25.09.2013

Фразы, за якія ў СССР маглі забраць у "псіхушку"

Мы з сям'ёй ідзем у лес, а ты, калі што, тэлефануй.
Тата, дай 10000 р. на марожанае.
Я, маёр Пятроў, спазніўся на афіцэрскі сход, таму што мая планшэтка патрапіла ў ваду і я адносіў яе ў рамонт.
Скінь мне грошыкаў на МТС.
Кідай новыя фоткі ў Кантакт.
Я не спампаваў праграму, бо мой камп'ютар павіс.
Зайшла з тэлефона на ваш форум, іржу не магу.
Свае рэзюме можаце адсылаць мне на "мыла".
Спампаваў новую кніжку з Сеткі, а адкрыць не магу.
Загрузіў шпоры ў тэлефон ды ўтапіў яго ва ўнітазе.
Мой  брат галасаваў супраць усіх, а я за зялёных.
Яна так і прасядзела ўвесь вечар у Аднакласніках.
Грамадзянін следчы, учора з 11.00 да 11.30 я быў у туалеце і адпраўляў справаздачу шэфу.
Учора ў начным клубе я танчыла з чорным хлопцам, а сення даведалася, што ён блакітны.
Спякота -- не Майдан, вытрымаем!
-- Табе падабаецца опера?
-- Так, гэта цудоўны браўзер.
Сёння на радыё ХХХ я прачытаў прыкольны артыкул. Можа табе яго скінуць спасылкай?
Пакуль яны абодва чакалі ў электроннай чарзе, ён курыў электронную цыгарэту, а яна чытала электронную кнігу.

19.09.2013

Мои разработки по изучению английского языка и переводоведения

Так сложилось, что моим основным предметом научного интереса является всемирная история, но на жизнь я зарабатываю в основном преподаванием английского языка и переводами. Поэтому хочу поделиться наиболее своими удачными разработками. Сразу скажу: они без "ключей", но многие, кто попытался решать эти задачи, тесты и т.п, получил от этого некоторое удовольствие. Так что качайте на здоровье!

Переводческие карточки: головоломки для тех, кто учится переводу с английского. Задания сформулированы на английском, содержание -- на английском, русском и белорусском. Формат: Ворд

Золотые правила переводчика. Презентация Пауэр Пойнт на англ.

Do or Doing. Подробное объяснение правил использования инфинитива, герундия и причастия с глаголами и выражениями. На англ. Формат: Ворд

Особенности перевода с русского. Предложения на перевод на основе реалий современной русской жизни и реалий России 19 века. На рус. Формат: Ворд

Moonshine. Подборка компьютерных тестов по грамматике англ. Программа: Тестер (защищена авторским правом, но свободно распространяется в Сети). Файлы на основе программы "Блокнот". Формулировка заданий: на английском. Содержание: на английском и белорусском. Уровень сложности: большинство заданий на upper-intermediate. Ограничение во времени выполнения тестов: нет. Особенность работы этих тестов в том, что программа Тестер не предусматривает просмотр ошибок и правильных вариантов по окончанию выполнения заданий. Неправильные варианты исправляются по ходу. Поэтому, для лучшего усвоения хорошо выписывать правильные варианты ответа на вопросы, вызвавшие затруднения во время выполнения теста. Кстати, название этой подборке -- мой элемент хулиганства: слово moonshine - это не только "лунный свет", но и "самогон". Самогон в СССР иногда называли "самиздатом", а моя работа чистый самиздат. Еще одна причина такого названия в том, что эти тесты могут "загрузить" мозг не хуже советского "самиздата".

Надеюсь, что эти разработки могут оказаться кому-то полезны.

15.09.2013

Сяргей Шварц ці СССР у 2013 г.

Гэты матэрыял з'яўляецца часткай майго даследавання праблемы гістарычнай альтэрнатывы. Я напісаў яго ў жанры напаўфантастычнага апавядання, але па сутнасці гэта частка навуковай працы па альтэрнатыўнай гісторыі Расіі і СССР. (поўны тэкст даследчага артыкула пра гэта на англ. мове - тут) Усё, што напісана ніжэй магло, на мой погляд, адбыцца ў СССР, калі б яго не згубіла Галоснасць. Тым не меньш, кожны можна накрэмзаць каментар з уласнымі ўраджаннямі і паспрачацца змаімі дзікімі фантазіямі.

