2020 год был непредсказуемым

 Думаю, все или почти все согласятся с таким названием. Условно я бы разделил год на "доковидный", "ковидный", "предвыборный" и поствыборный периоды.

4 новых сезона

Самый спокойный и предсказуемый для Беларуси был доковидный период. Он длился с начала года до 28 февраля, когда Минздрав РБ объявил о появлении первого пациента с COVID-19. С тех пор коронавирус не покидал "Синеокоую". Для меня, правда, январь был тяжелым месяцем: болели дети, младший сын даже побывал в "инфекционке", а я много работал.

С 28 февраля по 7 мая Беларусь пережила собственно ковидный период, когда внимание общества было приковано к распространению инфекции и попытке адекватно отреагировать на нее. А затем с появлением совершенно новых кандидатов в президенты страны начались предвыборные страсти, которые 9 августа плавно перешли в поствыборные, продолжающиеся по сей день. На фоне поствыборных страстей почти незаметно прошла еще одна историческая столетняя годовщина: 100 лет Слуцкого восстания.

Что было хорошего в этом году

В городе, стране и мире

О политическом кризисе в стране, экономических трудностях, пандемии и других проблемах можно писать много. Одно дело, когда пишешь о плохом в прошедшем времени, другое -- когда это часть твоей повседневной жизни. Поэтому хочется вспомнить хорошее.

В марте-апреле ковид не только убивал и калечил людей, но дал и кое-что положительное для страны. В этот период белорусский футбол стал объектом внимания любителей этого вида спорта по всему миру: ведь только в Беларуси матчи не отменяли и карантин не ввели. В это же время в стране действовал так называемый "народный карантин", когда работники многих частных и некоторых государственных предприятий уходили на удаленную работу, и, в результате, в Минске значительно снизилось количество машин на дорогах со всеми вытекающими плюсами для экологии города и безопасности дорожного движения.

Также весна-лето стали временем самоорганизации многих белорусов. Люди активно собирали средства взаимопомощи и помощи медикам и это довольно необычно для нашего национального индивидуализма.

Выборы и последовавшие за ними события, которые заслуживают отдельной вдумчивой оценки, тоже привлекли внимание мировых СМИ к моей стране. Хорошо это или плохо -- покажет время. Но из того, что стало очевидно в связи с этими событиями, можно отметить вот что: в Беларуси возросла роль самоорганизации людей на уровне дворов и микрорайонов и большую роль в этом стали играть чаты и каналы в мессенджере Telegram. И это выражалось не только в сборе средств для медиков и больниц и организации поствыборных мероприятий. Несколько раз в этом году в Минске и окрестностях происходил масштабный водный кризис, но жители города смогли организовать бесплатный подвоз питьевой воды в пострадавшие районы не хуже городских властей.  И для меня как историка появление новых неформальных названий в городе тоже вызывает интерес: "бульвар Тихановской" в нашем квартале, "площадь Правды", "площадь (или двор) Перемен", "площадь Колесниковой", "сквер Н. Багинской" -- это тоже часть истории как "Шанхаи" и "Бродвеи" многих белорусских городов, "Калифорния" и "Чили" в Борисове 90-х или "Абиссиния" в районе минской ул. Захарова 70-х.

Переход на третью линию метро незадолго до открытия.

7 ноября была официально запущена первая АЭС Беларуси и страна утратила свой безъядерный статус. Тогда же запустили 4 станции 3-й линии минского метро, которые хотели ввести в действие еще 3 июля. Также в этом месяце был введен масочный режим во многих городах страны: лучше поздно, чем никогда.

В декабре, когда акции протеста стали проходить небольшими группами во дворах жилых кварталов, прекратились перебои с мобильным интернетом и работой метро каждое воскресенье.

А в конце декабря в нашем микрорайоне начали устанавливать специальные клетки для раздельного сбора мусора. Какой-никакой, а прогресс, хоть и кидают мусор многие пока в любой из контейнеров, не глядя на подпись к нему. :)

В моей жизни

В последний день зимы довелось побывать на дружеской вечеринке всей семьей. Всего лишь через несколько недель все возможности для этого прекратились, хотя несколько раз мы участвовали в конкурсах и чаепитиях по видеосвязи.

Этим летом мы никуда не ездили, но удалось написать про мои старые поездки в Крым.

Главным достижением года для нас всех было то, что никто из членов нашей семьи и близких друзей не умер, хотя и мы сами, и мои родители переболели ковидом; никто из нас не был избит неизвестными людьми в масках, что тоже стало возможным, когда страну захлестнула волна насилия после президентских выборов; мы с женой всю осень работали в тех местах, где была высокая протестная активность, но нам удалось избежать так называемых "хапунов" (когда задерживают всех подряд). Как бы это ни грустно было, но главным достижением года стало выживание.

Ушла эпоха! Мы ходили с Любомиром в специализированный детсад №19 для детей с нарушением зрения несколько лет.

Мой младший сын пошел в школу, а старший перешел в пятый класс. Наверное, в нынешних реалиях хорошего в этом учебном году для них стало наличие новых учителей, которые уважают наши взгляды на воспитание и имеют нестандартные подходы к обучению детей.

В конце осени значительная часть нашей работы перешла в удаленный формат, благодаря чему у нас с женой больше возможностей проводить время с детьми и меньше времени и денег уходит на поездки по городу.

Еще поздней осенью мне удалось найти на буккроссинге книгу "Детские годы Багрова-внука" и, наконец, прочитать ее. Дело в том, что в мои подростковые годы мне подарили эту книгу на день рожденья, но тогда это был не мой формат: в тот же день мне подарили книгу детективов про Мегрэ и я переключился на нее, а "Багрова" так и не открыл. Позднее из-за моего переезда и ремонтов моя подростковая библиотека оказалась утраченной. А в последние пару лет я стал активно смотреть что есть на буккросингах и попал на эту книгу. Сейчас эта детальная автобиография Аксакова вызвала у меня куда бОльший интерес. Было ощущение, что этот очевидец конца 18 - начала 19 веков воскрес и рассказывал историю своей жизни и помещичий быт давно минувших дней.

Еще в течении года мне удалось поучаствовать в популяризации белорусского языка необычным образом: инфокиоск электронной очереди некоторых почтовых отделений и "Беларусбанка" позволяет переключать выбор языка меню так, что после меня "1-й национальный" оставался и для других пользователей. В результате талоны пользователей система озвучивала на языке Купалы и Коласа. Кстати, не я один так делал. А еще довелось снять видео на тему двуязычия в стране.

В блоге и за его пределами

В этом году я писал значительно меньше, чем во все другие, частично из-за пандемии ковида. Но пока есть читатели, и есть о чем писать. Самым читаемым из написанного в этом году, стал пост об антикультистах (1,3 тыс. просмотров). 

В мае счетчик блога перешел рубеж в 100000 просмотров, а в середине декабря -- 110 тыс. Не так чтоб уж очень много, но приятно! Также удалось сделать разбор нескольких малоизвестных книг., написать новый пост из серии "Переводчик советует" и начать тему "Пиянзины", в которой я оцифровываю и публикую документы моего покойного деда.

Также летом удалось (с соблюдением мер противоэпидемической безопасности) снять видео:

Таямніца скульптуры "Дзяўчына з парасонам"

Затока Сляпянскага вадасховішча як малая радзіма

В планах на 2021 г., кроме выживания в условиях политической, экономической и пандемической нестабильности и временно закрытых границ, оцифровать подборку старых газет и написать про поездки в Польшу и Румынию в 2006 году. Также я не обойду вниманием события 2020 года, о которых пока не писал, но всему свое время :).

И, напоследок, несколько необычных фото, которые довелось сделать в этом году:

У некоторых домов на Востоке-1 есть спецподъемники для колясочников. Но есть и нюансы их работы. Об этом видео.

Милицейский автомобиль с окраской времен 90-х. Такие сейчас редко где встретишь. Январь 2020 года.

А на этом фото конца января сразу две интересные детали: бесснежная зима 2019/20 гг и молодой человек с рюкзаком волонтера Европейских игр-19, идущий в сторону минской площади Я. Коласа.

Когда в октябре я увидел на парковке БГУИР катафалк, мне показалось, что это проделки протестующих студентов, но, поскольку ничего такого потом в СМИ и телеграм-каналы не попало, вероятно, этот катафалк не смогли припарковать на территории соседней 1-й больницы, где люди умирают как от ковида, так и по другим причинам... Хорошо, что никто не напугался такому необычному гостю на университетской парковке.

В середине декабря возле Севастопольского парка увидел отличную социальную рекламу из серии "Видеть возможности". Она посвящена созданию новых возможностей для развития и трудоустройства лиц с ограниченными возможностями. Как бы ни складывалась обстановка в Беларуси дальше, создание возможностей для инвалидов останется важным делом. Хочется закончить на этом позитиве!

Также обзоры за: 2016, 2017, 2018 и 2019 годы.

Жалобны марш Шапэна

 Многія ведаюць першыя некалькі хвілін гэтага твору класічнай музыкі і называюць яго проста "пахавальны марш". Насамрэч, пахавальны марш -- гэта цэлы напрамак музычных твораў, а сам твор Фрэдэрыка Шапэна быў напісаныў 1837 г. як частка 3 Санаты для фартэпіяна № 2 сі-бемоль мінор. Яшчэ адна назва гэтага маршу "Жалобны марш".

З нейкай прычыны аркестровае выкананне гэтай мелодыі на пахаваннях было амаль абавязковым у маім дзяцінстве ў 1980-х гг. Раптоўны гром аркестра чамусці пужаў мяне і пры гэтым чымсьці вабіў. І гучаў ён у маім двары ці суседніх даволі часта. У 1990-х яго перасталі актыўна выкарыстоўваць, а ў апошнія гады пахавальныя цырымоніі ў дварах жылых дамоў сталі выключэннем, а не правілам, бо для гэтага існуюць адмысловыя рытуальныя залы. Жыццё паступова выбіла з мяне боязь перад пахавальнымі рытуаламі.

