Выстава "Біблія ў Беларусі" | Expo Bible in Belarus

 5-9 лістапада ў а.г. Бараўляны праходзіла выстава "Біблія ў Беларусі". Мне і маім сынам атрымалася наведаць яе. У адрозненні ад выставы 2018 г., праведзенай ў Нац. бібліятэцы, гэта падзея была крыху больш сціплай па колькасці рарытэтаў, але больш мабільнай, бо адбылася ў некалькіх розных гарадах Беларусі: напрыклад, 12-16.11 у Белаазёрску, а 22-30.11 у Лідзе. Яшчэ адно адрозненне ў тым, што арганізатарамі выставы ў гэты раз былі шэраг неапратэстанцкіх цэркваў, але накіравана яна была на шырокае кола цікаўных.

From 5 to 9 November in village Barauliany near Minsk hosted expo Bible in Belarus. Me & my sons had  chance to visit it. Unlike the similar one in 2018 held in the National Library of Belarus this event was a bit more modest in terms of exibits to show, yet more mobile as it was held in different towns of the country: e.g. on 12-16.11 it was in Belaaziorsk and on 22-30.11 in Lida. Another difference is that this expo was organized by some neo-Protestant churches, but it targeted a wide circle of those interested.

Праход на тэрыторыю царквы "Уваскрэсенне" з боку Першамайскай вуліцы / Access to the area of Resurrection Church from Piershamajskaja street

Банер выставы / Expo banner

Уваход у будынак / Entrance to the building

Унутры памяшкання, арганізаванага пад выставу / Inside the hall arraged for the expo

Асноўныя пастулаты пратэстантызму, напісаныя на лацінскай мове каля ўваходу / Main Protestant principles in Latin on  a sign on a door near the hall entrance

Пачну агляд злева ад уваходу / I'm going to start my survey on the left from the hall entrance.

Стэнд "Нараджэнне Бібліі" і матэрыялы, на якіх яе пісалі / Stand Bible Birth & materials used to write this book

Пергамент і мадэль каменных скрыжаляў з Дэкалогам / Parchment & Decalogue stone tables model

Рукапіс кнігі Старога Запавету на іўрыце, а таксама шэраг артэфактаў з Палесціны і Месапатаміі / An Old Testament book scroll & some artifacts from Palestine & Mesopotamia

Цыліндр Кіра, Бабілон, 538 г. да н.э. / Cyrus Cylinder, Babylon, 538 BCE

Вядома, што гэта копія, а не арыгінал з Брытанскага музея / Of course, it's a replica, not the Brittish Museum original :)

Манеты часоў Старога Запавету / Old Testament times coins

Старонка з Септуагінты, Англія 1707 г. / A Septuaginte page, England 1707

Манеты часоў Новага Запавету, дакладней 1 ст да н.э - 1 ст. н.э / New Testament coins, 1 century BCE to 1 century CE, to be exact

3 рымскія дынары і папірус 3 ст н.э. Чэсцера Біці / 3 Roman denarii & Chester Beatty's papirus

Тураўскае Евангелле, 1-ы вядомы пераклад часткі Бібліі на тэрыторыі Беларусі (11 стагоддзе н.э.). Прашу прабачэння, што здымак атрымаўся неякасны / Turau Gospel, the 1st translation of a part of the Bible in the territory of Belarus (11 century CE). Sorry, for my low-quality photo.

Рэпрадукцыя Рэмбранта "Вяртанне блуднага сына" / The Return of the Prodigal Son by Rembrandt. A replica.

Гэты элемент відавочна захаваўся з часоў святкавання 500-годдзя беларускай Бібліі ў 2017 г. (бо 6 жніўня 1517 г. беларускі першадрукар Францыск Скарына выдаў першую частку Бібліі на старабеларускай мове). Кожны мог прасунуць галаву ў дзірку на твары і адчуць сябе першадрукаром.

This element obviously survived the celebration of the 500 years of the Belarusian Bible in 2017 (as on the 6 August 1517 the first Belarusian printer Francysk Skaryna published the first part of the Bible in the old Belarusian language). Everybody could put their head through the face hole & feel like the first printer.

Асаблівай "фішкай" выставы для юных наведвальнікаў быў андроідны робат у выглядзе Францыска Скарыны на сцэне залы, які распазнаваў рускую і беларускую мовы і адказваў на беларускай (сучаснай, вядома) / The expo unique feature for the young visitors was an Android robot Skaryna that sat on the hall stage could recognize Russian and Belarusian speech & reply in Belarusian (of course, present-day language).

Экран на сцэне / A screen on the stage

Справа ад сцэны знаходзілася рэпрадукцыя друкарскага станка часоў Скарыны. / The was a replica of Skaryna's times printing press on the right of the stage.

