкі і іншыя суда, занятых на гэтых, і коні, або іншыя буйны рагатую жывёлу і вагоны выкарыстоўваюцца для перадачы і тое ж, і асоба або асобы, зацікаўленыя або садзейнічанне ў ім, або чые рукі тое ж самае павінен свядома прыйсці, павінны пакутаваць усё канфіскаванай маёмасці і штрафы, накладзеныя гэтага ці любога іншага акта аб незаконным транспарціроўкі або пасадкі тавараў.
X. Provided also, and it is hereby declared and enacted, That nothing herein contained shall extend, or be construed, to enable his Majesty to appoint such port, harbour, creeks, quays, wharfs, places, or officers in the said town of Boston, or in the said bay or islands, until it shall sufficiently appear to his Majesty that full satisfaction hath been made by or on behalf of the inhabitants of the said town of Boston to the united company of merchants of England trading to the East Indies, for the damage sustained by the said company by the destruction of their goods sent to the said town of Boston, on board certain ships or vessels as aforesaid; and until it shall be certified to his Majesty, in council, by the governor, or lieutenant governor, of the said province, that reasonable satisfaction hath been made to the officers of his Majesty’s revenue, and others, who suffered by the riots and insurrections above mentioned, in the months of November and December, in the year one thousand seven hundred and seventy-three, and in the month of January, in the year one thousand seven hundred and seventy-four. X. Пры ўмове , таксама , і гэта абвяшчаецца і прынята , што нічога тут змяшчаецца не распаўсюджваецца , ці можа быць вытлумачана , каб дазволіць яго вялікасць прызначыць такі порт , гавань , ручаёў , набярэжныя , прычалы , месцы , або службовых асоб у названай горада Бостан , або ў названай заліў або выспаў, пакуль яна не будзе дастаткова , здаецца , яго вялікасці , што поўнае задавальненне Бог быў зроблены або ад імя жыхароў названага горада Бостана ў аб'яднанай кампаніі купцоў Англіі гандлю ў Ост -Індыю , за шкоду , панесены названай кампаніі ў сувязі з разбурэннем іх тавараў , якія перасылаюцца ў названай горадзе Бостане , на борце некаторых судоў або судоў , названых і , пакуль яна не завяраецца яго вялікасці , у савеце , з губернатарам , або віцэ -губернатар , названай правінцыі , што разумна задавальненне Бог быў зроблены на афіцэраў яго вялікасці ? ы даход , а іншыя , якія пацярпелі ад беспарадкаў і паўстаньняў вышэйзгаданых , у перыяд з лістапада па снежань , у адзін год тысяч сямсот семдзесят трэцяга года і ў студзені месяцы , у гэтым годзе 1774 .
XI. And be it further enacted by the authority aforesaid, That if any action or suit shall be commenced, either in Great Britain or America, against any person or persons, for any thing done in pursuance of this act of parliament, the defendant or defendants, in such action or suit, may plead the general issue, and give the said act, and the special matter, in evidence, at any trial to be had thereupon, and that the same was done in pursuance and by the authority of this act: and if it shall appear so to have been done, the jury shall find for the defendant or defendants; and if the plaintiff shall be nonsuited, or discontinue his action, after the defendant or defendants shall have appeared: or if judgment shall be given upon any verdict or demurrer, against the plaintiff, the defendant or defendants shall recover treble costs, and have the like remedy for the same, as defendants have in other cases by law. XI. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што калі любое дзеянне або праследаванне павінны быць пачаты, альбо ў Вялікабрытаніі ці Амерыцы, у дачыненні да любога асобы або асоб, для любога дзеяння, здзейсненага ў адпаведнасці з гэтым актам парламента, адказчык або адказнікі, ў такім дзеяньні або касцюм, можа спасылацца на агульны пытанне, і даць названага акту, і спецыяльны пытанне, у якасці доказы, у любы суда, якія будуць мецца ў гэтай сувязі, і пра тое, што ж было зроблена для выканання і ўладай гэтага акта: і калі ён з'явіцца так, было зроблена, журы павінна знайсці для падсуднага або падсудных, і калі супраць пазоўніка павінна быць спынены іск ці яго дзеянне, пасля адказчыка або адказчыкаў павінен з'явіліся: або калі пастанова падлягае прадастаўлена па любы прысуд або пярэчанне супраць істца, адказчыка або адказчыкаў будуць здаровыя высокіх частот выдаткі, і маюць падобны сродак для таго ж, як абвінавачаныя маюць у іншых выпадках па закону.