Калі ў 2016 я апошні раз чуў "Жалобны марш" пад вокнамі свайго дома (хавалі суседа-вайскоўца) я задумаўся над магчымасцю канчаткова выбіць з галавы непрыемыя адчуванні ад мелодыі Шапэна (на той момант я яшчэ не быў "у тэме" хто напісаў гэты твор). І з часам стаў "гугліць" "пахавальны марш", каб выбіць клін клінам. Вось тады я знайшоў аўтара і некаторыя цікавыя падрабязнасці. Напрыклад, поўная фартэпіянная версія Жалобнага маршу гучыць мягчэй і прыемней, чым аркестровы "рэмейк" яго першых чатырох хвілін:

Аркестровую версію можна самім "загугліць" :)

За апошнія месяцаў пятнаццаць я час ад часу слухаў фартэпіянную версію часткі 3 Санаты 2, калі гатаваў абед дзецям (зразумела, што ціха, каб не палохаць суседзяў). А ў пачатку гэтага года, не памятяю дакладна калі, але ў "дакавідны" час мой старэйшы сын Данік праходзіў на музыцы ў школе Шапэна. Я катаў дзяцей вечарам на санках і пакрысе правяраў веды Даніка пра жыццё і творчасць Шапэна, падзяліўшыся з сынам дэталямі наконт сувязі Marche Funèbre з памяццю яго аўтара аб паўстанні 1831 года ў Польшчы і Беларусі, аб розніцы паміж зыходнай версіяй для фартэпіяна і "папулярнай" у нейкім сэнсе аркестровай версіяй. На наступны дзень прамова Данііла пра месье Шапэна так уразіла настаўніцу, што яна была пабуджана прайграць урывак класічнага варыянту "Жалобнага маршу" для ўсяго класа. Вось так твор польскага кампазітара спачатку палохаў мяне, потым стаў фонам для прыгатавання супоў ці смажонкі, і, нарэшце, прынёс майму сыну "дзясятку" (найвышэйшы бал у РБ).

У цяперашні час, сюжэт Жалобнага маршу дзе спачатку ідзе мінорная тэма пахавальнага шэсця пад царкоўныя званы потым, быццам соцна, прабіваецца праз хмары промень надзеі, і, нарэшце, зноў вяртаецца мінор, нагадвае мне некаторыя рэаліі 2020 года. Але, як гаворыцца, гэта ўжо зусім іншая гісторыя...

100 год Слуцкаму паўстанню. Заўвага памерлага гісторыка.

 14 лістапада 1920 года ў доме Эдварда Вайніловіча ў Слуцку пачалось паседжанне З'езда Случчыны, дэлегаты якога вырашылі не дапусціць пераходу Случчыны (якая тады знаходзілася пад польскім кантролем) пад кантроль Саветаў па Рыжскай мірнай дамове, якой скончылася вайна Польшчы з Савецкай Расіяй. Польская адміністрацыя Слуцка, якая збіралася пакінуць горад, не была супраць беларускага нацыянальнага сепаратызму на тэрыторыі ворага, таму яна нічым не процідзейнічала ні абранай беларускай адміністрацыі, ні яе кантактам з Радай Беларускай Народнай Рэспублікай (БНР), ні фарміраванню ўзброеных атрадаў.

24 лістапада армія Польшчы пакінула Слуцк, а Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія (РСЧА) яшчэ не ўвайшла ў яго. 27 лістапада пачаліся баі паміж слуцкімі паўстанцамі і РСЧА. (Таму некаторыя даследчыкі вядуць адлік пачатку паўстання ад 14 лістапада, а іншыя ад 27 лістапада.) Баі з пераменным поспехам працягваліся да канца снежня, калі рэшткі атрадаў слуцкіх паўстанцаў перайшлі на польскую тэрыторыю, дзе былі абяззброены, інтэрніраваны і праз некаторы час адпушчаны на свабоду. У гісторыю падзея, якую я апісаў у двух абзацах, увайшла пад назвамі "Слуцкае паўстанне" і "Слуцкі збройны чын".

Я ніколі не паглыбляўся ў гэту тэму (бо немагчыма быць спецыялістам па ўсіх пытаннях гісторыі). Тым не менш, большасць інфармацыі, якую я чуў, глядзеў ці чытаў на тэму гэтай падзеі стогадовай даўніны, была не столькі аналітычнай, сколькі патрыятычнай. Як і абвяшчэнне БНР сто год таму як першай сучаснай дзяржавы беларусаў дэ-юрэ, Слуцкае паўстанне мае значэнне як першая спроба абараніць беларускую дзяржаўнасць дэ-факта. Сюды і адносіцца выкарыстанне бел-чырвона-белага сцяга, выхаванне мужнасці  і г.д.

Мабыць я заўсёды цягнуўся да аналітычнага падыходу да гісторыі. Таму мяне зацікавіла як пра Слуцкае паўстанне на гістфаку БДПУ чытаў лекцыю Сакалоў, пра якога некалькі год таму я чуў ад яго калегі, што ён ужо памёр. Нажаль, не памятаю яго імя і імя па бацьку. Не магу намялаваць яго слоўны партрэт. Памятаю, што ён насіў гальштук пад світэрам і пінжак зверху, што заўсёды меў незадаволены выгляд. На адным семінары ён рэзка крытыкаваў патрыятызм нашага лепшага студэнта Юры Трусава, які сказаў, што ідэі БНР нажаль не вельмі цікавілі сялян:

-- Што значыць "нажаль"? Трэба сказаць "нават"!

На лекцыях, якія многім былі нецікавымі, і студэнты размаўлялі на іх, Сакалоў час ад часу рэзка гаворыў:

-- Шумна ў вас!

Сакалоў праігрываў як выкладчык, бо было шмат тых, хто ўмеў быць цікавым і дружалюбным. Але на кожным яго занятку прысутнічаў аналітычны падход: ён імкнуўся дапамагчы зразумець сутнасць той ці іншай падзеі без ідэалагічнай афарбоўкі. Таму мне ён падабаўся як настаўнік, хоць не падабаўся як чалавек. 

На лекцыі пра савецка-польскую вайну, Сакалоў пачаў з крытыкі назвы  падзеі, бо СССР яшчэ не існавала, а праз некаторы час дабраўся да Слуцкага паўстання. Вось як ён ахарактарызаваў падзею, наколькі памятаю яго словы:

-- Паўстанне фактычна вялося ў выглядзе нападаў на атрады РСЧА з нейтральнай тэрыторыі каля польскай мяжы і Чырвоная Армія здолела пакласці ім канец толькі калі Польшча дазволіла ёй увайсці ў нейтральную зону. Слуцкае паўстанне трэба разглядаць не толькі ў рамках нацыянальнай барацьбы беларусаў, але і ў кантэксце антыбальшавіцкіх паўстанняў таго часу, напр., на Тамбоўшчыне і ў Кранштаце.

Не раз ў жыцці потым я вяртаўся да апошняй думкі. Зразумела, ў беларускай гістарычнай навукі ёсць моманты, якія падобныя на Бостанскае чаяпіцце ў гісторыі ЗША: есць склаўшаяся традыцыя пераказу падзеі з элементамі каляпатрыятычных дадумак, але ёсць месца і халоднаму навуковаму вывучэнню падзеі. Хацелася б, каб Слуцкае паўстанне таксама апісвалі людзі, здольныя адыйсці ад сваіх уласных пачуццяў і разглядаць справу з навуковымі падыходамі, што ўключае ў сябе параўнанне сітуацыі ў Слуцку з іншымі антыкамуністычнымі выступленнямі таго часу, як раіў Сакалоў.

Зразумела, гэта не значыць, што Сакалоў, які "рэзаў праўду-матку" -- правы, а тыя, хто пяшчотна ставіцца да гістарычнай памяці Случчыны 1920 г -- не. Мяркую, я нават напісаў усё вышэйзгаданае, проста, каб не забыць нестандартны падыход, непрыязнага, але таленавітага гісторыка да вядомых падзей мінулага...

Таксама на тэму "стагоддзяў":

100 год Лютаўскай рэвалюцыі (на рускай)

100 год міліцыі (на рускай)

100 год БССР 

150 год з паўстання 1863 года

Пра іншых выкладчыкаў БДПУ:

І.Б. Канапацкі

І.В. Карпенка

Г.А. Космач

Каранавірус у Беларусі. Частка 5 / Coronavirus in Belarus. Part 5

 У гэтай частцы гаворка пойдзе пра развіццё падзей з так званай 2-й хваляй пандэміі ўвосень 2020. Падзеі з канца лютага па верасень апісаны ў частцы 1, частцы 2, частцы 3 і часцы 4.

This part will tell about the events of the so called 2nd wave of the pandemic in the autumn of 2020. The events from February to September are described in Part 1, Part 2, Part 3 and Part 4.

09.10.2020. пятніца (Friday)

Паўмеры / Half Measures

Колькасць новых выпадкаў штодзень перайшло мяжу у 400 чалавек. Афіцыйна, з пачатку "пошасці" памерла ўжо 880 чалавек. Расце колькасць і людзей з сезоннай прастудай. Некаторыя адукацыйныя установы пераходзяць на дыстанцыйнае навучанне. Адначасова амаль кожны дзень ідуць акцыі у падтрымку ці супраць прэзідэнта Беларусі. Большасць жыхароў Беларусі проста ігнаруюць пандэмію.

The new cases number has crossed the line of 400 people a day. Officially, the "plague" has killed 880 people so far. The number of people with seasonal cold grows too. Some educational institutions turn to distant learning. At the same time nearly every day there're events to back or protest against the President of Belarus. Most Belarusians merely ignore the pandemic.

Увосень спыніла фінансаванне барацьбы з кавідам дабрачынная ініцыятыва #BYCOVID19 па прычыне таго, што яе арганізатары адчувалі небяспеку прывязкі іх дзейнасці да фінансавання пратэстаў і таму, што па палітычна-эканамічных абвінівачваннях зачынілі некаторыя беларускія краўдфандынгавыя платформы.

This Autumn #BYCOVID19 charity initiative stopped financing covid struggle as its organisers feared a possibility to be linked to protest supporters and due to some crowdfunding platforms closedown for political and economic accusations.

У пачатку кастрычніка мы са старэйшым сынам мусілі наведаць адзін медцэнтр. / In early October my elder son and I had to visit a medical center.

У медыцынскіх установах, як той цэнтр, сапраўды рэгулярна дэзінфіцыруюць паверхні (як на фота) і там больш людзей носяць маскі, але трымаюць сацыяльную дыстанцыю і правільна носяць маскі толькі каля 50% тых, хто там бывае.