***
- Каб ты праваліўся, півош пракляты!
Гэта фраза разбудзіла Сяргея Шварца. Ён паглядзеў на мабільнік: ужо было 6:30. Да сямі можна было б і паваляцца, але суседзі не дадуць.
- Півош бязглузды, прапіў планшэт дачкі, каб цябе халера ўзяла! - даносілася праз сценку.
Сяргей вылез з ложка і паплёўся ў туалет, але там з планшэтам сядзеў яго сын Арсен.
- Здароў, тата!
- Здароў, ізноў у чатах сядзіш з самага ранку?
- Але. Без Сувязі некайфова.
- А я наадварот задаволены, што хоць яе прыкрылі.
- Ай што ты разумееш у каўбасных абрэзках.
- Табе колькі яек на патэльню біць? - адгукнуўся Сяргей з кухні.
- Як звычайна. Спорт патрабуе паліва.
Арсен вучыўся ў 11-м класе і хадзіў на трэнажоры. За гэта меў мянушку Арнольд Шварцнегер. Калі б не гэты планшэт з якім ён сядзеў кожую вольную хвілінку, можа б дабіўся б чаго лепшага ў жыцці, а не бадзяўся б у гараж штодзень як яго бацька, думаў Сяргей, але цяпер пасля таго як у 2012-м поўнасцю прыкрылі адзіную сацыяльную сетку СССР "На Сувязі", ён хоць кніжкі ў рукі бярэ.
Калісьці гэта Сувязь пачыналася як праект "сябар па перапісцы", для знаёмства падлеткаў з розных частак Саюза. Потым пачалося масавае знаёмства былых аднакласнікаў, аднакурснікаў і каля 20 мільёнаў жыхароў СССР мелі старонку ў "На Сувязі". Праблемы ўзніклі, калі дысідэнты пачалі ствараць свае суполкі і тэмы. КДБ альбо іх выдяляў, альбо ставараў свае, пасля чаго ішлі арышты тых, хто павёўся. Вось урэшце і зачынілі ўвогуле: савецкаму грамадзяніну хопіць і электроннай пошты.
Праўда аднойчы Арсен з сябрам падглядзелі як сакратар абкама абдымаўся з іх дырэктрысай, знялі відэа на мабільнік і выклалі ў "На Сувязі". Было каля тысячы праглядаў, але праблемы былі толькі ў дырэктрысы, якая пераехала ў іншы горад, ды таго партыйца: развод з жонкай, паніжэнне па службе. Плюс сына адправілі ў Афганістан...
Калі б не гэты Афган... Сяргей час ад часу шкадаваў, што сын расце такім здаровым: вось забяруць у армію, а той Афган ужо 40 тысяч такіх хлопцаў у цынкавых трунах вярнуў. Калі ў верасні 2001 года душманы здолелі захапіць пасажырскія самалёты і пратараніць імі будынак КДБ на Лубянцы і Крэмль, генсек Сутулаў аб'явіў, што савецкі народ будзе весці вайну да апошняга маджахеда, забітага апошняй куляй у грамадскім туалеце. Псля гэтага час ад часу хадзілі чуткі, што ў розных гарадах СССР душманы ўзрывалі жылыя дамы, стралялі ваенных, міліцыянераў і партыйцаў.
Праз дзесяць гадоў вайна дакацілася і да іх горада -- Мінска: душманы заклалі бомбу ў метро. Улады спачатку прыкрылі інфармацыю аб гэтым, але потым арганізавалі збор сродкам пацярпелым і сем'ям загінуўшых праз Сувязь.
У свой час многія афганцы, як бежанцы, пераехалі на ПМЖ ў Саюз і рассеяліся па краіне. Пасля 2001 года кожны савецкі чалавек ведаў слова "Аль-Каіда". І горш за ўсё было тое, што гэта арганізацыя пусціла свае карані ў краіне, і за выбухамі і стрэламі нярэдка стаялі не афганскія бежанцы, а ўзбекі, грузіны, азербайджанцы і нават рускія.
Бяда не прыходзіць адна, і ў процівагу Аль-Каідзе ўзнікла падпольная суполка "Славяне", якая стала помсціць усім неславянам СССР за тэрарыстаў. Праўда, як забівалі яны рэдка каго, то і міліцыя глядзела на іх скрозь пальцы.
Не, добра, што Арсен -- культурыст, падумаў Сяргей. У мінулым годзе два такіх "славяніна" наляцелі на яго, што ён яўрэй, а Арсен раскідаў іх як шчанюкоў. Потым іх затрымала міліцыя, тыя парні былі дэмбелямі-"афганцамі". Думка, што яго сын перамог двух здаровых мужыкоў, напоўніла бацькоўскае сэрца пачуццём гонару.
Бацька і сын моўчкі елі яечню і пілі каву. Потым Арсен скокнуў на турнік, а Сяргей стаў збірацца ў гараж, дзе была яго кустарная майстэрня: ён шыў і рамантаваў вопратку і абутак.
- Тат, - раптам узгадаў Арсен - сёння мне трэба здаць пяць рублёў.
- Ізноў у фонд абароны міру?
- Не, на рамонт класа.
Сяргей, моўчкі дастаў пяцірублёўку і паклаў на мадэм у прыхожай.
- Тат, ну ты як надумаў мець свой сайт? Я магу па блату зрабіць на бясплатным хосцінгу.
- Ай, Арсен, я баюся, што прыкрыюць мяне праз той сайт.
- Чаму? Ужо больш за дваццаць гадоў мінула як Сутулаў дазволіў рамеснікам працаваць на сябе, ды яшчэ і падпёр думку савецкай канстытуцыяй. Падаткі ты плаціш, працуеш спраўна. Не хапае толькі рэкламы.
- Ды к даю ж штомесяц у газету.
- Ад той газеты толькі ў сарціры карысць. Усе нармальныя людзі шукаюць праз інтэрнет. Вось забабахаем сайт і на машыну заробім.
- Ат, як твая класная даведалася, што тата -- саматужнік, дык цяпер не адчэпіцца: то здай грошы на харчаванне, то на рамонт класа, то на кампартыю Паўночнай Карэі... Хіба я друкую тыя грошы? Ды яшчэ і мясцовыя партыйцы з міліцыяй лаўчацца ў мяне бясплатна падшыцца-падрамантавацца.
- Дык грошы з іх бяры!
- Возьмеш з іх... Дадуць, потым дагоняць і яшчэ раз дадуць. Ты не ведаеш, што такое мець сваю справу ў нашай савдэпіі.
Тут Сяргей спыніўся. Сын закрануў балючы мазоль. Трэба сачыць каб не наплясці языком, бо праз мабільнікі можна падслухаць. Ведаў праз плёткі, што так "паляцелі" два дысідэнта, што пілі разам, лаялі Сутулава, афганскую вайну, і адзін нават ляпнуў, што тэракт з самалётамі быў справай рук КДБ. Аднаго звольнілі з пасады і выслалі з горада, а другога адправілі ў псіхушку.
Арсен, зразумеў думкі бацькі і ляпнуў яго па плячы:
- Добра, зляплю табе той сайт, а калі што -- дык выдалім яго. Ты ў мяне класны, толькі не даганяешь жыцця.
І дадаў голасам Сутулава:
- У наш час перадавых тэхналогій, асобныя таварышы не разумеюць які ўплыў мае камп'ютар на прагрэсіўнае чалавецтва. Праз актыўнае ўжыванне інтэрнэт-прасторы, мы набліжаем нашу, светлую камунстычную будучыню.
Сяргей усміхнуўся і палез у антрэсоль за цвікамі на абутак. Нечакана ён знайшоў там маленькую флешку.
- Ты ізноў?! - насунуўся ён на сына, - ізноў флешка з голымі бабамі?
- Не, тата, я абяцаў, можаш уключыць эвээмку ў сваім пакоі  і праверыць.
- А што гэта? Самвыдат?
- Але, толькі па спорту. Дапаможнік па каратэ-до. Дзякуючы яму я тады "славянам" даў у соплі.
- А чаго ў самвыдаце? Што нармальна спампаваць нельга?
- Каратэ-до ў СССР пакуль забаронена. А бокс ці самбо -лухта. Вось каратэ - гэта рэч!
Сяргей зірнуў на мабільнік: трэба было спяшацца ў гараж.
- Ну прабач, што наехаў. Сам ведаеш: у восьмым класе "прыма з фільтрам", у дзявятым -- флешка з бабамі... У труну загоніш. Да вечара! І, гэта самае, нават і не думай сачкаваць першы ўрок!
- Усё будзе ахрусценна!
Сяргей таропка крочыў у сваю майстэрню. Пачаўся звычайны асенні дождж з ветрам, прымусіўшы саматужніка дастаць парасон-аўтамат.