Мой малодшы сын адкатаў на ім з дапамогай супрацоўніцы экспазіцыі тэкст "Ойча наш" на беларускай. Цікава, што на выставе 2018 г. на такім станку мае сыны друкавалі Псалом 1  / My younger son printed on it  (assisted by an Expo volunteer) the Lord's Prayer text in Belarusian. Interestingly, at the expo of 2018 on a similar press my kids printed the text of Psalm 1.

З правага боку знаходзіліся экспанаты часоў Рэфармацыі / On the right there were Reformation times exhibits

Напр., старонка з Бібліі, друкаванай Гутэнбергам (1455) / e.g. A page from the Bible printed by Gutenberg (1455)

Біблія ў перакладзе М. Лютэра (1541) / M. Luther's Bible translation (1541)

Кнігі, выданыя Францыскам Скарынай і грошы часоў яго дзейнасці / Some books published by Francysk Skaryna & some money of his days

Евангелле паводле Мацвея ад Васіля Цяпінскага, беларускага асветніка і хрысціяніна-антытрынітарыя, на старабеларускай мове (1576) / Matthew's Gospel by Wasyl Ciapiński (a Belarusian educator & an Antitrinitarian Christian) in old Belausian (1576)

Рарытэтная Радзівілаўская Біблія 1563 г., разгорнутая на кнізе Выхад. Нажаль, фота атрымалася не вельмі добра. / Rare Radziwiłł's Bible (1563) open in Exodus book. Unfortunately, the photo isn't really good.

Пераклад Новага Запавету на польскую мову Сымона Буднага, вядомага дзеяча руху Польскіх братоў (1572) / A New Testament translation into Polish by Symon Budny, a well-known activist of the Polish Bretheren (1572)

Пераклад Буднага цікавы апрача іншага і тым, што гэта рэдкі выпадак выкарыстання імя "Іегова" ў Новым Запавеце, што робіць яго асаблівым унёскам у беларускую і сусветную культуру. Я вылучыў 2 выпадкі ў тэксце на фота, але там можна знайсці больш :)

Budny's translation is interesting by being among those rare that have Jehovah's name in the New Testament, which make it a special contribution to the Belarusian and world culture. I highlighted 2 cases in the text in the photo but you can find more :)

Кніга псальмаў выдання 19 ст. і буклеты пра Кухціцкі кальвінскі збор, старэйшую пратэстанцкую царкву Беларусі / A 19-century edition book of Psalms and booklets about Kuchcice Calvinist Church, the oldest Protenstant church in Belarus.

Лацінска-польская Біблія (злева, 1864) і руская Сінадальная Біблія (справа, 1904) / Latin & Polish Bible (left, 1864) & Russian Synodal Bible (right, 1904)

Сучасныя беларускія пераклады Бібліі / Modern Belarusian Bible Translations

Пераклад Евангелля паводле Лукі на сучасную беларускую мову 1926 г. Цікава, ці карысталіся ім мае аднавернікі ў 1920-1930-х гг.? / Gospel of Luke translated into the modern Belarusian language (1926). I wonder if my fellow believers used it in 1920-1930s?

Набор для друкавання / Printing set

Руская Сінадальная Біблія выдання 1977 г. з бібліятэкі Евангельскай Царквы Брэста. Гэта ўжо савецкі рарытэт / Russian Synodal Bible published in 1977. It's a kind of Soviet era rare specimen

Рэклама сайта bible.by, дзе ёсць мноства перакладаў на рускай, беларускай і іншых мовах з магчымасцю параўнання сціхоў у розных перакладах. / A banner advertising bible.by site where one can find lots of translations in Russian, Belarusian and other languages with a possibility to compare verses in different translations.

Стол з выданнямі Бібліі на беларускай мове / A table with Bible editions in Belarusian

Кодэкс перапісаных кніг Новага Запавету 2017-2018 гг. / A Code of hadwritten New Testament books of 2017-2018

Акрамя выставы для дзяцей была магчымасць прайсці квест па пошуку пэўных экспанатаў і атрымаць за гэта ласунак / Apart from the expo itself there was a quest for kids about finding particular exhibits & getting a treat for this.

Таксама была магчымасць прайсці яшчэ адзін квіз на веданне Бібліі і гісторыі хрысціянства на простым і прасунутым узроўнях са смартфона. Скажу, што просты ўзровень быў не такім ужо і простым нават для мяне, хоць я і не поўны прафан ў гэтай тэме. / Also, there was a possibility to take part in an online quiz on Bible and Christianity history with a smartphone at easy & advanced levels. I tell you that the easy level wasn't really easy for me although I am not a complete simpleton in those issues.

Таксама ў памяшканні была магчымасць бясплатна ўзяць друкаваныя Бібліі на беларускай мове, і мы ўзялі сабе некалькі перакладаў / Also, in the premises there was a possibility to take home free Bible copies in Belarusian, so we took some different trnaslations for ourselves.

Сімвалічна, што атрымалася закончыць гэты пост толькі ў Міжнародны дзень Бібліі / It's also remarkable that I managed to finish the post only on the World Bible Day.