У нашай раённай паліклініцы для дарослых мераюць тэмпературу інфрачырвонымі ручнымі гаджэтамі ў тых, хто туды заходзіць, У мінулую пятніцу я мусіў туды забегчы, і жанчына ў спецкасцюме мерыла мне тэмпературу. Але праз 5 хвілін на 7-м паверсе я ўбачыў як яна вядзе нейкага мужчыну кудысці. Калі я спусціўся яшчэ праз некалькі хвілін, яе ля ўвахода ўжо не было, і людзі заходзілі ў паліклініку без праверкі тэмпературы.

At medical insittutions like that center, they really disinfect surfaces regularly (as here in the photo) and more people wear maks there; however, only about 50% people there keep the social distance and wear their masks correctly.

In our district polyclinc for adults they take incomers' temperature with some manual infrared gadgets. Last Friday I had to drop into and a lady in a special outwear took my temperature. But in 5 minutes on the 7th floor I saw her accompanying a man somewhere. When a few minites later I went down she wasn't there and people were coming without having their temperature measured.

Мае сыны звычайна не носяць маскі ў школе, бо яны не могуць спакойна сядзець на перапынку. Але, нажаль, у нашай 121 школе ёсць выпадкі каранавіруса сярод дзяцей. У адным выпадку наяўнасць безсімптомнага кавіда ў школьніка перашкодзіла іншаму члену яго сям'і патрапіць на планавае лячэнне рака. Пакуль у мяне няма магчымасці перавесці дзяцей на дыстанцыйнае навучанне...

My sons don't normally wear masks at school as they can just sit calm during a break. Unfortunatelly, in our school 121 there're new cases of coronavirus among kids. In one case a schoolchild's covid without symptoms prevented his family member from getting a planned cancer treatment. So far I have no possibility to take my kids to distant learning...

17.10.2020 субота (Saturday)

Афіцыйна за ўчарашні дзень захварэла 617 (усяго 87063 выпадкі) чалавек і памёрла 4 (усяго 925 выпадкаў з пачатку пандэміі). Трэба разумець, што некаторыя з новых выпадкаў -- гэта паўторныя захворванні адных і тых жа людзей. Таксама нагадаю, што рэальная колькасць памерлых ад кавіда можа складаць некалькі тысяч чалавек, бо не кожнаму з іх рабілі тэсты і не ў кожным выпадку кавід прызнавалі прычынай смерці, але за вясну і чэрвень 2020 г смяротнасць у Беларусі вырасла на больш чым 5 тысяч у параўнанні з папярэднім годам.

Officially yesterday 407 new cases were registered (total 86392) and 5 died (total 921 from the pandemic beginning). It should be understood that some new cases happen to people that had covid before. Also, I shall remind the real death toll may be a few thousand as some individuals didn't have any tests and some deaths were attributed not to covid; however, in spring and June the total death toll of Belarus was 5000+ higher than the year before.

Захварэла адна дама, з якой я супрацоўнічаю, пакуль без цяжкасцяў. Цяпер частка яе работы дасталася мне. Я трымаю меры бяспекі (маскі, дыстанцыя, мыццё рук) наколькі магчыма, таму малаверагодна, што яна магла перадаць мне кавід. 

A lady I work with has been ill, without complications so far. Now part of her work is mine. I keep safety measures (masks, distance, hand-washing) as much as possible, so she had very little chance to pass her covid to me.

Большасць людзей па-ранейшаму ігнаруюць пандэмію. Пратэсты ідуць як звычайна, часам пераходзячы ў бойкі з міліцыяй. У некаторых вну асобныя групы ідуць на каранцін, калі там знаходзяць носьбіта кавід. У такім выпадку групы займаюцца па відэасувязі, прычым звычайна выкладчыкі абавязаны сядзець у аўдыторыі. Каранцін звычайна цягнецца 14 дзён. Потым усе вяртаюцца да звычайнага жыцця. У студэнцкіх інтэрнатах ў асобныя пакоі размяшчаюць толькі хворых на кавід, дазваляючы ім выходзіць у магазін у масцы. Носьбітаў кавіда без сімптомаў трымаюць на самаізаляцыі разам са здаровымі суседзямі па пакоі і блоку.

Most people keep ignoring the pandemic. The protest go on as usual, at times with clashes with the police. In some institutes and universities a group or class may be sent to quarantine, if a covid bearer is found there. In this cases their teachers usually work with them by videoconferencing and still have to be in class themselves. The quarantine usually lasts 14 days. Then they all go back to a normal life. In students hostels only those who are ill with covid are placed to special rooms allowing them to go to a shop with a mask. Covid bearers with no symptoms are isolated with their healthy roommates and block mates.

26.10.2020 панядзелак (Monday)

Цяпер штодзень рэгіструюць больш чым 800 новых выпадкаў кавіда, а афіцыйны мартыралог складае на сёння 961 чалавек. Жанчына, пра якую я пісаў у папярэдні раз, што яна хварэе кавідам, ужо хутка вернецца на работу. Учора адмянілі масавы мітынг у падтрымку прэзідэнта Беларусі, часткова з нагоды пандэміі, але шэсці пратэсту зноў набіраюць масавасць.

Now over 800 new covid cases are registered each day and the official death toll for today is 961 people. The lady with covid I wrote before is getting back to work soon. Yesterday a mass pro-presidential rally was cancelled (partly due to covid) yet protest rallies are getting more popular again.

У метро сталі рабіць аб'явы бягучым радком і голасам аб тым, што трэба трымаць дыстанцыю і насіць маскі... / In metro announcements are made via speakers and variable message display to keep distance and wear masks...

... але большасць пасажыраў гэта ігнаруюць, асабліва ў гадзіны пік. / ... but most passengers ignore it especially in rush hours.

01.11.2020. нядзеля (Sunday)

Апошнія некалькі дзён кастрычніка і першы дзень лістапада давалі рэкорды па колькасці афіцыйна зарэгістраваных новых выпадкаў штодзень, але пакуль гэта колькасць не перайшла тысячную мяжу. З пачатку пандэміі памерла на сёння (афіцыйна) 985 чалавек.

The last days of October and November 1 has given peak numbers of officially tracked new covid cases a day, yet the number has not crossed the 1000 line. Since the pandemy began the official death toll has grown to 985 people.

Сёння быў другі раз, калі мая сям'я наведала буйны рэлігійны сход праз прагляд яго запісу, спампаванага ў МР4. Першы быў у жніўні. Цікава, што звычайна на такіх падзеях праводзяць хрышчэнне новых, і адна верніца была ахрышчана ва ўласнай ванне з ужываннем неабходных мер супраць кавіда.

Today was the second time my family attended a big religious assembly by watching its record in downloaded MP4 format. The first was in August. Interestingly, a baptism is usually held on such events, so today one individual was baptized in her own bath with covid safety measures taken.

Кожную нядзелю ў Мінску праходзіць масавае шэсце пратэсту. У гэты раз маршрут пратэстуючых ляжаў да Курапатаў і праходзіў побач з нашым кварталам. Як часта бывае, міліцыя спрабавала разагнаць шэсце светлашумавымі гранатамі і стралянінай у паветра і менавіта каля нашага квартала не стралялі, хоць стралялі ў іншых раёнах.

Every Sunday a mass protest rally is held in Minsk. This time the protest route was to Kurapaty passing our neighborhood. As it often happen the police tried to chase them away with flash grenades and shooting to the air and it was in our neighborhood where no shooting took place though it happened in other places.

05.11.2020. чацвер (Thursday)

З добрых навін магу зазначыць ўвядзенне масачнага рэжыму ў інтэрнатах БДУІР з учарашняга дня і перавод 38 груп на дыстанцыйнае навучанне. З дрэнных: мне стала вядома, што палова супрацоўнакаў аддзялення гінекалогіі 19-й раённай паліклінікі Мінска хварэлі кавідам па стане на аўторак. З "так сабе" навін зазначу, што Рэспубліканскі Цэнтр Пульманалогіі і Фтызіатрыі некаторы час таму змагаўся з вялікім наплывам кавідных хворых і каля тыдня не меў страт. Магчымы наплыў і ў былым кавідным цэнтры ў Бараўлянах, а таксама 6 і 9-й бальніцах Мінска. Па іншых гарадах інфармацыі не маю.

Among good news I can tell about compulsory wearing masks in Belarusian State Radioelectrionics University (BSUIR) student dorms and making its 38 groups to study on-line. Bad news: I've learned that half of our local 19th Policlinic gynecology staff were down with covid on Tuesday. So-so news: National Pulmonology and Tuberculosis Center some time ago had to fight a huge wave of covid patients and for about a week lost none. It's possible that such waves can be in the former covid center in Barauliany near Minsk and Municipal Hospitals 9 and 6 in Minsk. As for other cities/towns of Belarus I've no info.

07.11.2020. субота (Saturday)

6 лістапада афіцыйны мартыралог ахвяр кавіда ў Беларусі склаў 1001 чалавека з 31 сакавіка. Але магчыма, што рэальная колькасць людзей, якія б жылі зараз, калі б не кавід вагаецца паміж 5000 і 10000. У гэты ж дзень не пачаў працу штогадовы кінафестываль "Лістапад", адменены ў апошні дзень перад пачаткам з-за COVID-19.

On 6 November the official covid death toll was 1001 people since 31 March. However, it's possible that the amount of people who could live if it were not for covid is between 5000 and 10000. On the same day Listapad cinema festival didn't begin for it was cancelled due to COVID-19 just on the last day before it should start.

12.11.2020. чацвер (Thursday)

10-11 лістапада колькасць выпадкаў кавіда, зарэгістраваных штодзень перайшла за 1000 (пры гэтым магчымасці зрабіць тэст абмежаваныя, у бясплатных установах тэстаў мала, а ў платных прыватных лабараторыях прыходзіцца чакаць некалькі гадзін у чарзе, што павышае рызыку распаўсюджвання хваробы. На гэты момант у Брэсце забаранілі масавыя мерапрыемствы ў памяшканнях, а ў шэрагу гарадоў, і раёнаў увялі абавязковае нашэнне масак. У Мінску масасачны рэжым увялі сёння але ці будуць караць за адсутнасць маскі ці яе нашэнне на падбародку пакуль не вядома. Частка бальніц сталіцы перапоўнена хворымі на Covid-19. У транспарце больш людзей носяць маскі, але далёка не ўсе. На фоне гэтага пратэсты і масавыя затрыманні працягваюцца кожныя выходныя (ў апошнюю нядзелю затрымалі больш за 1000 чалавек).

