Валгаградская вуліца: вуліца архітэктурных кантрастаў

Вуліца Валгаградская ў Мінску (да 1961 года яна называлася Сталінградскай) - гэта вуліца архітэктурных і сацыяльных кантрастаў. Тут ёсць і сталінскія 2-павярховыя баракі, і прыватны сектар, і 4-5-павярховыя панельныя дамы, і сучасныя "хмарачосы", калі можна так назваць дом у 9-12 паверхаў.

Паколькі Валгаградская злучае дзве буйныя магістралі: праспект Незалежнасці і вуліцу Я. Коласа на пераходзе ў Лагойскі тракт, - то на гэтай вуліцы заўсёды ідзе рух. З гэтай прычыны на маіх фота часта трапляе аўтатранспарт. Яшчэ адзін нюанс: я разлічваў на "воблачны з праясненнямі" дзень, але ішоў дробны асенні дождж і таму на фотках будзе нейкая атмасфера асенняга суму. Але такі смутак пасуе да многіх элементаў архітэктуры вуліцы.

Валгаградскую можна пешшу прайсці за 20 хвілін, але для зручнасці падзялю яе на некалькі ўмоўных частак.

"Дзелавая" Валгаградская каля Праспекта

Лишь прошу об одном: Вы найдите меня,

Если с Невским опять повстречаться решите.

А. Розембаум. Прогулка по Невскому

На скрыжаванні з галоўным праспектам горада, вул. Валгаградская робіць уражанне сучаснай гарадской вуліцы з элементамі пасляваеннай архітэктуры.

Заязжаю на вуліцу на аўтобусе маршрута 100.

Вось на гэтай частцы звычайна бывае стыхійны міні-рынак. У той час яго не было. Альбо дождж, альбо міліцыя, нешта спугнула гандляроў.

Паміж дамамі старой забудовы бачна сучасная будоўля.

Узгадалася, як я фотаграфаваў гэта месца каля аўтобуснага прыпынку ў маі 2014 г. Але тады большае значэнне меў такі постар, чым архітэктура вуліцы.

Адразу іду па цотным баку ўздоўж завода, з якога пачынаецца вуліца. У кадр трапляюць кантралёры грамадскага транспарту, якія або затаіліся, або проста адыйшлі пакурыць, або і тое, і тое. Яны ніяк не адрэагавалі на маю фотадзейнасць.

Від на архітэктуру няцотнага боку. На вуліцы шмат прыпаркаваных машын. Бліжэй да цэнтру вуліцы іх менш.

Помнік Леніну каля цэнтральнага ўваходу на завод. І пляцоўка каля помніка для ўрачыстых сходаў. Такі напамін савецкіх часоў...

Зноў раблю кадр няцотнага боку. Гэтыя дамы будаваліся, наколькі мне вядома ў 1950-х гг.

Вось гэта тэрыторыя завода яшчэ некалькі гадоў таму была за каменным плотам. Цяпер тут камерцыйныя арганізацыі, верагодна арандатары. Каменны плот яшчэ захаваўся далей.

Гэты будынак сталінскай архітэктуры, таксама аддалі арандатарам. Уваход сюды вольны. Тралейбуснае дэпо і іншыя ахоўваемыя тэрыторыі знаходзяцца далей углыб тэрыторыі.

Плот, як бачым, складзены з дробнай цагліны, пакрытай вапнай ці фарбай. Дарожка часткова зарасла травой, значыць, па-за межамі ўваходаў у гэты і суседні будынкі дла арандатараў, тут даўно ніхто не карыстаўся ёй.

"Спальная" ад Кедышкі да Кнорына

 Заўважаю на даху дома на скрыжаванні вул. Кедышкі і Валгаградскай цікавае слухавое акно...

 Іду ад Кедышкі па няцотным баку.  За "хамарачосам" на заднім плане пачынаецца прыватны сектар Валгаградскай.

 Як бачым на здымку 5-павярховыя дамы дагледжаны вельмі пасрэдна. Паміж вул. 5-павярхоўкі на Валгаградскай населены пераважна сем'ямі старых рабочых суседніх прадпрыемстваў. У каго ёсць сродкі, той даглядае кватэру, абшывае сцены цеплаізаляцыяй... А многія балконы і вокны выдаюць беднасць сваіх гаспадароў.

 Гаспадарчыя аб'екты на няцотным баоку звычайна 2-павярховыя.

 Вось і сучасны "хмарачос" на рагу вуліц Кутузава і Валгаградскай...