Масачусэцкі ўрадавы акт
Great Britain : Parliament - The Massachusetts Government Act; May 20, 1774
An act for the better regulating the government of the province of the Massachuset’s Bay, in New England.
Вялікабрытанія: парламент - Закон аб Масачусэтс ўрад; 20 мая 1774
Акт на лепш, якое рэгулюе ўрад правінцыі ў Massachuset? Ы-Бі, у Новай Англіі.
WHEREAS by letters patent under the great seal of England, made in the third year of the reign of their late majesties King William and Queen Mary, for uniting, erecting, and incorporating, the several colonies, territories, and tracts of land therein mentioned, into one real province, by the name of Their Majesties Province of the Massachuset’s Bay, in New England; whereby it was, amongst other things, ordained and established, That the governor of the said province should, from thenceforth, be appointed and commissionated by their Majesties, their heirs and successors: It was, however, granted and ordained, That, from the expiration of the term for and during which the eight and twenty persons named in the said letters patent were appointed to be the first counsellors or assistants to the governor of the said province for the time being, the aforesaid number of eight and twenty counsellors or assistants should yearly, once in every year, for ever thereafter, be, by the general court or assembly, newly chosen: And whereas the said method of electing such counsellors or assistants, to be vested with the several powers, authorities, and privileges, therein mentioned, although conformable to the practice theretofore used in such of the colonies thereby united, in which the appointment of the respective governors had been vested in the general courts or assemblies of the said colonies, hath, by repeated experience, been found to be extremely ill adapted to the plan of government established in the province of the Massachuset’s Bay, by the said letters patent herein-before mentioned, and hath been so far from contributing to the attainment of the good ends and purposes thereby intended, and to the promoting of the internal welfare, peace, and good government of the said province, or to the maintenance of the just subordination to, and conformity with, the laws of Great Britain, that the manner of exercising the powers, authorities, and privileges aforesaid, by the persons so annually elected, hath, for some time past, been such as had the most manifest tendency to obstruct, and, in great measure, defeat, the execution of the laws; to weaken and, in great measure, defeat, the execution of the laws; to weaken the attachment of his Majesty’s well-disposed subjects in the said province to his Majesty’s government, and to encourage the ill-disposed among them to proceed even to acts of direct resistance to, and defiance of, his Majesty’s authority; And it hath accordingly happened that an open resistance to the execution of the laws hath actually taken place in the town of Boston, and the neighbourhood thereof, within the said province: And whereas it is, under these circumstances, become absolutely necessary, in order to the preservation of the peace and good order of the said province, the protection of his Majesty’s well-disposed subjects therein resident, the continuance of the mutual benefits arising from the commerce and correspondence between this kingdom and the said province, and the maintaining of the just dependance of the said province upon the crown and parliament of Great Britain, that the said method of annually electing the counsellors or assistants of the said province should no longer be suffered to continue but that the appointment of the said counsellors or assistants should henceforth be put upon the like footing as is established in such other of his Majesty’s colonies or plantations in America, the governors whereof are appointed by his Majesty’s commission, under the great seal of Great Britain: Be it therefore enacted by the King’s most excellent Majesty, by and with the advice and consent of the lords spiritual and temporal, and commons, in this present parliament assembled, and by the authority of the same, That from and after the first day of August, one thousand seven hundred and seventy-four, so much of the charter, granted by their majesties King William and Queen Mary to the inhabitants of the said province of the Massachuset’s Bay, in New England, and all and every clause, matter, and thing, therein contained, which relates to the time and manner of electing the assistants or counsellors for the said province, be revoked, and is hereby revoked and made void and of none effect; and that the offices of all counsellors and assistants, elected and appointed in pursuance thereof, shall from thenceforth cease and determine: And that, from and after the said first day of August, one thousand seven hundred and seventy-four, the council, or court of assistants of the said province for the time being, shall be composed of such of the inhabitants or proprietors of lands within the same as shall be thereunto nominated and appointed by his Majesty, his heirs and successors, from time to time, by warrant under his or their signet or sign manual, and with the advice of the privy council, agreeable to the practice now used in respect to the appointment of counsellors in such of his Majesty’s other colonies in America, the governors whereof are appointed by commission under the great seal of Great Britain: provided, that the number of the said assistants or counsellors shall not, at any one time, exceed thirty-six, nor be less than twelve. ПАКОЛЬКІ літарамі патэнта пад вялікай пячаткай Англіі , зробленыя на трэцім годзе цараваньня нябожчыкаў караля Вільгельма і каралевы Марыі , для аб'яднання , збудаваўшы , і ўключэння , то некалькі калоній , тэрыторыі , і ўчасткі зямлі ў ім гаварылася , ў адзін рэальным правінцыі , па імені іх вялікасці правінцыю Massachuset ов Bay , у Новай Англіі ; ? пры гэтым яна , сярод іншага , прысвечаны і ўстаноўлена , што губернатар сказаў правінцыі павінны , з тых часоў , прызначаецца і ўпаўнаважваецца іх вялікасці , іх нашчадкаў і пераемнікаў : Было , аднак , прадастаўленых і рукапаложаных , што , па заканчэнні тэрміну і на працягу якога восем і дваццаць чалавек , названыя ў названай літары патэнта былі прызначаныя першымі кансультанты або памочнікі губернатара названай правінцыі , у дадзены час , вышэйзгаданы лік васьмі і дваццаці кансультантаў або памочнікаў павінны штогод , адзін раз у год , назаўжды пасля гэтага быць , па агульным суда або сходу , зноў абранай : і ў той час як паказаны спосаб абрання такіх кансультантаў або памочнікаў , каб быць надзелены некалькіх дзяржаў , органаў улады , і прывілеяў , у ім згадваецца , хоць сугучна практыцы да таго часу , які выкарыстоўваецца ў такіх калоній тым самым аб'яданы , у якім прызначэнне адпаведных губернатараў былі былі ўскладзеныя на суды агульнай юрысдыкцыі ці зборкі названых калоній , мае , па паўторным вопытам , было ўстаноўлена , што вельмі дрэнна прыстасаваныя да плана ўрада , усталяванага ў правінцыі Massachuset ? Бі, названым патэнтам тут - , згаданыя вышэй , і даў было так далёка ад спрыяючы дасягненню добрых мэтаў і мэтаў , тым самым , прызначаных і прасоўвання ўнутранага дабрабыту , міру і добрага кіравання названай правінцыі , або для падтрымання справядлівага падпарадкавання , а таксама па выкананню , законы Вялікабрытаніі , што спосаб ажыццяўлення паўнамоцтваў , паўнамоцтвы і прывілеі вышэйсказанае , якімі валодалі асобы , так штогод выбіраюцца , мае , з некаторага часу , былі такія , як быў самы маніфест тэндэнцыю перашкаджаць , і , у значнай меры , паражэнне , выкананне законаў ; аслабіць і , у значнай меры , паразы , выканання законаў ; ? аслабіць мацаванне яго вялікасці ов стройнымі суб'ектаў у названай правінцыі , каб яго Урад Вялікасці з , а таксама заахвочваць неблагосклонно сярод іх працякае нават да актаў прамога супраціву , і выклік , кінуты , улады яго Вялікасці і гэта Хто мае адпаведна здарылася , што адкрыты супраціў да выканання законы твой самай справе адбылося ў горадзе Бостане , і прылеглая тэрыторыя іх , на працягу названага правінцыі : і ў той час як гэта , у гэтых умовах , становіцца зусім неабходна для таго , каб захаванне міру і парадку ў названай правінцыі , абароны яго вялікасці ? з стройнымі прадметы ў ім рэзідэнтаў , працяг узаемных выгод ад гандлю і адпаведнасці паміж гэтага царства і названай правінцыі , а таксама падтрыманне справядлівага прыбудова названай правінцыі на карону і парламент Вялікабрытаніі , што ўказаны спосаб штогод абранні кансультантаў або памочнікаў названай правінцыі больш не павінны быць нанесена працягнуць , але , што прызначэнне названых кансультантаў або памочнікаў варта надалей ставіць на як аснову , як усталёўваецца ў такіх ? ? іншы з яго вялікасці ов калоніі або плантацыі ў Амерыцы , губернатары чаго прызначаюцца яго вялікасці з камісіі , пад вялікай пячаткай Вялікабрытаніі: ? Будзь то таму прыняты каралём з самым цудоўным Вялікасць , па ? па радзе і са згоды лордаў духоўных і свецкіх , і здабытку , у гэтым парламенце сабраны , і аўтарытэтам тое ж самае , што з і пасля першага дня жніўня 1774 , столькі статута , прадастаўляецца па іх вялікасці караля Вільгельма і каралевы Марыі жыхарам названай правінцыі Massachuset ? Бі, у Новай Англіі , і ўсе і кожны пункт , матэрыі і рэч , якія змяшчаюцца ў ёй , якая звязаная з час і спосаб абрання памочнікаў або дарадцаў для названай правінцыі , быць адклікана , i гэтым адменена і зрабіў несапраўдным і не адбудуцца, і , што пасады ўсіх дарадцаў і памочнікаў , выбарных і прызначаных ў адпаведнасці з ёй , павінен ад тых часоў спыняюцца і вызначыць : А што , ад і пасля названай першы дзень жніўня 1774 , савет або суд памочнікаў названай правінцыі , у дадзены час , будзе складацца з такіх жыхароў ці ўласнікі зямель у межах такой жа , як павінны быць гэтым Вылучэнне і прызначэнне членаў яго Вялікасці , яго нашчадкаў і пераемнікаў , час ад часу , па ордэры пад яго ці іх пячаткай або падпісаць кіраўніцтве , і з улікам рэкамендацый Таемнага савета , прыемна практыка ў цяперашні час выкарыстоўваецца ў дачыненні да прызначэння дарадцаў ў такіх Яго Вялікасці з іншых калоній у Амерыцы , губернатары чаго прызначаюцца камісіі пад вялікай пячаткай Вялікабрытаніі: ? ? ўмове , што колькасць названых памочнікаў або дарадцаў павінны няма, у любы момант часу , перавышае трыццаць шэсць , ні быць менш дванаццаці .
II. And it is hereby further enacted, That the said assistants or counsellors, so to be appointed as aforesaid, shall hold their offices respectively, for and during the pleasure of his Majesty, his heirs or successors; and shall have and enjoy all the powers, privileges, and immunities, at present held, exercised, and enjoyed, by the assistants or counsellors of the said province, constituted and elected, from time to time, under the said charter, (except as herein-after excepted); and shall also, upon their admission into the said council, and before they enter upon the execution of their offices respectively, take the oaths, and make, repeat, and subscribe, the declarations required, as well by the said charter as by any law or laws of the said province now in force, to be taken by the assistants or counsellors who have been so elected and constituted as aforesaid. II. І гэта Сапраўдным далей пастаноўлена, што названыя памочнікі або дарадцы, так будзе прызначаны, як сказана вышэй, займаюць сваю пасаду адпаведна, для і падчас задавальненне ад яго вялікасці, яго спадчыннікаў або пераемнікаў, і павінен мець і карыстацца ўсімі паўнамоцтвамі, прывілеі і імунітэты, у цяперашні час праводзіцца, ажыццяўляецца, і атрымліваў асалоду ад, памочнікамі або дарадцамі названай правінцыі, створаны і абраны, час ад часу, у адпаведнасці з згаданай хартыі, (за выключэннем выпадкаў, тут-пасля выключана), а таксама павінен , па іх прыёму ў названай савета, і да іх выхаду на выкананні сваіх офісаў адпаведна, прыняць прысягу, і зрабіць, паўтараю, і падпісацца, заявы, неабходныя, а таксама названым статутам, як ніякім законам або законамі сказаў правінцыі ў цяперашні час у сілу, павінны быць прыняты памочнікаў або дарадцаў, якія былі так выбарных і складалі, як сказана вышэй.
III. And be it further enacted by the authority aforesaid, That from and after the first day of July, one thousand seven hundred and seventy-four, it shall and may be lawful for his Majesty’s governor for the time being of the said province, or, in his absence, for the lieutenant-governor, to nominate and appoint, under the seal of the province, from time to time, and also to remove, without the consent of the council, all judges of the inferior courts of common pleas, commissioners of Oyer and Terminer, the attorney general, provosts, marshals, justices of the peace, and other officers to the council or courts of justice belonging; and that all judges of the inferior courts of common pleas, commissioners of Oyer and Terminer, the attorney general, provosts, marshals, justices, and other officers so appointed by the governor, or, in his absence, by the lieutenant-governor alone, shall and may have, hold, and exercise, their said offices, powers, and authorities, as fully and completely, to all intents and purposes, as any judges of the inferior courts of common pleas, commissioners of Oyer and Terminer, attorney general, provosts, marshals, or other officers, have or might have done heretofore under the said letters patent, in the third year of the reign of their late majesties King William and Queen Mary; any law, statute, or usage, to the contrary notwithstanding. III. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што ад і пасля першага дня ліпеня 1774, ён павінен і можа быць законным для яго вялікасці губернатар? Ы ў цяперашні час названага правінцыі , ці, у яго адсутнасць, для віцэ-губернатара, прызначыць і прызначыць, пад пячаткай правінцыі, час ад часу, а таксама для выдалення, без згоды савета, ўсіх суддзяў ніжэйшых судоў агульным маленні, камісары ​​Слуханні і, генеральнага пракурора, прарэктары, маршалаў, суддзяў і іншых службовых асоб у Савет або суды правасуддзя, які належыць, а таксама, што ўсе суддзі ніжэйшых судоў агульнай юрысдыкцыі, камісараў Слуханні і , генеральны пракурор, прарэктары, маршалы, суддзі і іншыя службовыя асобы, так прызначаюцца губернатарам, ці, у яго адсутнасць, з боку толькі віцэ-губернатар, павінны і могуць мець, трымаць, і практыкаванні, іх названыя офісы, паўнамоцтвы і Улады, як цалкам і цалкам, каб усіх намераў і мэтаў, як і любыя суддзяў ніжэйстаячых судоў па грамадзянскіх справах, камісары ​​Слуханні і, Генеральны пракурор, прарэктары, маршалы або іншых службовых асоб, якія або, магчыма, зрабілі да гэтага часу пад сказаў патэнт лісты, на трэцім годзе цараваньня іх канцы вялікасці караля Вільгельма і каралевы Марыі, любы законах, пастановах або выкарыстання, наадварот, нягледзячы.
IV. Provided always, and be it enacted, That nothing herein contained shall extend, or be construed to extend, to annul or make void the commission granted before the said first day of July, one thousand seven hundred and seventy-four, to any judges of the inferior courts of common pleas, commissioners of Oyer and Terminer, the attorney general, provosts, marshals, justices of the peace, or other officers; but that they may hold and exercise the same, as if this act had never been made, until the same shall be determined by death, removal by the governor, or other avoidance, as the case may happen. IV. Пры ўмове, заўсёды, і хай будзе ўстаноўлена, што нічога тут змяшчаецца не распаўсюджваецца, або могуць быць вытлумачаны як пашырыць, для анулявання або знішчаем камісію эксплуатацыю да згаданага першы дзень ліпеня, 1774, на любыя суддзяў ніжэйшыя суды агульнай юрысдыкцыі, камісары ​​Слуханні і, генеральнага пракурора, прарэктары, маршалы, сусветныя суддзі, або іншых службовых асоб, але што яны могуць праводзіць і ажыццяўляць тое ж самае, як калі б ніколі не зрабіў гэты ўчынак, пакуль тое ж самае, вызначаецца смерці, выдалення з губернатарам, або іншага пазбягання, у залежнасці ад абставін можа здарыцца.
V. And be it further enacted by the authority aforesaid, That, from and after the said first day of July, one thousand seven hundred and seventy-four, it shall and may be lawful for his Majesty’s governor, or, in his absence, for the lieutenant-governor for the time being of the said province, from time to time, to nominate and appoint the sheriffs without the consent of the council, and to remove such sheriffs with such consent, and not otherwise. V. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што з і пасля названай першы дзень ліпеня, 1774, ён павінен і можа быць законным для яго вялікасці губернатар? С, ці, у яго адсутнасць, для віцэ-губернатара, у дадзены час названага правінцыі, час ад часу, каб вылучыць і прызначыць шэрыфаў без згоды савета, і для выдалення такіх шэрыфаў пры наяўнасці такой згоды, а не інакш.
VI. And be it further enacted by the authority aforesaid, That, upon every vacancy of the officers of chief justice and judges of the superior court of the said province, from and after the said first day of July, one thousand seven hundred and seventy-four, the governor for the time being, or, in his absence, the lieutenant-governor, without the consent of the council, shall have full power and authority to nominate and appoint the persons to succeed to the said offices; who shall hold their commissions during the pleasure of his Majesty, his heirs and successors; and that neither the chief justice or judges appointed before the said first day of July, one thousand seven hundred and seventy-four, nor those who shall hereafter be appointed pursuant to this act, shall be removed, unless by the order of his Majesty, his heirs or successors, under his or their sign manual. VI. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што, на ўсякім вакансіі афіцэраў галоўнага суддзі і суддзяў вышэйстаячага суда названай правінцыі, ад і пасля названай першы дзень ліпеня, 1774 , губернатар ў цяперашні час, ці, у яго адсутнасць, віцэ-губернатар, без згоды савета, мае ўсе паўнамоцтвы на вылучэнне і прызначаць асоб, каб атрымаць поспех у названых аддзяленнях;, якія праводзяць свае камісійныя падчас задавальненне ад яго вялікасці, яго нашчадкаў і пераемнікаў, і, што ні галоўны суддзя або суддзі, прызначаныя да згаданага першы дзень ліпеня, 1774, ні тыя, хто павінен у далейшым прызначаецца адпаведнасці з гэтым законам, павінны быць выдаленыя, калі па загадзе яго вялікасці, яго спадчыннікаў або пераемнікаў, пад яго ці іх жэстаў кіраўніцтва.
VII. And whereas, by several acts of the general court, which have been from time to time enacted and passed within the said province, the freeholders and inhabitants of the several townships, districts, and precincts, qualified, as is therein expressed, are authorised to assemble together, annually, or occasional[y, upon notice given, in such manner as the said acts direct, for the choice of select men, constables, and other officers, and for the making and agreeing upon such necessary rules, orders, and bye laws, for the directing, managing, and ordering, the prudential affairs of such townships, districts, and precincts, and for other purposes: and whereas a great abuse has been made of the power of calling such meetings, and the inhabitants have, contrary to the design of their institution, been misled to treat upon matters of the most general concern, and to pass many dangerous and unwarrantable resolves: for remedy whereof, be it enacted, That from and after the said first day of August, one thousand seven hundred and seventy-four, no meeting shall be called by the select men, or at the request of any number of freeholders of any township, district, or precinct, without the leave of the governor, or, in his absence, of the lieutenant-governor, in writing, expressing the special business of the said meeting, first had and obtained, except the annual meeting in the months of March or May, for the choice of select men, constables, and other officers, or except for the choice of persons to fill up the offices aforesaid, on the death or removal of any of the persons first elected to such offices, and also, except any meeting for the election of a representative or representatives in the general court; and that no other matter shall be treated of at such meetings, except the election of their aforesaid officers or representatives, nor at any other meeting, except the business expressed in the leave given by the governor , or, in his absence, by the lieutenant-governor. VII . І ў той час як , на некалькі актаў суд агульнай юрысдыкцыі , якія былі час ад часу , прынятага і перададзенага ў названы правінцыі , у свабодных трымальнікаў і жыхары некалькіх пасёлкаў , раёнаў і участкаў , кваліфікаваных , як у ім выказана , якія маюць права на сабраць разам , штогод , або час ад часу [у , пасля паведамлення улічваючы , такім чынам , як сказаў дзейнічае прамой , для выбару выберыце мужчын , афіцэраў і іншых службовых асоб , а таксама для рашэнняў і ўзгаднення такіх неабходных правілаў , загадаў і да пабачэння законы , для накіроўвалай , кіравання і упарадкавання , прудэнцыйная справы такіх гарадкоў , раёнаў і участкаў , і для іншых мэтаў: і ў той час як вялікая парушэнні было зроблена уладай называючы такія сустрэчы , і жыхары маюць , у адрозненне ад канструкцыі іх навучальнай установе , былі ўведзеныя ў зман , каб разглядаць па пытаннях , найбольш агульнага турботы , і прайсці шмат небяспечных і неапраўданыя пастанаўляе : для сродак чаго , хай будзе ўстаноўлена , што з і пасля названага першага дня жніўня тысяча 774 , паседжанні не склікаюцца абраных мужчын , або па просьбе любога колькасці свабодных трымальнікаў любога пасёлка , раёна , або тэрыторыя абнесеная плотам , без адпачынку губернатара , ці, у яго адсутнасць , аб віцэ -губернатар , у пісьмовай форме , выказваючы асаблівую бізнес названай сустрэчы , спачатку павінны былі і атрыманы , за выключэннем штогадовага нарады на працягу сакавіка -мая , па выбары абярыце мужчын , афіцэраў і іншых службовых асоб , а таксама для выключэннем выбар асоб , каб запоўніць офісы вышэйзгаданай ў выпадку смерці або выдалення каго-небудзь з асоб , упершыню абраны ў такіх офісах , а таксама , за выключэннем любога нарады для абрання прадстаўніка або прадстаўнікоў у суд агульнай юрысдыкцыі , і што ніхто іншы незалежна ад таго , павінны разглядацца падчас такіх сустрэч , за выключэннем абрання іх названых службовых асоб або прадстаўнікоў , ні ў любой іншай сустрэчы , акрамя бізнесу , выяўленай у адпачынку дадзенага губернатарам , ці, у яго адсутнасць , з боку віцэ -губернатара .
VIII. And whereas the method at present used in the province of Massachuset’s Bay in America, of electing persons to serve on grand juries, and other juries, by the freeholders and inhabitants of the several towns, affords occasion for many evil practices, and tends to pervert the free and impartial administration of justice: for remedy whereof, be it further enacted by the authority aforesaid, That, from and after the respective times appointed for the holding of the general sessions of the peace in the several counties within the said province, next after the month of September, one thousand seven hundred and seventy-four, the jurors to serve at the superior courts of judicature, courts of assize, general gaol delivery, general sessions of the peace, and inferior court of common pleas, in the several counties within the said province, shall not be elected, nominated, or appointed, by the freeholders and inhabitants of the several towns within the said respective counties nor summoned or returned by the constables of the said towns; but that, from thenceforth, the jurors to serve at the superior courts of judicature, courts of assize, general gaol delivery, general sessions of the peace, and inferior court of common pleas within the said province, shall be summoned and returned by the sheriffs of the respective counties within the said province; and all writs of Venire Facias, or other process or warrants to be issued for the return of jurors to serve at the said courts, shall be directed to the sheriffs of the said counties respectively, any law, custom, or usage, to the contrary notwithstanding. VIII . І ў той час як метад у цяперашні час выкарыстоўваецца ў правінцыі Massachuset ? Бі ў Амерыцы , абрання асоб для працы ў вялікіх журы і іншых прысяжных , па свабодных трымальнікаў і жыхароў некалькіх гарадоў , дае падставу для многіх злых практыкі , і імкнецца перакруціць бясплатна і бесстаронняе адпраўленне правасуддзя : для сродак чаго , няхай гэта будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што з і пасля адпаведных прызначаны час для правядзення агульных сесій свету ў некалькіх акругах у межах сказаў правінцыя , наступны пасля верасня месяца , 1774 , прысяжныя служыць у вышэйшых судоў судаводства , суды прысяжных , агульнай пастаўкі турма , агульныя сесій свету і ніжэйстаячага суда па грамадзянскіх справах , ў некалькіх акругах у межах названай правінцыі , не могуць быць выбраны , прызначаныя або прызначаны , па свабодных трымальнікаў і жыхароў некалькіх гарадоў у межах названых адпаведных акругаў , ні выклікалі або вернута афіцэраў названых гарадоў , але , што з тых часоў , прысяжныя служыць у вышэйшых судоў судаводства , суды прысяжных , агульнай пастаўкі турма , агульныя сесій свету і ніжэйстаячага суда агульнай юрысдыкцыі ў рамках названай правінцыі , склікаюцца і вярнуўся на шэрыфаў адпаведных акругаў у сказаў правінцыя , і ўсе судовыя загады судовы загад аб сфарміраванасці складу прысяжных , або іншага працэсу або варранты , якія будуць выпушчаныя для вяртання прысяжных , каб служыць на названых судах , павінна быць накіравана на шэрыфаў названых акругах адпаведна , любы закон , звычай , або выкарыстанне , у адваротным, нягледзячы .
IX. Provided always, and be it further enacted by the authority aforesaid, That wherever the sheriff of any country shall happen to be a party, or interested or related to any party of person interested in any prosecution or suit depending in any of the said courts; that then in such case, the writ of Venire Facias, of other process or warrant for the summoning and return of a jury, for the trial of such prosecution or suit, shall be directed to, and executed by, the coroner of such county; and in case such coroner shall be also a party, or interested in, or related to, the Venire Facias, or other process or warrant, for the summoning and return of a jury for the trial of such prosecution or suit shall be directed to, and executed by, a proper and indifferent person, to be appointed for that purpose by the court wherein such prosecution or suit shall be depending. IX. Пры ўмове, заўсёды, і хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што ўсюды, дзе шэрыф любой краіны павінна здарыцца, каб быць удзельнікам ці зацікаўлены або ў сувязі з любой з бакоў асобы, зацікаўленага ў любым пераследу ў залежнасці ў любым з названых судоў; што то ў такім выпадку загад аб судовы загад аб сфарміраванасці складу прысяжных, з іншага працэсу або ордэра на пакліканні і вяртання прысяжных, для суда над такога пераследу павінна быць накіравана на, і выконваецца, следчага такога акругі; і ў выпадку, калі такое Каранера павінен быць таксама удзельнікам або цікавіць, або ў сувязі з, як судовы загад аб сфарміраванасці складу прысяжных, або іншы працэс або ордэр, для склікання і вяртання прысяжных для суда над такога пераследу павінна быць накіравана на, і выконваецца, правільнай і неабыякавага чалавека, каб быць прызначаным для гэтай мэты судом, дзе такі крымінальнага пераследу павінен быць у залежнасці.
X. And that all sheriffs may be the better informed of persons qualified to serve on juries at the superior courts of judicature, courts of assize, general gaol delivery, general sessions of the peace, and inferior court of common pleas, within the said province, be it further enacted by the authority aforesaid, That the constables of the respective towns, within the several counties of the said province, shall, at the general sessions of the peace to be holden for each county, next after the month of September in every year, upon the first day of the said sessions, return and deliver to the justices of the peace, in open court, a true life, in writing, of the names and places of abode of all persons within the respective towns for which they serve, or the districts thereof, qualified to serve upon juries, with their titles and additions, between the age of one and twenty years and the age of seventy years; which said justices or any two of them, at the said sessions in the respective counties, shall cause to be delivered a duplicate of the aforesaid lists, by the clerk of the peace of every country, to the sheriffs, or their deputies, within ten days after such session; and cause each of the said lists to be fairly entered into a book by the clerk of the peace, to be by him provided, and kept for that purpose amongst the records of the said court; and no sheriff shall impanel or return any person or persons to serve upon any grand jury, petit jury, whatsoever, in any of the said courts that shall not be named or mentioned in such list: and, to prevent a failure of justice, through the neglect of constables to make such returns of persons qualified to serve on juries, as in and by this act is directed, the clerks of the peace of the said several counties are hereby required and commanded, twenty days at least next before the month of September, yearly, and every year, to issue forth precepts or warrants, under their respective hands and seals, to the respective constables of the several towns within the said respective counties, requiring them, and every of them, to make such return of persons qualified to serve upon juries as hereby respectively directed; and every constable failing at any time to make and deliver such return to the justices in open court, as aforesaid, shall forfeit and incur the penalty of five pounds sterling to his Majesty, and his successors: to be recovered by bill, plaint, or information, to be prosecuted in any of the courts aforesaid; and, in order that the constables may be the better enabled to make complete lists of all persons qualified to serve on juries, the constables of the several towns shall have free liberty, at all seasonable times, upon request by them made to any officer or officers, who shall have in his or their custody any book or account of rates or taxes on the freeholder or inhabitants within such respective towns, to inspect the same, and take from thence the names of such persons qualified to serve on juries, dwelling within the respective, towns for which such lists are to be given in and returned pursuant to this act; and shall, in the month of September, yearly, and every year, upon two or more Sundays, fix upon the door of the church, chapel, and every other publick place of religious worship within their respective precincts, a true and exact list of all such persons intended to be returned to the said general sessions of the peace, as qualified to serve on juries, pursuant to the directions of this act; and leave at the same time a duplicate of such list with the town clerk of the said place, perused by the freeholder and inhabitants thereof, to the end that notice may be given of persons duly qualified who are omitted, or of persons inserted by mistake who ought to be omitted out of such lists; and it shall and may be lawful to and for the justices, at the general sessions of the peace to which the said lists shall be so returned, upon due proof made before them of any person or persons duly qualified to serve on juries being omitted in such lists, or of any person or persons being inserted therein who ought to have been omitted, to order his or their name or names to be inserted or struck out, as the case may require: and in case any constable shall wilfully omit, out of such list, any person or persons, whose name or names ought to be inserted, or shall wilfully insert any person or persons who ought to be omitted, every constable so offending, shall, for every person so omitted or inserted in such list, contrary to the true intent and meaning of this act, be fined by the said justices, in the said general sessions of the peace, in the sum of forty shillings sterling. X. І гэта ўсё шэрыфы можа быць лепш інфармаваныя аб асоб , якія маюць права служыць на журы ў вышэйшых судах судаводства , суды прысяжных , агульнай пастаўкі турма , агульныя сесій свету і ніжэйстаячага суда агульнай юрысдыкцыі , на працягу названага правінцыі , няхай гэта будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што стражнікі адпаведных гарадоў, у межах некалькіх графствах названай правінцыі , павінны , на агульных сесіях свету , каб быць затрыманы для кожнай акругі , наступнага за верасень месяц у кожны год , у першы дзень названых сесій , вярнуцца і даставіць да сусветных суддзям , у адкрытым судовым пасяджэнні , сапраўднае жыцьцё , у пісьмовай форме , імёнаў і месцаў мясціна ўсіх асоб , якія знаходзяцца адпаведных гарадоў , для якіх яны служыць , або раёны іх , кваліфікаваныя , каб служыць на журы , з іх назвамі і дапаўненняў , ва ўзросце ад аднаго да дваццаці гадоў і ва ўзросце сямідзесяці гадоў ; які сказаў суддзяў або любыя два з іх , у названых сесій ў адпаведных акругаў , павінны ствараць для дастаўкі дублікат названых спісаў , клеркам у свеце ў кожнай краіне, у шэрыфаў , або іх намеснікаў , на працягу дзесяці дзён пасля такой сесіі , і таму , што кожны з названых спісаў , якія будуць даволі увайшоў у кнізе клерка свету , каб быць ім прадастаўлена , і трымалі для гэтай мэты сярод запісаў названага суда , і ні шэрыф не можа ўключаць у спіс або вярнуць любое асоба або асоб , каб служыць на любой вялікага журы , дробнай журы , бы там ні было, у любым з паказаных судоў , якія не могуць быць ім або згаданых у такі спіс : і , каб прадухіліць неправасуднае рашэнне , праз грэбаванне афіцэраў , каб зрабіць такія вяртання з асоб , якія валодаюць правам ўваходзіць у журы , як і ў і гэтым акт накіраваны , клеркі з свету названых некалькіх акругах сапраўдным патрабуецца , і загадаў , дваццаць дзён , па меншай меры ў наступным да канца месяца верасня, у год , і кожны год , у выдачы наперад гарантый, у адпаведнасці з іх рук і ўшчыльненняў , да адпаведных афіцэраў з некалькіх гарадоў у межах названых адпаведных акругаў , якія патрабуюць іх , і кожны з іх , каб зрабіць такое вяртанне асоб , якія маюць права служыць на журы з сапраўднай адпаведна накіраваны , і кожны канстэбля правал спробы ў любы час , каб зрабіць і даставіць такое вяртанне да суддзяў у адкрытым судовым пасяджэнні , як сказана вышэй , губляе і несці пакаранне ў выглядзе пяці фунтаў стэрлінгаў на высокае імя , і яго пераемнікаў : быць вынятыя з дапамогай вэксаляў , скаргай або інфармацыі , да адказнасці ў любой з судоў вышэйсказанае , і , для таго , каб людзі варты можа быць лепш уключаны , каб зрабіць поўныя спісы ўсіх асоб , якія маюць права служыць на журы , людзі варты некалькіх гарадоў мае права свабоднага свабоду , на ўсе сезонныя раз , па просьбе іх зробленыя любой службовай ці службовых асобаў , якія павінны мець у сваім або іх утрымання пад вартай любой кнігі або рахунак ставак або падаткаў на рэзеш або жыхароў у такіх адпаведных гарадоў , каб агледзець тое ж самае , і прыняць адтуль імёнамі такіх асоб , якія валодаюць правам ўваходзіць у журы , жыллё ў адпаведных , гарадоў , для якіх такія спісы павінны быць прыведзены ў і вярнуўся адпаведнасці з гэтым законам , і павінен , у верасні месяцы , у год , і кожны год , на два ці больш нядзелях , выправіць на дзверы царквы , капліца , і любы іншы грамадскае месца рэлігійнага пакланення ў рамках іх адпаведных участках , праўдзівы і дакладны спіс усіх такіх асоб , прызначаных для вярнуўся ў названых агульных сесій свету , вызначаны ў склад журы, у адпаведнасці з указаннямі ў гэтым акт , і пакінуць у той жа час дублікат такога спісу з горада клерка паказанага месца , азнаёміліся з рэзеш і жыхароў яе да канца , што апавяшчэння могуць быць асоб кваліфікаванымі якія апушчаны , або асоб , устаўленых па памылцы , якія павінны быць выключаны з такіх спісаў , і яна павінна і можа быць законным і суддзяў , на агульных сесіях свету , да якога ў згаданым павінны быць устаноўлены такім вярнуўся , пасля належнага доказы , зробленыя да іх з любой асоба або асобы , належным чынам кваліфікаваныя для працы ў журы не адзначаны ў такіх спісах , або любога асобы або асоб, якiя iх устаўленых у іх , якія павінны былі быць апушчаны , каб замовіць яго ці іх імя або імёнаў , якія будуць устаўленыя або выкрасліў , у залежнасці ад абставін патрабуюць: а ў выпадку любы канстэбль самавольна апусціць , з такога спісу , любая асоба або асобы , чыё імя або імёны павінны быць устаўленыя або самавольна ўставіць любую асобу або асоб , якія павінны быць выключаны , кожны канстэбль так пакрыўдзіць , павінен , для кожнага чалавека , так апушчаны або устаўленай у гэты спіс , у адрозненне ад сапраўднага намеры і сэнс гэтага акта , быць аштрафаваныя названых суддзяў , у названых агульных сесій свету, у суме сорак шылінгаў стэрлінгаў.
XI. Provided always, and be it enacted by the authority aforesaid, That in case default shall at any time hereafter be made, by any constable or constables, to return lists of persons qualified to serve on juries within any of the said towns to the said court of general sessions of the peace; then, and in such case, it shall be lawful for the sheriff of the county, in which such default shall be made, to summon and return to the several courts aforesaid, or any of them, such and so many persons dwelling in such towns, or the districts thereof, qualified to serve on juries, as he shall think fit to serve on juries at such respective courts; any thing herein contained to the contrary thereof in any-wise notwithstanding. XI. Пры ўмове, заўсёды, і хай будзе ўстаноўлена Органам вышэйсказанага, што ў выпадку дэфолту павінны ў любы час у далейшым быць зроблены, любым канстэбля або афіцэраў, каб вярнуцца спісы асоб, якія маюць права служыць на журы ў любой з названых гарадоў у названай судзе агульных сесій свету, а затым, і ў такім выпадку ён павінен быць законным для шэрыфа графства, у якім павінны быць зробленыя такія змаўчанні, каб заклікаць вярнуцца ў некалькіх судах названых або любых з іх, такіх і так шмат людзей, якія жывуць у такіх гарадах, або іх раёнаў, кваліфікаваныя для працы ў журы, як ён палічыць патрэбным для працы ў журы на такіх адпаведных судоў; любая рэч тут змяшчаецца, каб наадварот іх у любы мудры нягледзячы на гэта.
XII. And be it further enacted by the authority aforesaid, That every summons of any person, to serve upon any of the juries at the said courts, or any of them, shall be made by the sheriff, or other person, ten days at the least before the holding of every such court; and in case any jurors, so to be summoned, be absent from the usual place of his habitation at the time of such summons, notice of such summons shall be given, by leaving a note, in writing, under the hand of such sheriff, or person, containing the contents thereof, at the dwelling-house of such juror, with some person inhabiting in the same XII. І хай будзе далей ўступілі ў сілу на ўлады вышэйсказанага, што кожны выклік любога чалавека, каб служыць на любой з прысяжных на названых судах, або любы з іх, прымаюцца шэрыфа, або іншай асобы, дзесяць дзён у найменш да правядзення кожнай такой суд, а ў выпадку любыя прысяжныя, так быць выкліканы, адсутнічаць на звычайным месцы свайго пражывання падчас такіх позваў, апавяшчэнне аб такіх парадку павінна быць нададзена, пакінуўшы запіску, у пісьмовай форме , пад рукой такога шэрыфа, або асобы, які змяшчае іх змесціва, у жылым доме такога прысяжнага засядацеля, з нейкай чалавек, якія насяляюць у тое ж самае
XIII. Provided always, and be it further enacted by the authority aforesaid, That in case a sufficient number of persons qualified to serve on juries shall not appear at the said courts, or any of them, to perform the service of grand or petit jurors; that then, and in such case, it shall be lawful for the said court to issue a writ or precept to the sheriff, requiring him to summon a sufficient number of other persons qualified to serve on juries, immediately to appear at such court, to fill up and compleat the number of jurors to serve at such court; and such persons are hereby required to appear and serve as jurors at the said courts accordingly. XIII. Пры ўмове, заўсёды, і хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што ў выпадку, калі дастатковая колькасць асоб кваліфікаваныя для працы ў журы не павінен з'яўляцца на названых судах, або любы з іх, для выканання паслуг грандыёзных ці дробным прысяжных; што затым, і ў такім выпадку ён павінен быць законным для сказаў суд выдаць прадпісанне або прадпісанне шэрыфу, патрабуючы ад яго, каб выклікаць дастатковую колькасць іншых асоб, якія валодаюць правам ўваходзіць у журы, адразу з'яўляцца на такім судзе, каб запоўніць колькасць прысяжных засядацеляў, каб служыць у такой двор, і такія асобы, сапраўдным абавязаны з'явіцца і служыць прысяжных на названых судах адпаведна.
XIV. And be it further enacted by the authority aforesaid, That no person who shall serve as a juror, at any of the said courts, shall be liable to serve again as a juror at the same court, or any other of the courts aforesaid, for the space of three years then next following; except upon special juries. XIV. І хай будзе далей ўступілі ў сілу на ўлады вышэйсказанага, што ні адзін чалавек, які будзе служыць у якасці прысяжнага засядацеля, у любым з паказаных судоў, не нясе адказнасці, каб служыць зноў у якасці прысяжнага засядацеля ў той жа суд, або любы іншы з судоў вышэйзгаданых, для прастору трох гадоў, то, наступнага; за выключэннем выпадкаў спецыяльных журы.
XV. And, in order that sheriffs may be informed of the persons who have served as jurors, it is hereby further enacted by the authority, aforesaid, that every sheriff shall prepare and keep a book, or register, wherein. the names of all such persons who have served as jurors, with their additions and places of abode, and the times when, and the courts in which they served, shall be alphabetically entered and registered; which books or registers shall, from time to time, be delivered over to the succeeding sheriff of the said county; within ten days after he shall enter upon his office; and every juror, who shall attend and serve at any of the courts aforesaid, may at the expiration of the time of holding every such court, upon, application to the sheriff, or his deputy, have a certificate immediately, gratis, from the sheriff, or his deputy, testifying such his attendance and service; which said certificate the said sheriff, or his deputy, is required to give to every such juror. XV. І для таго, каб шэрыфы можа быць паінфармаваная аб асоб, якія адбылі склад журы, сапраўдным далей пастаноўлена ўлады, сказана вышэй, што кожны шэрыф павінен падрыхтаваць і трымаць кнігу, або зарэгіструйцеся, дзе. імёны ўсіх такіх асоб, якія адбылі склад журы, з іх дапаўненнямі і месцаў жыхарства, і тыя часы, калі, і суды, у якіх яны служылі, павінны быць у алфавітным парадку ўвайшлі і зарэгістраваныя; якія кнігі або рэгістры павінны, час ад часу , дастаўлены да наступнай шэрыфа названага акругі; на працягу дзесяці дзён пасля таго як ён уступае на яго офісе, і кожны член журы, які павінен прысутнічаць і служыць у любым з судоў вышэйзгаданых, могуць па заканчэнні часу правядзення кожны такі суд, на, дадатак да шэрыфу, або яго намеснік, мець сертыфікат адразу, бязвыплатна, ад шэрыфа, або яго намеснік, сведчачы такой яго наведвальнасць і абслугоўванне; які сказаў пасведчання сказаў шэрыф, або яго намеснік, патрабуецца даць кожнай такой прысяжнага засядацеля.
XVI. And be it further enacted by the authority aforesaid, That if, by reason of challenges, or otherwise, there shall not be a sufficient number of jurors for the trial of any prosecution for any misdemeanour, or any action depending in any of the said courts; then, and in such case, the jury shall be filled up de Talibus Circumstantibus, to be returned by the sheriff, unless he be a party, or interested or related to any party or person interested in such prosecution or action; and, in any of which cases, to be returned by the coroner, unless he be a party, or interested or related to any party or person interested in such prosecution or action; and, in any of these cases, to be returned by a proper and indifferent person, to be appointed by the court for that purpose. XVI. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што калі, па прычыне праблем, ці інакш, там не павінна быць дастатковую колькасць прысяжных для суда над любой пераследу за любы правіну, або любых дзеянняў, у залежнасці ў любым з названых судоў , а затым, і ў такім выпадку, журы павінны быць запоўненыя да дэ Talibus Circumstantibus, павінны быць вернутыя шэрыфам, калі толькі ён не з'яўляецца бокам, або зацікаўлены або ў сувязі з якой-небудзь партыі ці асобы, зацікаўленага ў такога пераследу або дзеянні, і, у любы з якіх выпадкі, павінны быць вернутыя следчага, калі ён не з'яўляецца бокам, або зацікаўлены або ў сувязі з якой-небудзь партыі ці асобы, зацікаўленага ў такога пераследу або дзеянні, і, у любым з гэтых выпадкаў, павінны быць вернутыя на правільнае і абыякавым чалавек, які будзе прызначаны судом для гэтай мэты.
XVII. And be it further enacted by the authority aforesaid, That in case any person summoned to serve upon the grand or petit jury, at any of the courts aforesaid, or upon the jury in any prosecution, action, or suit, depending in any of the said courts, shall not appear and serve at the said courts, according to the said summons, (not having any reasonable excuse to be allowed by the judges or justices at such court,) he shall be fined by the judges or justices of such court in any sum not exceeding the sum of ten pounds, nor less than twenty shillings sterling. XVII. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што ў выпадку любы чалавек выклікаў служыць на ўрачыстым або дробнай журы, у любым з судоў сказана вышэй, альбо на падставе журы ў любым пераследу або дзеянніу залежнасці ў любым з сказаў суды, не павінен з'яўляцца і служыць на названых судах, у адпаведнасці з названымі выкліку, (які не мае ніякага разумнага апраўдання, якое прадстаўляецца суддзямі або суддзямі ў такога суда,), ён павінен быць аштрафаваны суддзямі або суддзяў гэтага суда у любой сумы, якая не перавышае суму дзесяць фунтаў, ні менш, чым дваццаць шылінгаў стэрлінгаў.
XVIII. And be it further enacted by the authority aforesaid, That every sheriff, or other officer, to whom the Venire Facias, or other process or warrant, for the trial of causes, or summoning of juries, shall be directed, shall, upon his return of every such writ, or other process or warrant, (unless in cases where a special jury shall be struck by order or rule of court, pursuant to this act,) annex a pannel to the said writ, or process, or warrant, containing the christian and surnames, additions, and places of abode, of a competent number of jurors, named in such lists, which number of jurors shall not be less than twenty-four, nor more than forty-eight, without direction of the judges or justices of such court or session, or one of them, who are hereby respectively impowered and required, if he or they see cause, by order, under his or their respective hand or hands, to direct a greater number; and then such number as shall be so directed shall be the number to be returned to serve on such jury. XVIII . І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што кожны шэрыф або іншае службовая асоба, якой судовы загад аб сфарміраванасці складу прысяжных , або іншы працэс або ордэр , для суда над прычынамі , або скліканне прысяжных , павінна быць накіравана , павінен , па вяртанні з кожны такі ліст ці іншы працэс або ордэр , (калі ў выпадках , калі спецыяльнае журы павінна быць пацярпелых ад таго ці правілы суда , у адпаведнасці з гэтым законам , ) дадаць раздзел да паказанай загаду або працэсу , або ордэра , які змяшчае імёны і прозвішчы , дапаўненні і месца жыхарства , з кампетэнтнага колькасці прысяжных засядацеляў , названага ў такіх спісаў , лік якіх прысяжных не павінен быць менш дваццаці чатырох і не больш за сарака васьмі , без накіравання з суддзяў або суддзі такога суда або сесіі , або аднаго з іх , які ў дадзены адпаведна ўпаўнаважаны і патрабуецца , калі ён ці яны бачаць прычыну , па замове , пад яго ці іх адпаведных рукі або рукі , каб накіраваць большая колькасць , а потым такі нумар , што і павінна быць накіравана так будзе лік павінны быць вернутыя ў склад такога журы.
XIX. And be it further enacted by the authority aforesaid, That for the trials of all actions or suits depending in any of the said courts, the name of each and every person who shall be summoned and returned as aforesaid, with his addition, and the place of his abode, shall be written in several and distinct pieces of parchment, or paper, being all as near as may be of equal size and bigness. and shall be delivered unto the officer to be appointed by the court for that purpose, by the sheriff, under sheriff, or some agent of his; and shall, by direction and care of such officer, be rolled up all as near as may be, in the same manner, and put together in a box or glass to be provided for that purpose; and when any cause shall be brought on to be tried, some indifferent person, by direction of the court, may and shall, in open court, draw out twelve of the said parchments or paper, one after another; and if any of the persons, whose names shall be so drawn, shall not appear, or shall be challenged, and such challenge allowed, then such person shall proceed to draw other parchments or papers from the said box, till twelve indifferent persons shall be drawn; which twelve indifferent persons being sworn shall be the jury to try the said cause: and the names of the persons so drawn and sworn shall be kept apart by themselves in some other box or glass, to be kept, for that purpose, till such jury shall have given in their verdict and the same is recorded, or until such jury shall, by consent of the parties, or leave of the court, be discharged; and then the same names shall be rolled up again, and returned to the former box or glass, there to be kept, with the other names remaining at that time undrawn, and so toties quoties, as long as any cause remains then to be tried. XIX . І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што для выпрабаванняў ўсіх дзеянняў або пазоваў у залежнасці ў любым з названых судоў , імя кожнага і кожнага чалавека , які павінен быць выкліканы і вярнуўся , як сказана вышэй , з яго таго , і месца яго мясціны , павінны быць напісаны на некалькіх і розных кавалкаў пергаменту ці паперы , не ўсё так блізка , як можа быць аднолькавага памеру і сумы і выдадуць афіцэра быць , прызначанага судом для гэтай мэты , шэрыфам , пад шэрыфа , або якой-небудзь агенту яго , і будуць , у напрамку і догляду такога афіцэра , быць згорнутыя ўсё так блізка , як можа быць , такім жа чынам , і пакласці разам у скрынцы або шкла , якая будзе прадстаўлена для гэтай мэты , а калі любая прычына павінна быць выкліканая на судовае разбіральніцтва , некаторыя абыякавым чалавека , па ўказанні суда , можа і павінен , у адкрытым судовым пасяджэнні , выцягнуць дванаццаць названых пергаменты або паперы , адзін за адным , і калі хто-небудзь з асоб , чые імёны павінны быць складзеныя так , то не з'явіцца , або павінны быць аспрэчаныя , і такі выклік дазволіла , то такое твар і прыступім да падрыхтоўкі іншыя пергаменты або папера ад названай скрынкі , да дванаццаці абыякавых асоб складаецца ; які дванаццаць абыякавых асоб , якія знаходзяцца пад прысягай павінна быць журы паспрабаваць паказаную прычыну : і імёны асоб , якія атрымалі такое намаляваныя і заклятыя павінны аддзяляцца самі па сабе ў некаторыя іншыя скрынка або шкло , павінна быць захавана , для гэтай мэты , да такіх журы далі ў іх вердыкту і тое ж запісваецца , або да таго часу , журы не можа , па згодзе бакоў , ці пакінуць суда , быць спісаны з судна ; а затым тыя ж імёны павінны быць накручаны зноў , і вярнуўся на ранейшае поле або шкла , там павінна быць захавана , з іншымі імёнамі астатніх у гэты час засвоены, і так кожны раз , пакуль любая прычына застаецца тое , каб прыняць суд .
XX. And be it further enacted by the authority aforesaid, That it shall and may be lawful to and for the superior court of assize, and court of common pleas upon motion made on behalf of his Majesty, his heirs or successors, or on the motion of any prosecutor or defendant, in any indictment or information for any misdemeanor depending, or to be brought or prosecuted in the said court, or on the motion of any plaintiff or plaintiffs, defendant or defendants, in any action, cause, or suit whatsoever, depending, or to be brought and carried on in the said court, and the said court, is hereby authorized and required, upon motion as aforesaid, in any of the cases before mentioned, to order and appoint a jury to be struck for the trial of any issue joined in any of the said cases, and triable by a jury of twelve men, by such officer of the said court as the court shall appoint; and for that purpose the sheriff, or his deputy, shall attend such officer with the duplicate of the lists of persons qualified to serve on juries; and such officer shall thereupon take down, in writing, from the said duplicate, the names of forty-eight persons qualified to serve on juries, with their additions, and places of abode, a copy whereof shall forthwith be delivered to the prosecutors or plaintiffs, their attornies or agents, and another copy thereof to the defendants, their attornies or agents, in such prosecutions and causes; and the said officer of the court aforesaid shall, at a time to be fixed by him for that purpose, strike out the names of twelve of the said persons, at the nomination of the prosecutors or plaintiffs, their attornies or agents, and also the names of twelve others of the said persons, at the nomination of the said defendants in such prosecutions and suits; and the twenty-four remaining persons shall be struck and summoned, and returned to the said court as jurors, for the trial of such issues. XX . І хай будзе далей ўступілі ў сілу на ўлады вышэйсказанага , што яна павінна і можа быць законным і для вышэйстаячага суда прысяжных , і суд агульнаграмадзянскіх пазоваў пры руху , зробленыя ад імя яго вялікасці , яго спадчыннікаў або пераемнікаў , або на рух любой пракурор , падсудны , у любым абвінаваўчага зняволення або інфармацыі для любога правіны залежнасці , або прывезці з сабой або пераследу ў паказаным судзе , або на рух любога істца або пазоўнікаў , абвінавачанага ці абвінавачаных , у любым дзеянні , прычына , або касцюм бы там ні было , у залежнасці , або быць прыцягнутыя і працягнуў у паказаным судзе , і сказаў суду , сапраўдным упаўнаважваецца і патрабуецца , па хадайніцтве , як сказана вышэй , ні ў адным з выпадкаў , згаданыя вышэй , на заказ і прызначыць журы , якія будуць ўдарыў для суда любога пытання далучыўся ні ў адным з названых выпадкаў , і пераследваюцца журы з дванаццаці чалавек , па такой афіцэр сказаў суд у якасці суда прызначае і для гэтай мэты шэрыф , або яго намеснік , павінен прысутнічаць на такім афіцэра дубляваць з спісаў асоб , якія маюць права служыць на журы , і такое службовая асоба прымаюць пасля гэтага ўніз, у пісьмовай форме , з названай двух экземплярах , імёны сарака васьмі асоб , якія маюць права служыць на журы , з іх дапаўненнямі , і месца жыхарства , копія чаго неадкладна дастаўлены ў пракуратуру ці пазоўнікаў , іх адвакаты або агентаў , а яшчэ іх копію падсудных , іх адвакаты або агентаў , у такіх пераследаў і прычын , і сказаў афіцэр судовых паказана вышэй , будзе, у той час , павінна быць ўстаноўлена шляхам ім для гэтай мэты , выкрасьліць імёны дванаццаці названых асоб, у намінацыі пракурораў або пазоўнікаў , іх адвакаты або агентаў , а таксама імёны дванаццаці іншых названых асоб, у намінацыі названыя абвінавачаныя ў такіх судовых спраў і пазоваў , а таксама дваццаць чатыры пакінутыя асобы будуць здзіўлены і выклікаў , і вярнуўся да паказанай судзе ў якасці прысяжных засядацеляў , для суда над такімі пытаннямі.
XXI. Provided always, That in case the prosecutors or plaintiffs, or defendants, their attornies or agents, shall neglect or refuse to attend the officer at the time fixed for striking the names of twenty-four persons as aforesaid, or nominate the persons to struck out; then, and in such case, the said officer shall, and he is hereby required to strike out the names of such number of the said persons as such prosecutors or plaintiffs, or defendants, might have nominated to be struck out. XXI. Пры ўмове, заўсёды, што ў выпадку, калі пракуроры або пазоўнікі, ці падсудныя, іх адвакаты або агенты, будзем грэбаваць або адмаўляцца наведваць афіцэра да моманту, устаноўленага для удараў імёны дваццаці чатырох чалавек, як сказана вышэй, або прызначыць асоб, да выкрасліў , а затым, і ў такім выпадку, сказаў афіцэр павінен, і ён быў сапраўдным абавязаны выкрасьліць імёны такога ліку названых асоб, такіх пракурораў або пазоўнікаў або адказчыкаў, магчыма, вылучаны быць выкрасліў.
XXII. And be it further enacted, That the person or party who shall apply for such special jury as aforesaid, shall not only bear and pay the fees for striking such jury, but shall also pay and discharge all the expences occasioned by the trial of the cause by such special jury, and shall not have any further or other allowance for the same, upon taxation of costs, than such person or party would be intitled unto in case the cause had been tried by a common jury, unless the judge, before whom the cause is tried, shall, immediately after the trial, certify, in open court, under his hand, upon the back of the record, that the same was a cause proper to be tried by a special jury. XXII. І хай будзе далей пастаноўлена, што чалавек ці партыя, якія прымяняюцца для такога спецыяльнага журы, як сказана вышэй, павінны несці і аплачваць зборы за ўдзел у страйку такой журы не толькі, але таксама выплачвае і выконваць усе расходы, выкліканага судзе справу такім адмысловым журы, і не будзе мець якіх-небудзь далейшых ці іншую папраўку на тое ж самае, на падаткаабкладанні выдаткаў, чым такое асоба або партыя будзе неправамоцна да ў выпадку прычынай быў асуджаны агульным журы, калі суддзя, перад якім прычынай выпрабаваны, павінен, адразу пасля суда, сертыфікаваць, у адкрытым судовым пасяджэнні, у яго ў руках, на спіне запісу, што тое ж самае было прычынай уласна прыняць суд адмысловым журы.
XXIII. And be it further enacted by the authority aforesaid, That, in all actions brought in any of the said courts, where it shall appear to the court in which such actions are depending, that it will be proper and necessary that the jurors who are to try the issues in any such actions, should have the view of the messuages, lands, or place in question, in order to their better understanding the evidence that will be given upon the trial of such issues; in every such case the respective courts in which such actions shall be depending may order the jury to the place in question, who then and there shall have the matters in question shewn them by two persons to be appointed by the court; and the special costs of all such views as allowed by the court, shall, before the trial, be paid by the party who moved for the view, (the adverse party not consenting thereto;) and shall, at the taxation of the bill of costs, have the same allowed him, upon his recovering judgement in such trial; and upon all views with the consent of parties, ordered by the court, the costs thereof, as allowed by the court, shall, before trial, be equally paid by the said parties; and in the taxation of the bill of costs, the party recovering judgement shall have the sum by him paid allowed to him; any law, usage, or custom, to the contrary notwithstanding. XXIII . І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага , што ва ўсіх пазоваў , пададзеных у любым з паказаных судоў , у якіх яна будзе з'яўляцца ў суд , у якім такія дзеянні ў залежнасці , што гэта будзе правільным і неабходным , што прысяжныя , якія ў паспрабуйце пытанні ў любых такіх дзеянняў , павінны мець від на сядзібы, зямель , ці месца ў пытанні , для таго , каб іх лепш зразумець доказы таго , што будзе дадзена на судзе над такімі пытаннямі , у кожным такім выпадку адпаведныя суды ў якіх такія дзеянні павінны быць у залежнасці можаце замовіць журы на месца ў пытанне , хто тады і там маюць пытанні ў пытанні яўлена іх двума асобамі , якія падлягаюць прызначэнні ў двор , і спецыяльных расходаў ўсіх такіх поглядаў , як гэта прадугледжана суд , павінны , да суду , аплачваюцца бокам , які пераехаў для выгляду , ( супрацьлеглая бок не дазваляе ёй ;) і павінны , пры падаткаабкладанні законапраекта выдаткаў , маюць той жа дазволіла яму , па яго аднаўлення суд такім судзе , і на ўсіх відах са згоды бакоў , па пастанове суда , выдаткі іх , як гэта прадугледжана ў суд , павінны , да суду , у роўнай ступені аплачваюцца названых асоб , а таксама ў падаткаабкладанні законапраекта аб выдаткі , партыя аднаўляецца меркаваньне мае суму ім заплаціў дазволіла яму ; любы закон , выкарыстанне , або звычай , наадварот , нягледзячы .
XXIV. And be it further enacted by the authority aforesaid, That if any action shall be brought against any sheriff, for what he shall do in execution, or by virtue of this act, he may plead the general issue, and give the special matter in evidence; and if a verdict shall be found for him, he shall recover treble costs. XXIV. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што калі любое дзеянне павінна быць прад'яўлена любой шэрыфа, за тое, што ён павінен рабіць у выкананні, альбо ў сілу гэтага акту, ён можа спасылацца на агульны пытанне, і даць спецыяльны пытанне ў якасці доказу , і калі прысуд павінен быць знойдзены для яго, ён выплаціць высокіх частот выдаткі.