Гл. таксама / See also

Вандроўка ў азярэцкі музей на адкрытым паветры | A Trip to the Open Air Museum of Azjarco 

Новы Запавет на палескай мове (Новый Завіт Клімчука)

Эксперыменты з ШІ альбо крыху французскай перыёдыкі пачатку 1990-х гг.

У працяг тэмы канкурэнцыі паміж жывымі перакладчыкамі і штучным інтэлектам (ШІ) я правёў некалькі эксперыментаў з адной з сістэм перакладаў на падставе ШІ. Публікую вынікі ўскладненага эксперыменту з апрацоўкай сканаў старых французскіх часопісаў. Рэсурс ШІ: https://belindoc.com/. Для зручнасці спачатку даецца скан арыгінала, потым пераклад для параўнання. Ніякіх зменаў у вынікі працы ШІ я не ўносіў, акрамя экспарту з PDF у JPG

НІШТО З АПУБЛІКАВАНАГА ДАЛЕЙ НЕ ПАВІННА РАЗГЛЯДАЦЦА ЯК СПРОБА КРАДЗЯЖУ ЧУЖОЙ ІНТЭЛЕКТУАЛЬНАЙ УЛАСНАСЦІ. УСЯ ІНФАРМАЦЫЯ ПРЫВОДЗІЦЦА ЯК ВЫНІК ЭКСПЕРЫМЕНТУ СА ШТУЧНЫМ ІНТЭЛЕКТАМ . АКРАМЯ ТАГО ПУБЛІКАЦЫЯ МАТЭРЫЛАЎ НІЖЭЙ У АРЫГІНАЛЕ І ПЕРАКЛАДЗЕ НА ГЭТАЙ ПЕРСАНАЛЬНАЙ СТАРОНЦЫ НЕ ПАВІННА РАЗГЛЯДАЦЦА ЯК ПАДТРЫМКА І ПАПУЛЯРЫЗАЦЫЯ ДУМАК АЎТАРАЎ ПЕРАКЛАДЗЕНЫХ АРТЫКУЛАЎ.

Rien de ce qui est publié ci-dessous ne doit être interprété comme une tentative de vol de propriété intellectuelle. Toutes les informations sont fournies à titre indicatif et résultent d'une expérimentation avec l'intelligence artificielle. De plus, la publication des documents ci-dessous, en version originale et traduite, sur cette page personnelle ne saurait être considérée comme un soutien ou une popularisation des opinions des auteurs des articles traduits.

Прыклад № 1

Матэрыял узяты з часопіса "Л'Экспрэ" (L'Expess) 2-8 красавіка 1992 г. № 2126, с. 60

Арыгінал

Пераклад. 

Пры экспарце з PDF у выяву знікла фота. Частка тэкста не была распазнана ШІ. Дарэчы, можна параўнаць вынік з аналагічнай працай жывога студэнта-перакладчыка.

Прыклад № 2

Часопіс "Лё Пуан" (Le Point) 23 снежня 1994 г. № 1162, с. 22

Арыгінал

Пераклад

У перакладзе тэкст залез на выяву. Крыху сапсаваны фармат.

Прыклад № 3

Часопіс "Лё Пуан" 30 снежня 1994 г. № 1163, с. 14-15

Арыгінал

Пераклад

Зноў знікла адна з выяў і паплыў тэкст. Якасць перакладу пракаментую далей. Паколькі экспарт у выявы выклікаў некаторыя цяжкасці для мяне і магчыма якасць апублікаваных выяў неідэальна для чытачоў блога, вось спасылка на архіў PDF для самых цікаўных :)

Мае высновы

ШІ ад belindoc, як і машынныя перакладчыкі Гугл і Яндэкс, працуе хутка, прычым захоўвае фармат арыгінала, напрыклад PDF. Гэты рэсурс дазваляе апрацоўваць да 1000 старонак бясплатна без рэгістрацыі з аднаго ІР-адраса. Чаканне ў чарзе для апрацоўкі кожнага з трох файлаў заняло каля гадзіны і пераклад быў нават крыху горш за стандартныя машынныя перакладчыкі. Пераклад з арыгінала усіх гэтых матэрыялаў без ШІ і машын заняў бы ў мяне каля 2-х працоўных дзён.

Аднак для знаёмства з дакументамі якасць даволі прыймальна. Акрамя таго, тэхнічна і лінгвістычна адукаваны чалавек мог бы лёгка дапрацаваць якасць вынікаў да параўнальнай з працай жывых спецыялістаў цягам некалькіх гадзін, то бок хутчэй, чым усё б рабілася без ШІ. А гэта значыць, што час, калі жывыя перакладчыкі будуць працаваць пераважна аператарамі платформ штучнага інтэлекту і карэктарамі машыннай працы, ужо наступае...

Гл. таксама:

Старые газеты как осколки прошлого

На страницах старых книг

Знаёмства з нейрасеткай