25.11.2013

Пытанні над ланцугамі або рабства ў ЗША

У розных варыяцыях мне даводзілася чуць такі выпадак. У адзін пакой у інтэрнаце селяць двух студэнтаў рускага і афрыканца. Пры знаёмстве рускі просіць свайго новага суседа: "Заві мяне проста: гаспадар". І чорны хлопец доўга з'яўляецца аб'ектам кпінаў за спіной, і шчыра называе гаспадаром суседа па пакою не разумеючы значэння слова.
У гісторыі рабства ў ЗША вясёлага значна меньш. Але беларуская амерыканістыка не абавязана ісці ў фарватары савецкай школы, якая разглядала гісторыю рабства Паўночнай Амерыкі толькі праз эмоцыі. Ніхто не здолее зразумець як цяжка быць рабом, акрамя таго, хто ім быў. Але асэнсаваць гісторыю амерыканскага рабства можна толькі на "халодную" галаву. Я не быў рабом, таму не магу адэкватна перадаць усю трэгедыю той эпохі, але спадзяюся, што буду здольны "зафарбаваць" некаторыя "белыя плямы" беларускай амерыканістыкі. Работа гісторыка пачынаецца з пытанняў. Разгледзім некалькі недакладнасцяў, што пакінула сучасным беларускім гісторыкам савецкая школа вывучэння гісторыі ЗША, у выглядзе пытанняў і адказаў.
Ці былі ўсе рабы чорнымі?
Не. Асноўная маса рабоў была з Афрыкі, але далёка не ўсе. Першапачаткова рабамі рабілі палонных індзейцаў. Калі ў 1675 г. індзейцы поўдня Новай Англіі паўсталі супраць белых і былі разбіты, некалькі соцень палонных паўстанцаў зрабілі рабамі (1). Але тут былі нюансы. Індзеец мог лёгка збегчы, бо нават для варожых плямёнаў ён быў бліжэй за "бледнатварых братоў" і мясцовасць ён ведаў лепш за белых. Для чорнаскурых рабоў амерыканскі кантынент быў чужым, збегчы было цяжка: мясцовасць не вельмі знаёмая, колер скуры можа выдаць, вакол свабодныя людзі - белыя і індзейцы, -- для якіх чорныя былі чужымі. Таму чорныя рабы сталі асноўным кантынгентам нявольнікаў на плантацыяй.
Былі таксама асобныя жоўтыя рабы і дзеці змешаных шлюбаў (негроідна-мангалоідных, еўрапеідна-індзейскіх і інш.) паміж рабамі. Не сакрэт і, што рабаўладальнікі не толькі куплялі новых рабоў на нявольнічых рынках, але і ўступалі ў палавыя адносіны з рабынямі, у тым ліку і дзеля павялічэння колькасці працоўных рук на плантацыях.
Таксама не ўсе рабы, якіх прывозілі з Афрыкі былі негроіднай расы. Звычайна трафікінг эпохі Новага часу быў такім. Некаторыя плямёны Заходняй Афрыкі захоплівалі ворага ў палон (звычайна цэлыя сем'і), прадавалі еўрпайскім гандлярам оптам, а тыя везлі жывы тавар у амерыканскія калоніі і прадавалі яго на спецыяльных рынках і аўкцыёнах. Таму сярод патрапіўшых у рукі трафікёраў людзей маглі быць таксама арабы, насяляўшыя Паўночную Афрыку, і прадстаўнікі змешаных шлюбаў.
На лекцыях па гісторыі ЗША ў БДПУ ім. М.Танка у пачатку 2000-х мой выкладчык гісторыі Заходняй Еўропы і Амерыкі па прозвішчу Тупік аднойчы ўзгадаў, што акрамя чорных рабоў плантатары мелі таксама і белых. Я зацікавіўся і задаў яму сам-насам некалькі дадатковых пытанняў. Ад яго я даведаўся, што гаворка была не пра літаральных рабоў, а пра людзей, якія адпрацоўвалі пазыку і праз пэўны тэрмін працы ў рабскіх умовах атрымоўвалі свабоду. Паколькі гэты выкладчык быў адзінай крыніцай такой інфармацыі, я пакідаю яе без далейшага абмеркавання як магчымую. У рэшце рэшт у каланіяльны перыяд гісторыі ЗША ў некаторых калоніях існавалі элементы феадалізма.
Ці супярэчыў інстытут рабства Дэкларацыі незалежнасці ЗША?
Дэкларацыя незалежнасці была прынята Другім Кантынентальным Кангрэсам 13 англійскіх калоній Паўночнай Амерыкі для апраўдання рэвалюцыі. Асноўная ідэя – не роўнасць усіх людзей на свеце, а права мяняць дзяржаўную уладу, якая не задавальняе патрэбам народа. Пра парушэнні і злоўжыванні брытанскага караля і адмову прызнаваць яго уладу ў 13 амерыканскіх калоніях і была напісана гэта Дэкларацыя (2). Адна фраза гэтага дакумента выклікала непаразуменні рабаўладальнікаў і барацьбітоў за адмену рабства: "Мы зыходзім з той відавочнай праўды, што ўсе людзі створаны роўнымі, надзелены Тварцом пэўнымі неад’емнымі правамі , да ліку якіх адносяцца жыццё, свабода, імкненне да шчасця."(3). Я думаю, што ў гэтай фразе галоўнымі словамі былі "створаны роўнымі". Многія накірункі хрысціянства і філасофскай думкі той эпохі змяшчалі вучэнне аб першапачатковай роўнасці людзей, роўнасці перад Богам ці першапачатковых роўных магчымасцях для кожнага. А кожны чалавек пры гэтым карыстаецца сваімі магчымасцямі па-рознаму і ў выніку хтосьці робіцца багатым, а хтосьці бедным, адні краіны пераўтвараюцца ў магутныя імперыі, другія робяцца іх калоніямі. Гэта можна параўнаць з прыватызацыяй 1990-х. у Расіі: усе грамадзяне атрымалі ваўчэры, але ў рэшце рэшт найбольш спрытныя сталі алігархамі, а астатнія збяднелі. Тамумагчымы такі ход думак: чорныя людзі і маглі быць створаны роўнымі белым у філасофскім сэнсе Дэкларацыі, але на працягу стагоддзяў гісторыі так няўдала распарадзіліся сваім правам, што белыя, як больш паспяховыя матэрыяльна і навукова-тэхнічна, набылі права распараджацца іх жыццём. А, калі сур'ёзна, то ніхто з рабаўладальнікаў не цікавіўся рэлігіяй і філасофіяй настолькі, каб разважаць аб магчымасці чорных быць роўнымі белым і аб неабходнасці вызвалення рабоў. Гэта было з'явай, якая вайшла ў жыццё Поўдня ЗША з эпохі стварэння калоній разам з англійскай мовай і Англіканскай царквой. Так спрадвеку было і навошта гэта мяняць? - разважалі белыя гаспадары.
Што сабой уяўляў абаліцыянізм?
Абаліцыянізм уяўляў сабой рух за адмену рабства ва ўсіх ЗША. Савецкая гістарычная школа прадстаўляе абаліцыяністаў у выключна пазізтыўным святле. Але трэба памятаць што рух быў разнастайным, ахопліваў многія невялікія арганізацыі з рознымі дакладнымі мэтамі і сродкамі іх дасягнення. Некаторыя абаліцыяністы не лічылі чорных рабоў роўнымі беламу чалавеку па інтэлекту і прытрымліваліся думкі, што іх лепш за усё было б вярнуць у Афрыку, як дзікіх звяроў. Акрамя сапраўды высакародных энтузіястаў (сярод якіх былі і беглыя рабы і прадстаўнікі некаторых накірункаў пратэстантызму, якія лічылі рабства грахом), думаю, былі і тыя, хто зарабляў на гэтым грошы, бо трафікінг рабоў на волю ў паўночныя штаты ЗША патрабаваў некаторай сувязі кантрабандысцкімі каналамі і арганізаванай злачыннасцю. На гэты момант у мяне няма доказаў гэтаму, але сучасная практыка перавозкі нелегалаў з Афрыкі ў Еўропу рэдка абыходзіцца без платных пасрэднікаў. Не думаю, што без такіх прафесіяналаў маглі заўсёды абыйсціся абаліцыяністы.
Абаліцыяністы вялі і інфармацыйную вайну з рабаўладальнікамі. Прыкладам такой вайны можна назваць раман "Хаціна дзядзі Тома", дзе многія здзекі над рабамі былі перабольшаны, каб узбудзіць нянавісць да рабаўладальнікаў. (Дарэчы крыху больш аб'ектыўна адносіны паміж рабамі і іх гаспадарамі апісаны ў рамане "Знесеныя ветрам"). У адказ на "Хаціну" рабаўладальнікі напісалі некалькі кніг з аправяржэннем, але нянавісць да рабства ўжо ахапіла многіх амерыканцаў. Пра здзекі гаворка пойдзе далей, але асноўнай зброяй абаліцыяністаў было накаліць страсці і прымушаць Кангрэс прыймаць тыя ці іншыя рашэнні. У сваю чаргу рабаўладальнікі прыбягалі да самасуду і тэрору супраць абаліцыяністаў, бо законы дазвалялі арыштоўваць толькі тых абаліцыяністаў, якія былі схоплены за спробамі дапамагчы рабам бегчы на волю, прычым толькі на тэрыторыі штатаў, якія дазвалялі рабства.
Дарэчы, дзейнасць абаліцыяністаў была даволі эфектыўнай, бо з аднаго боку, Кангрэс ЗША пад ціскам гэтага руху прыняў шэраг законаў, якія абмяжоўвалі распаўсюджанне рабства і гандаль людзьмі, з другога, з дапамогай абаліцыяністаў дзясяткі тысяч рабоў збеглі на поўнач ЗША і ў Канаду і атрымалі свабоду.
Якімі былі ўмовы жыцця рабоў Поўдня ЗША?
Рабству няма апраўдання. Але ў гістарычных апісаннях побыту рабоў падчас многа перабольшванняў. Самы жорсткі стасунак да нявольнікаў з Афрыкі быў на караблях гандляроў людзьмі. І гэты стасунак не змяніўся за апошнія стагоддзі. Для трафікёраў гэтыя людзі былі не больш чым аптовы тавар. Таму жаншчыны і дзеці рабіліся ахвярамі гвалту ўсёй карабельнай каманды на палубе, а мужчыны тым часам паміралі ў труме з-за недахопу паветра, вады і ежы. Калі ўвоз нявольнікаў з Афрыкі забаранілі і ён стаў нелегальным, нярэдка трафікёры тапілі ўсіх рабоў жывымі ў моры скаваных аднім ланцугом пры набліжэнні патрульнага карабля.
Але жыццё ў гаспадара было крыху іншым. Гаспадар разумеў, што раб - гэта яго інвестыцыя, яго капітал. Таксама ён разумеў, што за празмерна жорсткі стасунак раб можа адрэзаць яму галаву пакуль ён спіць ці падкласці атруту ў ежу, ці падпаліць маёнтак, а то і падняць паўстанне. Таму фізічныя здзекі і забойствы рабоў не маглі носіць масавы характар.
Аматары прыгожай паловы чалавецтва таксама будуць расчараваны. Зразумела, афрыканскія жаншчыны такія ж прыгожыя, як і беларускія і ўвогуле іншыя жаншчыны свету. Але не трэба рабіць з усіх рабаўладальнікаў палавых гігантаў. Па-першае, большасць з іх былі жанатымі мужчынамі хрысціянскага веравызнання. Мужчын, якім жонкі дазвалялі б свабодна забаўляцца з каханкамі, на свеце не шмат. Практычна ўсе варыянты пратэстантызму, якіх трымаліся рабаўладальнікі Поўдня, дазвалялі развод за чужаложства. Таму сэксуальная эксплуатацыя нявольніц не магла быць масавай, хоць і мела некаторую распаўсюджанасць. Акрамя таго, гэта не заўсёды быў гвалт. Жыццё - складаная рэч, і ў кожным народзе бываюць жаншчыны (як і мужчыны) гатовыя гандляваць сваёй прыгажосцю. У цяжкіх умовах іх колькасць узрастае. І ў кожнага буйнога землеўладальніка знаходзілася хоць некалькі жаншчын, якія былі гатовы на ўсё. Тым не меньш, выпадкаў, калі гаспадар прымушаў рабыню да палавой сувязі ці гвалціў яе, хапала.
Найбольш цяжкім у жыцці рабоў была праца на плантацыях. Поўдзень ЗША быў экспацёрам цукру, тытуню і бавоўны. У 1830-х гг. гадоўля бавоўны ў паўднёвых штатах стала такой масавай, што склалася ўзаемазалежная сістэма "бавоўна-рабы" (cotton-slave system). З гатага часу гаспадары сталі ставіць усё больш жорсткія нарматывы па збору бавоўны рабам, і тых, хто не мог "выканаць план", нярэдка білі бізуном ці катавалі.
Яшчэ адно злачынства, якое рабілі белыя гаспадары - рознічны продаж рабоў. Продаж у розніцу заўсёды больш прыбыльны, чым аптовы, а рабоў не лічылі за людзей і прадавалі па-асобку мужа і жонку, маці і дачку, бацьку і сына. Колькі пры гэтым было зламана лёсаў, колькі сямей ніколі не ўз'ядналіся, не можа падлічыць аніводзін гісторык.
Трэба зазначыць, што не ўсе былыя рабы, што збеглі на Поўнач атрымоўвалі належную дапамогу ад абаліцыяністаў для адаптацыі і сацыялізацыі ў свабодным грамадстве. Не ўсе мелі магчымасць уладкавацца на работу, умовы жыцця рабочых на фабрыках і заводах (незалежна ад расы) былі ў той час блізкімі да рабскіх, не ўсе скарысталіся свабодай належным чынам, бо некаторыя апускаліся да злачынстваў. Таксама адносіны да чорных перасяленцаў з боку белага насельніцтва Поўначы было неадназначным, што выявілася падчас Нью-Ёркскага паўстання 1863 г. белых гараджан, калі ў выніку пагромаў былі забіты дзясяткі цёмнаскурых.
Ці вялася Грамадзянская вайна 1861-65 гг. за адмену рабства?