Акт ажыццяўлення правасуддзя
Great Britain : Parliament - The Administration of Justice Act; May 20, 1774
An act for the impartial administration of justice in the cases of persons questioned for any acts done by them in the execution of the law, or for the suppression of riots and tumults, in the province of the Massachuset's Bay, in New England.
Вялікабрытанія: парламент - Закон аб адпраўленні правасуддзя; 20 мая 1774
Акт на бесстароннім адпраўленні правасуддзя ў выпадках, асоб, апытаных у любых дзеянняў, учыненых імі пры выкананні закона, або для падаўлення беспарадкаў у правінцыі заліва ў Масачусэтс, у Новай Англіі.
WHEREAS in his Majesty's province of Massachuset's Bay, in New England, an attempt hath lately been made to throw off the authority of the parliament of Great Britain over the said province, and an actual and avowed resistance, by open force, to the execution of certain acts of parliament, hath been suffered to take place, uncontrouled and unpunished, in defiance of his Majesty's authority, and to the subversion of all lawful government whereas, in the present disordered state of the said province, it is of the utmost. importance to the general welfare thereof, and to the re-establishment of lawful authority throughout the same, that neither the magistrates acting in support of the laws, nor any of his Majesty's subjects aiding and assisting them therein, or in the suppression of riots and tumults, raised in opposition to the execution of the laws and statutes of this realm, should be discouraged from the proper discharge of their duty, by an apprehension, that in case of their being questioned for any acts done therein, they may be liable to be brought to trial for the same before persons who do not acknowledge the validity of the laws, in the execution thereof, or the authority of the magistrate in the support of whom, such acts had been done: in order therefore to remove every such discouragement from the minds of his Majesty's subjects, and to induce them, upon all proper occasions, to exert themselves in support of the public peace of the provinces, and of the authority of the King and parliament of Great Britain over the same; be it enacted by the King's most excellent majesty, by and with the advice and consent of the lords spiritual and temporal, and commons, in this present parliament assembled, and by the authority of the same, That if any inquisition or indictment shall be found, or if any appeal shall be sued or preferred against any person, for murder, or other capital offence, in the province Of the Massachuset's Bay, and it shall appear, by information given upon oath to the governor, or, in his absence, to the lieutenant-governor of the said province, that the fact was committed by the person against whom such inquisition or indictment shall be found, or against whom such appeal shall be sued or preferred, as aforesaid, either in the execution of his duty as a magistrate, for the suppression of riots, or in the support of the laws of revenue, or in acting in his duty as an officer of revenue, or in acting under the direction and order of any magistrate, for the suppression of riots, or for the carrying into effect the laws of revenue, or in aiding and assisting in any of the cases aforesaid: and if it shall also appear, to the satisfaction of the said governor, or lieutenant-governor respectively, that an indifferent trial cannot be had within the said province, in that case, it shall and may be lawful for the governor, or lieutenant-governor, to direct, with the advice and consent of the council, that the inquisition, indictment, or appeal, shall be tried in some other of his Majesty's colonies, or in Great Britain; and for that purpose, to order. the person against whom such inquisition or indictment shall be found, or against whom such appeal shall be sued or preferred, as aforesaid, to be sent, under sufficient custody, to the place appointed for his trial, or to admit such person to bail, taking a recognizance, (which the said governor, or, in his absence, the lieutenant-governor, is hereby authorised to take), from such person, with sufficient sureries, to be approved of by the said governor, or, in his absence, the lieutenant-governor, in such sums of money as the said governor or, in his absence, the lieutenant-governor, shall deem reasonable for the personal appearance of such person, if the trial shall be appointed to be had in any other colony, before the governor, or lieutenant-governor, or commander in chief of such colony; and if the trial shall be appointed to be had in Great Britain, then before his Majesty's court of King's Bench, at a time to be mentioned in such recognizances; and the governor, or lieutenant-governor, or commander in chief of the colony where such trial shall be appointed to be had, or court of King's Bench, where the trial is appointed to be had in Great Britain, upon the appearance of such person, according to such recognizance, or in custody, shall either commit such person, or admit him to bail, until such trial; and which the said governor, or lieutenant-governor, or commander in chief, and court of King's Bench, are hereby authorised and impowered to do. Прымаючы пад увагу , у яго правінцыі Яго Вялікасці заліва Масачусэтс , у Новай Англіі , спроба твой у апошні час былі зроблены , каб скінуць з сябе паўнамоцтвы парламента Вялікабрытаніі над названай правінцыі , і ў сучаснасці , а агульнапрызнанай супраціву , шляхам адкрытага гвалту , да выканання некаторыя акты парламента , Бог быў пацярпелі пройдзе , бескантрольна і беспакарана , насуперак ўлады яго вялікасці , і да падрыву ўсёй законнага ўрада ў той час , у сучаснасці неўпарадкаванай стану названай правінцыі яна мае першараднае . важнае значэнне для іх агульнага дабрабыту і аднаўлення законнай улады на ўсёй тое ж самае , што ні суддзі , якія дзейнічаюць у падтрымку законаў , ні хто-небудзь з яго падданых Вялікасці дапамогу і аказанне ім дапамогі ў іх , або ў падаўленні беспарадкаў і мецяжоў , узнятыя ў апазіцыі да выканання законаў і пастановаў гэтай галіне , варта заахвочваць належнага выканання сваіх абавязкаў , па асцярога , што ў выпадку іх дапытваюць за любыя дзеянні , учыненыя ў іх , яны могуць несці адказнасць перад быць прыцягнуты да суду за тое ж самае перад асобамі , якія не прызнаюць справядлівасць законаў , у выкананні яго , ці ўлады магістрата ў падтрымцы якіх , такія дзеянні было зроблена: для таго , таму , каб выдаліць кожны такі роспач са свядомасці сваіх падданых Вялікасці , і , каб заахвоціць іх , пры ўсіх уласных выпадках , аказваць сябе ў падтрымку грамадскага парадку ў правінцыях , і аўтарытэту караля і парламента Вялікабрытаніі за той самы; хай будзе ўстаноўлена большасць веліч караля , па і з рады і згоды лордаў духоўных і свецкіх , і здабытку , у гэтым парламенце сабраны , і аўтарытэтам тое ж самае , што , калі любы расследаванне ці абвінаваўчае заключэнне знойдзена , або калі любая апеляцыя павінна быць прад'яўлены пазоў або пераважным ў дачыненні да любога асобы , за забойства або іншага злачынствы вартага смяротнага пакарання, у правінцыі заліва ў Massachuset , і гэта з'явіцца, па інфармацыі , прадстаўленай пад прысягай губернатара , ці, у яго адсутнасць , да лейтэнанта - губернатар сказаў правінцыі , што той факт , было здзейснена асобай , у дачыненні да якога павінны быць знойдзены такія інквізіцыя або абвінаваўчага заключэння , або ў адносiнах да якiх такія Пратэст павінен быць прад'яўлены пазоў або пераважным , як паказана вышэй , альбо пры выкананні яго абавязкаў у якасці суддзі , для падаўлення беспарадкаў , або ў падтрымцы законаў даходу , або ў якія дзейнічаюць у яго абавязкі як афіцэра даходу , або ў які дзейнічае пад кіраўніцтвам і парадку любой магістрат , для падаўлення беспарадкаў , або для пераноскі ў сілу законаў даходу , або ў дапамаганні і дапамогі ў любым з выпадкаў вышэйсказанага : і калі ён павінен таксама з'явіцца , да задавальнення названай губернатара або віцэ- губернатар адпаведна , што абыякавым судовае разбіральніцтва не можа мецца ў названы правінцыя , у гэтым выпадку , яна павінна і можа быць законным для губернатара , або віцэ- губернатар , накіраваць , па радзе і са згоды Савета , што інквізіцыя , абвінаваўчае заключэнне , ці зварот , павінны быць судзімыя ў некаторых іншых яго калоніі Вялікасці , або ў Вялікабрытаніі , а таксама для гэтай мэты , на заказ . асоба, у дачыненні да якіх павінны быць знойдзены такія інквізіцыя або абвінаваўчага заключэння , або ў адносiнах да якiх такія Пратэст павінен быць прад'яўлены пазоў або пераважным , як паказана вышэй , для адпраўкі , пры дастатковай вартай , да месца прызначанай для суда над ім , або прызнаць такі твар , каб выручыць , прымаючы нявыездзе , ( які сказаў губернатар , ці, у яго адсутнасць , віцэ -губернатар , сапраўдным ўпаўнаважаны прымаць ) , ад такога чалавека , з дастатковымі доказамі , каб быць зацверджаны названай губернатара , ці, у яго адсутнасць , віцэ -губернатар , у такіх сумах , як сказаў губернатар ці, у яго адсутнасць , віцэ -губернатар , палічыць разумным для знешнасцi гэтай асобы , калі судовае разбіральніцтва прызначаецца , якія будуць мецца ў любой іншай калоніі , да таго , як губернатар , або віцэ- губернатар , або галоўнакамандуючым такой калоніі , і калі суд прызначаецца , якія будуць мецца ў Вялікабрытаніі , а затым у судзе Яго Вялікасці караля каралеўскай лавы , у той час , якія будуць згаданыя ў такіх recognizances і губернатар , або віцэ- губернатар , або галоўнакамандуючы калоніі , дзе такое выпрабаванне прызначаецца , якія будуць мецца , або суд каралеўскай лавы , дзе суд прызначаецца , якія будуць мецца ў Вялікабрытаніі , пры з'яўленні такіх чалавек, у адпаведнасці з такім нявыездзе або пад вартай , павінны альбо здзейсніць такое асоба або прызнаць яго не ўзяць на парукі , да тых часоў , суда , а таксама выканання якой гэта губернатар , або віцэ- губернатар , або галоўнакамандуючы , і суд каралеўскай лавы , з'яўляюцца сапраўдным упаўнаважваецца зрабіць .
II. And, to prevent a failure of justice, from the want of evidence on the trial of any such inquisition, indictment or appeal, be it further enacted, That the governor, or, in his absence, the lieutenant-governor, shall, and he is hereby authorised and required, to bind in recognizances to his Majesty all such witnesses as the prosecutor or person against whom such inquisition or indictment shall be found, or appeal sued or preferred, shall desire to attend the trial of the said inquisition, indictment, or appeal, for their personal appearance , at the time and place of such trial, to give evidence: and the said governor, or in his absence, the lieutenant-governor, shall thereupon appoint a reasonable sum to be allowed for the expences of every such witness, and shall thereupon give to each witness a certificate, in writing, under his hand and seal, that such witness has entered into a recognizance to give evidence, and specifying the sum allowed for his expenses and the collector and collectors of the customs, or one of them, within the said province, upon the delivery of such certificate, are, and is hereby authorised and required, forthwith to pay to such witness the sum specified therein for his expences. II. І , каб прадухіліць неправасуднае рашэнне , ад недахопу доказаў на судзе любога такога інквізіцыі , абвінаваўчага зняволення або апеляцыі , няхай гэта будзе далей пастаноўлена , што губернатар , ці, у яго адсутнасць , віцэ -губернатар , павінен, і ён сапраўдным паўнамоцтвамі і абавязкам , каб звязаць у абавязкам перад Ягонай Вялікасьцю ўсе такія сведкі , як пракурора або асобы , супраць якога павінны быць знойдзены такія інквізіцыя або абвінаваўчага заключэння , або звярнуцца ў суд або пераважным пажадаюць прысутнічаць на судзе па названай інквізіцыі , абвінаваўчае заключэнне , або звярнуцца за іх знешнасці , у той час і месца такога суда , даваць паказанні : і сказаў губернатар , ці ў яго адсутнасць , віцэ -губернатар , у сілу гэтага прызначыць разумную суму , каб мець магчымасць для пакрыцця выдаткаў на кожны такі сведка , і ў сілу гэтага даць кожнага сведкі сертыфікат , у пісьмовай форме , пад яго подпісам і пячаткай , што такі сведка заключыла нявыездзе даваць паказанні , і паказаўшы суму , дапушчальную для яго расходаў і калектара і калекцыянераў мытні , або адзін з іх , на працягу названага правінцыі , аб пастаўцы такога сертыфіката , ёсць і сапраўдным упаўнаважваецца і патрабуецца , неадкладна заплаціць , каб такога сведкі суму , якая ўказана ў ім за яго расходаў.
III. And be it further enacted by the authority aforesaid, That all prosecutors and witnesses, who shall be under recognizances to appear in any of his Majesty's colonies in America, or in Great Britain, in pursuance of this art, shall be free from all arrests and restraints, in any action or suit to be commenced against them during their going to such colony, or coming to Great Britain, and their necessary stay and abiding there, on occasion of such prosecution, and returning again to the said province of the Massachusset's Bay. III. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што ўсе пракуроры і сведкі, якія павінны быць пад абавязкам з'яўляцца ў любым са сваіх калоній Вялікасці ў Амерыцы, ці ў Вялікабрытаніі, у адпаведнасці з гэтым мастацтвам, павінен быць вольны ад усіх арыштаў і абмежаванні, у любых дзеянняў або касцюм, якія будуць пачаты супраць іх падчас іх збіраецца такі калоніі, ці падыходзіць да Вялікабрытаніі, і іх неабходнага знаходжання і захаванне там, з нагоды такога пераследу, і вяртанне зноў да згаданай правінцыі заліва ў Massachusset ў .
IV. And be it further enacted by the authority aforesaid, That all and every his Majesty's, justices of the peace, and other justices and coroners, before whom any person shall be brought, charged with murder, or other capital crime, where it shall appear by proof, on oath, to such justices or coroners, that the fact was committed by such person, either in the execution of his duty as a magistrate, for the suppression of riots, or in the support of the laws of revenue, or in acting in his duty as an officer of revenue, or in acting under the direction and order of any magistrate, for the suppression of riots, or for the carrying into effect the laws of revenue, or in aiding and assisting in any of the cases aforesaid, are hereby authorized and required to admit every such person to brought before him or them, as aforesaid, to bail; any law, custom, or usage, to the contrary thereof in any-wise notwithstanding. IV. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што ўсе і кожны яго Вялікасці, сусветныя суддзі і іншых суддзяў і следчыя, перад якім любая асоба павінна прывесці, прад'яўленае абвінавачванне ў забойстве, або іншага крымінальнага злачынства, дзе ён павінен з'явіцца на доказ, пад прысягай, каб такіх суддзяў або следчых, што той факт, было здзейснена такім тварам, альбо ў выкананні яго абавязкаў у якасці суддзі, для падаўлення беспарадкаў, або ў падтрымцы законаў даходу, або ў акцёрскай у яго абавязкі як афіцэра даходу, або ў які дзейнічае пад кіраўніцтвам і парадку любой магістрат, для падаўлення беспарадкаў, або для правядзення ў дзеянне законы даходу, або ў дапамаганні і дапамогі ў любым з выпадкаў сказана вышэй, сапраўдным паўнамоцтвамі і абавязкам прызнаць кожны такі чалавек да паўстаць перад ім або іх, як сказана вышэй, у пад заклад, любы закон, звычай, або выкарыстанне, насупраць іх у любы мудры нягледзячы на гэта.
V. And be it further enacted by the authority aforesaid, That where it shall be made appear to the judges or justices of any court, within the said province of Massachuset's Bay, by any person, against whom any inquisition or indictment shall be found, or appeal sued or preferred for murder, or other capital crime, that the fact was committed by such person, either in the execution of his duty as a magistrate, for the suppression of riots, or in the support of the laws of revenue, or in acting in his duty as an officer of revenue, or in acting under the direction and order of any magistrate, for the suppression of riots, or for the carrying into effect the laws of revenue, or in aiding and assisting in any of the cases aforesaid, and that he intends to make application to the governor, or lieutenant-governor of the said province, that such inquisition , indictment, or appeal, may be tried in some other of his Majesty's colonies, or in Great Britain, the said judges or justices are hereby authorised and required to adjourn or postpone the trial of such inquisition, indictment, or appeal, for a reasonable time, and admit the person to bail, in order that he may make application to the governor, or lieutenant-governor, for the purpose aforesaid. V. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйзгаданай Гэта дзе гэта павінна быць зроблена па-відаць , суддзяў або суддзяў любым судом , на працягу названага правінцыі заліва Massachuset , у любой асобай , у дачыненні да якога павінна быць знойдзена любы інквізіцыя або абвінаваўчага заключэння , або зварот у суд або пераважным для забойства або іншага крымінальнага злачынства , што той факт , было здзейснена такім тварам , альбо ў выкананні яго абавязкаў у якасці суддзі , для падаўлення беспарадкаў , або ў падтрымцы законаў выручкі , або у якія дзейнічаюць у яго абавязкі як афіцэра даходу , або ў які дзейнічае пад кіраўніцтвам і парадку любой магістрат , для падаўлення беспарадкаў , або для правядзення ў дзеянне законы даходу , або ў дапамаганні і дапамогі ў любым з выпадкаў , сказана вышэй , і што ён мае намер звярнуцца з хадайніцтвам у губернатара або віцэ- губернатара названай правінцыі , што такое інквізіцыя , абвінаваўчае заключэнне , ці зварот , можа быць судзімы ў некаторых іншых калоній яго вялікасці , або ў Вялікабрытаніі , названыя суддзі ці суддзі сапраўдным санкыянуюцца і абавязаны перапыніць або адкласці судовае разбіральніцтва такога інквізіцыі , абвінаваўчага заключэння , або апеляцыі , на працягу разумнага часу , і прызнаць чалавека , каб выручыць , з тым , што ён можа зрабіць дадатак да губернатара або віцэ- губернатар , для вышэйпаказанай мэтай.
V1. And be it further enacted, That the governor, or, in his absence, the lieutenant governor, if he shall direct the trial to be had in any other of his Majesty's colonies, shall transmit the inquisition, indictment , or appeal, together with recognizances of the witnesses, and other recognizances, under the seal of the province, to the governor, or lieutenant-governor, or commander in chief of such other colony, who shall immediately issue a commission of Oyer and Terminer, and deliver, or cause to be delivered, the said inquisition ,indictment, or appeal, with the said recognizances to the chief justice, and such other persons as have usually been commissioners of Oyer and Terminer, justices of assize, or general gaol delivery there; who shall have power to proceed upon the said inquisition, indictment, or appeal, as if the same had been returned, found, or preferred before them; and the trial shall thereupon proceed in like manner, to all intents and purposes, as if the offence had been committed in such place: and in case the governor, or, in his absence the lieutenant-governor, shall direct the trial to be had in Great Britain, he shall then transmit the inquisition, indictment or appeal; together with the recognizances, of the witnesses, and other recognizances, under the seal of the province to one of Majesty's principal secretaries of state, who shall deliver, or cause to be delivered, the same, to the master of the crown office to be filed of record in the court of King's Bench, and the inquisition, indictment, or appeal, shall be tried and proceeded upon, in the next term, or at such other time as the court shall appoint, at the bar of the court of King's Bench, in like manner to all intents and purposes, as if the offence had been committed in the county of Middlesex, or in any other county of that part of Great Britain called England, where the court of King's Bench shall fit, or else before such commissioners, and in such county, in that part of Great Britain called England, as shall be assigned by the King's majesty's commission, in like manner and form to all intents and purposes, as if such offence had been committed in the same county where such inquisition, indictment, or appeal, shall be so tried. V1 . І хай будзе далей пастаноўлена , што губернатар , ці, у яго адсутнасць , віцэ -губернатар , калі ён кіруе суд , якія будуць мецца ў любы іншы з калоній яго вялікасці , перадае інквізіцыі , абвінаваўчае заключэнне , ці зварот , разам з прысягай са сведкаў і іншых абавязаных , пад пячаткай правінцыі , да губернатара , або віцэ- губернатар , або галоўнакамандуючага такога іншага калоніі , які неадкладна выдаць камісію Слуханні і , і паставіць , або прычыніць быць дастаўлены , названага інквізіцыі , абвінаваўчае заключэнне , ці зварот , з названымі абавязанымі Старшыні Вярхоўнага суда , а таксама іншых асоб , як правіла , былі камісары ​​Слуханні і , суддзі прысяжных , або да запатрабавання турма там ; хто мае права перайсці на названай інквізіцыі , абвінаваўчага заключэння , або апеляцыі , як калі б тое ж самае было вернута , знайшлі , або пераважным перад імі , а суд пасылае затым прыступіць жа чынам , для ўсіх намераў і мэтаў , як калі б злачынства было здзейснена ў такое месца : і ў выпадку , калі губернатар ці, у яго адсутнасць віцэ -губернатар , павінны накіраваць судовае разбіральніцтва , якія будуць мецца ў Вялікабрытаніі , ён павінен затым перадаць інквізіцыі , абвінаваўчае зняволенне або апеляцыі ; разам з паручыцельствамі , сведак , і іншыя паручыцельствамі , пад пячаткай правінцыі ў адзін з галоўных сакратароў Вялікасці дзяржаў , якія павінны паставіць , або выклікаюць павінны быць дастаўлены , тое ж самае , да майстра кароннай офіс , каб быць пададзенай запісы ў судзе каралеўскай лавы , і інквізіцыя , абвінаваўчае заключэнне , ці зварот , павінны быць асуджаныя і працягнуў на , у наступны тэрмін , або ў такой другой часу , як суд прызначае , у бары суда каралеўскай лавы , такім жа чынам ва ўсіх адносінах мэты , як калі б злачынства было здзейснена ў графстве Миддлсекс , ці ў любой іншай графстве той частцы Вялікабрытаніі назваў Англію , дзе суд каралеўскай лавы павінны адпавядаць , інакш да такіх камісараў , і ў такім акрузе, у што частка Вялікабрытаніі назваў Англію , як павінна прызначацца па камісіі караля вялікасці , у падобнай манеры і форме да ўсіх намераў і мэтаў , як калі б такое злачынства было здзейснена ў тым жа акрузе , дзе такія інквізіцыя , абвінаваўчае заключэнне , ці зварот , павінны будуць судзіць так .
VII. And be it enacted by the authority aforesaid, That in case, on account of any error or defect in any indictment, which, in virtue or under the authority of this act, shall be transmitted to any other colony, or to Great Britain, the same shall be quashed, or judgement thereon arrested, or such indictment adjudged bad upon demurrer, it shall and may be lawful to prefer a new indictment or indictments against the person or persons accused in the said colony, to which such indictment, so quashed or adjudged bad shall have been transmitted, or before the grand jury of any county in Great Britain, in case such former indictment shall have been transmitted to Great Britain, in the same manner as could be done in case the party accused should return to the place where the offence was committed; and the grand jury and petty jury of such other colony or county in Great Britain shall have power to find and proceed upon such indictment or indictments, in the same manner as if the offence, by such indictment or indictments charged, had been committed within the limits of the colony or county for which such juries shall respectively be impanelled to serve. VII . І хай будзе ўстаноўлена Органам вышэйсказанага , што ў выпадку , з-за памылкі або дэфекту ў любым абвінаваўчым зняволенні , якое, у сілу або пад кіраўніцтвам гэтага акта , павінны быць перададзены ў любую іншую калонію , або ў Вялікабрытанію , той будзе адменена , або па іх рашэнне арыштаваны , ці такія абвінаваўчае заключэнне трапляе дрэнна на пярэчанне , яно павінна і можа быць законным , аддаюць перавагу новы абвінаваўчы акт або абвінаваўчыя заключэнні супраць асобы або асоб , абвінавачаных у названай калоніі , з якімі такая абвінаваўчае заключэнне , так адмяніў або трапляе дрэнна павінны былі перадавацца ці перад вялікім журы любога графства ў Вялікабрытаніі, у выпадку , калі такое былы абвінаваўчае заключэнне было перададзена ў Вялікабрытанію , гэтак жа , як можна было б зрабіць у выпадку , калі бок , абвінавачаная павінна вярнуць на месца дзе было здзейснена злачынства , і вялікая журы і дробная журы такой іншай калоніі або акругі ў Вялікабрытаніі мае магчымасць знайсці і перайсці на такі абвінаваўчага зняволення або абвінавачванняў , у тым жа парадку , як калі б злачынства , такім абвінаваўчага зняволення або абвінаваўчых спаганяецца , былі здзейснены ў межах калоніі або акругі , для якіх такія прысяжныя павінны адпаведна быць уключаны ў спіс служыць.
VIII. And be it further enacted by the authority aforesaid, That this act, and every clause, provision, regulation, and thing, herein contained, shall commence and take effect upon the first day of June, one thousand seven hundred and seventy-four; and be, and continue in force, for and during the term of three years. VIII. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што гэты закон, і кожны пункт, забеспячэнне, рэгуляванне, і рэч, тут змяшчаецца, пачынаецца і ўступае ў сілу ў першы дзень чэрвеня, 1774; і быць, і па-ранейшаму ў сіле, для і падчас тэрмінам на тры гады.