Толькі б сын дапетрыў не забыць свой парасон, падумаў ён.
Гараж здавала яму адна бабуля за сярэднюю цану, пасля таго як яе муж памёр, а яго машыну яна прадала на запчасткі. На гаражы Сяргей прыладзіў цэклік з надпісам "ВОПРАТКА, АБУТАК" і рэжымам яго работы. Звычайна ен прыходзіў задоўга да дзевяці, каб пазавіхацца з нейкім заказам ці падмазаць свае машыны. Ён любіў працаваць адзін. І цяпер, калі яму пераваліла за сорак пяць, Сяргей добра разумеў, што калі такія саматужныя артэлі забароняць як пры Хрушчове, ці раннім Сутулаве, ён не здолее вярнуцца ў які-небудзь калектыў, дзе да яго будуць чапляцца жанчыны і дзе пачнуць гуляць плёткі пра яго яўрэйскі твар.
Каб весялей было працаваць рамеснік уставіў навушнікі ў мабільнік і ўключыў радыё. Потым паставіў яго на громкую сувязь і гукі музыкі напоўнілі гараж. На хвалі "Актыўная" чыталі рэп пра камсамол, звычайна Сяргею было ўсё роўна, якая музыка грала, бо была патрэбна толькі як фон, але рэп ён неяк асабліва не любіў і пераключыў на хвалю "Гама-радыё". Тут яго ўвагу прыцягнуў бас патрыярха Аляксандра. Цікава, хто б даў папу выступаць па радыё, маўляў, гадоў дваццаць пяць таму? І што такое 1025-годдзе хрышчэння Русі? Сяргей Шварц, якога атэізм і рэлігія звычайна не цікавілі, памятаў, тым не менш, што тысячагоддзе таго хрышчэння адзначалася зусім сціпла, а тут праваслаўны патрыярх на ўсю краіну гаворыць аб адметнай ролі СССР у дасягеннні міра ва ўсім свеце, аб сімфоніі царквы і савецкай улады, аб тым, што Хрыстос быў першым камуністам. Глядзіш, хутка гэты Сутулаў дазволіць вернікам набываць партбілет. А то і сам у царкву пойдзе.
Калі Сутулаў у васьмідзясятых распачаў сваю перабудову, Анатоль Шварц, дзед Сяргея казаў яму:
- Вось убачыш, зараз гэтаму чалавеку ўсе рады, а будзе як пры Хрушчове: пагуляе ў рэформы і звядзе краіну есці гарохавы хлеб.
Але ж, дазволіў саматужнікам працаваць на сябе. Толькі ад тых падаткаў, ды розных начальнікаў... Лепш не дазваляў: працаваў б ціха на знаёмых, ды гора б не ведаў.
Сяргей паставіў электрачайнік і дастаў пачак "Ролтану". Пасля таго як у 2000-м яго жонка памерла ад лейкіміі, ён так і не навучыўся спраўна гатаваць. Раней яго турбавалі думкі, каб ажаніцца ізноў, але гэта столькі клопату, і сын невядома як паставіцца. Былі выпадковыя сувязі, але Сяргей хутка зразумеў іх тупіковасць і бяссэнсоўнасць. І неўзабаве, ён перастаў думаць пра жанчын. Ужо больш за год ён іх не сніў.
Нечакана яго думкі спыніла бутэлька. Так, звычайная зялёная піўная бутэлька, што прыляцела невядома адкуль і ляпнулася аб асфальт ля ўвахода. Некаторыя друзачкі заляцелі ў гараж. Саматужнік выскачыў і ўбачыў як уцякаюць два хлапцы гадоў дванаццаці. Здаецца, проста прагульшчыкі і хуліганы, а не "славяне", падумаў з палёгкай Сяргей.
Паглядзеўшы  на зялёныя друзачкі, ён ўздыхнуў і пачаў прыбіраць іх у сметніцу: можна было б проста адшпурнуць іх з дарогі на газон,але там іх можа ўбачыць кліент ды яшчэ падумае, што гэта майстар п'е піва і б'е бутэлькі.
Неўзабаве, з'явілася кліентка, нейкая багата апранутая жаншчына, гадоў пяцідзясяці. Заказала пашыць джынсавы касцюм ад "Армані" для дачкі з сваёй тканіны. Справа знаёмая. Сяргей Шварц шыў і "Адыдас", і "Х'юга Бос". Ды й не ён адзін так зарабляў: амаль усё фірменнае адзенне ў СССР рабілі ў такіх гаражах. Сяргей навучыўся падрабляць "фірму", спампаваўшы некалькі самвыдатаўскіх часопісаў на гэту тэму. І цяпер толькі спецыяліст можа даказаць, што гэта не "Армані". Вось так бацькі дураць дзяцей, падумаў Шварц і ўзяўся за работу.
Больш за дзень заказаў не было, але і гэты не даў яму сумаваць.
Было ўжо даволі позна, сын напэўна ізноў з камп'ютарам бавіцца замест дамашняга задання. І саматужнік пачаў збірацца дадому. Перад  выхадам пераключыў радыё ў мабільніку на мінігарнітуру і ўставіў навушнікі ў вушы. Калі ён ішоў па цёмнай сцежцы ад гаража, нечакана адчуў моцны боль: хтосьці стукнуў яго па галаве. Адразу яшчэ адзін удар збіў яго з ног. Тры невядомыя, амаль небачныя ў цемры хлапцы пачалі моўчкі біць яго нагамі. Раптам рэзкі боль у жываце: здаецца, гэта быў нож.
- Канай, жыдзюга! Цалуй рускую зямлю!
Хтосьці з гэтых нападаўшых абмацаў кішэні Сяргея, дастаў мабільнік і кашалёк. Сім-карта з мабільніка ляпнулася на твар параненага яўрэя.
- Ну Лысік, залік ты здаў, - сказаў адзін "славянін", ляпнуўшы другога па плячы, - пайшлі адсвяткуем твой дэбют.
- А жыдзяра?
- Сканае праз гадзінку. Тут у такі час ніхто не ходзіць. І міліцыі да яго справы не будзе: фірмача кончылі, а не сакратара райкама.
Калі Сяргей зразумеў, што яны ўшлі, ён паспрабаваў падняцца, але здаецца адна нага была пераламанай.
Вось і ўсё, цяпер сканае як той сабака пад плотам, думаў ён. І пашанцавала мне нарадзіцца яўрэям у СССР. Ніколі не адчуваў сябе яўрэям, і імя яму далі рускае і ў сына такое ж. Хіба ён душман ці калі ў палітыку лез? А вось, як у тым жарту, б'юць не па пашпарту, а па твару.
Крычаць не мела сэнсу. Хто яго пачуе? Хіба толькі тыя "славяне".
Раптам ён пачуў, што па суседняй асфальтавай сцежцы крочыць жанчына на абцасах.
- Дапамажыце! -выгукнуў ён.
А адказ абцасы застукалі часцей і гучалі ўсё цішэй ды цішэй.
Праз хвіліну ці две - яшчэ два - мужчына і жанчына, напэўна муж і жонка.
- Я не мог сказаць ёй каб мне далі пасаду загадчыка аддзела, як ты не разумееш. Можа заўтра пашанцуе, вінавата і таропка казаў мужчына.
- Ад цябе карысці,  - ядавіта адказала жанчына, як ад...
- Дапамажыце! Таварышы! Мяне хуліганы паранілі!
У адказ спрэчка:
- Руслан, не лезь не ў сваю справу!
- Ада, можа хоць "Хуткую" набяру...
- Табе ахвота даваць паказанні ў міліцыі? Хочаш каб цябе знайшлі бандзюгі? Хочаш зрабіць мяне ўдавой?
- Чалавек памірае...
- Пайшлі, можа ён п'яны ці сам бандыт.
Галасы заціхлі. Раптам думка стрэльнула як токам: тэлефон у гаражы!
Так, на пачатку тыдня ён пашыў файныя боты знаёмаму інжынеру з "Інтэграла", які рабіў сучасныя мабільнікі з сэнсарным экранам. Некаторыя збіраў і прадаваў "налева". Вось і абмяняў боты на мабілу, каб зрабіць сюрпрыз сыну. А сімка яго -- вось яна, валяецца. Толькі б дапаўзці да гаража.
Сяргей штурхаўся здаровай нагой і чапляўся рукамі за дарогу. Ён поўз і думаў: што будзе з сынам і хто выканае заказ, калі ён памрэ. Неяк дапоўз да дзвярэй, здолеў падняцца і адчыніць іх.
Далей усё было як быццам у сне: быццам гэта не ён намацаў тэлефон у шуфлядцы, уставіў сімку, увёў пін-код, пазваніў у "Хуткую дапамогу". Было толькі адчуванне холаду і бяссілле. Праз нейкі туман у вушах, як пасля добрай чаркі, Сяргей Шварц адчуў гук сірэны. Потым была цішыня...

