Грошы як свята

Калі мой бацька, тады афіцэр беларускай арміі, прынёс сваю першую зарплату ў беларускіх грошах, было нейкае адчуванне свята. Гэта былі аднарублёвыя купюры з выявай зайца. Адсюль пайшла назва беларускіх рублёў -- "зайчыкі", якая час ад часу выкарыстоўваецца і сёння. Новыя грошы былі рознакаляровымі. старыя савецкія рублі таксама былі рознакаляровымі, але гэта былі новыя колеры і новыя намінацыі: банкноты ў 20 і 30 рублёў замест савецкай 25-кі і білет у 50 капеек.
Памятаю адчуванне свята калі мой дзед атрымаў зарплату новымі грошамі і пералічыў яе ў маёй прысутнасці. Памятаю, як ля Камароўкі стаялі маладыя валютчыкі і бадзёра зазывалі:
-- Долары-марачкі!
Долараў у іх не бачыў і першы свой долар трымаў у руках толькі ў 2000 г. . Нямецкую марку так і не ўбачыў ніколі. Але ў руках валютчыкі звычайна трымалі пачкі беларускіх рублёў.
Было адчуванне, што краіна пачынае наядацца. З'явіліся многія замежныя тавары, якімі сёння нікога не здзівіць.
Пазней гэтыя грошы, якія ўводзілі па курсу 10 савецкіх рублёў = 1 "заяц", абясцэніліся да сваіх надпісаў: 1 рубель з зайцам стаў каштаваць адзін рубель, а не дзесяць. Потым яны пачалі губляць сваю вартасць далей...
Цікава, што, калі савецкія рублі звычайна рвалі пасля іх абясцэнвання, то ў абароце можна было сустрэць "зайцы" з дамаляванымі геніталіямі, або надпісам "долар" замест "рубель".
Я перажыў яшчэ дзве дэнамінацыі, і грошы мянялі свой дызайн. Праз такія дэнамінацыі згубіў сваю заначку з стэпендыі: грошы змяніліся і абмяняць іх было немагчыма. Мой дзед і я згубілі праз змены грошай каля 100 долараў за ўсю гісторыю незалежнасці Беларусі. Пры гэтым я стараўся хутка мяняць свае пры кожнай дэнамінацыі. Некаторы час таму згубіў яшчэ маленькую суму: купюры ў 10 і 20 рублёў адмянілі і іх пэўны час можна было здаваць у банк эквівалентам 50 руб. 150 р. я так спажыў, а 30 так і засталіся на памяць ад інфляцыі.
У Севастопальскім парку мінулай зімой бачыў рэшткі вогнішча: хтосьці спаліў ўсе свае дваццаткі прычым напалову каб бачылі ўто гарэла, а некаторыя іншыя скарыстаў як туалетную паперу. (Гэта не самае бескультурнае з таго, што я бачыў: у Педуніверсітэце, дзе я вучыўся, хтосьці пакінуў падобны "след" на прыступках аварыйнага выхаду, так што адукацыя не робіць людзей культурней...)
Некаторы час таму разам са старэйшым сынам хадзіў атрымоўваць грошы за выкананыя заказы. Калі мы ўсё атрымалі і выйшлі, я запытаўся:
--Калі я атрымоўваў грошы, ты што-небудзь адчуваў?
-- Не, -- здзіўлена адказаў сын.
Напэўна маё адчуванне свята ад новых "зайчыкаў" у падлеткавым узросце было звязана з беднасцю, ў якой жылі паны-афіцэры беларускай арміі, і з тым, што мяне вучылі любіць грошы. Адсутнасць такой рэакцыі ў майго сына хутчэй за ўсё звязана не з узростам (5 год), бо ён ужо многае разумее, а з тым, што ён не жыве ў беднасці, не бачыў перамен у краіне і вучыцца шанаваць грошы, а не любіць іх.

Таксама:
Дэнамінацыя 2016 г. Частка 1
Дэнамінацыя 2016 г. Частка 2
Дэнамінацыя ў Беларусі. Заканчэнне