Кватэравальны акт
Great Britain : Parliament - The Quartering Act; June 2, 1774
An act for the better providing suitable quarters for officers and soldiers in his Majesty’s service in North America.
Вялікабрытанія: парламент - Закон раскватаравання; 2 чэрвеня 1774 г.
Акт на паслугу лепш, забяспечваючы прыдатныя памяшкання для афіцэраў і салдат у яго вялікасці? ў Паўночнай Амерыцы.
WHEREAS doubts have been entertained, whether troops can be quartered otherwise than in barracks, in case barracks have been provided sufficient for the quartering of all officers and soldiers within any town, township, city, district, or place, within his Majesty’s dominions in North America: And whereas it may frequently happen, from the situation of such barracks, that, if troops should be quartered therein, they would not be stationed where their presence may be necessary and required: be it therefore enacted by the King’s most excellent majesty, by and with the advice and consent of the lords spiritual and temporal, and commons, in this present parliament assembled, and by the authority of the same, That, in such cases, it shall and may be lawful for the persons who now are, or may be hereafter, authorised be law, in any of the provinces within his Majesty’s dominions in North America, and they are hereby respectively authorised, impowered, and directed, on the requisition of the officer who, for the time being, has the command of his Majesty’s forces in North America, to cause any officers or soldiers in his Majesty’s service to be quartered and billetted in such manner as is now directed by law, where no barracks are provided by the colonies. Прымаючы пад увагу , сумневы былі забаўлялі , будзь войскі могуць быць раскватараваная інакш , чым у казарме , у выпадку казармы былі прадастаўлены дастаткова для раскватаравання ўсіх афіцэраў і салдат у межах любы горад , пасёлка , горада , раёна , або месца, у яго вялікасці ? Ы дамініёны ў Паўночнай Амерыцы : і ў той час як гэта можа часта адбывацца , ад сітуацыі такіх баракаў , што калі войскі павінны быць раскватараваная ў ім , яны не будуць размешчаны , дзе іх прысутнасць можа быць неабходна і патрабуецца : таму хай будзе ўстаноўлена каралём ? ? з найбольш веліч , на і з рады і згоды лордаў духоўных і свецкіх , і здабытку , у гэтым парламенце сабраны , і аўтарытэтам тое ж самае , што ў такіх выпадках , ён павінен і можа быць законным для асобы , якія ў цяперашні час з'яўляюцца або могуць быць у будучыні , упаўнаважаныя стаць законам, у любым з правінцый у межах яго вялікасці ? ы дамініёны ў Паўночнай Амерыцы , і яны добраахвотна адпаведна упаўнаважаныя і накіраваныя на рэквізіцыі афіцэра , які , да пары да часу , мае камандаванне яго вялікасці ? ы сілы ў Паўночнай Амерыцы , каб выклікаць ніякіх афiцэраў альбо салдат у яго вялікасці ? сэрвіс будзе раскватараваны і размешчаны такім чынам , як у цяперашні час накіраваны законам , дзе няма казармы прадастаўляюцца калоній.
II. And be it further enacted by the authority aforesaid, That if it shall happen at any time that any officers or soldiers in his Majesty’s service shall remain within any of the said colonies without quarters, for the space of twenty-four hours after such quarters shall have been demanded, it shall and may be lawful for the governor of the province to order and direct such and so many uninhabited houses, out-houses, barns, or other buildings, as he shall think necessary to be taken, (making a reasonable allowance for the same), and make fit for the reception of such officers and soldiers, and to put and quarter such officers and soldiers therein, for such time as he shall think proper. II. І хай будзе далей пастаноўлена ўлады вышэйсказанага, што калі ён павінен адбыцца ў любы час, што любыя афіцэры ці салдаты ў яго вялікасці? Сэрвіс павінна заставацца ў межах любога з вышэйзгаданых калоній без чвэрці, для прасторы дваццаці чатырох гадзін пасля такія памяшканні павінны былі запатрабаваў, ён павінен і можа быць законным для губернатара правінцыі на заказ, і кіруе яго і так шмат незаселеных дамоў, па-за дома, свірны і іншыя будынкі, як ён павінен думаць трэба прымаць, (шляхам разумнага дапаможнік за тое ж самае), і зрабіць прыдатным для прыёму такіх афіцэраў і салдат, і ставіць і квартал такіх афіцэраў і салдат у ім, на працягу часу, якое палічыць дарэчным.
III. And be it further enacted by the authority aforesaid, That this act, and every thing herein contained, shall continue and be in force, in all his Majesty’s dominions in North America, until the twenty-fourth day of March, one thousand seven hundred and seventy-six. III. І хай будзе далей ўступілі ў сілу на ўлады вышэйсказанага, што гэты закон, і кожная рэч тут змяшчаецца, будзем працягваць і ў сіле, ва ўсёй яго вялікасці? Ы дамініёны ў Паўночнай Амерыцы, да дваццаць чацвёртага дня сакавіка 1776 г.