Андрэй Берастоўскі
Верасень 2013 г

11.09.2013

Дзеці, дзядзі і таварыш Сталін

Даўно марыў падлічыць рэальную колькасць ахвяр сталінскіх рэпрэсій. Пры савецкай уладзе яе заніжалі, адразу пасля распаду СССР яе завышалі... Але некаторы час таму я зразумеў, што падлічыць гэта немагчыма. Зараз гэта дакажу.
Пачнем з таго, што лічыць можна па розных крытэрыях. Ці лічыць ахвярамі сталінізму толькі тых, хто "сядзеў"? Ці расстраляных? Ці тых, каго цкавалі як звера, але не пасадзілі?
Трэба памятаць, што акрамя ГУЛАГа існавалі і іншыя спосабы прыгнятаць чалавека. Дзе бы чалавек ні працаваў да  пачатку 1940-х гг. была канчаткова сфарміравана сістэма, якая прымушала кожнага працаваць па-максімуму з ранку да вечара, і калгасніка і члена Палітбюро, прычым ва ўмовах няспыннай пагрозы арышту. У выніку стрэс, цяжкая праца і недахоп адпачынку касілі людзей (інфаркты, інсульты), але не толькі тых, хто працаваў. Сярод працоўных былі і цяжарныя жаншчыны, якія маглі выкінуць дзіця, як ад непамернай працы, так і на допыце ад боту міліцыянера ў жывот. Мой дзед, Дзмітрый Сямёнавіч Піянзін, быў народжаны, калі яго маці, жонка старшыні калгаса малаціла жыта разам з іншымі калгасніцамі (яе дэкрэтны адпачынак склаў аж... тры дні). А некаторых маглі прымушаць зрабіць аборт.

Помнік ненарадзіўшымся дзецям.

Але ці ўсе, каго знішчыў сталінскі рэжым былі ахвярамі? Сярод тых, хто быў пакараны смерцю ці памёр ад нечалавечага стасунку, былі і тэрарысты, якія палілі жыўцом дзяцей, жаншчын і старых (можна па-рознаму ставіцца да барацьбы 1940-50-х гг. польскіх і ўкраінскіх нацыяналістаў за беларускія землі, якія яны лічылі часткай сваёй Радзімы і спрабавалі ўсталяваць там свае незалежныя дзяржавы, але варварскаму знішчэнню мірнага насельніцтва няма апраўдання), былі і забойцы, і гандляры наркотыкамі, і насільнікі. Не бяруся судзіць ці ёсць у дзяржавы права караць смерцю крымінальных злачынцаў, але не магу паставіць іх у адзін рад з дзецьмі, якіх звёў у магілу рэжым -- як у жываце маці, так і за яго межамі.
Асноўная праблема даследчыкаў сталінскіх рэпрэсій, у гэтай сувязі, тое, што пры Сталіне людзей не ставілі да сценкі і не адпраўлялі за краты за колер вачэй. Усіх, каго рабілі аб'ектам рэпрэсій, судзілі па крымінальным абвінавачванням. І вызначыць што сапраўды было, а чаго не было праз дзясяцігоддзі -- цяжкая справа. Усе дакументы сталінскіх карных ворганаў -- гэта як фантастычнае апавяданне пра ХХІІ стагоддзе, у якім апісана тое, што можа адбыцца, а можа быць толькі фантазіяй аўтара.
І вось вам адна група людзей, якіх я не магу назваць у поўным сэнсе ахвярамі -- сталінскія чыноўнікі, масавае знішчэнне якіх зрабіла дурную славу 1937 году.

Крыніца: http://www.google.by/imgres?imgurl=http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Mikhail_Tukhachevsky.jpg/200px-Mikhail_Tukhachevsky.jpg&imgrefurl=http://ru.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A2%25D1%2583%25D1%2585%25D0%25B0%25D1%2587%25D0%25B5%25D0%25B2%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B8%25D0%25B9,_%25D0%259C%25D0%25B8%25D1%2585%25D0%25B0%25D0%25B8%25D0%25BB_%25D0%259D%25D0%25B8%25D0%25BA%25D0%25BE%25D0%25BB%25D0%25B0%25D0%25B5%25D0%25B2%25D0%25B8%25D1%2587&h=269&w=200&sz=12&tbnid=b7fOHI9hHRUy3M:&tbnh=110&tbnw=82&zoom=1&usg=__odKmckGsXjj4oN_yHZTGJYjgK2g=&docid=pOJc6PevFGUawM&sa=X&ei=0iowUrSfOYbctAaOx4GYDA&ved=0CEYQ9QEwBw&dur=3120

Маршал Тухачэўскі. Падчас Грамадзянскай вайны ліха браў закладнікаў і метадычна іх знішчаў. Прачытайце, калі ласка, адну яго інструкцыю на гэты конт:

http://historiapure.narod.ru/index/0-32

І вось, што цікава: у Мінску няма вуліцы Гімлера, ці бульвара Чыкацілы або завулка Піначэта але ёсць вуліца Тухачэўскага. А ці ёсць такая вуліца дзе-небудзь на Тамбоўшчыне?
У мяне няма дакладнай, праверанай інфармацыі аб тым насколькі апраўданым было пакаранне Тухачэўскага па справе ваенных. Але, калі нават гэта справа была сфабрыкаванай, ці нельга сказаць, што расстралялі ваеннага злачынца, а не бязвінную ахвяру сталінскіх рэпрэсій? Судзіць не мне.
Яшчэ адна група ахвяр сталінскага тэрору, якая выклікае пытанні -- ваеннапалонныя. Гаворка не пра палякаў у 1939 г., а пра немцаў, італьянцаў, фінаў, венграў, румынаў, харватаў і японцаў, а таксама савецкіх калабарацыяністаў. Я ўжо пісаў, які лёс напаткаў нямецкія ваенныя могілкі ў Мінску. Але жывых палонных кідалі на цяжкія будаўнічыя работы ва ўмовах жорсткага стасунку і неспряльнага клімату, і ў выніку толькі нямногія з іх вярнуліся дамоў па амністыі 1950-х гг.
Сярод немцаў і іх хаўруснікаў, што ваявалі супраць СССР былі розныя людзі. Адны палілі беларускія вёскі, другія раздавалі дзецям шакаладкі, адны верылі у сваю расавую перавагу на славянамі, другія ненавідзелі Гітлера і  яго ідэалогію. Але за ўчынкі некаторых адказалі ўсе, хто выжыў і трапіў у палон.
Я не жадаю быць суддзёй калабарацыянстам, бо ў паліцаі, сельскія старасты, перакладчыкі і т.п. ішлі розныя людзі з рознымі мэтамі. Перад тым як на савецкую зямлю ступіў нямецкі бот, па ёй ступалі боты НКУС. Сталінскі рэжым пастараўся многае зрабіць, каб вайскоўцаў нямецкага таталітарнага рэжыму сустракалі кветкамі і хлебам-соллю многія жыхары СССР. Таму сярод тых, хто служыў немцам, былі не толькі бандыты с паліцейскімі павязкамі, але і перекананыя анцікамуністы, а таксама і тыя, хто проста зарабляў на хлеб такой службай. Не ведаю колькі з тых калабарацыяністаў, хто не рабаваў, не катаваў, не страляў патрапілі пад карную сякеру савецкай судовай сістэмы, але тут сапраўды праверыць віну кожнай асобы даволі цяжка. Нярэдка сам факт службы сельскім старастай, супрацоўнікам казіно для нямецкіх афіцэраў ці перакладчыкам быў падставай для смяротнага пакарання без суда і следства.
Дарэчы, юрыдычна кожны чалавек, які служыў у савецкай арміі з'яўляецца здраднікам. Бо прысягаў абараняць СССР да "апошняга іздыхання" (г.зн. да сваей смерці). Таму, калі 8 снежня 1991 г. кіраўнікі Беларусі, Расіі і Ўкраіны папісалі пагадненне ад ліквідацыі СССР, кожны былы і служачы вайсковец павінен быў іх "парваць". Згадзіўшыся з распадам СССР, ён аўтаматычна парушаў сваю прысягу...
Яшчэ адзін няясны момант сталінскіх рэпрэсій -- гэта іх "сталінскасць". Звычайна галоўнымі вінаватымі ў рэпрэсіях СССР робяць Сталіна ды Берыю. Але сколькі смяротных прысудаў без суда і следства вынес маршал Жукаў? Як часта міліцыя выкарыстоўвала рэпрэсіўны апарат для банальнага рабаўніцтва (асудзілі, канфіскавалі і падзялілі)? А хіба да сярэдзіны 1930-х гг. Сталін быў абсалютным манархам СССР, а Зіноўеў, Камянеў, Троцкі і інш. проста лізалі яго боты?
Таму метадалогія вывучэння сталінскіх рэпрэсій патрабуе ўдакладненняў...

***
Цікава, але 9 студзеня 2019 г. давялося зайсці па сваіх справах у школу 121 г. Мінска і ўбачыць плакат падзякі Сталіну на кабінеце. Пра гэта 2 кароткія ролікі:


07.09.2013

Vasil Bykaŭ. The Wall: 3 short stories that I translated

TRANSLATOR'S FOREWORD
Vasil Bykaŭ (1924-2003) is not unknown for English speaking readers. I have read myself one English translation of his novel, published as Vasil Bykov "A Portent of Disaster", I am sure it's not the only work of this Belarussian writer available for those who can't read in Belarussian but still enjoy reading books in English.
Vasil Bykaŭ took part in the Wolrd War II and after the War he became a writer. Belarus then was a part of the USSR and any writers had to observe certain rules to be pulished and to get money from the government. That's why the early Bykaŭ couldn't write everything he knew about the War. All his life he was interested in the psychology of man's behavior under extreme circumstances. He was free to write the bitter truth of war crimes committed by Germans in the USSR and local Polizei, but the Soviet censorship left no  place for any wrong conduct of the Red Army soldiers. And Bykaŭ was critisized for any slightest attempts to describe the war reality that included betrayals, robbing and cruelty from both the fighting sides. The period of democratization in the Soviet Union, called Glasnost (do not think that Perestroyka was a liberalization course as such, for it was only an attempt of slight economic transformations having nothing to do about democracy and it was Glasnost, proclaimed in 1988, that allowed peaceful protests against violations of rights and freedoms and crtisizing the government that along with the economic stagnation led the USSR to its collapse in 1991) pushed Bykaŭ to write about Stalin's repressions as well. When Belarus became an independent nation in 1991 he had already become an anti-Communist and a moderate Belarussian nationalist.  (One can read also his biography in Wikipedia).
That later Bykaŭ wrote a series of short stories called The Wall, where he tried to describe the cruelties of the Soviet system both during the War and in other periods of USSR history. As a historian I can't help seeing that he exagerated certain thing, but after reading dozens of Belarussian books I shall admit that those stories make part of the best masterpieces of the world literature by the manner of the description of human behavior in difficult times.
So, I've chosen and translated 3 short stories and I think my readers have the right to know about some translation features. Firstly, there's no translation that can perfectly reflect the original work. With Belarussian as my second language and English as my third one I only tried to render these works as best as I could. Secondly, there exist a problem of the proper romanisation of Russian and Belarussian names. That why this writer is known ouside Belarus not only as Bykaŭ, but also Bykov and Bykaw. I've decided to render Belarussian names according to the modern rules for the romanization of Belarussian characters (story one) and other Slavonic names ouside Belarus as Russian names (some changes in vowels and consonants) for it Belarussian the name of some Russian president will sound like Putsin, Myadzvedzeu and yet they are known worldwide as Putin and Medvedev. Thirdly, in the story that I called The Fog of a Wrong Belief (story one)I dared to translate the name of main character literally -- Badger (in Belarussian -- Barsuk), for the author himself had written that it was unnkown if it was his real last name or just a nick, which was not uncommon in those years. Fourthly, I'm absolutely sure that the real name the Commander from story two is Marshal Zhukov, which was believed to be responsible for the defeat of the German Army in Stalingrad (now Volgograd) making them shift additional tanks from Africa without even changing their yellowish color. And Zhukov really executed many soldiers and officers without any trial or any real fault just to keep some discipline. Fifthly, the last story seems to have happened to the narator himself.
Enjoy your reading
Andrei Berastoŭski