На самой справе гэта вайна вялася за захаванне адзінства краіны. Яна пачалася, калі некалькі рабаўладальніцкіх штатаў аб'явілі аб сваім выхадзе з складу ЗША і аб стварэнні Канфедэратыўных Штатаў Амерыкі. Іншыя рабаўладальніцкія штаты захавалі вернасць прэзідэнту Лінкальну. Цікава, што ў федэральнай акрузе Калумбія, дзе знаходзіцца сталіца ЗША Вашынгтон, таксама існавала рабства. Толькі ў 1850 г., як частка кампраміснага плана сенатара Клэя, у федэральнай акрузе забаранілі куплю-продаж рабоў, але не валоданне імі.
Таму вайна з Поўднем вялася за аднаўленне канстытуцыйнага парадку і вызваленне рабоў не было яе мэтай.
Ці было адменена рабства ў 1863 г.?
Абмежаванне рабства і гандлю рабамі пачалося задоўга да гэтага. Зразумела, былі гаспадары, якія адпускалі рабоў на волю праз пэўны тэрмін працы на плантацыях (свайго роду стымул плённа працаваць) або па іншых прычынах. Але першыя палітычныя спробы вызвалення рабоў мелі месца падчас Амерыканскай рэвалюцыі. Некаторыя брытанскія губернатары абяцалі свабоду чорным рабам за службу ў брытанскай каралеўскай арміі, якая ваявала супраць войска Вашынгтона. І такім чынам рабы рабіліся контр-рэвалюцыянерамі, а іх гаспадары - рэвалюцыянерамі.
Другі моцны ўдар па рабству нанеслі абаліцыяністы, якія прымусілі ўрад ЗША забараніць экспарт афрыканскіх нявольнікаў у 1808 г. Тады рабоў на плантацыі Поўдня сталі прывозіць альбо легальна з Паўднёвай Амерыкі, альбо кантрабандай з Афрыкі (вось тады і пачалі трафікёры тапіць жывы тавар скаваны аднім ланцугом).
Пракламацыя А. Лінкальна аб вызваленні нявольнікаў (The Emancipation Proclamation), прынятая ў 1863 г., мела істотныя абмежаванні. Мае сэнс прывесці цалкам гэты невялікі дакумент ў беларускім перакладзе (4):
"Паколькі ў дваццаць другі дзень верасня, у годзе ад нараджэння нашага Госпада адна тысяча васемсот шесцьдзясят другім Прэзідэнт выдаў пракламацыю, у якой, акрамя іншага, было наступнае, а менавіта:
Што ў першы дзень студзеня у год ад нараджэння нашага Госпада адна тысяча васемсот шэсцьдзясят трэцім усе асобы, якіх утрымліваюць у якасці нявольнікаў у любым Штаце ці пэўнай частцы Штату, дзе насельніцтва будзе знаходзіцца ў стане паўстання супраць Злучаных Штатаў, павінны быць з гэтага часу і назаўжды свабоднымі; а Выканаўчы Ўрад Злучаных Штатаў, у тым ліку кіраўніцтва узброеных сіл і флоту, прызнае і абароніць свабоду такіх асоб і не будзе прадпрымаць аніякіх дзеянняў супраць намаганняў такіх асоб, якія яны могуць рабіць каб тая свабода ажыццявілася.
Што Урад, у першы дзень студзеня вышэй азначанага пракламацыяй году, вызначыць Штаты і часткі Штатаў, ў якіх людзі будуць знаходзіцца ў стане паўстання супраць Злучаных Штатаў, пры факце, што пэўны Штат ці яго жыхары будуць на гэты дзень, сумленным чынам, прадстаўлены ў Кангрэсе Злучаных Штатаў членамі, абранымі большасцю прызначаных выбаршчыкаў такога Штату, і што не будзе прадстаулена грунтовага доказу супраць гэтага Штату, будзе лічыць дастатковым сведчаннем , што гэты Штат і яго насельніцтва ня ўдзельнічаюць у паўстанні супраць Злучаных Штатаў.”
Цяпер, такім чынам я Аўраам Лінкальн, Прэзідэнт Злучаных Штатаў на падставе ускладзенай на мяне улады Галоўнакамандуючага Арміі і Флоту Злучаных Штатаў у час узброенага паўстання супраць улады Злучаных Штатаў і як адпаведную і неабходную меру ваеннага часу для падушэння гэтага паўстання, у першы дзень студзеня у годзе нашага Госпада адна тысяча васемсот шэсцьдзясят трэцім, у згодзе з маей мэтай загадваю абвясціць аб гэтым публічна на працягу ста дзён, пачынаючы з першага вышэйазначанага дню, вызначыць Штаты і часткі Штатаў дзе людзі будуць знаходзіцца ў стане паўстання супраць Злучаных Штатаў, а менавіта:
Арканзас, Тэхас, Луізіана (акрамя акруг Сейнт Бернард, Плэкмаінз, Джеферсан, Сейнт Джон, Сейнт Чарлз, Сейнт Джеймс Эсешн, Эсампшн, Тэрбон, Лафурш, Сейнт Мэры, Сейнт Марцін і Арлеан, у тым ліку Новы Арлеан), Місісіпі, Алабама, Фларыда, Джорджыя, Паўдневая Караліна, Паўночная Караліна і Вірджынія (акрамя сарака дзевяці графств, азначаных як Заходняя Вірджынія, а таксама графств Берклі, Экомэк, Нортхэмптан, Элізабэт Сіці, Ёрк, Прынсэс Энн і Норфалк, у тым ліку гарады Норфалк і Портсмут [)] -- тэрыторыі, на якія пакуль не распаўсюджвалася дзеянне гэтай пракламацыі.
І, на падставе сваей ўлады, а таксама дзеля дасягнення вышэй азначанай мэты, я абвяшчаю ўсіх асоб, якіх утрымліваюць у якасці нявольнікаў на тэрыторыі азначаных Штатаў і частак Штатаў, з гэтага часу вольнымі, а Выканаўчаму Ўраду Злучаных Штатаў, уключая кіраўніцтва Арміі і Флоту загадваю прызнаваць і абараняць свабоду гэтых асоб. (вылучэнне маё - А.Б.)
Пры гэтым я загадваю асобам, якіх я аб’явіў свабоднымі, устрымлівацца ад усіх форм насілля, за выключэннем неабходнай самаабароны; і я рэкамендую ім ва ўсіх абставінах, калі ім дазволяць, сумленна працаваць за дапушчальную аплату.
І яшчэ я аб’яўляю, што тыя з гэтых асоб, якія адпавядаюць неабходным умовам, будуць прыняты да узброенай армейскай службы на карысць Злучаных Штатаў ва ўмацаваных гарнізонах, вайсковых размяшчэннях, на баявых пастах і ў іншых мястах, а таксама на вайсковых водных транспартных сродках.
А на гэты акт, які можна шчыра лічыць актам правасуддзя, які падцвярджаецца Канстытуцыяй і выкліканы неабходнасцю ваеннага становішча, я заклікаю разважлівае меркаванне чалавецтва і літасць Усемагутнага Бога.
Падцвярджаю гэты дакумент уласным подпісам і дзяржаўнай пячаццю Злучаных Штатаў.
Складзена ў горадзе Вашынгтоне, у першы дзень студзеня у годзе ад нараджэння нашага Госпада адна тысяча васемсот шэсцьдзясят трэцім, а ад абвяшчэння Незалежнасці Злучаных Штатаў Амерыкі восемдзесят семым.
Прэзідэнт: АЎРААМ ЛІНКАЛЬН
УІЛЛ’ЯМ Х С’ЮАРД, дзяржаўны сакратар"
Такім чынам вызваленне распаўсюджвалася на рабоў толькі там, дзе яшчэ дзейнічала ўлада Канфедэрацыі і законы Лінкальна не прызнавалі. Рабоў вызвалялі па меры прасоўвання на мяцежны Поўдзень федэральнай арміі. Гэта была рэпрэсіўная мера супраць канфедэратаў, а не акт гуманізму да нявольнікаў. Але там, дзе ўладу Лінкальна прызнавалі, інстытут рабства заставаўся некарнутым. Цяжка сказаць сколькі "бізуноў" атрымалі рабы на вернай ураду ЗША тэрыторыі, сколькі жаншчын і дзяўчат паспелі згвалціць іх белыя гаспадары з 1 студзеня 1863 г. да поўнай адмены рабства. Але думаю, што гаспадары па абедзве лініі фронту ў асноўнай масе сваёй ужо імкнуліся паводзіць сябе як мага больш карэктна да рабоў, бо разумелі, што адмена рабства па ўсёй краіне - гэта пытанне часу і нявольнікі маглі за ўсё адпомсціць і ім самім, і іх нашчадкам.
Поўнасцю рабства ў ЗША адмянілі 6 снежня 1865 г., калі Кангрэс ратыфікаваў 13-ю папраўку да Канстытуцыі краіны. Вось яе тэкст (3):
"Раздзел 1. Рабства і прымусовая праца за выключэннем формы пакарання за злачынства, калі прычаснаць абвінавачанага да яго даказана, павінна быць забаронена як на ўсей тэрыторыі Злучаных Штатаў, так і ў кожным месцы, якое знаходзіцца пад юрысдыкцыяй ЗША.
Раздзел 2. Кангрэс павінен прыняць адпаведныя законы, каб ажыццявіць гэту пастанову."
Якімі былі наступствы ўзнікнення рабства і яго адмены для ЗША?
Адмена рабства з аднаго боку паклала канец несвабодзе перамяшкання і іншым абмежаванням, якія мае раб. Але праз некаторы час пасля завяршэння вайны былыя белыя гаспадары пачалі сістэматычна помсціць сваім былым рабам. Расавая сегрэгацыя, суды Лінча, прадузятае судовае разбіральніцтва калі, напрыклад, белы насільнік чорнай дзяўчыны атрымоўваў меньшы тэрмін турэмнага зняволення, чым чорны насільнік белай дзяўчыны. Усё гэта было рэаліямі наступнай сотні гадоў пасля вызвалення рабоў. Былыя чорныя нявольнікі таксама помсцілі белым як умелі, і Амерыка пацярпела пэўныя страты ў выніку дзейнасці такіх тэрарыстычных груп як "Чорныя пантеры".
Грамадства ЗША не было гатова яшчэ ўспрымаць неадукаваных людзей і людзей нееўрапейскага паходжання як роўных сабе. Таму індзейцаў перасталі ўспрымаць як дзікароў толькі ў другой палове ХХ ст. Таму бедныя амерыканцы доўгі час змагаліся за роўныя правы з багатымі. Па той жа прычыне жаншчыны доўгі час разглядаліся як асобы, якім непатрэбна мець роўныя правы з мужчынамі. На гэтым фоне можна зразумець, што вызваленыя чорныя рабы не былі патрэбны сваім вызваліцелям у якасці суграмадзян.
Калі ў пачатку 1990-х гг. рускія скінхэды праводзілі пікет ля амерыканскага пасольства ў Маскве, яны крычалі: "Расія - для рускіх, Амерыка - для белых, неграў - у джунглі!". Падобная палітыка мелася на ўвазе, калі частку былых цёмнаскурых рабоў перасялілі ў Афрыку ў спецыяльна створаную для іх краіну - Ліберыю. Тым не меньш, выселіць усіх былых нявольнікаў было немагчыма, бо Поўдзень ЗША меў патрэбу ў рабочых руках, а белых імігрантаў не хапала. Таму большасць былых рабоў засталася працаваць на сваіх былых гаспадароў толькі ўжо ў якасці наёмных сельскагаспадарчых рабочых.
Але рабства пакінула не толькі чорны след у гісторыі ЗША. Культура паўдневых штатаў значна ўзбагацілася ўнёскам самых розных народаў Афрыкі, якія апынуліся на адніх і тых жа плантацыях. Таксама афраамерыканцы пашырылі лексікон англійскай мовы сваіх гаспадароў. Існуе напаўанекдатычны выпадак, калі вядучы аднаго тэлешоў назваў брытанскую каралеву брудным словам bitch, якое з'яўляецца вельмі абразлівым для жаншчыны. І, калі на яго падалі ў суд, ён быў апраўданы, бо даказаў, што слэнг цёмнаскурых жыхароў Гарлема даў гэтаму слову супрацьлеглае значэнне - "найлепшая сяброўка".
Зноскі
(1) An Outline on American History. Published by US Information Agency, p.20
(2) Цікавы факт: 5 ліпеня 1776 г. на другі дзень пасля падпісання Дэкларацыі незалежнасці некаторымі дэлегатамі Кангрэса была складзена "Петыцыя аліўкавай галінкі" - прашэнне да караля ад імя Кангрэса аб спыненні вайны з яго амерыканскімі падданымі. 8 ліпеня Кангрэс адаслаў Петыцыю каралю (але кароль з ёй не пагадзіўся і вырашыў пакараць рэвалюцыянераў сілай зброі) і ў гэты ж самы дзень Дэкларацыю незалежнасці пачалі публічна абвяшчаць у некаторых гарадах Амерыкі. Бел. пераклад Петыцыі даступны ў Вікіпедыі. Рэжым доступу: be.wikipedia.org/wiki/Петыцыя_аліўкавай_галінкі Дата доступу: 25.11.2013.
(3) Дэкларацыя незалежнасці ЗША. Бел. пераклад Т. Верашчакі і інш. Апублікавана на сайце Historiapure, рэжым доступу: http://historiapure.narod.ru/index/0-17 Дата доступу: 25.11.2013. Таксама даступна ў благасферы, поўнасцю цытуецца ў артыкуле А Берастоўскага "Барацьба за незалежнасць паўночнаамерыканскіх калоній: першы закон дыялектыкі", рэжым доступу: http://berastouski.blogspot.com/2013/08/blog-post_13.html Дата доступу: 25.11.2013.
(4) Пракламацыя 1863 г. аб вызваленні нявольнікаў А. Лінкальна. Бел. пераклад А. Берастоўскага. Апублікавана на сайце Historiapure, рэжым доступу: http://historiapure.narod.ru/index/0-10 Дата доступу: 20.11.2013.
(5) Папраўкі да Канстытуцыі Злучаных Штатаў Амерыкі. Бел. пераклад Т. Пятровіч і А. Берастоўскага. Апублікавана на сайце Historiapure, рэжым доступу: http://historiapure.narod.ru/index/0-27 Дата доступу: 20.11.2013.