Квебекскі акт
Great Britain : Parliament - The Quebec Act: October 7, 1774
An Act for making more effectual Provision for the Government of the Province of Quebec in North America.
Вялікабрытанія: парламент - Закон аб Квебек: 7 Кастрычніка 1774 года
Закон для прыняцця больш дзейсны Рэзерв пад урадам правінцыі Квебек ў Паўночнай Амерыцы
WHEREAS his Majesty, by his Royal Proclamation bearing Date the seventh Day of October, in the third Year of his Reign, thought fit to declare the Provisions which had been made in respect to certain Countries, Territories, and Islands in America, ceded to his Majesty by the definitive Treaty of Peace, concluded at Paris on the tenth day of February, one thousand seven hundred and sixty-three: And whereas, by the Arrangements made by the said Royal Proclamation a very large Extent of Country, within which there were several Colonies and Settlements of the Subjects of France, who claimed to remain therein under the Faith of the said Treaty, was left, without any Provision being made for the Administration of Civil Government therein; and certain Parts of the Territory of Canada, where sedentary Fisheries had been established and carried on by the Subjects of France, Inhabitants of the said Province of Canada under Grants and Concessions from the Government thereof, were annexed to the Government of Newfoundland, and thereby subjected to Regulations inconsistent with the Nature of such Fisheries: Прымаючы пад увагу , яго вялікасць , па яго Каралеўская пракламацыя Дата падшыпніка сёмы дзень кастрычніка , у трэцім годзе цараваньня свайго , палічыў патрэбным заявіць Палажэння , якія былі ўнесены ў дачыненні да пэўных краін , тэрыторый і астравоў у Амерыцы , адышла да яго вялікасць па канчатковым Мірнага дагавора , зняволенага ў Парыжы на дзясяты дзень лютага 1763 г. : І тады , па дамоўленасці , прадугледжаныя названай Каралеўская пракламацыя ў вельмі вялікай ступені з краіны , у рамках якога было некалькі калоній і пасёлкаў суб'ектаў Францыі , які сцвярджаў , застаюцца вернымі названаму Дагавору , застаўся без якой-небудзь гэтым прымаюцца меры па Адміністрацыі грамадзянскай ўрада ў ім , і некаторыя часткі тэрыторыі Канады , дзе сядзячы рыбны промысел быў створаны і вядзецца суб'ектамі Францыі , жыхары названага правінцыі Канады пад субсідый і саступак ад яго ўрада , былі далучаны да ўрада Ньюфаўндленда , і тым самым падвяргаюць правілаў , несумяшчальных з прыродай такіх рыбалоўства :
I