On 10-11 November the number of registered new covid cases a day was over 1000 (while the possibility to have a test are limited, free public health instututions have few tests and private labs have queues for several hours which may boost the disease spread. For the time being mass indoor events are banned in Brest, while some other cities, towns and districts made wearing masks compulsory. In Minsk masks are a must from today, but it's unclear yet if anybody would be punished for having no mask or wearing one on the chin. Some hospitals of the capital are full with Covid-19 patients. More people wear masks in public transport, but not really everybody. Meanwhile mass protests and mass detentions go on every week-end (last Sunday over 1000 people were detained).

Калаж другой хвалі кавіда / Covid 2nd Wave Collage

Месца для вымярэння тэмпературы на вахце 3-га корпуса БДУІР / Here you can take your temperature says the sign at building 3 of BSUIR reception desk.

Самыя дысціплінаваныя мінчане ў плане нашэння масак - гэта кітайскія студэнты. Рэдка сустракаў каго з іх без маскі за апошнія месяцы. / The most diligent maks wearers in Minsk are Chinese students. Just occasionally I met some without masks in recent months.

Надпіс на дзвярах магазіна "Уваход без маскі забаронены". Але гэтыя пакупнікі без масак нармальна абслугоўвацца на касе. / The sign on the door of astore says No Entry Without a Mask. But these buyers without masks are normally serviced at the cash desk.

На уваходзе на станцыю метро знак "Выкарыстанне маскі абавязкова". Але без маскі туды зайсці можна / A subway station door has a sign Wearing a Mask is a Must. Yet, it's possible to get into without any.

Табло на аўтобусным прыпынку "Плошча Я. Коласа" нагадвае пра абавязковае нашэнне масак, але малады чалавек у кадры яго ігнаруе. / Plosca Jakuba Kolasa bus stop e-board reminds to wear masks, but the guy in the photo ignores it.

Чарга ў кавіднае аддзяленне нашай 19й мінскай раённай паліклінікі ў 8:00 1 снежня. Дарэчы, раніцай там і да дактароў і на тэсты было ў сярэднім чалавек 20-25, а вечарам можа быць вельмі шмат. / The line to covid sector of our 19th district polyclinic of Minsk at 8:00 on 1 December. By the way, that morning the avarage amount of visitors was 20-25 people, but there may be crowds of people in the evening.

У Беларусі альтэрнатыўная грамадзянская служба ў 2020 г. можа азначаць працу санітарам у кавідным аддзяленні бальніцы. Фота ілюстратыўнае ад ria.ru / In Belarus civil alternative service in 2020 can include working in covid deps of a hospital as a hospital attendant. Illustrative photo from ria.ru.

28.11.2020. субота (Saturday)

За гэты час большасць мінчан надзела маскі ў транспарце, магазінах і на рабоце. Але за адмову насіць маску нічога не бывае. Толькі ў адным выпадку ахоўнік у адной арганізацыі папрасіў наведвальніка "надзень маску, калі ласка", але той праігнараваў гэта і пайшоў далей. Колькасць новых выпадкаў толькі афіцыйна складае 1300-1600 штодзень. Неафіцыйна ёсць лічбы пра 3000-6000 новых выпадкаў. Афіцыйна памірае 7-9 чалавек за дзень, неафіцыйна -- некалькі дзясяткаў.

During this time, most Minsk dwellers wear masks in transport, shops and at work. But nothing happens for refusing to wear a mask. In only one case did a security guard at one organization ask a visitor “put on a mask, please,” but that just ignored the request and went on his way. The number of new cases is officially 1300-1600 daily. Unofficially, there are figures of 3000-6000 new cases/day. Officially, 7-9 people die a day, unofficially --  a few dozens.

Наша сям'я нарэшце сустрэла кавід. Тэст рабілі толькі маёй жонцы і пару дзён таму ён пацвердзіўся. Але яна ўжо хварэла каля тыдня, а да гэтага хварэлі абодва нашыя сыны. Цяпер і я адчуваю сябе дрэнна: тэмпературы няма, але ёсць боль у целе, слабасць і адчуванне лёгкай прастуды. Мы ўсе на непрацаздольных лістах і самаізаляцыі, але афіцыйна толькі ў маёй жонцы кавід.

Our family finally met the covid. The test was only done by my wife and a couple of days ago it was confirmed. But she had been ill for about a week, and before that both our sons were ill too. Now I feel bad: no fever, but there is pain in the body, weakness and a slight cold. We  have sick-leaves keep isolation, but formally only my wife has covid.

02.12.2020. серада (Wednesday)

Учора я сдаваў тэст на кавід, і сёння доктар патэлефанавала і пацвердзіла, што я сапраўды хворы на COVID-19. Верагодна, нам з жонкай гэту хваробу прынеслі дзеці са школы. Там вучні свабодна перамяшкаюцца па будынку без масак. Сёння прыязжалі браць у іх аналіз крыві на антыцелы. Для маёй жонкі гэта хвароба падобна на грып, а у мяне кавід праяўляў сябе па-рознаму: два дні адчування легкай прастуды, потым тры дні балела спіна і з іх два дні адчуваў слабасць, а потым насмарк і лёгкі кашаль. Рэнтген грудной клеткі паказаў магчымасць бранхіту. Пакуль прымаю азітраміцын ды вітаміны.

Yesterday I had a test for covid, and today my doctor called and confirmed that I really have COVID-19. Probably, our children brought this disease to my wife and I from school . There, students move freely around the building without masks. Today my kids had their blood test for antibodies taken. For my wife, this disease is similar to the flu, and my covid manifested itself in different ways: two days of feeling a mild cold, then three days of back pain and two of them I felt weak, and then a runny nose and a mild cough. A chest X-ray showed the possibility of bronchitis. So far I'm taking azithromycin and vitamins.

Зноў пра кавід і рэлігію / Covid and Religion Again

Кавід калашмаціць Беларусь, у якой па-ранейшаму няма каранціна і пакаранняў за адмову насіць маску, і не разбірае людзей па канфесіях. Як і раней, Сведкі Іеговы поўнасцю праводзяць сваю рэлігійную дзейнасць праз відэасувязь ці тэлефон. Але многім з іх прыходзіцца хадзіць на работу ці вучобу туды, куды прыходзяць тыя, хто ігнаруе меры бяспекі. Да таго ж, чалавеку могуць адмовіць у праве на непрацаздольны ліст, калі ў яго няма тэмпературы (мне "пашанцавала" быць кантактам хворай жонкі) і чалавек можа быць вымушаны ісці на работу/вучобу хворым на кавід. Таму сярод Сведкаў у Беларусі таксама расце колькасць  тых, хто захварэў каранавірусам. Адна з беларускіх верніц дакладна памерла ад гэтай хваробы.

Covid keeps battering Belarus, which still does not have quarantine and punishment for refusing to wear a mask, and does not dissect people by religion. As before, Jehovah's Witnesses fully conduct their religious activities through video or telephone. But many of them have to go to work or study where those who ignore security measures come. In addition, a person may be denied the right to a sick-leaver if he or she does not have a fever (I was "lucky" to be a contact of my sick wife) so the person may be forced to go to work / study with a cavid. That is why the number of people who have been diagnosed with coronavirus is also growing among the Witnesses in Belarus. One of the Belarusian JWs died of this disease.

Каталіцкая царква ў Беларусі адмяніла некаторыя традыцыйныя калядныя цырымоніі ў сувязі з кавідам.

Catholic church in Belarus cancelled some traditional Chrismass ceremonies due to covid.

Калі вясной у мяне было больш вольнага часу, я шмат даследаваў гэта пытанне па розных канфесіях. Зараз мне прыходзіцца сумяшчаць працу перакладчыка анлайн з пабытовымі справамі і сачыць за вучобай сыноў з дома. Таму буду ўдзячны, калі хто-небудзь у каментарыях дадасць як іншыя канфесіі Беларусі сустракаюць асенні наплыў COVID-19.

When in the spring I had more free time, I studied this issue a lot on different denominations. Now I have to combine the work of an online translator with household chores and monitor my sons' studies from home. Therefore, I would be grateful if someone in the comments would add how other denominations in Belarus meet the autumn influx of COVID-19.

14.12.2020. панядзелак (Monday)

У мінулую пятніцу (11.12) доктар аб'явіў мяне здаровым ад кавіда, параіўшы мне працаваць у паўсілы, бо я яшчэ адчуваў слабасць. На гэты момант я ужо фактычна выконваў частку сваёй работы дыстанцыйна. З учарашняга вечара аднавіў свае заняткі бегам, але бегаю не больш за 700 метраў запар лёгкім бегам. 

Last Friday (11.12) my doctor declared me healthy from covid, advising me to work at half strength as I was still feeling weak. By that day, I was actually doing some of my work remotely. Yesterday evening I resumed my jogging, but I jog no more than 700 meters without a break.

У нашай сям'і кавід пацвердзіўся ў мяне, жонкі і старэйшага сына (антыцелы). За час пандэміі перахварэлі дзясяткі маіх знаёмых (адзін чалавек нават двойчы) і памерла каля дзясятка знаёмых маіх знаёмых. За апошнія дні штодзень рэгіструюць па 1600-1900 новых выпадкаў і каля дзясятка смерцяў. Некаторыя даследчыкі лічаць, што ўсяго ў Беларусі кавідам магло перахварэць каля 490000, 635000 ці нават 900000. 

In our family covid was found in me, mywife and my elder son (antibodies). During this pandemic, dozens of my acquaintances became ill (one person even twice) and about a dozen of my acquaintances' friends died. In recent days, 1600 to 1900 new cases and about a dozen deaths are registered daily. Some researchers believe that about 490000, 635000 or even 900000 people in Belarus could have contracted covid.

У нашай дарослай паліклінікі чэргі звычайныя для сезона, але ў некаторых іншых людзі могуць чакаць па некалькі гадзін сваёй чаргі да доктара. Добра, што большасць людзей у горадзе ў масках.

In our adult polyclinic the queues are normal for the season, but in some other places people may have to wait for their turn for hours. It's good that most people I meet these days wear masks.