22.11.2013

5 дакументаў, якія зламалі чалавечыя лёсы

Быў час калі савецкі чалавек ведаў пра Хатынь, Халакост і іншыя злачынствы гітлераўцаў. Потым стала вядома пра сталінскія рэпрэсіі супраць нацыянальных меньшасцяў (у тым ліку немцаў і фінаў) падчас Вялікай Айчыннай вайны. Цяпер прыйшоў час даведацца пра аналагічныя рэпрэсіі ў ЗША і Канадзе, калі імігранты з Японіі, Германіі і Італіі былі аб'яўлены патэнцыяльна небяспечнымі чужынцамі (alien enemies). У выніку гэтага тысячы людзей перасялялі па рашэнню мясцовых вайсковых начальнікаў у спецрэзервацыі і канцлагеры. Пераважна гэта ахапіла японцаў. Многія сем'і ніколі больш не з'ядналіся. Дрэнны стасунак і цяжкія ўмовы лагернага зняволення прывялі да смерці некаторых з такіх "чужынцаў". Далёка не ўсе чужынцы гэтых нацыянальнасцяў трапілі пад рэпрэсіўную сякеру, але гэты момант гісторыі ЗША яскрава сведчыць, што ніякая ідэалогія не можа служыць гарантыяй абароны правоў чалавека. Прапаную прачытаць заканадаўчыя дакументы, якімі карысталіся пры ажыццяўленні рэпрэсіўных дзеянняў супраць немцаў, італьянцаў і японцаў у ЗША. Пераклад рабілі мае студэнты Інстытута прадпрымальніцкай дзейнасці (Мінск, Беларусь) пад маім навуковым кіраўніцтвам. Упершыню яны былі надрукаваны на сайце Historiapure.

Пракламацыі Ф. Д. Рузвельта аб высылцы патэнцыяльна небяспечных чужынцаў – японцаў, немцаў і італьянцаў

Тэкст арыгінала
Пераклад
PRESIDENTIAL PROCLAMATION

ALIENS

No. 2525

Alien Enemies--Japanese

AUTHORITY

WHEREAS it is provided by Section 21 of Title 50 of the United States Code [11 F. C. A., tit. 50, § 21] as follows: "Whenever there is a declared war between the United States and any foreign nation or government, or any invasion or predatory incursion is perpetrated, attempted, or threatened against the territory of the United States by any foreign nation or government, and the President makes public proclamation of the event, all natives, citizens, denizens, or subjects of the hostile nation or government, being of the age of fourteen years and upward, who shall be within the United States and not actually naturalized, shall be liable to be apprehended, restrained, secured, and removed as alien enemies. The President is authorized in any such event, by his proclamation thereof, or other public act, to direct the conduct to be observed, on the part of the United States, toward the aliens who become so liable; the manner and degree of the restraint to which they shall be subject and in what cases, and upon what security their residence shall be permitted, and to provide for the removal of those who, not being permitted to reside within the United States, refuse or neglect to depart therefrom; and to establish any other regulations which are found necessary in the premises and for the public safety."

AND WHEREAS by sections 22, 23, and 24 of title 50 of the United States Code [11 F. C. A., tit. 50, § § 22 to 24] further provision is made relative to alien enemies:

PROCLAMATION

NOW, THEREFORE, I, FRANKLIN D. ROOSEVELT, as PRESIDENT of the United States and as Commander in Chief of the Army and Navy of the United States, do hereby make public proclamation to all whom it may concern that an invasion has been perpetrated upon the territory of the United States by Empire of Japan.

CONDUCT TO BE OBSERVED BY ALIEN ENEMIES

And, acting under and by virtue of the authority vested in me by the Constitution of the United States and the said sections of the United States Code, I do hereby further proclaim and direct that the conduct to be observed on the part of the United States toward all natives, citizens, denizens or subjects of Empire of Japan being of the age of fourteen years and upwards who shall be within the United States or within any territories in any way subject to the jurisdiction of the United States and not actually naturalized, who for the purpose of this Proclamation and under such sections of the United States Code are termed alien enemies, shall be as follows:

All alien enemies are enjoined to preserve the peace toward the United States and to refrain from crime against public safety, and from violating the laws of the United States and of the States and Territories thereof; and to refrain from actual hostility or giving information, aid or comfort to the enemies of the United States or interfering by word or deed with the defense of the United States or political processes and public opinions thereof; and to comply strictly with the regulations which are hereby or which may be from time to time promulgated by the President.

All alien enemies shall be liable to restraint, or to give security, or to remove and depart from the United States in the manner prescribed by sections 23 and 24 of title 50 of the United States Code, and as prescribed in the regulations duly promulgated by the President.