May it therefore please your most Excellent Majesty that it may be enacted; and be it enacted by the King's most Excellent Majesty, by and with the Advice and Consent of the Lords Spiritual and Temporal, and Commons, in this present Parliament assembled, and by the Authority of the same: That all the Territories, Islands, and Countries in North America, belonging to the Crown of Great Britain, bounded on the South by a Line from the Bay of Chaleurs, along the High Lands which divide the Rivers that empty themselves into the River Saint Lawrence from those which fall into the Sea, to a Point in forty-five Degrees of Northern Latitude, on the Eastern Bank of the River Connecticut, keeping the same Latitude directly West, through the Lake Champlain, until, in the same Latitude, it meets the River Saint Lawrence: from thence up the Eastern Bank of the said River to the Lake Ontario; thence through the Lake Ontario, and the River commonly call Niagara and thence along by the Eastern and South-eastern Bank of Lake Erie, following the said Bank, until the same shall be intersected by the Northern Boundary, granted by the Charter of the Province of Pennsylvania, in case the same shall be so intersected: and from thence along the said Northern and Western Boundaries of the said Province, until the said Western Boundary strike the Ohio: But in case the said Bank of the said Lake shall not be found to be so intersected, then following the said Bank until it shall arrive at that Point of the said Bank which shall be nearest to the North-western Angle of the said Province of Pensylvania, and thence by a right Line, to the said North-western Angle of the said Province; and thence along the Western Boundary of the said Province, until it strike the River Ohio; and along the Bank of the said River, Westward, to the Banks of the Mississippi, and Northward to the Southern Boundary of the Territory granted to the Merchants Adventurers of England, trading to Hudson's Bay; and also all such Territories, Islands, and Countries, which have, since the tenth of February, one thousand seven hundred and sixty-three, been made Part of the Government of Newfoundland, be, and they are hereby, during his Majesty's Pleasure, annexed to, and made Part and Parcel of, the Province of Quebec, as created and established by the said Royal Proclamation of the seventh of October, one thousand seven hundred and sixty-three.
І