11 снежня мне давялося пастаяць у чарзе дзіцячай паліклінікі, каб атрымаць пячатку на даведку ў школу старэйшаму сыну. Перада мной каля дзясяці сем'яў. Чакаў 5 хвілін. Але гэта быў позні ранак. Вечарам ці раннім ранкам было б горш. / On 11 December I had to queue in child polyclinic to register my elder son's health certificate. There were about 10 families in front of me. It took about 5 minutes for my turn. Yet it was late morning. It could be worse in early morning or evening

22.12.2020. аўторак (Tuesday)

Учора 21 снежня пачала дзейнічаць пастанова аб зачыненні граніц Беларусі на выезд яе грамадзян. Па факце граніца з Расіяй не зачыненая, але выехаць нават туды легальна можна толькі ў выключных абставінах. Цяпер афіцыйны штодзенны прырост новых выпадкаў кавіда складае 1800-1900, а афіцыйная колькасць памерлых ад пандэміі на сёння склала 1341 чалавек. Школы, дзіцячыя сады і СІЗА (дзе за апошнія месяцы пабывалі тысячы беларусаў) па-ранейшаму з'яўляюцца крыніцамі распаўсюджання COVID-19. З добрага: большасць мінчан з 12 лістапада носіць маскі ў грамадскіх месцах, а калапласты сталі выдаваць інвалідам па папярэдняму запісу, каб не ствараць чаргі.

Yesterday, on 21 December, the resolution on closing the borders of Belarus for the departure of its citizens came into force. In fact, the border with Russia is not closed, but one can go there legally only in exceptional circumstances. Now the official daily increase in new cases of covid is 1800-1900, and the official number of deaths from the pandemic on today is 1341 people. Schools, kindergartens, and police detention cewnters (where thousands of Belarusians have been recently) are still a way to spread COVID-19. Among good news: most people in Minsk have been wearing masks in public places since 12 November, and coloplasts are being given out to disabled people by preliminary appointment not to create queues.

09.01.2021 субота (Saturday)

Хоць нямногія беларусы адзначаюць Раство 25 снежня, але з гэтага часу па выходныя першага тыдня студзеня ідзе святочны перыяд, калі многія жыхары краіны гуляюць, ходзяць у госці і ездяць да бацькоў і сваякоў у іншыя гарады. Кавід мала што змяніў у гэтым напрамку. Зараз ужо другі дзень ідзе добры снегапад, як у стары добры час, і на вуліцы шмат дзяцей і дарослых, якія надзеваюць маску толькі ў магазінах і транспарце. Кожны дзень афіцыйна фіксуюць па 1800 новых выпадкаў і каля 10 смерцяў ад пандэміі. Ёсць неправераная інфармацыя, што ў рэанімацыях кожнай бальніцы  памірае па 4-5 чалавек штодзень. Вядома, што не кожны чалавек з кавідам памірае ад гэтай хваробы і не кожны памерлы ў краіне - ахвяра пандэміі, але зусім верагодна, што рэальны маштаб ахвяр складае дзясяткі чалавек штодзень. Таксама нядаўна чуў, што вельмі шмат людзей памірае ў вёсках, дзе больш пажылых і горш медыцынская дапамога.

Though few Belarusians celebrate Xmass on 25 December (most like New Year more or celebrate Xmass on 7 January) but on this day a festive period begins which lasts through the first week of January when many people in this country go for a walk, visit others and go to their parents and relatives (often to other towns/cities). Covid made little change to this trend. Today is the second day of good snowing as in good old days, so lots of kids and adults are outside and they put on a mask only when they're in a shop or public transport. About 1800 new pandemic cases and 10 deaths are reported every day. Some unprooved info has it that 4-5 people die daily in the reanimation sector of each hospital. It's true that not every death of a covid patient is caused by covid nor people die in Belarus just for COVID-19, but it's likely the real death toll can be dozens of people daily. Also, I heard recently that many people die in rural areas where more senior people are and worse medical service is available.

Таксама ў Беларусі пачынаецца бясплатная вакцынацыя дзяржслужачых расійскай вакцынай Спутнік V. Пакуль інфармацыя наколькі гэта добра - даволі супярэчлівая, таму буду глядзець, што з гэтага атрымаецца...

Also, they began to vaccinate statesmen with Russian Sputnik V. As the feedbacks are too controversive I've to wait what happens next about it...

Працяг ў наступнай частцы / See next part

Як мы ездзілі ў Крым

 Працягваю тэму вандровак. І вяртаюся ў дні сваёй маладосці, у сярэдзіну 2000-х. Некалькі разоў мы з жонкай ездзілі ў Крым. У 2004 г. мы правялі мядовы месяц у севастопальскай Балаклаве. У 2005 г. мы пабывалі ў пасёлку Мірны пад Еўпаторыяй. А ў 2007 г. ізноў пабывалі ў рысе Вялікага Севастопаля: ў вёсцы Андрэеўка, якая лічылася часткай горада.

2004 год. Гэта мы на фоне генуэзскіх вежаў у Балаклаве. Так што на пытанне "Чый Крым?" ёсць больш варыянтаў адказаў, чым прапануюць прарасійскія, праўкраінскія актывісты і мясцовыя татары. Дарэчы, самі вежы іспісаны сучаснымі графіці, пераважна на рускай мове. У адным з графіці нехта падзякаваў Беларусі за добры сэкс... Вось такі кроскультурны дыялог.

Горны Крым мне спадабаўся больш, чым стэпавы ў раёне Еўпаторыі, а маёй жонцы наадварот: яна не аматар лазіць па гарах і хадзіць па жалезных мосціках уздоўж стромай скалы на далёкі пляж.

Цікава, што ў тым 2004 г. у Балаклаве пачаў працаваць музей на былой расійскай падводнай базе. Мы на фоне ўвахода ў музей. Недалёк ад музея была кінутая вайсковая частка з бітымі вокнамі. Шкадую, што тады не разумеў свае магчымасці фотаграфаваць не толькі каханую дзяўчыну :) З 2014 г мне туды дарогі ўжо няма...

А гэта стэпавы Крым, пасёлак Мірны. 2005 год. Мы смажым сасіскі каля мора. Дарэчы, набраць галінак як у Беларусі было нерэальна: вакол толькі зялёна-рыжа-чырвоная трава, і мы набралі дошак у гаражы аднаго з сяброў той сям'і, у якой мы гасцявалі.

Агульныя ўражанні таго часу

Тагачасны Крым быў царствам савецкага аўтамабіля. Сучасныя машыны на вуліцах належылі пераважна турыстам. У адным выпадку мясцовы мужык купіў "Запарожэц" толькі для форсу і ездзіў на ім адзін раз на год на тэхагляд. Праўда, у Севастопале жыццё было больш сучасным  і наладжаным. У канцы 2008-х сітуацыя стала мяняцца ў плане прагрэсу тэхналогіі. У 2008 годзе мы гасцілі ў Львове і мясцовыя жыхары жартавалі: "ездзім адпачываць у Турцыю, бо ў Крым дорага".

Крым быў звычайным рускамоўным рэгіёнам тагачаснай Украіны. У Мірным, напрыклад, калі ідзеш па звычайным савецкім пад'ездзе, бачыш шматлікія надпісы на сценах мясцовых хлопцаў на рускай мове. Адна жанчына скардзілася мне: "Навошта мне ведаць украінскую мову і разумець што напісана на вакзальных цэкліках? Чаму гэта нельга зрабіць цэклікі на рускай?" Аднак, не было там у прыватных размовах з мясцовымі жыхарамі нейкага адчування што крымчане лічаць сябе рускімі, якія выпадкова жывуць ва Ўкраіне. Усё, што я бачыў вельмі нагадвала аналагічныя рускамоўныя рэгіёны, дзе могуць не карыстацца ўкраінскай у паўсядзённым жыцці, не любіць украінскі ўрад, але пры гэтым спакойна ставіцца да ўсяго ўкраінскага.

Жыхары Крыма жылі бедна і сціпла. Даволі сур'ёзнай праблемай паўвострава быў недахоп магчымасцяў добрага працаўладкавання. У Еўпаторыі, у Мірным і ў Адрэеўцы бачыў шмат т.зв. "блашыных рынкаў": стыхійных ганлёвых кропак, дзе турыстам спрабавалі прадаць усё, што толькі можна: ад ракушак да старых савецкіх кніг. І гэта не толькі прадпрымальніцкая здольнасць крымчан, але і банальная спроба скарыстаць сезон заробкаў на ўсе 100, бо потым усе магчымасці будуць мінімальнымі.

Амаль паўсюль, дзе мы адпачывалі, былі праблемы з вадой, за выключэннем гасцінічных домікаў. Таму добра мыцца пасля мора артымоўвалася не заўсёды

Самае смешнае

Так атрымалася, што менавіта з адпачынку ў Мірным у мяне засталіся самыя смешныя ўспаміны. Яшчэ калі мы ехалі на аўтобусе з Еўпаторыі ў Мірны дзесьці каля 6:00 і міналі нейкі аўтобусны прыпынак, на якім стаяла пара жэўжыкаў. Я сустрэўся поглядам з адным з іх і ён паказаў мне сярэдні палец. Не проста паказаў, а пакруціў ім, каб я бачыў, што гэта мяне ён так "вітае" ў сваім горадзе. Цікава, а як гэты хлопец (ўжо даўно мужык) зараз жыве і як яго закранулі перамены 2014 г?

* У Мірным мы з жонкай аднойчы ішлі на культурнае мерапрыемства і я быў у кашулі з гальштукам. Нейкая немаладая жанчына ўбачыла мяне і пачала крычыць на ўсю вуліцу:

-- Вось нарэшце мужчына з'явіўся ў нас! Хоць адзін з гальштукам! А ўсе астатнія тут -- свінні!!!

* У час нашага адпачынку ў Мірным там праходзіў фестываль "Казантып". Нехта са знаёмых гаспадара, у якога мы здымалі пакой, быў сведкам размовы двух мясцовых бабуль:

-- Я здолела падыйці бліжэй да "Казантыпа" і слухала чым яны там займаюцца, -- выхвалялася адна.

-- А я глядзела ў дзірачку ў сцяне на ўсё, што яны там рабілі! -- пакрыла сваім козырам другая.

А як цяпер

Наколькі мне атрымалася даведацца ад розных жыхароў паўвострава, за апошнія гады жыць стала некалькі цяжэй. Многім уласнікам жылля даводзіцца плаціць шмат кампаніям, якія прадстаўляюць таварыствы ўласнікаў ці камунальныя паслугі (я тут не ва ўсім разабраўся, але, па маіх звестках, гэта прывяло да таго, што частка людзей проста прадала свае дамы і пераехала жыць у іншыя месцы). 

Калі верыць расійскім блогерам, якія пераехалі жыць у Крым з іншых рэгіёнаў Расіі, адна з самых значных праблем паўвострава -- гэта дарагоўля.