DUTIES AND AUTHORITY OF THE ATTORNEY GENERAL AND THE SECRETARY OF WAR

And, pursuant to the authority vested in me, I hereby charge the Attorney General with the duty of executing all the regulations hereinafter prescribed regarding the conduct of alien enemies within the continental limits of the United States, Puerto Rico, the Virgin Islands and Alaska, and the Secretary of War with the duty of executing the regulations which are hereinafter prescribed and which may be hereafter adopted regarding the conduct of alien enemies in the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands. Each of them is specifically directed to cause the apprehension of such alien enemies as in the judgment of each are subject to apprehension or deportation under such regulations. In carrying out such regulations within the continental United States, Puerto Rico, the Virgin Islands and Alaska, the Attorney General is authorized to utilize such agents, agencies, officers and departments of the United States and of the several states, territories, dependencies, municipalities thereof and of the District of Columbia as he may select for the purpose. Similarly the Secretary of War in carrying out such regulations in the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands is authorized to use such agents, agencies, officers and departments of the United States and of the territories, dependencies and municipalities thereof as he may select for the purpose. All such agents, agencies, officers and departments are hereby granted full authority for all acts done by them in the execution of such regulations when acting by direction of the Attorney General or the Secretary of War, as the case may be.

REGULATIONS

And, pursuant to the authority vested in me, I hereby declare and establish the following regulations which I find necessary in the premises and for the public safety:
(1) No alien enemy shall enter or be found within the Canal Zone and no alien enemy shall enter or leave the Hawaiian Islands or the Philippine Islands except under such regulations as the Secretary of War shall from time to time prescribe. Any alien enemy found in the Canal Zone, the Hawaiian Islands, or the Philippine Islands in violation of any such regulations and any alien enemy who enters or is found within any restricted area to be hereafter prescribed by the Military Commanders of each territory in the Canal Zone, the Hawaiian Islands, and the Philippine Islands, may be immediately apprehended by authority of the Military Governors in each such territory, or if there be no Military Governor, then by authority of the Secretary of War, and detained until it is determined, under the regulations to be prescribed by the Secretary of War, whether any such alien enemy should be permanently interned following which such alien enemy shall be released, released on bond, or permanently interned, as the case may be.

(2) The exercise of the power to prescribe restricted areas and the power of arrest, detention and internment of alien enemies in the Canal Zone, the Hawaiian Islands or the Philippine Islands shall be under the jurisdiction of the Military Commanders of each such territory, each acting under such regulations as the Secretary of War shall hereafter prescribe.

(3) No alien enemy shall enter or leave Alaska, Puerto Rico or the Virgin Islands except under such regulations as the Attorney General shall from time to time prescribe. Any alien enemy found in Alaska, Puerto Rico or the Virgin Islands in violation of any such regulations and any alien enemy who enters or is found within any restricted area to be hereafter prescribed by the Military Commanders of each such territory in Alaska, and Puerto Rico and by the Navy Commander in the Virgin Islands, shall be immediately apprehended by authority of the Attorney General acting through the United States Attorney in each such territory and detained until it is determined, under the regulations to be prescribed by the Attorney General, whether any such alien enemy shall either be released, released on bond, or permanently interned, as the case may be.

(4) The Military Commanders in Alaska and Puerto Rico and the Naval Commander in the Virgin Islands shall have the power to prescribe restricted areas.

(5) No alien enemy shall have in his possession, custody or control at any time or place or use or operate any of the following enumerated articles:
a. Firearms.

b. Weapons or implements of war or component parts thereof.

c. Ammunition.

d. Bombs.

e. Explosives or material used in the manufacture of explosives.

f. Short-wave radio receiving sets.

g. Transmitting sets.

h. Signal devices.

i. Codes or ciphers.

j. Cameras.

k. Papers, documents or books in which there may be invisible writing; photograph, sketch, picture, drawing, map or graphical representation of any military or naval installations or equipment or of any arms, ammunition, implements of war, device or thing used or intended to be used in the combat equipment of the land or naval forces of the United States or any military or naval post, camp or station.
All such property found in the possession of any alien enemy in violation of the foregoing regulations shall be subject to seizure and forfeiture.

(6) No alien enemy shall undertake any air flight or ascend into the air in any airplane, aircraft or balloon of any sort whether owned governmentally, commercially or privately, except that travel by an alien enemy in an airplane or aircraft may be authorized by the Attorney General, or his representative, or the Secretary of War, or his representative, in their respective jurisdictions, under such regulations as they shall prescribe.

(7) Alien enemies deemed dangerous to the public peace or safety of the United States by the Attorney General or the Secretary of War, as the case may be, are subject to summary apprehension. Such apprehension shall be made in the continental United States, Alaska, Puerto Rico and the Virgin Islands by such duly authorized officer of the Department of Justice as the Attorney General may determine. In the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands, such arrests shall be made by the Military Commanders in each such territory by authority of the respective Military Governors thereof, and if there be no Military Governor, then by authority of the Secretary of War. Alien enemies arrested shall be subject to confinement in such place of detention as may be directed by the officers responsible for the execution of these regulations and for the arrest, detention and internment of alien enemies in each case, or in such other places of detention as may be directed from time to time by the Attorney General, with respect to the continental United States, Alaska, Puerto Rico and the Virgin Islands, and by the Secretary of War with respect to the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands, and there confined until he shall have received such permit as the Attorney General or the Secretary of War with respect to the Canal Zone, the Hawaiian Islands and Philippine Islands shall prescribe.

(8) No alien enemy shall land in, enter or leave or attempt to land in, enter or leave the United States, except under the regulation prescribed by the President in his Proclamation dated November 14, 1941, and the regulations promulgated thereunder or any proclamation or regulation promulgated hereafter.

(9) Whenever the Attorney General of the United States, with respect to the continental United States, Alaska, Puerto Rico and the Virgin Islands, or the Secretary of War, with respect to the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands, deems it to be necessary, for the public safety and protection, to exclude alien enemies from a designated area, surrounding any fort, camp, arsenal, airport, landing field, aircraft stations, electric or other power plant, hydroelectric dam, government naval vessel, navy yard, pier, dock, dry dock, or any factory, foundry, plant, workshop, storage yard, or warehouse for the manufacture of munitions or implements of war or any thing of any kind, nature or description for the use of the Army, the Navy or any country allied or associated with the United States, or in any wise connected with the national defense of the United States, or from any locality in which residence by any alien enemy shall be found to constitute a danger to the public peace and safety of the United States or from a designated area surrounding any canal or any wharf, pier, dock or dry dock used by ships or vessels of any designated tonnage engaged in foreign or domestic trade, or of any warehouse, shed, elevator, railroad terminal, depot or yard or other terminal, storage or transfer facility, then no alien enemy shall be found within such area or the immediate vicinity thereof. Any alien enemy found within any such area or the immediate vicinity thereof prescribed by the Attorney General or the Secretary of War, as the case may be, pursuant to the regulations, shall be subject to summary apprehension and to be dealt with as hereinabove prescribed.

(10) With respect to the continental United States, Alaska, Puerto Rico, and the Virgin Islands, an alien enemy shall not change his place of abode or occupation or otherwise travel or move from place to place without full compliance with any such regulations as the Attorney General of the United States may, from time to time, make and declare; and the Attorney General is hereby authorized to make and declare, from time to time, such regulations concerning the movements of alien enemies within the continental United States, Alaska, Puerto Rico and the Virgin Islands, as he may deem necessary in the premises and for the public safety.

(11) With respect to the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands, an alien enemy shall not change his place of abode or occupation or otherwise travel or move from place to place without full compliance with any such regulations as the Secretary of War may, from time to time, make and declare; and the Secretary of War is hereby authorized to make and declare, from time to time, such regulations concerning the movements of alien enemies within the Canal Zone, the Hawaiian Islands, and the Philippine Islands as he may deem necessary in the premises and for the public safety.

(12) No alien enemy shall enter or be found in or upon any highway, waterway, airway, railway, railroad, subway, public utility, building, place or thing not open and accessible to the public generally, and not generally used by the public.

(13) No alien enemy shall be a member or an officer of, or affiliated with, any organization, group or assembly hereafter designated by the Attorney General, nor shall any alien enemy advocate, defend or subscribe to the acts, principles or policies thereof, attend any meetings, conventions or gatherings thereof or possess or distribute any literature, propaganda or other writings or productions thereof.

This proclamation and the regulations herein contained shall extend and apply to all land and water, continental or insular, in any way within the jurisdiction of the United States.

IN WITNESS WHEREOF, I have hereunto set my hand and caused the seal of the United States of America to be affixed.

DONE at the City of Washington this seventh day of December, in the year of our Lord nineteen hundred and forty-one, and of the Independence of the United States of America the one hundred and sixty-sixth.
FRANKLIN D. ROOSEVELT
ПРЭЗІДЭНТСКАЯ ПРАКЛАМАЦЫЯ

ЧУЖЫНЦЫ

2526

Патэнцыяльна небяспечныя чужынцы – японцы
ЮРЫДЫЧНАЕ АБГРУНТАВАННЕ

ПАКОЛЬКІ пунктам 21 Раздзела 50 Кодэкса законаў ЗША [11 F. C. A., tit. 50, § 21] прадугледжана наступнае, а менавіта: “Калі аб’яўлена вайна паміж ЗША і нейкай іншай дзяржавай ці калі ажжыццаўляецца спроба агрэсіі супраць тэрыторыі ЗША, ці існуе пагроза такой агрэсіі і Прэзідент публічна абвяшчае аб гэтым, усе грамадзяне ці падданыя варожай дзяржавы ва ўзросце ад 14 год, якія будуць знаходзіцца на тэрыторыі ЗША і не будуць на гэты час натуралізаваны могуць падлягаць арышту, затрыманню, альбо высылкі ,як патэнцыяльна небяспечныя чужынцы. Прэзідент упаўнаважаны ў такім выпадку выдаць пракламацыю ці нейкі іншы юрыдычны дакумент, які вызначае шэраг неабходных мер, якія дзяржава мусіць ажжыццявіць супраць патэнцыяльна небяспечных чужынцаў, ступень абмежавання іх свабоды і ў якіх выпадках, і ўмовы, на якіх будзе дазволена іх пражыванне ў краіне, а таксама механізм высылкі тых, каму недазволена застацца ў ЗША і хто адмовіўся пакінуць краіну; таксама Прэзідэнт павінен выдаць іншыя неабходныя пастановы дзеля забеспячэння грамадскай бяспекі.”



І ПАКОЛЬКІ пунктамі 22, 23 і 24 раздзела 50 Кодэкса законаў ЗША [11 F. C. A., tit. 50, § § 22 to 24] прадугледжаны шэраг іншых юрыдычных мер адносна патэнцыяльна небяспечных чужынцаў:


ПРАКЛАМАЦЫЯ

ТАКІМ ЧЫНАМ, Я, ФРАНКЛІН Д. РУЗВЕЛЬТ, ПРЭЗІДЭНТ Злучаных Штатаў і Галоўнакамандуючы Арміі і Флоту ЗША, публічна абвяшчаю аб ажжыццяўленні ўзброеннай агрэсіі супраць тэрыторыі ЗША з боку Японскай Імперыі.