Таму магу Ці яна парадаваць сваіх самых Выдатна Вялікасьці , што ён можа быць прыняты , і хай будзе прыняты Караля найбольш веліч , на і з рады і згоды лордаў духоўных і свецкіх , і абшчын, у цяперашнім парламенце сабраны , і паўнамоцтвы ж : што ўсё тэрыторыі , выспы , і краіны Паўночнай Амерыкі , якія належаць да Кароны Вялікабрытаніі , абмежаваная з поўдня лініяй ад заліва Шалёр , уздоўж высокіх зямель , якія дзеляць рэк , пустыя самі ў раку Святога Лаўрэнція ад тых , якія трапляюць у моры, на пэўны момант сорак пяць градусаў паўночнай шыраты , на Усходніх беразе ракі Канэктыкут , захоўваючы той жа Шырата непасрэдна Захаду праз азёры Шамплэн , пакуль , у тое ж самае Шырата , ён адказвае на раку Святога Лаўрэнція : адтуль да Ўсходняй банка названай ракі да возера Антарыё ; адтуль праз возера Антарыё , і рака звычайна называем Ніагара і адтуль уздоўж па Усходняй і Паўднёва -Усходняй банка возера Эры , у адпаведнасці са згаданым банкам , пакуль жа не можа быць перасечаны паўночнай мяжы , прадастаўленых Статутам правінцыі штата Пенсільванія , у выпадку , калі той будзе перасякаюцца так , і адтуль уздоўж названых паўночных і заходніх межах сказаў правінцыі , да названай Заходняй забастоўкі мяжы Агаё : Але ў выпадку , калі сказаў бераг названай возера не можа быць ўстаноўлена , што так перасякаюцца , то ў адпаведнасці са згаданым берагам , пакуль не прыйдзем да гэтай кропцы названага берага , якая павінна быць бліжэйшы да Паўночна - заходняй Кут названай правінцыі Пенсільванія , а адтуль па націску правай лініі , да згаданага Паўночна - заходняй Кут названай правінцыі , а затым уздоўж заходняй мяжы названага правінцыі , пакуль яна не стукнуць ракі Агаё і ўздоўж Банка названай ракі , на захад , на берагах Місісіпі , і на поўнач да паўднёвай мяжы тэрыторыі , прадстаўленай гандляроў авантурысты Англіі , якія гандлююць на Гудзонова заліва , а таксама ўсіх такіх тэрыторый , выспаў і краіны , якія маюць , так як дзесятага лютага 1763 г. былі зробленыя з боку ўрада Ньюфаўндленда , быць , і яны добраахвотна ў ходзе задавальнення яго вялікасці , у дадатку да , і зрабіў неад'емнай часткай , правінцыі Квебек , а ствараецца і усталёўваецца названай Каралеўская пракламацыя сёмага кастрычніка 1763 г .
II


Provided always:.That nothing herein contained, relative to the Boundary of the Province of Quebec, shall in anywise affect the Boundaries of any other Colony.
II

Пры ўмове, заўсёды:. Што нічога тут змяшчаецца, па адносінах да мяжы правінцыі Квебек, не можа ў якім-небудзь чынам паўплываць на межах любой іншай калоніі.
III


Provided always, and be it enacted: That nothing in this Act contained shall extend, or be construed to extend, to make void, or to vary or alter any Right, Title, or Possession, derived under any Grant, Conveyance, or otherwise nowsoever, of or to any Lands within the said Province, or the Provinces thereto adjoining; but that the same shall remain and be in Force, and have Effect, as if this Act had never been made.
III

Пры ўмове, заўсёды, і хай будзе ўстаноўлена: што нішто ў гэтым Законе, якая змяшчаецца не распаўсюджваецца, або могуць быць вытлумачаны як пашырыць, каб зрабіць несапраўдным або для змены або змяніць якую-небудзь правы валодання, карыстання ці валодання, атрыманы пры любым Грант, перавозка ці інакш, з або да любых зямель у межах названай правінцыі, або правінцый да яе прылеглых, але гэта тое ж самае, застаюцца і ў сіле, і ёсць эфект, як калі б ніколі не зрабіў гэты закон.
IV


And whereas the Provisions, made by the said Proclamation, in respect to the Civil Government of the said Province of Quebec, and the Powers and Authorities givcn to the Governor and other Civil Officers of the said Province, by the Grants and Commissions issued in consequence thereof, have been found, upon Experience, to be inapplicable to the State and Circumstances of the said Province, the Inhabitants whereof amounted, at the Conquest, to above sixty-five thousand Persons professing the Religion of the Church of Rome, and enjoying an established Form of Constitution and System of Laws, by which their Persons and Property had been protected, governed, and ordered, for a long Series of Years, from the first Establishment of the said Province of Canada; be it therefore further enacted by the Authority aforesaid: That the said Proclamation, so far as the same relates to the said Province of Quebec, and the Commission under the Authority whereof the Government of the said Province is at present administered, and all and every the Ordinance and Ordinances made by the Governor and Council of Quebec for the Time being, relative to the Civil Government and Administration of Justice in the said Province, and all Commissions to Judges and other Officers thereof, be, and the same are hereby revoked, annulled, and made void, from and after the first Day of May, one thousand seven hundred and seventy-five.
IV

І ў той час як становішча , зробленыя названай пракламацыі , у адносінах да Грамадзянскага Урада сказаў правінцыі Квебек , і паўнамоцтвы , гэтага губернатара і іншых грамадзянскіх службовых асоб названай правінцыі , па субсідый і камісій , выпушчаных у выніку іх , былі знойдзеныя , на досведзе, не прыдатныя да дзяржавы і абставінаў названага правінцыі , жыхары чаго склалі , у заваяванні , вышэй 65000 чалавек , якія вызнаюць рэлігію Рымскай Царквы , і карыстаюцца створанай Формай Канстытуцыі і сістэма законаў , з дапамогай якіх іх асобы і маёмасці былі абаронены , рэгулюецца , і загадаў , на працягу доўгага шэрагу гадоў , пачынаючы з першага стварэнне названага правінцыі Канады , няхай гэта будзе таму далей пастаноўлена Органам сказанае : Тое, што сказаў Абвяшчэнне , наколькі ж адносіцца да названай правінцыі Квебек , і Камісіі пры адміністрацыі пра што ўрад названай правінцыі ў цяперашні час у вядзенні , і ўсе і кожны Пастанова і ўказы , прынятыя губернатарам і Савет Квебека ў цяперашні час , у адносінах да грамадзянскай ўрада і адпраўлення правасуддзя ў названай правінцыі , і ўсіх камісій суддзяў і іншых службовых асоб, якія іх , быць , і тое ж самае сапраўдным адкліканая , анулявана , і зрабіў несапраўднымі , ад і пасля першага мая 1775 г.
V


And, for the more perfect Security and Ease of the Minds of the Inhabitants of the said Province, it is hereby declared: That his Majesty's Subjects, professing the Religion of the Church of Rome of and in the said Province of Quebec, may have, hold, and enjoy, the free Exercise of the Religion of the Church of Rome, subject to the King's Supremacy, declared and established by an Act, made in the first Year of the Reign of Queen Elizabeth, over all the Dominions and Countries which then did, or thereafter should belong, to the Imperial Crown of this Realm; and that the Clergy of the said Church may hold, receive, and enjoy, their accustomed Dues and Rights, with respect to such Persons only as shall profess the said Religion.
V

І, для больш дасканалай бяспекі і спакою розумаў жыхароў названай правінцыі, ён аб'яўляецца: Гэта Суб'екты Яго Вялікасці, якія вызнаюць рэлігію Рымскай Царквы ад і ў паказаным правінцыі Квебек, можа мець, трымаць, і карыстацца свабодна рэлігіяй Рымскай Царквы, з улікам улады Караля абвешчаныя і створана на падставе Закона, зробленыя ў першым годзе валадараньня каралевы Лізаветы, па ўсіх дамініёнаў і краін, якія затым зрабіў, або пасля гэтага павінна належаць, да імператарскай кароны гэтага Валадарства, і што Духавенства названай царквы могуць праводзіць, атрымліваць і карыстацца, іх звыклыя Зборы і права, у дачыненні да такіх асоб толькі як павінны вызнаваць названага Рэлігія.
VI


Provided nevertheless: That it shall be lawful for his Majesty, his Heirs or Successors, to make such Provision out of the rest of the said accustomed Dues and Rights, for the Encouragement of the Protestant Religion, and for the Maintenance and Support of a Protestant Clergy within the said Province, as he or they shall, from Time to Time think necessary and expedient.
VI

Пры ўмове, тым не менш: Тое, што гэта павінна быць законным для яго вялікасці, яго нашчадкаў або правапераемнікаў, каб зрабіць такое становішча з астатніх названых звыклых зборах і правах, заахвочвання пратэстанцкай рэлігіі, і для забеспячэння тэхнічнага абслугоўвання і пратэстанцкага духавенства ў межах названай правінцыі, як ён ці яны, час ад часу думаю неабходнымі і мэтазгоднымі.
VII


Provided always, and be it enacted: That no Person professing the Religion of the Church of Rome, and residing in the said Province, shall be obliged to take the Oath required by the said Statute passed in the first Year of the Reign of Queen Elizabeth, or any other Oaths substituted by any other Act in the Place thereof; but that every such Person who, by the said Statute, is required to take the Oath therein mentioned, shall be obliged, and is hereby required, to take and subscribe the following Oath before the Governor, or such other Person in such Court of Record as his Majesty shall appoint, who are hereby authorized to administer the same; videlicet, I A.B., do sincerely promise and swear: That I will be faithful, and bear true Allegiance to his Majesty King George, and him will defend to the utmost of my Power, against all traitorous Conspiracies, and Attempts whatsoever, which shall be made against his Person, Crown, and Dignity; and I will do my utmost Endeavor to disclose and make known to his Majesty, his Heirs and Successors, all Treasons, and traitorous Conspiracies, and Attempts, which I shall know to be against him, or any of them; and all this I do swear without any Equivocation, mental Evasion, or secret Reservation, and renouncing all Pardons and Dispensations from any Power or Person whomsoever to the contrary. So help me GOD. And every such Person, who shall neglect or refuse to take the said Oath before mentioned, shall incur and be liable to the same Penalties, Forfeitures, Disabilities, and Incapacities, as he would have incurred and been liable to for neglecting or refusing to take the Oath required by the said Statute passed in the first Year of the Reign of Queen Elizabeth.
VII

Пры ўмове , заўсёды , і хай будзе ўстаноўлена : што ні адзін чалавек , якія вызнаюць рэлігію Рымскай Царквы , і якія пражываюць у паказаным правінцыі , не абавязаны прыняць прысягу з патрабаваннямі названага закона , прынятага ў першым годзе валадараньня каралевы Лізаветы , або любыя іншыя Клятвы замешчаныя любой іншай Закона ў яго месца , але , што кожны такі чалавек , які , па названай Статута , абавязаны прыняць прысягу згаданыя ў ім , абавязаны , i гэтым патрабуецца , каб узяць і падпісацца наступную прысягу перад губернатарам , або такім трэцяй асобай ў такім судзе запіс як яго вялікасці , прызначае , які сапраўдным ўпаўнаважанага распараджацца імі ; а менавіта , я AB , шчыра абяцаю і прысягаю : Тое, што я буду верны , і нясуць дакладна вернасць яго Вялікасці караля Георга , і яму будзе абараняць да мяжы маёй уладзе , супраць усіх здраднікаў змовы , і спрабуе бы там ні было , якія павінны быць выраблены супраць яго асобы , Кароны , і годнасці , і я зраблю ўсё магчымае імкнецца раскрываць і даць ведаць яго вялікасці , яго спадчыннікамі і прадаўжальнікамі , усіх здрад , і здрадлівых замоў, і спробы , якія я павінен ведаць , каб быць супраць яго , або любы з іх , і ўсё гэта я клянуся без эківокаў , разумовай Ухіленне , сакрэт Браніраванне і адмовіўшыся ад усіх даруе і ладу ад любой улады або асобы каго наадварот. Ды дапаможа мне БОГ . І кожная асоба, якая будзе грэбаваць або адмаўляцца браць сказаў прысягу перад згадалі , нясе і несці адказнасць перад тымі ж пакаранняў , канфіскацыі , інвалідаў , і недзеяздольнасць , як ён панёс бы і быў абавязаны за грэбаванне або адмова прыняць клятва з патрабаваннямі названага закона , прынятага ў першым годзе валадараньня каралевы Лізаветы .
VIII


And be it further enacted by the Authority aforesaid: That all his Majesty's Canadian Subjects within the Province of Quebec, the religious orders and Communities only excepted, may also hold and enjoy their Property and Possessions, together with all Customs and Usages relative thereto, and all other their Civil Rights, in as large, ample, and beneficial Manner, as if the said Proclamation, Commissions, Ordinances, and other Acts and Instruments had not been made, and as may consist with their Allegiance to his Majesty, and Subjection to the Crown and Parliament of Great Britain; and that in all .Matters of Controversy, relative to Property and Civil Rights, Resort shall be had to the Laws of Canada, as the Rule for the Decision of the same; and all Causes that shall hereafter be instituted in any of the Courts of Justice, to be appointed within and for the said Province by his Majesty, his Heirs and Successors, shall, with respect to such Property and Rights, be determined agreeably to the said Laws and Customs of Canada, until they shall be varied or altered by any Ordinances that shall, from Time to Time, be passed in the said Province by the Governor, Lieutenant Governor, or Commander in Chief, for the Time being, by and with the Advice and Consent of the Legislative Council of the same, to be appointed in Manner herein-after mentioned .
VIII