...За ім цягнецца сектар прыватных дамоў, дзе можна сустрэць і вясковыя хаткі, і сучасныя катэджы. Некаторыя жыхары гэтага сектара займаюцца агародніцтвам, хтосьці можа разводзіць кур. Таксама на сцяне дома могуць вісець патрыятычныя плакаты накшталт "Спасибо деду за Победу!" прычым не толькі з нагоды свята Перамогі.

 Гэты сектар крок за крокам адваёўваюць высоткі ХХІ стагоддзя. Жыхары прыватнага сектара змагаюцца за яго захаванне, але, верагодна, будзе як і ў іншых раёнах горада.

 На няцотным баку паміж тыламі 5-павярховікаў можна сустрэць прастору, дзе знойдуцца дзіцячыя пляцоўкі, пара турнікоў, лавачкі, сцежкі, а, часцей за ўсё там проста хаатычна пасаджаны дрэвы.

 Яшчэ адна славутасць гэтай вуліцы - пасольства Сірыі, якое хаваецца за дрэвамі ў катэджы.

 Цікавае спалучэнне: верхні надпіс відавочна захаваўся яшчэ з савецкіх часоў, а ніжні з'явіўся зусім нядаўна.

Дом Маракова

 У доме 39 у 80-я гады жыў пісьменнік Леанід Маракоў. Верагодна, цэклік цырульні вісіць тут з тых часоў.

 Вось у гэтым пад'ездзе ён і жыў. Кватэру называць не буду.

Двор дома Маракова. Такія ж прасторы з раскіданымі дзіцячымі пляцоўкамі можна сустрэць і ў іншых частках гэтага квартала.

Баракі і канец вуліцы

Ребята местны горьку пьют, не знают фитнеса

Всё потому что перспективы нет и бизнеса

Ай, улица родная, семь домов, три доски

Здесь делать неча, наши мурки воют от тоски

Серёга. Чёрный бумер

 Ад дома Маракова да скрыжавання з вуліцай Кнорына - рукой падаць.

 Неўзабаве прыватны сектар завяршаенцца і пачынаюцца каменныя 2-павярховыя баракі. Гэты адрэзак Валгаградскай самы бедны на знешні выгляд. На няцотным баку даволі шмат дабітых і заваленых старымі рэчамі балконаў.

На разбітым асфальце ў кадр траляюцца коцікі. Зрабіўшы "катэ", іду далей.

 У двары барака. У некаторых вокнах ёсць святло. Тут ёсць і офісы маленькіх фірм, і жылыя кватэры.

 Зайшоў у адзін адчынены пад'езд і сфоткаў інтэр'ер. Здаецца больш нідзе ў гэтым квартале не сустракаў драўляныя прыступкі, але шмат дзе яны такія ж высокія і нязручныя.

 У суседнім бараку на забітым нейкімі рэчамі акне сядзяць дваровыя птушкі...

 А балкон там самы дабіты на гэтай вуліцы. Вось яна пост-савецкая старасць.

 Машыны ля барака на скрыжаванні Валгаградскай і Наўгародскай. Тут, мабыць, офісы зрабілі. Дарэчы гэты раён моцна падтаплае падчас ліўняў. Аднойчы летам 2014 г. я ехаў тут на аўтобусе, і ў гэтым раёне ўсе аўтобусы сталі з-за выскога ўзроўню вады. Там, дзе зараз машыны, была рака, і абысці яе можна было толькі праз метраў 100 адсюль праз Наўгародскую.

 А вось і від на канец вуліцы, дзе яна скрыжуецца адначасова з вул. Я. Коласа, Мележа і Лагойскім трактам.

 Апошні барак...

 ... і апошні дом на цотнай частцы вуліцы.

 На няцотным баку - паркоўка і прыпынак,

А на цотным - прыгожая дзіцячая пляцоўка.

І пару архіўных фотак

И летят за страницей страницы -

Наших дней верстовые столбы,

И в домашнем альбоме хранится

Фотокопия нашей судьбы.

Эдита Пьеха. Семейный альбом

 Скрыжаванне Валгаградскай з Я.Коласа і Лагойскім трактам. 1970-я. Крыніца фота тут.

Аўтобус маршрута 95 на месцы, з якога я пачынаў гэта "фотапаляванне". Калі судзіць па мадэлі аўтобуса і машынах на вуліцы, - гэта 1990-я гг. Крыніца: скрыншот з суполкі Укантакце "Минск сейчас".

Калі не пазначана інакш, фотаграфіі зроблены гісторыкам А. Берастоўскім 2.10.2019 г.