THE FOG OF A WRONG BELIEF
(the link for the original text: http://knihi.com/Vasil_Bykau/Sciana.html#chapter5)
It was their celebration and they were going with flowers and flags to their stone-stiff leader. Some music was being played. The pipes were shining, the granite of the monument was shining too due to the rain, the urban surrounding was reflected on the wet road pavement. All of them were without hats or caps, gray-haired, bold, with aigrette-like wet hair, the eyes of their old faces showed suffering and severity. One of them was carrying a small basket of begonias, keeping it carefully with both hands; a stick was hanging on his bent arm. Unlike other old ones he had a great white beard almost like a Santa, that beard hung to his weak tired chest. As he approached the pedestal with the others he bent down awkwardly and put his basket on the ground, then he straightened his back and clumsily, as if being embarrassed, made the sign of the cross.
Look, it's Badger! — almost with some excitement Vinceś plucked his friend by the sleeve. — Yet alive, lo...
Yes, it was Badger, alive and seemingly in good health, the man whom Liaksei and Vinceś remembered since the War, as they had lived in the town where this old deaf-and-dump man called Badger used to live during the War.
And he seems to be the same, — Vinceś couldn't help talking.
It is amazing however that he didn't change. Is his life or his character the reason of it? Or may be the wrong belief that is like thick fog that some circumstances keep tight from clearing away. Such as those of the Badger.
He came to that town with many other refugees. When the War began lots of civilians from the western parts of Belarus rushed eastwards together with the defeated troops. Some went by military vehicles others by carts but most of them went on foot with their sacks, cases and children. Badger escaped from the hell of the battered area alone. All his family members had got lost somewhere and so he settled in the town waiting for them. Perhaps, he thought it was for just a while but he stayed there all the years of German invasion. He lived at an old lady's near the ditch and earned his living by all possible means: digging vegetable beds, cutting wood, and sometimes bootmaking. He ate what he was given, often went hungry and he was said to be waiting for his wife and two kids. Time passed but Badger's family didn't show up. At times he felt terrible but he didn't go to the forest. And what kind of partisan he could bedeaf and mute? Nevertheless his young neighbor Valera (that was said to have something about the forest and was often absent in the town for a week or two and then reappeared there with no fuss) visited him sometimes. He needed Badger to have his boots repaired or his loot watch fixed since Badger knew what to do with the watch.
Once this Valera came with an unknown guy, a trooper sergeant. They had a mission: to try food cards. Yes, ordinary food rationing cards on cereals, flour, salt, etc. issued for German establishments employees that they managed to fake in the forest. Or, may be, in a town print house? So, those cards were fake. Of course, Valera could have sent his sister Ninka or his auntie Hanulia, but he felt sorry for them. And in the evening he and his partner dropped at Badger's.
Just that week Badger was without work and food and was finishing his last pot of potatoes that he had earned by repairing his neighbors' chimney; he had run out of salt long before. And suddenly two forest guests, partisans, ask him cordially “How are you?” Sympathize him and give him lots of cards. Go to the shop, fetch some stuffs for yourself and for us. We don't need much, mostly cigarettes, the rest you can keep to yourself. We are not greedy people, we are Soviet partisans...
Badger couldn't believe thatwhat a luxury! And what nice guys, so compassionate to a poor disabled percher! That week Polizei robbed him of the excellent boots he wanted to exchange for bread. And also gave him a good kick in the pants. These ones, lo, give him cards for free: margarine, salt, flour...
No, he wasn't going, he was flying to the shop with the cards and got everything there. Just the same way he speeded home where got slightly embarrassed for the boys had gone for unknown reasons. They reappeared only at night and inquire some details of the shopping. Then they gave more cards, which was a terrific support for the hungry Badger.
After the War Badger sometimes met the grown-up Valera and kissed his hands every time: what a nice partisan. What a support for the old one! Especially when he gave Badger a paper as a witness of his position of a communication agent of special partisan bandGranite”. That very paper injected some spirit to Badger to keep living after the loss of his family. He retired soon, in fact, after having done different jobs at the local consumer service establishment where he had been event promoted to the position of a headman. Recently he felt a great pity because of the collapse of the USSR. Especially when he learned that Valera, a big boss now, works outside Belarus and is unlikely to come to the revolutionary celebration. And all because of those borders, customs and broken economic relations. Valera was still remembered here since the War and most often by 90-year old Badger with some warmth in his senile eyes. He was really sure that Valera didn't betray the great work of Marx, Engels and Lenin. And Stalin too. Badger didn't want to betray as well for betraying is always bad. When he got a call from the Veterans administration to take part in the laying of flowers to the leader's monument he did come. And brought his last basket of begonias for t'was a must to pay his tribute to the leader and to the leader's work, to Valera and to that sergeant, those two guys that honored a lonely humiliated dumb one.
Nevertheless, after the War many people got to know that story of Badger.
But it was only Badger himself who didn't know the truth. Was it really worth telling him? Would he believe it?
Let him live in the fog of his wrong belief the rest of his life and bring flower baskets to the monument. Moreover, now it is not forbidden to make the sign of the cross openly and even with some affection...