І хай будзе далей пастаноўлена Органам вышэйсказанага : Гэта ўсё яго канадскія Суб'екты Вялікасці ў межах правінцыі Квебек , рэлігійных ордэнаў і абшчын толькі выключэннем , можа займаць і маёнткі і ўсякую маёмасьць , разам з усёй адносна яго звычаі і парадкі , і ўсе іншыя іх грамадзянскія правы , у якасці вялікага , дастаткова , і спрыяльным чынам , як калі б сказаў Абвяшчэнне , камісіі , таямніцы і іншыя акты і дакументы не былі зробленыя , і як можа складацца з іх адданасць яго вялікасці , і Падначаленне карона і парламент Вялікабрытаніі , і што ва ўсіх пытаннях Спрэчкі , у адносінах да ўласнасці і грамадзянскіх правоў , трэба абыходзіцца з Законамі Канадзе , як правіла , для вырашэння аднаго і таго ж і ўсё прычыны , якія павінны далей быць распачата ў любым з судоў юстыцыі , які будзе прызначаны на працягу і па названай правінцыі яго вялікасці , яго спадчыннікамі і прадаўжальнікамі , павінны, у дачыненні да такога маёмасці і правоў , вызначаецца прыемна з названымі законах і звычаях Канадзе , пакуль яны не будуць змяняцца або зменены любымі пастаноў , якія павінны , час ад часу , быць перададзены ў паказаным правінцыі губернатарам , віцэ -губернатар , або галоўнакамандуючага , на дадзены момант , па і з рады і згоды заканадаўчы савет той жа , які будзе прызначаны ў манеры тут - пасля згадвалася.
IX


Provided always: That nothing in this Act contained shall extend, or be construed to extend, to any Lands that have been granted by his Majesty, or shall hereafter be granted by his Majesty, his Heirs and Successors, to be holden in free and common Soccage.
IX

Пры ўмове, заўсёды: што нішто ў гэтым Законе, якая змяшчаецца не распаўсюджваецца, або могуць быць вытлумачаны як пашырыць, на любыя зямлі, якія былі прадастаўлены яго Вялікасцю, або будзем у далейшым быць прадастаўлена яго вялікасці, яго спадчыннікамі і прадаўжальнікамі, каб быць праведзены ў свабоднай і агульнай удзел.
X


Provided also: That it shall and may be lawful to and for every Person that is Owner of any Lands, Goods, or Credits, in the said Province, and that has a Right to alienate the said Lands, Goods, or Credits, in his or her Lifetime, by Deed of Sale, Gift, or otherwise, to devise or bequeath the same at his or her Death, by his or her last Will and Testament; any Law, Usage, or Custom, heretofore or now prevailing in the Province, to the contrary hereof in any-wise notwithstanding; .such Will being executed either according to the Laws of Canada, or according to the Forms prescribed by the Laws of England.
X

Пры ўмове, таксама: Што гэта павінна і можа быць законным і для кожнага чалавека, які з'яўляецца ўладальнікам любой зямель, тавары, або крэдытаў, у названай правінцыі, і што мае права адчужаць названыя Зямельныя тавары, або крэдыты, у яго ці яе жыцця, па купчай, падарункаў, ці іншым чынам, пры вызначэнні або завяшчаць тое ж самае ў сваёй смерці, яго ці яе завяшчанне, любы закон, выкарыстання, або нестандартнага, раней або ў цяперашні час пераважае ў правінцыі , насупраць гэтага Дагавора ў любы стрэлцы нягледзячы;. такіх завяшчанне выконваецца або ў адпаведнасці з заканадаўствам Канады, або ў адпаведнасці з формаў, прадугледжаных Законамі Англіі.
XI


And whereas the Certainty and Lenity of the Criminal Law of England, and the Benefits and Advantages resulting from the Use of it, have been sensibly felt by the Inhabitants, from an Experience of more than nine Years, during which it has been uniformly administered: be it therefore further enacted by the Authority aforesaid: That the same shall continue to be administered, and shall be observed as Law in the Province of Quebec, as well in the Description and Quality of the Offence as in the Method of Prosecution and Trial; and the Punishments and Forfeitures thereby inflicted to the Exclusion of every other Rule of Criminal Law, or Mode of Proceeding thereon, which did or might prevail in the said Province before the Year of our Lord one thousand seven hundred and seventy-four; any Thing in this Act to the contrary thereof in any respect notwithstanding; subject nevertheless to such Alterations and Amendments as the Governor, Lieutenant-governor, or Commander in Chief for the Time being, by and with the Advice and Consent of the legislative Council of the said Province, hereafter to be appointed, shall, from Time to Time, cause to be made therein, in Manner hereinafter directed.
XI

І ў той час як пэўнасць і міласэрнасць Крымінальнага закона Англіі , і выгады і перавагі , звязаныя з выкарыстаннем гэтага , былі прыкметна адчуваў жыхарамі , з вопытам работы больш за дзевяць гадоў , на працягу якіх ён быў раўнамерна ўводзіць : няхай гэта будзе таму далей пастаноўлена Органам вышэйсказанага : Гэта тое ж самае , працягваюць ўводзіць , і павінны выконвацца як закон у правінцыі Квебек , а таксама ў апісанні і якасць правапарушэннях , як у метадзе пераслед і судовы разгляд ; і Пакаранні і канфіскацыі тым самым нанесены адчужэння любога іншага правілам крымінальнага права , або ў рэжыме судовага разбору па гэтым пытанні , які зрабіў ці можа пераважаць у названай правінцыі да года нашага Госпада 1774 ; любая рэч гэтым Законам да насуперак іх у любым стаўленні , нягледзячы , Суб'ект , тым не менш да такіх зменамі і дапаўненнямі па губернатара , віцэ -губернатара , або галоўнакамандуючага ў цяперашні час , па і з рады і згоды заканадаўчага савета сказаў правінцыя , далей будзе прызначаны , павінен , час ад часу , таму што , каб быць зроблены, у манеры далей накіраванай
XII


And whereas it may be necessary to ordain many Regulations for the future Welfare and good Government of the Province of Quebec, the Occasions of which cannot now be foreseen, nor, without much Delay and Inconvenience, be provided for, without intrusting that Authority, for a certain Time, and under proper Restrictions, to Persons resident there, and whereas it is at present inexpedient to call an Assembly; be it therefore enacted b~ the Authority aforesaid: That it shall and may be lawful for his Majesty, his Heirs and Successors, by Warrant under his or their Signet or Sign Manual, and with the Advice of the Privy Council, to constitute and appoint a Council for the Affairs of the Province of Quebec, to consist of such Persons resident there, not exceeding twenty-three, nor less than seventeen, as his Majesty, his Heirs and Successors, shall be pleased to appoint, and, upon the Death, Removal, or Absence of any of the Members of the said Council, in like Manner to constitute and appoint such and so many other Person or Persons as shall be necessary to supply the Vacancy or Vacancies; which Council, so appointed and nominated, or the major Part thereof; shall have Power and Authority to make Ordinances for the Peace, Welfare, and good Government, of the said Province, with the Consent of his Majesty's Governor, or, in his Absence, of the Lieutenant-governor, or Commander in Chief for the Time being. [Repealed by The Constituional Act, 1791]
XII

І ў той час як гэта можа быць неабходна высьвячаць шмат Палажэнне аб будучыні дабрабыту і добрага ўрада правінцыі Квебек , у выпадкі жыцця якіх не можа цяпер прадбачыць , ні , без асаблівых затрымак і нязручнасцяў , быць прадугледжана , без intrusting , што орган , для пэўны час , і пры адпаведных абмежаваннях , асобам, якія пражываюць там , і ў той час як у цяперашні час немэтазгодна называць зборкі , таму хай будзе ўстаноўлена Орган вышэйсказанага : Гэта ён павінен і можа быць законным для яго вялікасці , яго спадчыннікі і спадчыннікі , па ордэра пад яго ці іх Пярсцёнак ці Зарэгістравацца Кіраўніцтва, і з улікам рэкамендацый Таемнай рады , каб утварыць і прызначыць Савет па справах правінцыі Квебек , павінен складацца з такіх асоб- рэзідэнтаў там , якiя не перавышаюць дваццаці трох , ні менш , чым семнаццаць гадоў , як яго вялікасці , яго спадчыннікамі і прадаўжальнікамі , будзем рады прызначыць , і, у выпадку смерці , выдаленне або адсутнасць любога з членаў названага Савета , такім жа спосабам , каб скласці і прызначыць такія і так шмат іншае асоба або асобы , як павінна быць неабходна падаваць вакансіі або вакансій ; якія Савет , прызначаны такім чынам і прызначыў , або асноўны іх часткі; мае сілу і ўладу , каб зрабіць сакрамэнтаў для свету , дабрабыту і добрага ўрада , з сказаў правінцыі , са згоды губернатара яго вялікасці , ці, у яго адсутнасць , з віцэ -губернатар , або галоўнакамандуючага ў цяперашні час. [ Адменены Канстытуцыйным актам 1791 г. ]
XIII


Provided always: That nothing in this Act contained shall extend to authorize or impower the said legislative Council to lay any Taxes or Duties within the said Province, such Rates and Taxes only excepted as the Inhabitants of any Town or District within the said Province may be authorized by the said Council to assess, levy, and apply, within the said Town or District, for the Purpose of making Roads, erecting and repairing publick Buildings, or for any other Purpose respecting the local Convenience and Oeconomy of such Town or District.
XIII

Пры ўмове, заўсёды: што нішто ў гэтым Законе, якая змяшчаецца не распаўсюджваецца на дазваляць або надзяляць уладай названага заканадаўчага савета закласці любыя падаткі або пошліны на працягу названага правінцыі, такія кошты і падаткі толькі выключэннем выпадкаў як жыхары любога горада або раёна на працягу названага правінцыі можа быць упаўнаважаны названага Савета ацаніць, падатак, і прымяняць, у рамках названага горада або раёна, у мэтах іх прыняцця Дарогі, узводзячы і рамонт грамадскія пабудовы, або для любой іншай мэты, выконваючы мясцовае карысць і эканоміка такога горада або раёна.
XIV


Provided also, and be it enacted by the Authority aforesaid: That every Ordinance so to be made, shall, within six Months, be transmitted by the Governor, or, in his Absence, by the Lieutenant-governor, or Commander in Chief for the Time being, and laid before his Majesty for his Royal Approbation; and if his Majesty shall think fit to disallow thereof, the same shall cease and be void from the Time that his Majesty's Order in Council thereupon shall be promulgated at Quebec.
XIV

Пры ўмове, таксама, і хай будзе ўстаноўлена Органам вышэйсказанага: Гэта кожнаму так павінны быць зроблены, на працягу шасці месяцаў, перадавацца губернатарам, ці, у яго адсутнасць, віцэ-губернатар, або галоўнакамандуючага для час быць, і паклаў перад яго вялікасцю за яго Каралеўскага апрабацыі, і калі яго вялікасць палічыць патрэбным забараніць іх, тое ж самае, спыняецца і лічыцца несапраўдным з моманту, калі заказ яго Вялікасці ў Савеце ў гэтай сувязі павінны быць апублікаваныя ў Квебеку.
XV


Provided also: That no Ordinance touching Religion, or by which any Punishment may be inflicted greater than Fine or Imprisonment for three Months, shall be of any Force or Effect, until the same shall have received his Majesty's Approbation.
XV

Пры ўмове, таксама: Гэта не пастанову дакранаючыся рэлігіі, або, па якім любы пакарання можа быць нанесены больш штрафам або пазбаўленнем волі на тры месяцы, павінны быць выраблены з любога юрыдычнай сілы, пакуль жа не павінен атрымаць Апрабацыя Яго Вялікасці.
XVI


Provided also: That no Ordinance shall be passed at any Meeting of the Council where less than a Majority of the whole Council is present, or at any Time except between the first Day of January and the first Day of May, unless upon some urgent Occasion, in which Case every Member thereof resident at Quebec, or within fifty Miles thereof, shall be personally summoned by the Governor, or, in his absence, by the Lieutenant-governor, or Commander in Chief for the Time being, to attend the same.
XVI

Пры ўмове, таксама: Гэта не пастанова не прымаецца ў любы пасяджэнні Савета, дзе менш большасць ўсёй Савета прысутнічае, ці ў любы час, акрамя перыяду з першага студзеня і ў першы дзень мая, калі на нейкай тэрміновай нагоды , у гэтым выпадку кожны член яго жыхара ў Квебеку або на працягу пяцідзесяці мілях, падлягаюць асабіста выклікаў губернатарам, ці, у яго адсутнасць, віцэ-губернатар, або Галоўнакамандуючы на дадзены момант, для ўдзелу ў тое ж самае .
XVII


And be it further enacted by the Authority aforesaid: That nothing herein contained shall extend, or be construed to extend, to prevent or hinder his Majesty, his Heirs and Successors, by his or their Letters Patent under the Great Seal of Great Britain, from erecting, constituting, and appointing, such Courts of Criminal, Civil, and Ecclesiastical Jurisdiction within and for the said Province of Quebec, and appointing, from Time to Time, the Judges and Officers thereof, as his Majesty, his Heirs and Successors, shall think necessary and proper for the Circumstances of the said Province.
XVII

І хай будзе далей пастаноўлена Органам вышэйсказанага : Гэта нічога тут змяшчаецца не распаўсюджваецца , або могуць быць вытлумачаны як пашырыць , каб прадухіліць ці перашкодзіць яго вялікасць , яго спадчыннікамі і прадаўжальнікамі , яго ці іх патэнтам пад Вялікай Пячаткі Вялікабрытаніі , ад ўзвядзенне , якія складаюць , і кампетэнтны , такія судамі крымінальных , грамадзянскіх і царкоўнай юрысдыкцыі ў межах і за названы правінцыі Квебек , і кампетэнтны , час ад часу , суддзі і іх службовыя асобы , а яго вялікасці , яго спадчыннікамі і прадаўжальнікамі , павінен думаю неабходныя і дарэчныя для Абставіны названай правінцыі .
XVIII. Provided always, and it is hereby enacted: That nothing in this Act contained shall extend, or be construed to extend, to repeal or make void, within the said Province of Quebec, any Act or Acts of the Parliament of Great Britain heretofore made, for prohibiting, restraining, or regulating, the Trade or Commerce of his Majesty's Colonies and Plantations in America; but that all and every the said Acts, and also all Acts of Parliament heretofore made concerning or respecting the said Colonies and Plantations, shall be, and are hereby declared to be, in Force, within the said Province of Quebec, and every Part thereof.
XVIII . Пры ўмове , заўсёды , і гэта сапраўдным прыняты: што нішто ў гэтым Законе , якая змяшчаецца не распаўсюджваецца , або могуць быць вытлумачаны як пашырыць , каб адмяніць або зрабіць несапраўднымі , на працягу названага правінцыі Квебек , любое дзеянне або акты парламента Вялікабрытаніі да гэтага часу зроблена , для які забараняе , стрымлівання або рэгулявання , або гандлёвая камерцыя калоній і плантацый ў Амерыцы Яго Вялікасці , але каб усе і кожны названыя акты , а таксама ўсе акты парламента да гэтага часу , зробленыя ў дачыненні да або захаванні паказаных калоній і плантацый , павінны быць , i гэтым аб'яўляецца , у сілу , на працягу названага правінцыі Квебек , і кожны яго часткі.

Избранное сообщение

Іван Шамякін. Першы генерал

 На прасторах сусветнай павуціны ёсць малавядомае апавяданне Івана Шамякіна "Першы генерал", якое варта прачытаць многім. Акрамя м...