Гэта фота з пляжа "Аркадзія" ў Адэсе. 2019 год. Як бачым турыстычныя кампаніі і гасцініцы скупаюць месцы каля пляжа, што стварае цяжкасці мясцовым жыхарам і "дзікім" турыстам знаходзіць сабе "месца пад сонцам" ва ўсіх сэнсах слова. Наколькі мне вядома, такая ж праблема ёсць і ў Крыму, але там сітуацыя ўскладняецца узроўнем карупцыі і негалоснай забаронай на пратэсты.

Можна яшчэ ўзгадаць праблемы свабоды слова, рэлігіі, інфармацыю пра нейкія дзеянні супраць крымскіх татар з боку расійскай адміністрацыі, падобныя крыху на палітыку КНР адносна ўйгураў. Ёсць і праблемы ўзаемаразумення паміж тымі, хто даўно жыве на паўвостраве, і тымі, хто туды пераехаў у 2014 годзе. Але пакуль маю мала дакладнай інфармацыі...

Крым стаў першым месцам, дзе я купаўся ў моры, і нейкім напамінам аб маёй зніклай маладосці. Магчыма, ў будучым у мяне атрымаецца туды вярнуцца, але зараз застаецца толькі шкадаваць, што за той кароткі адрэзак часу фоткаў амаль выключна сваю каханую жонку і цяпер маю так мала візуальных напамінаў пра сам Крым...

Пиянзины. Часть 2. Из семейного архива моего деда

 Так сложилось, что пишу этот пост в день, когда в стране идут массовые мирные протесты рекордных масштабов. Казалось бы, логичнее было бы писать о текущих событиях, но я со своим непредсказуемым свободным временем (и таким же непредсказуемым интернетом) решил сегодня продолжить работу по публикации архива моего деда, которому я обещал. Тем более, что не знаю, как дальше будут обстоять дела и будет ли у меня возможность вообще что-то писать. Вот первая часть архива, в основном, сканы семейного альбома. А в этой я публикую еще некоторые документы. Поехали!

Еще немного из альбома

В россыпи (т.е. не вклеенный в альбом) находился снимок 1951 года, подаренный  на память солдатом моего деда. Надпись: "На память гвардии лейтенанту Пиянзину Дмитрию от гвардии рядового Смирнова Ан. Ал. Хотя и неважное фото, но все-таки личность похожа. Пусть останется мое фото у лучшего командира 19 II 51г."

Дед на прогулке с моей мамой, вероятно г. Стендаль (ГДР), 1954 год. Надпись: "родителям от сына и внучки из Германии. 1954 год. На прогулке с Людочкой."

Эта группа фотографий не была подписана в альбоме, но "чуйка" историка подсказала мне прогнать ее через скан. Как и в случае с рядовым Смирновым, кто-то может узнать своих и написать об этом в комментарии.

 

Дед смотрит с моей мамой телевизор. Вероятно, 1960-е гг.

Дед и бабушка в Крыму. Алушта. 1964 г.

Этот кадр исторической ценности не имеет, но все же. Здесь мой приемный отец получил диплом об окончании военно-политического училища и стоим слева направо: дед, папа, мама и я на площади Ленина (сейчас -- площади Независимости, на которой в эти минуты идет масштабный митинг недовольных властью). 7 июля 1984 г.

Нина Николаевна Пиянзина (Староверова) (1926-2003). Немногочисленные сведения и документы

Моя бабушка была не очень общительной в зрелом возрасте, и фотографироваться не любила. Все ее документы сохранились благодаря усилиям деда. Знаю, что она росла в Татарстане в многодетной семье, что в годы Великой Отечественной поехала учиться на фармацевта в Казань и жила там очень бедно. Каким образом и почему она вышла за моего деда из рассказов моих "стариков" установить не представляется возможным. Но ее трудовая книжка говорит о том, что профессии фармацевта она отдала с 1947 по 1982 г., и это в условиях многочисленных переездов по съемным квартирам с мужем-военным. (Свою квартиру в Минске Пиянзины получили только в 1969 г.).

Нина Николаевна, видимо слева (?) с подругой (?) в Казани как студента 1 курса медтехникума. Раз ей еще 17 лет и она в зимней одежде, то это должно быть декабрь 1944 года. Надпись: "На память всем родителям и сестрам, и братишкам из г. Казани ст(удент)ки 1 курса мед. техникума. 17 лет."

Свидетельство Н.Н. Староверовой об окончании Казанской фармацевтической школы в 1947 г. с присвоением звания "помощник провизора"

Страницы 2-3 трудовой книжки моей бабушки. Ее работа в Ново-Письмянке (Татарстан) 1947-50 гг

Страницы из профсойзного билета Н.Н. Староверовой за 1948-50 гг. Кстати, привет всем, кто думает, что профсоюзный сбор составлял копейки во все времена СССР и не было инфляции. В ту пору 100 сталинских рублей были не очень большими деньгами (см. сцену поимки Фокса в сериале "Место встречи изменить нельзя") и взнос 2-5 руб это было не очень много. Во всяком случае до хрущевской денежной реформы.

В следующей части - рабочие документы деда и некоторые сохранившиеся документы тети Светланы, его младшей дочери.

Когда можно перевести по-другому

Еще немного в тему советов переводчика. Есть известные "ляпы" переводов, некоторые из которых разбираются в пособиях по переводу, например, в книгах Слеповича, Миньяр-Белоручева (nation с английского лучше переводить как "государство", а не "нация", а preservative - это вообще "консервант"). Вот здесь я писал, к примеру, как пренебрегают советами белорусского мэтра переводоведения Слеповича белорусские составители учебников по английскому.

А сегодня речь пойдет о переводах, в которых были, по моему мнению, допущены небольшие ляпы, и о моих вариантах исправить ситуацию.

1

В русской озвучке комедии "Мне хватит миллиона " (другое название -- прямой перевод с английского: "Открытый чек" (Blank Check)) когда главный герой приходит в банк обналичить чек, его спрашивают "Juice?" имея в виду не он ли курьер по имени Джус, а мальчик понимает вопрос как предложение налить сока, вполне кстати нормальное для гостя или клиента, и вежливо отказывается. Чтобы выйти из положения, слово Juice перевели в этом месте на русский, а имя курьера-уголовника так и оставили Джус.

Думаю, лучше было бы последовательно называть преступника Соком (может и глуповатая кличка, но для комедии сойдет, да и в уголовном мире и не такие бывали) и тогда не понадобилось бы колдовать над озвучкой, оставляя и русское, и английское звучание, и отвлекать зрителя от сюжета тонкостями перевода.

2

Недавно вышел замечательный перевод ранее неизвестного рассказа Э. Хемингуея на белорусский язык под названием "Апантанасць пагоні" (всех, кто читает эти строки, прошу перейти по этой ссылочке и заценить его, ведь, если вы понимаете по-русски, то прочитать по-белорусски точно сможете). Этот перевод Дарьи Литвиновой действительно хорош. Во-первых, человек открыл тем, кто не владеет английским, содержание редкой книги. Во-вторых у переводчика получилось передать мысли автора и дух произведения практически без замечаний. Как человек, переводивший Хемингуея на белорусский, в первую очередь говорю коллеге "шчыры тлусты дзякуй!!!". А теперь скажу с чем оказался несогласен.

Моторную лодку заправляют не газом, а бензином (американский вариант gas). Другая шероховатость, хотя не такая существенная, как первая, -- непоследовательность использования кириллицы и латиницы в названиях мест и компаний: Standard Oil написано по-английски, остальные названия затранскрибированны с испанского или английского белорусской кириллицей. Думаю, лучше было бы последовательно написать "Стандард Ойл"

Есть и другие ситуации, когда можно было бы перевести не так как принято. Иногда, я вынужден писать устоявшиеся неудачные переводы названий в своей работе вроде "естественно-научный филологический центр республиканцев" (такого нет, это просто пример).

Желающие могут написать в комментариях свои примеры неудачных переводов :)

Иллюстрация взята с сайта "Кинопоиск"

Каранавірус у Беларусі. Частка 4 / Coronavirus in Belarus. Part 4

Працяг апісання пандэміі COVID-19 у Беларусі. Падзеі з 28 лютага па 21 сакавіка апісаны ў частцы 1, а з 24 сакавіка па 25 красавіка - у частцы 2. Частка 3 паведамляе пра развіццё падзей у маі і чэрвені.

It's the next page on COVID-19 pandemic in Belarus. The events of 28 February to 21 March are described in Part 1, and the history from 24 March to 25 April can be found in Part 2. Part 3 tells about events in May and June.

14.07.2020. аўторак (Tuesday)

Сёння афіцыйна (Today officially): 65269 хворых (ill) (155+ новых/new), 55799 выздаравелі (recovered) (307+ новых/new) і 474 памерла (died) (6+ новых/new) з пачатку эпідэміі (since the epidemic began).

Кавід пакідае Беларусь? / Is covid leaving Belarus?

Ці можна гаворыць пра сапраўднае зніжэнне колькасці новых выпадкаў кавіда ў Беларусі? Даволі цяжка мець аб'ектыўную карціну. І вось чаму: 

1. Было шмат выпадкаў, калі хворым адмаўлялі ў праве на тэст на кавід. Бывае, што нават з сімптомамі кавіда чалавек мусіць ісці на працу, бо не мае ні пацверджання, ні непрацаздольнага ліста.

2. Пэўныя бальніцы вяртаюцца ў звычайны рэжым работы, што добра для пацыентаў з хранічнымі захворваннямі, але можа значыць, што недалечаных пацыентаў з кавідам выпісваюць дамоў і ў некаторых выпадках яны паміраюць.

3. У некаторых рэгіёнах колькасць новых выпадкаў сапраўды скарацілася, а ў некаторых іншых усё толькі пачынаецца.

4. Многія беларусы перасталі ўспрымаць кавід як пагрозу і выйшлі з самаізаляцыі. Часткова гэта звязана са страсцямі вакол прэзідэнцкіх выбраў гэтым летам, якія займаюць больш увагі СМІ, чым пандэмія. Часткова, праблема і ў тым, што добрае надвор'е вабіць на вуліцу.

5. Частка гараджан з'ехала на дачы і не звяртаецца па медыцынскую дапамогу.