THE COMMANDER
(the link for the original text: http://knihi.com/Vasil_Bykau/Sciana.html#chapter9)
As you know, one piece of bad news comes upon the back of another. That another reached the Commander on his way to Melnikov's dominion. That Melnikov didn't have the things right from the very beginning, the troops couldn't move forwards from the Dnieper's bank, the neighboring troops made a breakthrough and captured the very city on the right for which the Commander received congratulations from the Commander-In-Chief. But hardly the Commander left the village when the command center reported on the radio: a problem on the right flank, the Germans had a counter-attack in force and flung the infantry back over the river. The Commander had a look into his map and ordered to turn to the lateral route to go to the right flank. On hearing the new command, his two adjutants, young handsome colonels passed it to the other vehicles – an armored carrier with the guard and a closed truck with the court martial – those ones that accompanied the Commander everywhere. The whole small convoy began to move speedily on a bumpy, narrow and muddy byroad. Everyone was silent in the Willys. The Commander kept silence, his square chin shut, the adjutants kept silent too apprehending what they are going to see. It is possible that the Commander will quickly get right into the hell of the battle and, with his iron fist... They had had enough opportunities to see that his fist was really iron...
Bumping on potholes, picking up the speed on even surfaces and rolling over small hills covered with some low forest, the Willys, the carrier and the truck went to the hub of the earthquake of the battle, and even the constant noise of their motors couldn't stifle the battle sound, soon the thunder of the battle was heard nearby somewhere behind the forest where, according to the Commander's map on could find a narrow tortuous river along a wide water-meadow. Who would guess that German tanks will attack right here?thought the Commander. Were the missing anything on a smooth surface? Or have they learned from us our Asian quickwittedness? Well they hit right here to this troublesome for attackers place. And, unfortunately, the defense right here, in this spot, happened to be a kinda weak, just yesterday Cheremysin's brigade was sent to the center to help the forwarding group; and only one antitank regiment was left here, no, even a bit right from here, I guess. So, the infantry had a hell-hard time with no support and it yielded. That's its destiny in any war and in any army.
The Willys jumped to a sandy hill with some young and tiny pine trees and immediately dashed aside crashing those trees with a cracking sound. The Commander not expecting the maneuver, swore as he just managed to grasp the metal rail in front of himself with his gloved hand. However, he got that it had been done well and it was no reason to swear. The pine forest was being stung with gun bursts, one should roll back or jump out and lie down. And the Commander did jump out. Waited a while and bending down ran upwards and laid down on dry heathery ground. In front of him there was a wide panoramic sight of the water-meadow with a shameful spectacle of a panic skedaddle. Oh, how many times the Commander had seen this shame but never he could get used to it and with no hesitation resorted to a reliable solution. The people overcome with fear could be driven only with a more tremendous fear that a boss had in store. Our infantry were running away to the river, climbing over its banks, some soldiers were really not far from the hill on this side of the river. On the river bank among willowbushing a lopsided Studebaker was in flames and smoke clouds, some people were moving chaotically over there. Another one, however, got out of the sludge and having a cannon attached crawled slowly to the hill. On the running board of the vehicle there stood a man in a military shirt but without any overcoat, his head bandaged. Isn't he the commander of an antitank battery?thought the Commander. The man was shouting something, perhaps to show the direction to the driver. From behind the river tracer bullets were dashing here and there and ricocheting were flying everywhere like fire bees. The Commander, without looking back ordered his guard: “Get hold of 'em!”, and some soldiers led by a staff sergeant rushed through the forest down the hill.
While they were stopping the infantry with their strained voice the Commander was peering through the meadow and further at the other side of the river where light-yellow German tanks began to appear. The Commander had already met with them and knew it was he himself who had made German commanders move them here from Africa by decisive attacks of his troops, for they were colored to fight in a desert. But they met no deserts here, mostly swamps. Now and again they shelled this side of the river and the infantry with their cannons. The shelling made the hill quake...
Next to the Commander and especially behind him there were about ten people of the guard with alert faces, a bit further downwards the chairman of the court martial was stretching himself near a pine tree, he was a major, a man-of-war, all around girded with belts, with a service cap on his head. Behind the major his secretary, a young man wrapped in a cape was opening his bag. The man was looking at the Commander, his fingers were trembling and he couldn't open the bag quickly. They were waiting. It wasn't their first time they went with the Commander, so, they knew what to do very well. Moreover, they did their work risking their own lives. Two bursts nearby in the forest made them press their heads to the ground, but the Commander payed no attention to the explosions. He was watching things happening on the meadow.
It looked like the guard got hold of the first runners and soon led from the forest two frightened breathless infantrymen with long three-line rifles with attached bayonets. Having escaped somehow from the fire and German tanks they seemed not to understand what was going on and what that officer with a strict face needed them for. “Why did you run? — the Commander snapped while examining them both with his eyesa tall one and a short, almost gnome-sized, soldier, both in muddy rugs. — Why did you run?” the foot soldiers were breathing hard and keeping silence, and the Commander waved his hand, not so to them as to some of his guard: “Surrender you arms!”
It must have been a certain signal, for two guys in reefing-jackets of the guard staff pulled the riffles of the soldiers and violently pushed them both. The short fell down at once, murmuring something, the tall began repeating senselessly: “What, what?” With this what they were pushed away to the forest, away from the sight of the Commander and they never returned.
Meanwhile the staff sergeant brought the officer from the Studebaker to the Commander. Wounded, with his head in bandage, trying to save the cannon to his own cost, the officer crossed the river to the life-saving, as it seemed to him, hill. He was a senior lieutenant with the Order of the Great Patriotic War on his chest, he was girded with a twisted belt, where a definitely empty holster was dangling. On seeing the Commander he tried to report:
Comrade commander...
The Commander cut him short with the voice tone that could make speechless not only battery commanders but some officers of higher ranks:
Where's the battery?
They are dead, comrade com...
Oh, are they? — the Commander got totally enraged. — And why didn't you, bastard, die?
Well, I...
Documents!
With his hands, dirty from sludge and fresh blood, the senior lieutenant undid a button of his jacket a got out some papersan officer's ID, a Communist Party card, a posessions accounting document. The staff sergeant snatched them immediately and passed to the members of the court martial.
Shoot him! — the Commander cut it off coldly.
Comrade commander!.. — the officer shouted huskily and stoppedthe Commander was already looking around the meadow and the staff sergeant was bearing arms against his chest, it was a new blue-finished machine pistol of Sudayev with a banana magazine, this type had just arrived to the front line, and these pistols were given first of all to the Commander's guard. The staff sergeant took the battery commander to the forest and soon a quiet single shot was heard.
The chairman of the court martial and his secretary were forming the judicial act frantically quickly. The general information had been written beforehand and so they needed only to add names and to fit some other details. Still lying, the major leaned closer to the secretary and the latter read to him: “The court martial of the troop unit number... in an open hearing examined the case against... What's his name?”
Senior lieutenant Bezuglov, — said the major after looking into the ID. — And also privates Andreyev and Tyavelko...
Andreyev and Tyavelko, — repeated the secretary on writing. — And sentenced the mentioned ones to...
The capital punishment, — helped the major.
The sentence... — said the secretary.
... Is executed, — helped the major looking around anxiously. He seemed to be hurrying up: if the job is done or not. Moreover, the German tanks must have come to the riverit was quaking too hard beneath the hill. At the same time an explosion thundered pretty close — sand and dust showered upon the heath and the trees, the Commander's cap and his shoulders as well as the court's papers which the secretary had failed to hide. The Commander shook off the sand with a vivid motion and stood up.
Hey, are you ready there?
Yes, sir! — the major stood up quickly.
All aboard! — ordered the Commander and hurried himself to his Willys. The court members and the guard got up immediately after him and rushed from the forest to the road.
What remained after them was just the heather dusted with sand and two thrown rifles with bayonets. Far away through the young pine tree one could see something whitemay be the bandage on the bleeding head of the unlucky battery commander. From the meadow one would hear the concert of shooting, perhaps, some sort of defense was being organized somehow.
The Commander really brought discipline — the German tanks did not pass there.


THE SPARED LIFE
(the link for the original text: http://knihi.com/Vasil_Bykau/Sciana.html#chapter10)
There happen in the life things which significance is revealed only after many years and is meditated upon all the lifetime. Some other things at first seem to be important, but soon lose their importance; certain ones get this importance in years. And there are some few that are constant in their imperative significance. About one such event I'd like to tell you, and, by the way, it's been more than half a century since it took place.
It happened during the last War in the winter of 1944 in Ukraine.
During the hard battles with the German Army our division got into a difficult situation, the German troops executed a counter-attack, occupied some villages in the rear. So, there was the danger of being surrounded, which was one of the greatest dangers of that war. My leg was wounded and I couldn't walk. At night some of us, the wounded ones, they tried to move away upon the outer plates of tanks, but the way to the rear was blocked. In a certain village all the wounded were taken from the tanks and carried to houses. The tanks went further. To make a breakthrough.
We were left alone, without any protection, in uncertain conditions.
Suffering from cold weather and pain I climbed somehow on a shaky bed where somebody was already lying. My hands felt something wet by my side, but I paid no attention to it and fell asleep soon. It seemed just when I fell asleep I woke up being moved by a sudden terror. It was getting light outside, it was already morning, shots could be heard from somewhere, even screaming, someone ran away in panic by the window. I raised my head and for the first time looked at the one I had spent the night with. And even gave a start: it was a German officer. But he wasn't moving, his uniform overcoat fringe was mucked with blood, he must have died at night before my arrival. Nobody was there in the house, all the wounded had run away. A cart move was heard outside followed by tracer bullets bursts in the air. From the other end of the village the Germans were getting into it.
It was dangerous to stay in the house I had to move away, but, however, I couldn't go really far. Clinging to walls and benches I limped to the lobby. It was rather dark over there, in one corner there were some cut planks of wood, in another one, right by the entrance door there was a self-made wooden section, its height being up to one's kneels, full of potatoes. I got my pistol out of its holster and lied down on the potatoes. Through a split in the door I could see some of the yard and the gate of the house. The street of the village was desert, far away at the end of the village one could hear shootings, so our guys have sneaked away, — I thought. Soon the Germans must come here.
Meanwhile the day was breaking and it was already a sunny frosty morning. The sun rose over the roofs and its rays lit the yard. I was lying with a pistol in my hand and waiting. But what I was waiting for and what I could feel reliance in? Perhaps, my death? For hoping to defend my life with just eight bullets was in vain. And I got ready to die. I just was waiting, that's all.
All in all, I didn't have to wait for very long. Through the split I saw a group of German soldiers running and shooting their rifles now and again somewhere. Then another group appeared. Those ones were walking slower and were not shooting. And just from that group one guya tall soldier in a short overcoat with a submachinegun on his chest headed to the yard and went right to the door. I cocked the hammer and pointed the pistol at the door. The German was going quickly, his eyes narrowed behind the glasses in a metallic rim. His chin was covered with dark scrub, there was a cold-weather cap on his head with its peak over his forehead. He threw the door open decisively with his hand and looked into my face right from the sunlit yard. My pistol was pointed to his chest, my finger was resting on the trigger. Any moment I was ready to shoot. But I didn'tsomething kept me from shooting him. It wasn't the feeling of danger, nor the natural instincts of self-preservationsomewhere inside my mind all my readiness had vanished. Again I was waiting. The German had to grasp his gun on his chest to shoot: but his right hand was resting on the door latch. Nothing changed in his look behind the glassesneither surprise, nor fear, and, may be, that was the thing that kept me from shooting. It seemed that being blinded by the bright morning sun he was unable to see me and I lacked the suicidal determination to pull the trigger. It all took just a second then somebody shouted outside – perhaps, the German was called. And, letting go the latch of the door he turned his back to me and hurried after his comrades. I gave the sigh of relief. Of course, it was not all over yet, but at least the first danger had gone away.
At the end of the village they were fighting a heavy battle, I could see scattered groups of Germans appearing and disappearing now and again, but they didn't come into the yard any more. Then the Germans disappeared at all, the village was taken by the Red Army soldiers. In the afternoon I was sent to hospital.