ПРАВІЛЫ ПАВОДЗІН, УСКЛАДЗЕНЫЯ НА ПАТЭНЦЫЯЛЬНА НЕБЯСПЕЧНЫХ ЧУЖЫНЦАЎ
На падставе ўлады, ускладзенай на мяне Канстытуцыяй ЗША і вышэйазначанымі пунктамі Кодэкса законаў ЗША, я абвяшчаю правілы паводзін, якія Злучаныя Штаты ўскладаюць на падданых Японскай Імперыі, ва ўзросце ад 14 год, якія будуць знаходзіцца на тэрыторыі ЗША ці на тэрыторыі, якая знаходзіцца пад юрысдыкцыяй ЗША і не будуць на гэты час натуралізаваны; гэтыя асобы данай Пракламацыяй і вышэйазначанымі пунктамі Кодэкса законаў ЗША вызначаюцца як патэнцыяльна небяспечныя чужынцы і яны мусяць дзейнічаць згодна з наступнымі правіламі паводзін:

Усе патэнцыяльна небяспечныя чужынцы павінны прытрымлівацца мірных паводзін у адносінах да ЗША, не ўчыняць злачынстваў супраць грамадскай бяспекі, не парушаць ні фэдэральных законаў, ні законаў асобных штатаў ці тэрыторый ЗША, не ажыццяўляць варожых дзеянняў ці дапамогі ворагам ЗША інфармацыяй ці нейкім іншым чынам, не ўмешвацца ў справу абароны ЗША, палітычных працэсаў і грамадскай думкі краіны ні словам, ні ўчынкам; і строга выконваць усе пастановы Прэзідэнта, як гэтую, так і тыя, што яшчэ могуць быць выдадзены.
Усе патэнцыяльна небяспечныя чужынцы падлягаюць абмежаванню свабоды, затрыманню ці дэпартацыі з тэрыторыі ЗША згодна з чынам, прадугледжаным пунктамі 23 і 24 раздзела 50 Кодэкса законаў ЗША і згодна з пастановамі, якія пэўным чынам абвешчаны Прэзідэнтам.

АБАВЯЗКІ МІНІСТРА ЮСТЫЦЫІ І ВАЕННАГА МІНІСТРА


На падставе ускладзенай на мяне улады я загадваю міністру юстыцыі выканаць ўсе гэтыя пастановы адносна правілаў паводзін патэнцыяльна небяспечных чужынцаў на тэрыторыі кантынентальнай частцы ЗША, Пуэрта Рыка, Віргінскіх астравоў і Аляскі, а ваеннаму міністру загадваю выканаць ўсе гэтыя пастановы адносна правілаў паводзін патэнцыяльна небяспечных чужынцаў на тэрыторыі Зоны Панамскага канала, Гавайскіх астравоў і Філіпінскіх астравоў. Кожны з іх ўпаўнаважаны затрымліваць патэнцыяльна небяспечных чужынцаў дзеля вызначэння неабходнасці пазбавіць іх свабоды ці дэпартаваць з тэрыторыі краіны згодна з пэўнымі пастановамі. Для правядзення ў жыцце гэтых пастаноў на тэрыторыі кантынентальнай частцы ЗША, Пуэрта Рыка, Віргінскіх астравоў і Аляскі міністр юстыцыі ўпаўнаважаны карыстацца паслугамі адпаведных дзяржаўных структур, як на фэдэральным, так і на мясцовым узроўні, згодна з яго ўласным выбарам. Падобным чынам, ваенны міністр, выконваючы гэтыя пастановы ў Зоне Канала, на Гаваях і Філіпінах, ўпаўнаважаны карыстацца паслугамі адпаведных структур, як на фэдэральным, так і на мясцовым узроўні, згодна з яго ўласным выбарам. Усе гэтыя дзяржаўныя структуры надзяляюцца усімі неабходнымі паўнамоцтвамі для выканання вышэйазначаных пастаноў згодна з распараджэннямі міністра юстыцыі ці ваеннага міністра.




ПАСТАНОВЫ

На падставе ускладзенай на мяне улады я абвяшчаю наступныя пастановы, якія знаходжу неабходнымі для захаваня грамадскай бяспекі:
  1. Ніхто з патэнцыяльна небяспечных чужынцаў ня можа знаходзіцца на тэрыторыі Зоны Канала і ніхто з іх ня можа ні прыехаць на Гавайскія ці Філіпінскія а-вы ні пакінуць іх без адпаведнай пастановы мінстра юстыцыі. Пры парушэнні гэтага абмежавання патэнцыяльна небяспечным чужынцам ці пры знаходжанні такога чужынца ў забароненай мясцовым ваенным камандаваннем для наведвання зоне ў Зоне Канала, на Гаваях і Філіпінах, патэнцыяльна небяспечны чужынец падлягае затрыманню уладай мясцовага ваеннага губернатара ці непасрэдна ваеннага міністра, і такі чужынец будзе ўтрымлівацца пакуль распараджэннем ваеннага міністра не будзе вызначана, ці ўтрымліваць яго ў зняволенні далей, ці вызваліць, ці вызваліць пад залог, згодна з абставінамі.
  2. Улада вызначаць тэрыторыі, абмежаваныя для наведвання, і затрымліваць патэнцыяльна небяспечных чужынцаў на тэрыторыі Зоны Канала, Гавайскіх астравоў ці Філіпінскіх астравоў знаходзіцца ў юрысдыкцыі мясцовага ваеннага кіраўніцтва, якое мусіць дзейнічаць ў згодзе з вышэйазначанымі пастановамі пад кіраўніцтвам ваеннага міністра.
  3. Ніхто з патэнцыяльна небяспечных чужынцаў ня можа прыехаць на Аляску, у Пуэрта Рыка ці на Віргінскія астравы альбо пакінуць іх без адпаведнай пастановы мінстра юстыцыі. Пры парушэнні гэтага абмежавання патэнцыяльна небяспечным чужынцам ці пры знаходжанні такога чужынца ў забароненай мясцовым камандаваннем арміі і флоту для наведвання зоне ў Алясцы, Пуэрта Рыка і Філіпінах, патэнцыяльна небяспечны чужынец падлягае затрыманню уладай міністра юстыцыі, які будзе ажыццяўляць сваю ўладу ў супрацоўніцтве з федэральным атарнэем, і такі чужынец будзе ўтрымлівацца пакуль распараджэннем ваеннага міністра не будзе вызначана, ці ўтрымліваць яго ў зняволенні далей, ці вызваліць, ці вызваліць пад залог, згодна з абставінамі.
  4. Ваеннае камандванне Алясцы і Пуэрта Рыка, а таксама камандванне флоту Віргінскіх астравоў маюць права вызначаць тэррыторыі, абмежаваныя для наведвання.
  5. Ніхто з патэнцыяльна небяспечных чужынцаў ня можа ніколі і нідзе валодаць ці карыстацца наступнымі рэчамі:
а. Агнястрэльнай зброяй.

б. Іншымі відамі ваеннай зброі, ці дэталямі да пэўнага віду ваеннай зброі.

в. Баепрыпасамі.

г. Бомбамі

д. Выбуховымі рэчывамі ці матэрыяламі, з якіх магчыма рабіць выбуховыя рэчывы.

е. Кароткахвалевымі радыепрыемнікамі.

ж. Радіеперадатчыкамі.

з. Сігнальнымі прыборамі.

і. Кодамі альбо шыфрамі.

к. Фотаапаратамі.

л. Дакументамі, матэрыяламі ці кнігамі, у якіх могуць знаходзіцца нябачныя надпісы; фатаграфіі, эскізы, замалеўкі, карты, ці графічныя выявы пэўнага ваенных ці ваенна-марскіх прыбораў, абсталявання, зброі, баепрыпасаў і іншых рэчаў, якімі карыстаюцца армія і флот ЗША падчас правядзення баявых дзеянняў, на баявых пастах і ў ваісковым распалажэнні.
Калі нешта з вышэйазначаных рэчаў будзе знойдзена ў патэнцыяльна небяспечных чужынцаў, яно падляжыць канфіскацыі.


  1. Ніхто з патэнцыяльна небяспечных чужынцаў ня можа карыстацца самалетам ці паветранным шарам, знаходзячымся ва ўласнасці дзяржавы, камерцыйнай структуры альбо прыватнай асобы без спецыяльнага дазволу (адпаведна на тэрыторыі за якую кожны з іх нясе адказнасць) ці іх прадстаўнікоў.
  2. Тыя патэнцыяльна небяспечныя чужынцы, якіх міністр юстыцыі ці ваенны міністр лічаць небяспечнымі для грамадства павінны быць арыштаваны. Арышты маюць ажжыццяўляцца ў кантынентальнай частцы ЗША, Алясцы, Пуэрта Рыка і Віргінскіх астравах прызначанымі для гэтага служачымі дэпартамента юстыцыі адпаведна з загадам міністра юстыцыі. У Зоне Канала, на Гавайскіх і Філіпінскіх астравах такія арышты маюць ажжыццяўляцца мясцовым ваенным камандваннем кожнай тэрыторыі адпаведна з загадам ваеннага губернатара гэтай тэрыторыі ці, пры адстутнасці ваеннага губернатара ў пэунай тэрыторыі, непасрэдна ваеннага міністра. Арыштаваных патэнцыяльна небяспечных чужынцаў трэба ўтрымліваць у месцы зняволення, спецыяльна азначанным згодна рашэнню служачага, які адказаны за выкананне дадзеных загадаў, альбо міністра юстыцыі на тэрыторыі кантынентальнай частцы ЗША, Алясцы, Пуэрта Рыка і Віргінскіх астравах альбо ваеннага міністра ў Зоне Канала, на Гавайскіх і Філіпінскіх астравах; патэнцыяльна небяспечныя чужынцы будуць утрымлівацца там да распараджэння ваеннага мінстра ці міністра юстыцыі.
  3. Патэнцыяльна небяспечныя чужынцы могуць прыехаць у ЗША толькі згодна з працэдурай прадугледжанай Пракламацыяй Прэзідэнта ад 14 лістапада 1941 г. і іншымі заканадаўчымі актамі, якія могуць яшчэ быць выдадзены.
  4. Калі міністр юстыцыі ЗША ў кантынентальнай частцы ЗША, Алясцы, Пуэрта Рыка і Віргінскіх астравах ці ваенны міністр у Зоне Канала, на Гавайскіх і Філіпінскіх астравах знойдуць неабходным для забеспячэння грамадскай бяспекі выслаць патэнцыяльна небяспечных чужынцаў з пэўнай тэрыторыі вакол умацаваных фортаў, ваенных лагероў, арсеналаў, аэрапартоў, узлетна-пасадачных палос, авіяцыйных баз, электрастанцый ці іншых энергаўсталяванняў, дамб ГЭС, дзяржаўных навігацыйных суднаў, ваенных верфяў, пірсаў, докаў, сухіх докаў, альбо фабрыкі, завода, майстэрні, складской пляцоўкі ці складскога памяшкання, звязаных з вырабам баепрыпасаў, зброі і іншых рэчаў, якімі могуць карыстацца Армія і Флот ЗША, ці краіны-хаўрусніцы ЗША, ці краіны, маючыя нейкае дачыненне да нацыянальнай бяспекі ЗША. Таксама, калі будзе прынята рашэнне, што пражыванне патэнцыяльна небяспечных чужынцаў на тэрыторыі ля пэўнага каналу, прыстані, пірса, доку, сухога доку, якімі карыстаюцца гандлевыя судна вызначанага танажу, складу, элеватару чыгуначным дэпо ці іншым аб'ектам размяшкання ці перавозкі пагражае грамадскай бяспекі, то патэнцыяльна небяспечным чужынцам будзе забаронена знаходзіцца на тэрыторыі такіх аб'ектаў і ў непасрэднай блізкасці да іх. Кожны патэнцыяльна небяспечны чужынец, якога знойдуць на тэрыторыі такіх аб'ектаў, вызначаных распараджэннем міністра юстыцыі ці ваеннага міністра, ці ў непасрэднай блізкасці да іх, будзе адказваць за парушэнне гэтых пастаноў згодна з вышэйапісанымі распараджэннямі.
  5. На тэрыторыі кантынентальнай частцы ЗША, Алясцы, Пуэрта Рыка і Віргінскіх астравоў патэнцыяльна небяспечны чужынец можа змяніць месца жыхарства, род заняткаў ці яшчэ з нейкай мэтай ездіць па гэтай тэрыторыі толькі пры адпаведным дазволе міністра юстыцыі, які ўпаўнаважаны кантраляваць перамяшканне патэнцыяльна небяспечных чужынцаў у кантынентальнай частцы ЗША, Алясцы, Пуэрта Рыка і Віргінскіх астравах для забеспячэння грамадскай бяспекі.
  6. На тэрыторыі Зоны Канала, на Гавайскіх і Філіпінскіх астравах патэнцыяльна небяспечны чужынец можа змяніць месца жыхарства, род заняткаў ці яшчэ з нейкай мэтай ездіць па гэтай тэрыторыі толькі пры адпаведным дазволе ваеннага міністра, які ўпаўнаважаны кантраляваць перамяшканне патэнцыяльна небяспечных чужынцаў у Зоне Канала, на Гавайскіх і Філіпінскіх астравах для забеспячэння грамадскай бяспекі.
  7. Патэнцыяльна небяспечны чужынец ня мае права знаходзіцца на магістралі водным, падземным і паветранным шляху, чыгунцы, будынку ці іншым аб'екце, забароненым для наведвання пабочных.
  8. Патэнцыяльна небяспечны чужынец ня мае права належыць да арганізацый, шэраг якіх вызначаецца міністрам юстыцыі, ці супрацоўнічаць з імі; таксама патэнцыяльна небяспечным чужынцам забаронена абараняць і падтрымліваць ідэі і дзеянні такіх арганізацый і наведваць іх сходы, мець ці распаўсюджваць іх літаратуру і агітацыйныя альбо іншыя матэрыялы.
Гэтая пракламацыя і усе пастановы, якія знаходзяцца ў ей маюць юрыдычную сілу над усімі тэрыторыямі, што знаходзяцца пад юрысдыкцыяй ЗША.