Can we talk about a real decrease in the number of new covid cases in Belarus? It is quite difficult to have an objective picture. And I'll explain why:
1. There have been many cases where patients have been denied the right to a covid test. Sometimes, even with covid symptoms a person has to go to work because they have neither a confirmation nor a sick-leave.
2. Certain hospitals return to normal work mode, which is good for patients with chronic diseases, but may mean that undertreated patients with covid are discharged home and in some cases they die.
3. In some regions the number of new cases has really decreased, and in some others everything is just beginning.
4. Many Belarusians stopped viewing covid as a threat and discontinued their self-isolation. This is partly due to the thrills around this summer’s presidential election that has attracted more media attention than the pandemic. Partly, the problem is that the good weather drives people outside.
5. Some urban dwellers moved to their summer houses in the countryside and don't see their doctors.

Мне стала вядома пра смерць 2 маіх пажылых суседзяў. У адным выпадку была неправераная інфармацыя, што чалавек памёр ад кавіда, заразіўшыся ім у бальніцы. Калі гэта праўда, то сярод маіх знаёмых ёсць памерлыя ад "кароны". Ёсць верагоднасць, што агульная колькасць памерлых ад COVID-19 можа складаць ад 1000 да некалькіх тысяч пры ўмове, што ў кожнай бальніцы паміралі па некалькі чалавек у дзень у самы пік віруса. Таксама магчыма, што хварэць і паміраць ад COVID-19 беларусы маглі пачаць яшчэ да 28 лютага, калі маніторынг выпадкаў быў скіраваны на замежных студэнтах. У такім выпадку верагодна і што мы з жонкай перахварэлі кавідам у лютым і пачатку сакавіка, але дакладнай інфармацыі па тэме мала, а гадаць няма жадання.

I learned of the deaths of 2 of my elderly neighbors. In one case, there was unverified information that the man had died of covid by contracting it in a hospital. If this is true, then among my acquaintances there are those who have died from the "corona". It is likely that the total actual death toll from COVID-19 could range from 1,000 to several thousand, provided that each hospital lost several people a day at the peak of the pandemy in Belarus. It is also possible that Belarusians could start getting sick and dying from COVID-19 before February 28, when the monitoring of cases was aimed at foreign students. In this case, it is likely that my wife and I fell ill with covidin February and early March, but accurate information on the subject is scarce, and I've no desire to guess.

Летні калаж у Мінску / Summer Collage in Minsk

Жабрак з маскай каля метро / A beggar with a mask near metro entrance

У канцы чэрвеня ў некаторых раёнах Мінска адбыўся водны крызіс: у вадаправодную ваду пратрапілі хімікаты. Фота: TUT.BY У выніку многім мінчанам давялося стаяць у такіх чэргах за пітной вадой / At the end of June, a water crisis occurred in some districts of Minsk: chemicals got into tap water. As a result, many had to stand in such queues for drinking water. Photo: TUT.BY

У вагоне метро летам. Хто знойдзе чалавека ў масцы, той - круты. Дарэчы, гэта я (у рэспіратары, між іншым) быў у апошнім вагоне, а ў сярэдніх вагонах звычайна больш асцярожных людзей з сацыяльным дыстанцраваннем і маскамі / In the metro train carriage in the summer. Those able to find a person with a mask are really cool. By the way,  I was (with a respirator, by the way) in the last carriage then meanwhile in the middle of a train there're usually more careful people with social distancing and masks.

Надпіс "уваход без маскі забаронены" на адным з кабінетаў у БДУІР. Малайцы! / People without masks aren't allowed in sign on an office door of Belarusian State University of Informatics and Radioelectronics. Well done!

Святочнае шэсце на Дзень незалежнасці Беларусі 3 ліпеня 2020 г. па праспекце Незалежнасці. Гэта адно з многіх масавых мерапрыемстваў гэтага лета. Святочныя мерапрыемствы ў гэты дзень былі і ў памяшканнях, напрыклад, у 121 школе, дзе вучыцца мой сын. Фота: Ya Na ў суполцы Беларусы ЗША. Разам лягчэй у Facebook /  Indendence Day of Belarus festive rally along Praspiekt Niezalieznasci in Minsk. It's just one of many public gatherings of this summer. On that day, 3 July, celebration took place indoors as well. E.g. in Minsk school 121 where my son goes. Photo source: Ya Na in group Беларусы ЗША. Разам лягчэй in Facebook.

Прэзідэнт Беларусі на адкрыцці штогадовага музычнага фестывалю "Славянскі базар" у Віцебску. Пазней ён паведаміў, што хварэў кавідам без сімптомаў. Фота: sb.by / Belarusian President at Slavianski Bazaar music festival opening in Vitebsk. Later he said he had had covid without symptoms. Photo: sb.by

Выбары Прэзідэнта. Верх: на сустрэчы з прадстаўніком Прэзідэнта Беларусі (фота: TUT.BY). Ніз: мітынг альтэрнатыўнага кандыдата (фота: "Наша Ніва"). Тысячы людзей прыходзяць на такія мерапрыемствы. / Presidential elections. Up: at a meeting with the President's rep (photo: TUT.BY)  Down: at an alternative candidate's rally (photo: "Наша Ніва") Thousands of people come to these events.

Офіс А1 каля станцыі метро "Маскоўская", Мінск. Супрацоўнікі сядзяць за шчыткамі ў шлемах. У многіх магазінах і аддзяленнях пошты ужо не носяць маскі (часам толькі пальчаткі). Праўда, ў паліклініках абавязкова мераюць тэмпературу і апрацоўваюць рукі наведвальнікам.

/

A1 operator office near Maskouskaja metro station in Minsk. Workers are behind screens and are wearing special helmets. Workers of many shops and post offices no longer wear mask (sometimes just gloves). To be frank, in polyclinics they take the temperature and sanitize hands of visitors.

У лютым-сакавіку тавары, звязаныя з абаронай ад кавіда, былі дэфіцытам. У маі маскі і санітайзеры ўжо свабодна прадаваліся ў аптэках, а летам ў продажы з'явіліся кіслародныя балоны за 40 руб. На фота: у магазіне вопраткі "Купалінка" на вул. Кірава ў Мінску вісяць аб'явы, што тут можна набыць маскі і камбінезоны для абароны цела

/ 

In Fabruary and March commodities related to covid protection were hard to find. In May drugstores already had enough masks and sanitizers for sale, and in summer oxygen balloon for about 20$ were available for public. In photo: signs at clothes shop Kupalinka in Vulica Kirava in Minsk tell that you can buy masks and body protection suits inside.

Тэгі пра COVID-19 у Беларусі. Абноўленая версія / Tags on COVID-19 in Belarus. Updated

#лепейдома #дзякуйдактарам #дзякуйдоктар #лепшдома #сядзідома #будзьдома #карантинвБеларусь #helpBelarus #заставайсядома #собериссобойкудоктору #bycovid19 #мойрукиминск

Папярэджанне: матэрыялы ў сацыяльных сетках з гэтымі тэгамі могуць быць звязаны з парушэннем тых ці іншых законаў. Аўтар блога прыводзіць гэтыя тэгі ў якасці крыніцы дадатковай інфармацыі без заклікаў да пэўных дзеянняў! / Warning sicial media materials with these tags may violate some laws. The blog author shows these tags as sources of additional info without any motivation to take a stand for anything!

07.08.2020. пятніца (Friday)

Сёння афіцыйна (Today officially): 68503 хворых (ill) (127+ новых/new), 63756 выздаравелі (recovered) (331+ новых/new) і 580 памерла (died) (3+ новых/new) з пачатку эпідэміі (since the epidemic began).

Валанцёры  / Volunteers

Значную ролю ў барацьбе з кавідам вясной і першыя два месяцы лета меў стыхійны рух дапамогі медыкам  і хворым. Праз платформы па збору ахвяраванняў, такія як molamola, збіраліся грошы. Потым частка гэтых грошай перадалі міністэрству аховы здароўя, а частку патрацілі непасрэдна на закупку сродкаў індывідуальнай абароны для медыкаў і абсталявання для пацыентаў. Акрамя таго, медыкаў бясплатна кармілі ў шэрагу рэстаранаў і нават прывозілі хворым на кавід урачам і медсёстрам прадукты дадому. Пару разоў мы карысталіся такой сістэмай, каб заказаць дастаўку для знаёмага медыка за наш кошт у "Еўраопце". Увогуле, за 2020 год самаарганізванасць беларусаў была на вельмі высокім узроўні.

A significant role in the fight against covid in the spring and the first two months of summer was played by the spontaneous movement of helping doctors  and patients. Money was raised through fundraising platforms such as molamola. Then part of the money was transferred to the Ministry of Health, and part was spent directly on the purchase of personal protective equipment for medical workers and the equipment for patients. In addition, doctors were fed free of charge in a number of restaurants and even food was delivered home to doctors and nurses having covid. A couple of times we used this idea to order delivery for a medical worker we know at our expense in "EuroOpt". In general, in 2020 the self-organization of Belarusians was at a very high level.

11.08.2020. аўторак (Tuesday)

Хваляванні, інтэрнэт і падрыхтоўка да крызісу / Riots, Internet and Getting Ready for a Crisis

Афіцыйна ўзровень новых выпадкаў за апошнія дні не перавышае некалькіх дзясяткаў на дзень, а памерла з пачатку эпідэміі 589 чалавек. Але цяжка сказаць наколькі гэта адпавядае рэальнасці, бо выбары 4-9 жніўня і пратэсты, якія пачаліся адразу пасля іх збіраюць масы людзей, большасць якіх не носяць маскі і не трымаюць дыстанцыю. Зараз інтэрнэт працуе з перабоямі па ўсёй Беларусі з нядзелі.

Officially the number of new cases a day is not more than several dozens and the death toll since the epidemic began is 589 people. However, it's hard to say how close is this to reality, as the Presidential elections of 4-9 August followed by immediate protests draw huge masses of people, most of whom don't wear mask and don't keep distance. So far the internet fails to work often thoughout Belarus since last Sunday.

Большасць маіх суседзяў ігаруюць эпідэмію, але адзін з іх вітаецца локцям. Пакуль інтэрнэт банкінг працуе, хоць і не паўсюль. Можна плаціць карткай у магазінах, але не ва ўсіх. На выпадак крызісу мы закупілі невялікі запас прадуктаў доўгага захоўвання. У выпадку перабояў з вадой, ведаю варыянты, дзе я можна дастаць.

Most of my neighbors ignore the epidemic, but one turned to elbow greeting. So far the internet banking is still working, but not everywhere. One can pay with a card in shops, but not everywhere too. In case of a crisis we boughts a small supply of long-stored foods. In water supply fails, I have some ideas to get it.

