Э. Хэмінгуэй. Чакаў цэлы дзень. Пераклад апавядання.

Чакаў цэлы дзень
Ён зайшоў у пакой, каб зачыніць вокны, калі мы былі яшчэ ў ложку, і я ўбачыў, што ён мае хворы выгляд. Яго трасло, твар быў белым і ён ішоў марудна, быццам было балюча ісці.
– Што з табой, сыночку?
– Мне галава баліць.
– Тады ідзі назад у ложак.
–Не, усё нармальна.
– Ідзі ў ложак. Я прыйду да цябе, калі апрануся.
Але, калі я спусціўся, ён сядзеў апрануты ля каміна з выглядам вельмі хворага і няшчаснага дзевяцігадовага хлопчыка. Я паклаў яму руку на лоб і зразумеў, што ў малога тэмпература.
– Ідзі ў ложак, сказаў я, – ты хворы.
– Не, я ў парадку – адказаў ён.
Прыйшоў доктар і замерыў тэмпературу.
– Якая яна? – запытаўся я ў яго.
– Сто два.
Спусціўшыся на першы паверх дома, доктар пакінуў тры розных лякарствы ў трох розных капсулах рознага колеру. Адно каб збіць гарачку, другое – слабільнае, а трэцяе супраць кіслотнасці, бо мікробы грыпу могуць жыць толькі ў кіслотных умовах, так ён патлумачыў. Здавалася, ён усё ведаў пра грып, і ён казаў не аб чым не турбавацца, калі толькі тэмпература не падымецца вышэй за сто чатыры градусы. Ішла эпідэмія грыпу і, калі пазбегнуць пнеўманіі, то ніякай небяспекі не было.
Я вярнуўся ў пакой, запісаў тэмпературу хлопчыка і накрэмзаў нататак, калі яму даваць розныя капсулы.
– Хочаш, я табе пачытаю?
– Можна. Калі хочаш, – адказаў хлопчык. Яго твар быў белым, пад вачамі былі цёмныя плямы. Ён ціха ляжаў у ложку і, здавалася, не звяртаў увагі на тое, што адбывалася вакол.
Я ўслых чытаў “Кнігу піратаў” Говарда Пайла, але бачыў, што ён не слухае, што я чытаю.
– Як ты сябе адчуваеш, сынок? – запытаўся я.
– Як і раней, – адказаў ён.
Я сеў на ложак ля яго ног і чытаў ужо для сябе, чакаючы часу, калі трэба даць лякарствы. Было б нармальна, калі б ён заснуў, але, калі я падняў вочы, сын глядзеў у ногі ложка дзіўным позіркам.
– Чаму б табе не паспаць? Я разбуджу цябе, калі прыйдзе час піць лякарствы.
– Я лепш застануся пільным.
Праз некаторы час ён сказаў мне:
– Ты не абавязаны сядзець тут са мной, тата, калі табе надакучыла.
– Мне не надакучыла.
– Не, я кажу, што ты не абавязаны сядзець тут са мной, калі табе надакучыць.
Я падумаў, што ён крыху трызніць, даў яму прапісаныя капсулы і аб адзінаццатай гадзіне выйшаў пагуляць крыху.
Быў ясны халодны дзень, зямля была пакрыта ледзяной коркай, хмызняк, трава і зямля былі як быццам лакіраваныя лёдам. Я ўзяў з сабой маладога ірландскага сетэра на прагулку і мы пайшлі ўздоўж дарогі і змёрзлага ручая, але стаяць або ісці на слізкай як шкло зямлі не атрымоўвалася, рыжы сабака коўзаўся ўвесь час, двойчы ўпаў і адзін раз пры гэтым скінуў маю стрэльбу, якая адляцела ад мяне па лёдзе.
Мы напалохалі чараду курапатак на гліністым высокім беразе з выступаючым хмызняком і я застрэліў дзвюх, калі яны ўляталі з віду ад берага. Некаторыя курапаткі схаваліся на дрэвах, а большасць астатніх ў хмызняку, і спатрэбілася неаднаразова паскакаць па пакрытых лёдам узгорках, каб прымусіць іх узляцець. Калі яны падымаліся ў паветра, было цяжка патрапіць ў птушак стоячы на слізкім няўстойлівым хмызняку. Дзвюх я забіў, а ў пяць не патрапіў і пайшоў дамоў, задаволены, што знайшоў курапатак недалёка ад дому і што яны яшчэ застануцца на іншы дзень.
Дома я даведаўся, што хлопчык не дазволіў анікому заходзіць у свой пакой.
– Не заходзьце да мяне, – казаў ён, – бо вы абавязкова заразіцеся ад мяне.
Я зайшоў у яго пакой і знайшоў яго ў тым жа палажэнні, у якім я яго пакідаў, з белым тварам, толькі верх шчок пачырванеў ад гарачкі і ён па-ранейшаму глядзеў у ногі свайго ложка.
Я замерыў тэмпературу.
– Колькі там?
– Нешта каля сотні, –адказаў я. Было сто два і чатыры дзясятых.
– Было сто два, –сказаў ён.
– Хто так сказаў?
– Доктар.
– Твая тэмпература ў норме – адказаў я. – Няма аб чым хвалявацца.
– Я не хвалююся, – сказаў ён, – але не магу не думаць аб гэтым.
– Не думай аб гэтым, – сказаў я, – аднясіся да гэтага спакойна.
– Я адношуся да гэтага спакойна, – адказаў ён і стаў глядзець наўпрост перад сабой. Відавочна ён намагаўся стрымацца і яго штосьці турбавала.
– Выпі гэта з вадой.
– Думаеш, гэта хоць чымсьці дапаможа?
– Зразумела, дапаможа.
Я сеў, разгарнуў “Кнігу піратаў” і пачаў чытаць, але заўважыў, што сын не слухае, і спыніўся.
– Калі я памру? – запытаўся ён.
– Што?
– Колькі часу мне засталося жыць?
– Ты не памрэш. Што з табой?
– Не, памру. Я чуў, як ён сказаў “сто два”.
– Людзі не паміраюць ад тэмпературы “сто два”. Гэта глупства.
– Я ведаю, што паміраюць. У школе ў Францыі хлопцы казалі мне, што не ты выжывеш, калі ў цябе сорак чатыры градусы. А ў мяне сто два.
Ён чакаў смерці цэлы дзень з дзевяці гадзін раніцы.
– Бедны сынок, –адказаў я. –Мой бедны сынок. Гэта як мілі і кіламетры. Ты не памрэш. Гэта іншы тэрмометр. На тым тэрмометры норма трыццаць сем, а на гэтым дзевяноста восем.
– Ты ўпэўнены?
– Абсалютна. – адказаў я. Гэта як мілі і кіламетры. Ведаеш, колькі кіламетраў мы накруцілі ў машыне, калі праехалі семдзясят міль?
– А-а. – адказаў ён.
Яго погляд у ногі ложка паступова расслабіўся. Яго кантроль над сабой аслаб урэшце, і на наступны дзень ён быў слаб і лёгка пачынаў плакаць з-за розных неістотных дробязяў.

Пер. А. Берастоўскага. Рэд Н. Духоўнікавай

(E. Hemingway. A Day’s Wait)