All the war years I told nobody about that anecdote: it was dangerous to reveal things like that, — but I couldn't help thinking of it. By all, it was an unusual story: on meeting each other armed soldiers of the warring armies spared each other's life. No matter that unwillingly. For If I'd shot the German then, I'd have been definitely killed too. May be, it was the Almighty God who gave us both a second life. And, lo, I'm alive yet.

04.09.2013

Укол в наказание

"Кто не любит дисциплину -- 
Тем займется медицина"
Песня Пилюлькина из аудиопостановки "Приключений Незнайки"

Карательная медицина и её разновидность -- карательная психиатрия -- это не изобретение советской власти. Российский император Николай 1 отправлял врача не только к диссиденту Чаадаеву, как к сумасшедшему. В психиатрические клиники он мог отправить и не за политику. Например, в книге А. Бушкова "Кровь и миражи гвардейского столетия" упоминалось, что в клинике для душевнобольных при этом императоре побывали крестьяне, настойчиво утверждавшие, что в определенном месте зарыт заколдованный клад, после того, как этот клад не был обнаружен (наказание за ложный вызов госслужб).
Безусловно карательная медицина расцвела в правление Брежнева, когда стало выгоднее выставлять политическую оппозицию не как террористов, а как сумасшедших. Об нарушенных правах, пытках электрошоком и психотропными препаратами и т.п. материала написано достаточно, углубляться и повторяться нет смысла.
Хотелось обратить внимание на другое. Во-первых, пример заразителен: что позволено Юпитеру, то бык позволит сам себе. Если в какой-то момент государство использует медицину против "политических", то этим же оружием будут сводить счеты и простые граждане. Во-вторых, когда кто-то подвергается изоляции из-за того, что у него/ее "с головой не в порядке", его/ее жалобы можно не рассматривать всерьез. Поэтому мнимых душевнобольных (как и действительных) можно обделять едой, выписывая на них хоть перепелов и омаров, а выдавая им в тарелку комок застывшей манки. Поэтому их можно подвергать трудовой и сексуальной эксплуатации. И лечение (если требуется вообще) может превратиться в опыты (или пытки).
Поскольку у меня нет достоверной информации о подобных вещах и в моей стране (Беларуси), и за ее пределами, я не желаю печатать непроверенную. Но хочу описать несколько простых схем как может использоваться карательная медицина за пределами большого бизнеса и большой политики.
Как я уже упоминал, психиатрия, и не только она, может быть средством сведения счетов между гражданами. Например, обладающий определенной властью чиновник или бизнесмен может использовать свои связи, влияние, деньги, чтобы отправить в "психушку" конкурента, разоблачителя, соседа, бывшую жену (вместо монастыря). И это несколько проще, чем отправить в тюрьму (помните Шурика из "Кавказской пленницы?), т.к. врачи в Беларуси много работают и мало получают, и подкупить их не всегда большая проблема. В конце концов, на принципиального врача можно надавить подкупленным вышестоящим начальством или найти кого-нибудь посговорчивей.
Другой способ -- соучастие врача в пытках над подследственными во время допроса, причем речь может идти и о выбивании показаний из виновных, и о склонении невиновных к признанию своей вины в том, чего он не совершал. Врач бывает нужен в таких случаях как эксперт в работе человеческого тела: чтобы истязующие не переусердствовали, чтобы скрыть следы жестокого обращения. И было бы неразумно утверждать, что в правовых структурах не найдется того, кто поленится использовать дедуктивный метод, когда можно отбить почки, а потом доказать, что подследственный сам их себе отбил.
Сюда же можно отнести фальсификацию данных амбулаторной карты. Причем вот простая схема. Предположим офицер милиции или госбезопасности вызвал к себе на работу любовника своей жены, вместе со своим коллегой-другом избил его без свидетелей до полусмерти и отдал на лечение врачу специального медучреждения для задержанных. Врачу, может быть, дает понять, что этот эпизод связан с тайной серьезного расследования, и тот заметает следы побоев не только на теле: заводит новую карту после выписки больного или просто уничтожает старую и документально побои уже не докажешь.
Еще один способ использовать медицину против человека - это отказ в медпомощи, например, заключенным, хотя это уже скорее случай, когда медицину не используют. Иногда медсестры и врачи могут проявлять такое невнимание к умирающим от рака или цирроза алкоголикам: других мучил, теперь сам мучайся, гад, не будем тебе ничего колоть.
Часто проблема карательной медицины таких местных масштабов коренится в народном неверии в закон и нежелании защищать свои права юридически, которые свойственны тем, кто родился при советской власти. Поэтому чиновники, бизнесмены и врачи, которые злоупотребляют своими полномочиями, ведут себя как уличные хулиганы, которые оставляют в покое только тех, кто сдачи даст или расскажет родителям. В любом случае, нельзя сводить проблему карательной медицины только к политическим разборкам.

Избранное сообщение

Іван Шамякін. Першы генерал

 На прасторах сусветнай павуціны ёсць малавядомае апавяданне Івана Шамякіна "Першы генерал", якое варта прачытаць многім. Акрамя м...