20.08.2020. чацвер (Thursday)

Пасля сутычак 9-11 жніўня паміж людзьмі, якія былі незадаволены пераабраннем прэзідэнта Лукашэнкі і АМАПам, што скончылася смерцю 3 і траўмамамі многіх соцень чалавек, палітычныя хваляванні набылі форму масавых мітынгаў і шэсцяў за і супраць прэзідэнта. Многія ходзяць туды без масак, негледзячы на каля ста новых выпадкаў і некалькі смярцей штодзень. Інтэрнэт з 12 жніўня працуе нармальна. У нашай дзіцячай паліклініцы маскі носяць амаль выключна толькі супрацоўнікі ды й то на падбародках, а зайсці туды можна без праверак і замярэння тэмпературы...

After clashes of 9-11 August between people unhappy with Lukashenka's re-election as the President and special police units leaving 3 dead and hundreds injured political unrest turned to mass rallies for and against the President. Many go there without masks despite about a hundred new cases and a few deaths each day. Internet works well since 12 August. In our child polyclinic only staff wear mask (mostly on the chin) and one can allowed into without checkups or taking temperature...

Мітынг за прэзідэнта (злева, каля 10 тысяч чал) і супраць прэзідэнта (справа, больш за 100000 чал, рэкорд для Беларусі). 16 жніўня Мінск. Фота Бі-Бі-Сі. / Rallies for the President (left, about 10000 present) and against him (right, over 100000 present -- a record for Belarus). 16 August. Minsk. BBC photo

26.08.2020. серада (Wednesday)

Сёння афіцыйна (Today officially): 70727 хворых (ill) (82+ новых/new), 690097 выздаравелі (recovered) (0+ новых/new) і 652 памерла (died) (6+ новых/new) з пачатку эпідэміі (since the epidemic began).

Пакуль Беларусь ходзіць на мітынгі, у ГЦ "Дана Мол" раздавалі такія маскі. Надпіс: "Я адказны за сябе і за цябе таксама" / While Belarus goes to rallies in Dana Mall Trade Center such masks were given out. Its message says "I'm responsible for myself and for you too".

На фоне пратэстаў у краіне і некаторых праблем з інтэрнэтам я не пісаў больш пра рэлігійнае жыццё падчас кавіда. У большасці канфесій лета стала часам паступовага выхаду з каранціна (як і ў нерэлігійных беларусаў). Беларускія Сведкі Іеговы працягваюць рэжым правядзення набажэнстваў па відэасувязі. А рэгіянальны трохдзённы кангрэс, які звычайна праводзілі на мінскім стадыёне "Трактар" быў запісаны ў відэафармаце і выкладзены на афіцыйным сайце арганізацыі ў 12 частках для самастойнага прагляду.

Due to the protest and some problems with internet I couldn't write updates about religious life in Belarus during covid. For Most denominations (like for nonreligious Belarusians) the summer turned to be a period of step-by-step leaving quarantine. Belarusian Jehovah's Witnesses keep their self-isolation and still have their services via vidoeconferencing. Their 3-day regional assembly usually held at Traktor Stadium in Minsk was recorded as 12 part video and placed at the official site for public access.

Хрышчэнне новых вучняў Сведкі ў Беларусі праводзілі маленькімі групамі ў міні-басейнах на прыватных жылых падворках. / The baptism of new disciples the Witnesses in Belarus had in small groups in mini swimming pools at certain private properties.

Па звестках тэлеграм-канала "Евангельская Беларусь" гэтым летам таксама цырымонію хрышчэння праводзілі баптысты ў Альшанах / As per Telegram Channel "Евангельская Беларусь" Baptists also had a baptism ceremony in Alshany this summer.

06.09.2020. нядзеля (Sunday)

На сённяшні дзень перахварэла больш за 72 000 беларусаў і 711 памёрла. Колькасць новых выпадкаў расце. Сёння рэспіраторкай захварэў мой старэйшы сын (мае дзеці абодва ходзяць у школу). Спадзяюся, гэта прастуда. У краіне людзі па-ранейшаму ігнаруюць эпідэмію. Акцыі пратэсту працягваюцца.

On this day over 72000 Belarusian have had covid and 711 have died. Number of new cases is growing. Today my elder son is ill (they both go to school). Hope, it's just a cold. In this country people still ignore the pandemic. The protests go on.

11.09.2020. пятніца (Friday)

Сёння афіцыйна (Today officially): 73784 хворых (ill) (193+ новых/new), 72369 выздаравелі (recovered) (166+ новых/new) і 738 памерла (died) (6+ новых/new) з пачатку эпідэміі (since the epidemic began).

Згодна статыстычным дадзеным, якія Міністэрства аховы здароўя Беларусі перадала ААН, за красавік-чэрвень 2020 г. колькасць памерлых у краіне павялічылася на некалькі тысяч у параўнанні з тым жа перыядам 2019 г. Колькі сярод іх людзей, якія памерлі ад кавіда ці хвароб, якім каранавірус "дапамог", ці проста ад неатрымання адэкватнай медыцынскай дапамогі з-за яе адсутнасці (бо многія бальніцы былі заняты пад covid-19) або з-за адмовы карыстацца такой дапамогай па прычыне боязі захварэць "каронай", дакладна не даведацца. Але назіранні розных знаёмых паказваюць, што на ліпень рэальная колькасць памерлых ад кавіда магла скласці 1-5 тысяч...

According to stat data sent to the UNO by the Ministry of Health of Belarus for April-June 2020 the death toll of this period is a few thousand higher than that of the same time spaan of 2019. It's hard to find out how many of these thousands died from covid itself or diseases it had boosted or from the lack of appropriate medical aid (as many hospitals were given to covid-19) or from not going to doctor due to the fear of getting the "corona". Still, as different people I know observed the real covid death toll by July could be 1000-5000... 

У некаторых школах Мінска вучні займаюцца ан-лайн, але ў большасці іншых усё як раней. Мае сыны хварэюць, але не моцна і па сімптомах гэта хутчэй прастуда. Абодва мусяць хадзіць у школу. Падобным чынам, людзі могуць не атрымаць ліст непрацаздольнасці, калі яны маюць нейкае вострае рэспіраторнае захворванне, але не маюць высокай тэмпературы. Так мусіла працаваць адна касірка ў супермаркеце недалёк ад майго дома. Добра, што ў масцы была.

In some Minsk schools students study on-line, in most others things go on as usual. My sons are ill, both not seriously and their symptoms show it's rather cold than something worse. Both have to go to school. Similarly, many are denied sick-leaves when they have some acute respiratory problems without any fever. One cashier had to work in a supermarket in my neighborhood due to that problem. It's good she was wearing her mask.

У краіне людзі па-ранейшаму ігнаруюць эпідэмію. Акцыі пратэсту працягваюцца.

In this country people still ignore the pandemic. The protests go on.

19.09.2020. субота (Saturday)

За апошнія некалькі дзён колькасць новых выпадкаў кавіда ў Беларусі складае больш за 200 ў дзень, а памірае (афіцыйна) 2-7 чалавек (усяго 771 чалавек з пачатку эпідэміі). Нягледзячы на гэта кожны дзень ідуць палітычныя акцыі за і супраць прэзідэнта краіны. У розных арганізацыях на дзвярах офісаў вісяць папярэджанні: "без масак не ўваходзіць", але іх многія ігнаруюць, як і знакі, заклікаючыя да сацыяльнага дыстанцыравання на вуліцы і ў чэргах.

Within several recents day new covid cases have been growing by 200 per day and 2-7 people die every day (officially) (total epidemic death toll: 771 people) Despite that political gatherings to support or protest against the President go on each day. The office doors of different organizations have "No entry without masks" signs but many ignore it as well as many ignore signs telling to keep social distansing outdoors and in queues.

Мае дзеці выздаравелі ад таго, што ў іх было. Цяпер хварэем я і жонка. Учора мусіў хадзіць на работу (заўжды раблю гэта ў масцы), але сёння атрымалася адпрасіцца. Браць непрацаздольны не атрымаецца, бо тэмпературы няма, але спадзяюся гэта толькі прастуда. Дарэчы, у сакавіку ў мяне мог быць кавід, а не грып, але зрабіць нармальны тэст і тады і зараз праблема...

My kids have recovered from what they had. Now me and my wife are ill. Yesterday I had to go to work (always with a mask), but today managed to get a permission not to go there. Getting a sick-leave is impossible, for I've no fever, but hope it's just cold. By the way, in March I could have covid, not a flu, however, having a good test was a problem then and still is a problem...

25.09.2020. пятніца (Friday)

Колькасць новых выпадкаў штодзень пераходзіць мяжу у 300 чалавек. Афіцыйна, з пачатку "пошасці" памерла ўжо 807 чалавек. Расце колькасць і людзей з прастудай. Некаторыя адукацыйныя установы пераходзяць на дыстанцыйнае навучанне, але гэта можа быць звязана не толькі з кавідам, але і з пратэстамі студэнтаў шэрагу сталічных вну.

The new cases number is crossing the line of 300 people a day. Officially, the "plague" has killed 807 people so far. The number of people with cold grows too. Some educational institutions turn to distant learning. However, it may be not only due to covid, but also due to students' protests in several institutes and universities of the capital.

Я перахварэў прастудай. Адзін з маіх сяброў хварэў кавідам і на выхадных я па тэлефоне запытаўся якія ў яго сімптомы, каб параўнаць са сваімі. Праблемы з адчываннем пахаў і парушэнні густу, як і доўгая субфебрыльная тэмпература -- ўсё гэта не пра мяне... Мой сябар і яго сям'я ідуць на папраўку.

I've been through a cold. A friend of mine had covid, so at the weekend I phoned him and asked about his symptoms to compare with mine. I've no problems with smelling, tasting or long-lasting sub-fever temperature. My friend and his family are getting better.

Такія напаміны як гэты ў метро нагадваюць як карыстацца маскай правільна. / Such memos like this one in the metro remind how to uses masks properly.

Працяг: Частка 5/ Next: Part 5

Частка 6 / Part 6

Таксама: Нататкі пра свіную эпідэмію (Swine Flu in Belarus in 2009)
ІІ Еўрапейскія гульні 2019 / II European Games 2019
Беларусь и Библия / Беларусь і Біблія / Belarus and Bible / Belarus et Bible