ПАДЦВЯРДЖАЮ гэты дакумент уласным подпісам і дзяржаўнай пячаццю Злучаных Штатаў.
Складзена ў горадзе Вашынгтоне, у семы дзень снежня у годзе ад нараджэння нашага Госпада адна тысяча дзевяцьсот сорак першым, а ад абвяшчэння Незалежнасці Злучаных Штатаў Амерыкі сто шэсцьдзесят шостым.
ФРАНКЛІН Д. РУЗВЕЛЬТ
На беларускую мову перакладалі:
Бацяноўская Г.
Варакса А.
Галеева В.
Дуброўскі У.
Емельянчык Т.
Іванова А.
Леановіч Г.
Лыпава А.
Шымко А.

Тэкст арыгінала
Пераклад
PRESIDENTIAL PROCLAMATION

ALIENS

No. 2526

Alien Enemies--German

Authority

WHEREAS it is provided by Section 21 of Title 50 of the United States Code [11 F. C. A., tit. 50, § 21] as follows: "Whenever there is a declared war between the United States and any foreign nation or government, or any invasion or predatory incursion is perpetrated, attempted, or threatened against the territory of the United States by any foreign nation or government, and the President makes public proclamation of the event, all natives, citizens, denizens, or subjects of the hostile nation or government, being of the age of fourteen years and upward, who shall be within the United States and not actually naturalized, shall be liable to be apprehended, restrained, secured, and removed as alien enemies. The President is authorized in any such event, by his proclamation thereof, or other public act, to direct the conduct to be observed, on the part of the United States, toward the aliens who become so liable; the manner and degree of the restraint to which they shall be subject and in what cases, and upon what security their residence shall be permitted, and to provide for the removal of those who, not being permitted to reside within the United States, refuse or neglect to depart therefrom; and to establish any other regulations which are found necessary in the premises and for the public safety."

AND WHEREAS by sections 22, 23, and 24 of title 50 of the United States Code [11 F. C. A., tit. 50, §§ 22 to 24] further provision is made relative to alien enemies:

PROCLAMATION

NOW, THEREFORE, I, FRANKLIN D. ROOSEVELT, as PRESIDENT of the United States and as Commander in Chief of the Army and Navy of the United States, do hereby make public proclamation to all whom it may concern that an invasion of predatory incursion is threatened upon the territory of the United States by Germany.

CONDUCT TO BE OBSERVED BY ALIEN ENEMIES

And, acting under and by virtue of the authority vested in me by the Constitution of the United States and the said sections of the United States Code, I do hereby further proclaim and direct that the conduct to be observed on the part of the United States toward all natives, citizens, denizens or subjects of Germany being of the age of fourteen years and upwards who shall be within the United States or within any territories in any way subject to the jurisdiction of the United States and not actually naturalized, who for the purpose of this Proclamation and under such sections of the United States Code are termed alien enemies, shall be as follows:

All alien enemies are enjoined to preserve the peace toward the United States and to refrain from crime against public safety, and from violating the laws of the United States and of the States and Territories thereof; and to refrain from actual hostility or giving information, aid or comfort to the enemies of the United States or interfering by word or deed with the defense of the United States or political processes and public opinions thereof; and to comply strictly with the regulations which are hereby or which may be from time to time promulgated by the President.

All alien enemies shall be liable to restraint, or to give security, or to remove and depart from the United States in the manner prescribed by sections 23 and 24 of title 50 of the United States Code, and as prescribed in the regulations duly promulgated by the President.

DUTIES AND AUTHORITY OF THE ATTORNEY GENERAL AND THE SECRETARY OF WAR

And, pursuant to the authority vested in me, I hereby charge the Attorney General with the duty of executing all the regulations hereinafter prescribed regarding the conduct of alien enemies within the continental limits of the United States, Puerto Rico, the Virgin Islands and Alaska, and the Secretary of War with the duty of executing the regulations which are hereinafter prescribed and which may be hereafter adopted regarding the conduct of alien enemies in the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands. Each of them is specifically directed to cause the apprehension of such alien enemies as in the judgment of each are subject to apprehension or deportation under such regulations. In carrying out such regulations within the continental United States, Puerto Rico, the Virgin Islands and Alaska, the Attorney General is authorized to utilize such agents, agencies, officers and departments of the United States and of the several states, territories, dependencies, municipalities thereof and of the District of Columbia as he may select for the purpose. Similarly the Secretary of War in carrying out such regulations in the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands is authorized to use such agents, agencies, officers and departments of the United States and of the territories, dependencies and municipalities thereof as he may select for the purpose. All such agents, agencies, officers and departments are hereby granted full authority for all acts done by them in the execution of such regulations when acting by direction of the Attorney General or the Secretary of War, as the case may be.

REGULATIONS

The regulations contained in Proclamation No. 2525 of December 7, 1941, relative to natives, citizens, denizens or subject of Japan are hereby incorporated in and made a part of this proclamation, and shall be applicable to alien enemies defined in this proclamation.

This proclamation and the regulations herein prescribed shall extend and apply to all land and water, continental or insular, in any way within the jurisdiction of the United States.

IN WITNESS WHEREOF, I have hereunto set my hand and caused the seal of the United States of America to be affixed.

DONE at the City of Washington this 8th day of December, in the year of our Lord nineteen hundred and forty-one, and of the Independence of the United States of America one hundred and sixty-sixth.
FRANKLIN D. ROOSEVELT
ПРЭЗІДЭНТСКАЯ ПРАКЛАМАЦЫЯ

ЧУЖЫНЦЫ

2526

Патэнцыяльна небяспечныя чужынцы – немцы
Юрыдычнае абгрунтаванне

ПАКОЛЬКІ пунктам 21 Раздзела 50 Кодэкса законаў ЗША [11 F. C. A., tit. 50, § 21] прадугледжана наступнае, а менавіта: “Калі аб’яўлена вайна паміж ЗША і нейкай іншай дзяржавай ці калі ажжыццаўляеецца спроба агрэсіі супраць тэрыторыі ЗША, ці існуе пагроза такой агрэсіі і Прэзідент публічна абвяшчае аб гэтым, усе грамадзяне ці падданыя варожай дзяржавы ва ўзросце ад 14 год, якія будуць знаходзіцца на тэрыторыі ЗША і не будуць на гэты час натуралізаваны могуць падлягаць арышту, затрыманню, альбо высылкі ,як патэнцыяльна небяспечныя чужынцы. Прэзідент упаўнаважаны ў такім выпадку выдаць пракламацыю ці нейкі іншы юрыдычны дакумент, які вызначае шэраг неабходных мер, якія дзяржава мусіць ажжыццявіць супраць патэнцыяльна небяспечных чужынцаў, ступень абмежавання іх свабоды і ў якіх выпадках, і ўмовы, на якіх будзе дазволена іх пражыванне ў краіне, а таксама механізм высылкі тых, каму недазволена застацца ў ЗША і хто адмовіўся пакінуць краіну; таксама Прэзідэнт павінен выдаць іншыя неабходныя пастановыдзеля забеспячэння грамадскай бяспекі.”



І ПАКОЛЬКІ пунктамі 22, 23 і 24 раздзела 50 Кодэкса законаў ЗША [11 F. C. A., tit. 50, § § 22 to 24] прадугледжаны шэраг іншых юрыдычных мер адносна патэнцыяльна небяспечных чужынцаў:


ПРАКЛАМАЦЫЯ

ТАКІМ ЧЫНАМ, Я, ФРАНКЛІН Д. РУЗВЕЛЬТ, ПРЭЗІДЭНТ Злучаных Штатаў і Галоўнакамандуючы Арміі і Флоту ЗША, публічна абвяшчаю аб пагрозе ўзброеннай агрэсіі супраць тэрыторыі ЗША з боку Германіі.





ПРАВІЛЫ ПАВОДЗІН, УСКЛАДЗЕНЫЯ НА ПАТЭНЦЫЯЛЬНА НЕБЯСПЕЧНЫХ ЧУЖЫНЦАЎ
На падставе ўлады, ускладзенай на мяне Канстытуцыяй ЗША і вышэйазначанымі пунктамі Кодэкса законаў ЗША, я абвяшчаю правілы паводзін, якія Злучаныя Штаты ўскладаюць на грамадзян Германіі, ва ўзросце ад 14 год, якія будуць знаходзіцца на тэрыторыі ЗША ці на тэрыторыі, якая знаходзіцца пад юрысдыкцыяй ЗША і не будуць на гэты час натуралізаваны; гэтыя асобы данай Пракламацыяй і вышэйазначанымі пунктамі Кодэкса законаў ЗША вызначаюцца як патэнцыяльна небяспечныя чужынцы і яны мусяць дзейнічаць згодна з наступнымі правіламі паводзін:

Усе патэнцыяльна небяспечныя чужынцы павінны прытрымлівацца мірных паводзін у адносінах да ЗША, не ўчыняць злачынстваў супраць грамадскай бяспекі, не парушаць ні фэдэральных законаў, ні законаў асобных штатаў ці тэрыторый ЗША, не ажыццяўляць варожых дзеянняў ці дапамогі ворагам ЗША інфармацыяй ці нейкім іншым чынам, не ўмешвацца ў справу абароны ЗША, палітычных працэсаў і грамадскай думкі краіны ні словам, ні ўчынкам; і строга выконваць усе пастановы Прэзідэнта, як гэтую, так і тыя, што яшчэ могуць быць выдадзены.
Усе патэнцыяльна небяспечныя чужынцы падлягаюць абмежаванню свабоды, затрыманню ці дэпартацыі з тэрыторыі ЗША згодна з чынам, прадугледжаным пунктамі 23 і 24 раздзела 50 Кодэкса законаў ЗША і згодна з пастановамі, якія пэўным чынам абвешчаны Прэзідэнтам.


АБАВЯЗКІ МІНІСТРА ЮСТЫЦЫІ І ВАЕННАГА МІНІСТРА


На падставе ускладзенай на мяне улады я загадваю міністру юстыцыі выканаць ўсе гэтыя пастановы адносна правілаў паводзін патэнцыяльна небяспечных чужынцаў на тэрыторыі кантынентальнай частцы ЗША, Пуэрта Рыка, Віргінскіх астравоў і Аляскі, а ваеннаму міністру загадваю выканаць ўсе гэтыя пастановы адносна правілаў паводзін патэнцыяльна небяспечных чужынцаў на тэрыторыі Зоны Панамскага канала, Гавайскіх астравоў і Філіпінскіх астравоў. Кожны з іх ўпаўнаважаны затрымліваць патэнцыяльна небяспечных чужынцаў дзеля вызначэння неабходнасці пазбавіць іх свабоды ці дэпартаваць з тэрыторыі краіны згодна з пэўнымі пастановамі. Для правядзення ў жыцце гэтых пастаноў на тэрыторыі кантынентальнай частцы ЗША, Пуэрта Рыка, Віргінскіх астравоў і Аляскі міністр юстыцыі ўпаўнаважаны карыстацца паслугамі адпаведных дзяржаўных структур, як на фэдэральным, так і на мясцовым узроўні, згодна з яго ўласным выбарам. Падобным чынам, ваенны міністр, выконваючы гэтыя пастановы ў Зоне Канала, на Гаваях і Філіпінах, ўпаўнаважаны карыстацца паслугамі адпаведных структур, як на фэдэральным, так і на мясцовым узроўні, згодна з яго ўласным выбарам. Усе гэтыя дзяржаўныя структуры надзяляюцца усімі неабходнымі паўнамоцтвамі для выканання вышэйазначаных пастаноў згодна з распараджэннямі міністра юстыцыі ці ваеннага міністра.





ПАСТАНОВЫ

Пастановы,якія азначаны ў пракламацыі №2525 ад 7 снежня 1941 адносна падданых Японіі трэба лічыць ўключанымі ў склад гэтай пракламацыі, і іх дзеянне распаўсюджваецца на тых, хто гэтай пракламацыяй вызначаны як патэнцыяльна небяспечныя чужынцы.
Гэтая пракламацыя і усе пастановы, якія знаходзяцца ў ей маюць юрыдычную сілу над усімі тэрыторыямі, што знаходзяцца пад юрысдыкцыяй ЗША.

ПАДЦВЯРДЖАЮ гэты дакумент уласным подпісам і дзяржаўнай пячаццю Злучаных Штатаў.
Складзена ў горадзе Вашынгтоне, у восьмы дзень снежня у годзе ад нараджэння нашага Госпада адна тысяча дзевяцьсот сорак першым, а ад абвяшчэння Незалежнасці Злучаных Штатаў Амерыкі сто шэсцьдзесят шостым.
ФРАНКЛІН Д. РУЗВЕЛЬТ
На беларускую мову перакладалі:
Гоза А.
Лемяшэўская М.
Музыра С.
Пятрашко Ю.
Сенькавец А.
Цыганкова К.
Чарнейка В.

Тэкст арыгінала
Пераклад
PRESIDENTIAL PROCLAMATION

ALIENS

No. 2527

Alien Enemies--Italians

Authority

WHEREAS it is provided by Section 21 of Title 50 of the United States Code [11 F. C. A., tit. 50, § 21] as follows: "Whenever there is a declared war between the United States and any foreign nation or government, or any invasion or predatory incursion is perpetrated, attempted, or threatened against the territory of the United States by any foreign nation or government, and the President makes public proclamation of the event, all natives, citizens, denizens, or subjects of the hostile nation or government, being of the age of fourteen years and upward, who shall be within the United States and not actually naturalized, shall be liable to be apprehended, restrained, secured, and removed as alien enemies. The President is authorized in any such event, by his proclamation thereof, or other public act, to direct the conduct to be observed, on the part of the United States, toward the aliens who become so liable; the manner and degree of the restraint to which they shall be subject and in what cases, and upon what security their residence shall be permitted, and to provide for the removal of those who, not being permitted to reside within the United States, refuse or neglect to depart therefrom; and to establish any other regulations which are found necessary in the premises and for the public safety."

AND WHEREAS by sections 22, 23, and 24 of title 50 of the United States Code [11 F. C. A., tit. 50, §§ 22 to 24] further provision is made relative to alien enemies:

PROCLAMATION

NOW, THEREFORE, I, FRANKLIN D. ROOSEVELT, as PRESIDENT of the United States and as Commander in Chief of the Army and Navy of the United States, do hereby make public proclamation to all whom it may concern that an invasion of predatory incursion is threatened upon the territory of the United States by Italy.

CONDUCT TO BE OBSERVED BY ALIEN ENEMIES

And, acting under and by virtue of the authority vested in me by the Constitution of the United States and the said sections of the United States Code, I do hereby further proclaim and direct that the conduct to be observed on the part of the United States toward all natives, citizens, denizens or subjects of Italy being of the age of fourteen years and upwards who shall be within the United States or within any territories in any way subject to the jurisdiction of the United States and not actually naturalized, who for the purpose of this Proclamation and under such sections of the United States Code are termed alien enemies, shall be as follows:

All alien enemies are enjoined to preserve the peace toward the United States and to refrain from crime against public safety, and from violating the laws of the United States and of the States and Territories thereof; and to refrain from actual hostility or giving information, aid or comfort to the enemies of the United States or interfering by word or deed with the defense of the United States or political processes and public opinions thereof; and to comply strictly with the regulations which are hereby or which may be from time to time promulgated by the President.

All alien enemies shall be liable to restraint, or to give security, or to remove and depart from the United States in the manner prescribed by sections 23 and 24 of title 50 of the United States Code, and as prescribed in the regulations duly promulgated by the President.

DUTIES AND AUTHORITY OF THE ATTORNEY GENERAL AND THE SECRETARY OF WAR

And, pursuant to the authority vested in me, I hereby charge the Attorney General with the duty of executing all the regulations hereinafter prescribed regarding the conduct of alien enemies within the continental limits of the United States, Puerto Rico, the Virgin Islands and Alaska, and the Secretary of War with the duty of executing the regulations which are hereinafter prescribed and which may be hereafter adopted regarding the conduct of alien enemies in the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands. Each of them is specifically directed to cause the apprehension of such alien enemies as in the judgment of each are subject to apprehension or deportation under such regulations. In carrying out such regulations within the continental United States, Puerto Rico, the Virgin Islands and Alaska, the Attorney General is authorized to utilize such agents, agencies, officers and departments of the United States and of the several states, territories, dependencies, municipalities thereof and of the District of Columbia as he may select for the purpose. Similarly the Secretary of War in carrying out such regulations in the Canal Zone, the Hawaiian Islands and the Philippine Islands is authorized to use such agents, agencies, officers and departments of the United States and of the territories, dependencies and municipalities thereof as he may select for the purpose. All such agents, agencies, officers and departments are hereby granted full authority for all acts done by them in the execution of such regulations when acting by direction of the Attorney General or the Secretary of War, as the case may be.

REGULATIONS

The regulations contained in Proclamation No. 2525 of December 7, 1941, relative to natives, citizens, denizens or subject of Japan are hereby incorporated in and made a part of this proclamation, and shall be applicable to alien enemies defined in this proclamation.

This proclamation and the regulations herein prescribed shall extend and apply to all land and water, continental or insular, in any way within the jurisdiction of the United States.

IN WITNESS WHEREOF, I have hereunto set my hand and caused the seal of the United States of America to be affixed.

DONE at the City of Washington this 8th day of December, in the year of our Lord nineteen hundred and forty-one, and of the Independence of the United States of America one hundred and sixty-sixth.

FRANKLIN D. ROOSEVELT
ПРЭЗІДЭНТСКАЯ ПРАКЛАМАЦЫЯ

ЧУЖЫНЦЫ

2527

Патэнцыяльна небяспечныя чужынцы – італьянцы
Юрыдычнае абгрунтаванне

ПАКОЛЬКІ пунктам 21 Раздзела 50 Кодэкса законаў ЗША [11 F. C. A., tit. 50, § 21] прадугледжана наступнае, а менавіта: “Калі аб’яўлена вайна паміж ЗША і нейкай іншай дзяржавай ці калі ажжыццаўляеецца спроба агрэсіі супраць тэрыторыі ЗША, ці існуе пагроза такой агрэсіі і Прэзідент публічна абвяшчае аб гэтым, усе грамадзяне ці падданыя варожай дзяржавы ва ўзросце ад 14 год, якія будуць знаходзіцца на тэрыторыі ЗША і не будуць на гэты час натуралізаваны могуць падлягаць арышту, затрыманню, альбо высылкі ,як патэнцыяльна небяспечныя чужынцы. Прэзідент упаўнаважаны ў такім выпадку выдаць пракламацыю ці нейкі іншы юрыдычны дакумент, які вызначае шэраг неабходных мер, якія дзяржава мусіць ажжыццявіць супраць патэнцыяльна небяспечных чужынцаў, ступень абмежавання іх свабоды і ў якіх выпадках, і ўмовы, на якіх будзе дазволена іх пражыванне ў краіне, а таксама механізм высылкі тых, каму недазволена застацца ў ЗША і хто адмовіўся пакінуць краіну; таксама Прэзідэнт павінен выдаць іншыя неабходныя пастановыдзеля забеспячэння грамадскай бяспекі.”



І ПАКОЛЬКІ пунктамі 22, 23 і 24 раздзела 50 Кодэкса законаў ЗША [11 F. C. A., tit. 50, § § 22 to 24] прадугледжаны шэраг іншых юрыдычных мер адносна патэнцыяльна небяспечных чужынцаў:


ПРАКЛАМАЦЫЯ

ТАКІМ ЧЫНАМ, Я, ФРАНКЛІН Д. РУЗВЕЛЬТ, ПРЭЗІДЭНТ Злучаных Штатаў і Галоўнакамандуючы Арміі і Флоту ЗША, публічна абвяшчаю аб пагрозе ўзброеннай агрэсіі супраць тэрыторыі ЗША з боку Італіі.






ПРАВІЛЫ ПАВОДЗІН, УСКЛАДЗЕНЫЯ НА ПАТЭНЦЫЯЛЬНА НЕБЯСПЕЧНЫХ ЧУЖЫНЦАЎ
На падставе ўлады, ускладзенай на мяне Канстытуцыяй ЗША і вышэйазначанымі пунктамі Кодэкса законаў ЗША, я абвяшчаю правілы паводзін, якія Злучаныя Штаты ўскладаюць на падданых Італіі, ва ўзросце ад 14 год, якія будуць знаходзіцца на тэрыторыі ЗША ці на тэрыторыі, якая знаходзіцца пад юрысдыкцыяй ЗША і не будуць на гэты час натуралізаваны; гэтыя асобы данай Пракламацыяй і вышэйазначанымі пунктамі Кодэкса ЗША вызначаюцца як патэнцыяльна небяспечныя чужынцы і яны мусяць дзейнічаць згодна з наступнымі правіламі паводзін:

Усе патэнцыяльна небяспечныя чужынцы павінны прытрымлівацца мірных паводзін у адносінах да ЗША, не ўчыняць злачынстваў супраць грамадскай бяспекі, не парушаць ні фэдэральных законаў, ні законаў асобных штатаў ці тэрыторый ЗША, не ажыццяўляць варожых дзеянняў ці дапамогі ворагам ЗША інфармацыяй ці нейкім іншым чынам, не ўмешвацца ў справу абароны ЗША, палітычных працэсаў і грамадскай думкі краіны ні словам, ні ўчынкам; і строга выконваць усе пастановы Прэзідэнта, як гэтую, так і тыя, што яшчэ могуць быць выдадзены.
Усе патэнцыяльна небяспечныя чужынцы падлягаюць абмежаванню свабоды, затрыманню ці дэпартацыі з тэрыторыі ЗША згодна з чынам, прадугледжаным пунктамі 23 і 24 раздзела 50 Кодэкса законаў ЗША і згодна з пастановамі, якія пэўным чынам абвешчаны Прэзідэнтам.


АБАВЯЗКІ МІНІСТРА ЮСТЫЦЫІ І ВАЕННАГА МІНІСТРА


На падставе ускладзенай на мяне улады я загадваю міністру юстыцыі выканаць ўсе гэтыя пастановы адносна правілаў паводзін патэнцыяльна небяспечных чужынцаў на тэрыторыі кантынентальнай частцы ЗША, Пуэрта Рыка, Віргінскіх астравоў і Аляскі, а ваеннаму міністру загадваю выканаць ўсе гэтыя пастановы адносна правілаў паводзін патэнцыяльна небяспечных чужынцаў на тэрыторыі Зоны Панамскага канала, Гавайскіх астравоў і Філіпінскіх астравоў. Кожны з іх ўпаўнаважаны затрымліваць патэнцыяльна небяспечных чужынцаў дзеля вызначэння неабходнасці пазбавіць іх свабоды ці дэпартаваць з тэрыторыі краіны згодна з пэўнымі пастановамі. Для правядзення ў жыцце гэтых пастаноў на тэрыторыі кантынентальнай частцы ЗША, Пуэрта Рыка, Віргінскіх астравоў і Аляскі міністр юстыцыі ўпаўнаважаны карыстацца паслугамі адпаведных дзяржаўных структур, як на фэдэральным, так і на мясцовым узроўні, згодна з яго ўласным выбарам. Падобным чынам, ваенны міністр, выконваючы гэтыя пастановы ў Зоне Канала, на Гаваях і Філіпінах, ўпаўнаважаны карыстацца паслугамі адпаведных структур, як на фэдэральным, так і на мясцовым узроўні, згодна з яго ўласным выбарам. Усе гэтыя дзяржаўныя структуры надзяляюцца усімі неабходнымі паўнамоцтвамі для выканання вышэйазначаных пастаноў згодна з распараджэннямі міністра юстыцыі ці ваеннага міністра.




ПАСТАНОВЫ

Пастановы,якія азначаны ў пракламацыі №2525 ад 7 снежня 1941 адносна падданых Японіі трэба лічыць ўключанымі ў склад гэтай пракламацыі, і іх дзеянне распаўсюджваецца на тых, хто гэтай пракламацыяй вызначаны як патэнцыяльна небяспечныя чужынцы.
Гэтая пракламацыя і усе пастановы, якія знаходзяцца ў ей маюць юрыдычную сілу над усімі тэрыторыямі, што знаходзяцца пад юрысдыкцыяй ЗША.

ПАДЦВЯРДЖАЮ гэты дакумент уласным подпісам і дзяржаўнай пячаццю Злучаных Штатаў.
Складзена ў горадзе Вашынгтоне, у восьмы дзень снежня у годзе ад нараджэння нашага Госпада адна тысяча дзевяцьсот сорак першым, а ад абвяшчэння Незалежнасці Злучаных Штатаў Амерыкі сто шэсцьдзесят шостым.

ФРАНКЛІН Д. РУЗВЕЛЬТ
На беларускую мову перакладалі:
Верашчака Т.
Ерамеева Г.
Зайцева Ю.
Карэнецкая А.
Працэнка К.
Унучко Д.
Шчукіна А.

Мінск
Пераклад ажжыццяўлен у лістападзе 2009 г.
Навуковая апрацоўка пераклада ажжыццяўлена ў снежні 2009г. – студзені 2010 г.

Навуковы рэдактар: А. Берастоўскі

Загад прэзідэнта № 8972 ад 12 снежня 1941 г.

Дазволіць ваеннаму міністру і міністру ваенна-марскога флоту стварэнне і падтрыманне ваеннай аховы і патруліравання, а таксама прыняцце іншых мер, якія адпавядаюць абароне стратэгічных аб'ектаў ад пашкоджання або знішчэння.

Паколькі Злучаныя Штаты ў цяперашні час знаходзяцца ў стане вайны, і існуе сур'ёзная і непасрэдная патэнцыйная небяспека нападаў на стратэгічныя аб'екты краіны, што можа пагражаць нашай абароне; і

Паколькі Кангрэс Злучаных Штатаў на апошнім паседжанні прызнаў існаванне гэтай небяспекі, і вырашыў аб'яднаць высілкі па супрацьдзеянню тым, хто будзе перашкаджаць нацыянальнай абароне, і забяспечыць для іх цяжкія пакаранні.

Калі будзе палічана неабходным у інтарэсах нацыянальнай абароны, пры ўзнікненні небяспечных сітуацый або іншых неспрыяльных умоў, прыняць адмысловыя меры засцярогі ў узброеннай ахове і патруляванні стратэгічных аб'ектаў ад пашкоджання альбо разбурэння.

Такім чынам, у сілу паўнамоцтваў, прадстаўленых мне як Прэзідэнту Злучаных Штатаў і як Галоўнакамандуючаму арміі і флоту Злучаных Штатаў, я загадваю ўпаўнаважыць ваеннага міністра, калі ён злічыць такія дзеянні неабходнымі або пажаданым, і міністра ваенна-марскога флоту, калі ён злічыць такія меры неабходнымі або пажаданымі, арганізаваць ахову і патруляванне стратэгічных аб'ектаў ад пашкоджання альбо знішчэння, як гэта прадугледжана ў Законе ад 20 красавіка 1918 г., 40 ст. 533, і папраўкамі, прадугледжанымі Законам ад 30 лістапада 1940 г., 54 ст. 1220, і Законам ад 21 жніўня 1941 г., 55 ст. 655.

Гэты загад не азначае абмежаванне або змену абавязкаў і адказнасці Федэральнага Бюро Расследаванняў, Міністэрства юстыцыі, у сувязі з расследаваннем магчымых дыверсій.
[Подпіс:] Франклін Рузвельт
Белы Дом, 12 снежня 1941г.

Пераклад на беларускую мову Д. Г. Унучко
23 красавіка 2012 г.




ЗАГАД 9066

Паколькі для паспяховага вядзення вайны неабходна прыняць усе магчымыя меры ў мэтах абароны ад шпіянажу і сабатажу абарончага комплексу і рэсурсаў, як гэта прадугледжана Раздзелам 4, Акта прынятага 20 красавіка 1918 г., 40 Стат. 533 і дапоўнена Актам прынятым 30 лістапада 1940 г., 54 Стат. 1220. і Актам прынятым 21 жніўня 1941 г., 55 Стат. 655 (Збор законаў ЗША.01 Раздзел 50, Падразд. 104):
Я на падставе сваей ўлады Прэзідэнта Злучаных Штатаў і Галоўнакамандуючага Арміі і Флоту загадваю ваеннаму міністру і вайсковым камандуючым, прызначаным на свае пасады  ваенным міністрам, вызначаць зоны ваеннага кантролю ў кожным месце, дзе адпаведны камандуючы лічыць мэтазгодным, і той працягласці якую ён лічыць неабходнай; з абмежаваннем права тых ці іншых асоб на ўваход, знаходжанне ці выйсце з такой зоны згодна з распараджэннямі ваеннага міністра ці адпаведнага вайсковага камандуючага.
Ваенны міністр упаўнаважаны забяспечыць перасяленцаў з зон ваеннага кантролю транспартнымі сродкамі, харчаваннем, жыллем і іншым, што ваенны міністр ці пэуны вайсковы камандуючы лічыць неабходным для ажыццяўлення гэтага загаду. Зоны ваеннага кантролю, вызначаныя ў пэўнай мясцовасці, павінны замяніць сабой тэрыторыі забаронныя ці абмежаваныя для наведвання мінстрам юстыцыі згодна Пракламацыі 7 і 8 снежня 1941 г., пры гэтым мінстр юстыцыі больш не нясе ўскладзенай Пракламацыяй адказнасці за такія тэрыторыі.
Я ўпаўнаважваю ваеннага міністра і вайсковых камандуючых  прымаць іншыя меры, якія яны будуць лічыць патрэбнымі каб забяспечыць выкананне абмежаванняў, прынятых  у кожнай  зоне ваеннага кантролю, у тым ліку выкарыстанне ўзброенных сіл і іншых  федэральных структур і права на атрыманне дапамогі на ўзроўні асобных штатаў і мясцовых структур.
Я загадваю  ўсім міністэрствам і іншым федэральным арганізацыям, у тым ліку аўтаномным, дапамагаць ваеннаму міністру і вайсковым камандуючым у справе выканання гэтага загаду, у тым ліку з забяспячэннем медыцынскай дапамогі і магчымасці гаспіталізацыі, харчавання, вопраткі, транспартных  сродкаў, магчымасці выкарыстання зямлі, жылля, а таксама сродкаў альбо паслуг іншага роду.
Гэты загад не змяняе і не абмяжоўвае сілу загада № 8972, ад 12 снежня 1941 г., а таксама не змяняе і не абмяжоўвае  паўнамоцтвы Федэральнага бюро расследаванняў на правядзенне расследаванняў актаў сабатажу і паўнамоцтвы  мінстра юстыцыі і яго міністэрства, якія яны атрымалі згодна пракламацый ад 7 і 8 снежня 1941 г., дзеля кантролю патэнцыяна небяспечных чужынцаў; толькі ў на тэрыторыі прызначаных зон ваеннага кантролю іх паўнанамоцтвы спыняюцца.
Падпісана:
Франклін Д. Рузвельт
Белы Дом
19 лютага 1942 г.  

Пераклад на беларускую: Андрэя Берастоўскага
7 студзеня 2012 г.

Избранное сообщение

Іван Шамякін. Першы генерал

 На прасторах сусветнай павуціны ёсць малавядомае апавяданне Івана Шамякіна "Першы генерал", якое варта прачытаць многім. Акрамя м...